👈 در آنجا که عقل انسان، قادر به تشخیص مصلحت نیست،
✅ تقواست که انسان را حفظ، و ضرر را از او دور میکند
🌸 «إنَّ الله َ عَزَّ و جلَّ يَقِي بِالتَّقوَى عَنِ العَبدِ ما عَزَبَ عَنهُ عَقلُهُ و يُجلِي بِالتَّقوَى عَنهُ عَمَاهُ و جَهلَهُ»
امام باقر (علیه السلام) میفرمایند: «همانا خداوند عزّ و جلّ در پرتو #تقوا ، بنده را از آنچه عقلش به آن نمیرسد، حفظ میکند و با تقوا، کوری و جهلش را از میان میبرد.»
⬅️ اگر شما تقوا پیشه کنید، یعنی #تکلیف الهی و شرعی خود را تشخیص دهید و طبق آن عمل کنید، از آن مشکلات، بلاها و نتایج سوئی که #عقل شما قادر نبود آنها را بفهمد، تشخیص دهد و از آنها اجتناب کند، برکنار خواهید ماند و نجات پیدا خواهید کرد. گاهی انسان در مواردی نمیتواند #تشخیص دهد، حالا گاهی هم که تشخیص میدهیم، خطاست! اما مثال واضح ترش جایی است که انسان نمیتواند تشخیص دهد، مردّد میماند که چکار کند و کدام #مصلحت است. در اینجا معیار و شاخص، بایستی #تکلیف_شرعی باشد. نگاه کنید ببینید آنچه تکلیف شرعی ماست و به حسب ادلّه ی شرعی بر ما لازم است، کدام است؟ اگر آن را عمل کردید، آن وقت خدای متعال «يَقِي بِالتَّقوَى»، با این تقوا شما را حفظ میکند، «عَنِ العَبدِ ما عَزَبَ عَنهُ عَقلُه»؛ آنجایی که عقل در آن وجود ندارد، به آن دسترسی ندارد و نمیتواند قضاوتی در آن داشته باشد، در آنجا خدای متعال، آن ضرر را از شما دور میکند.
▫️ تقوا کوری انسان و جهالتش را از او برمی دارد و چشم او را روشن و باز میکند. علاوه بر اینکه در چنین مواقعی تقوا دست انسان را میگیرد، ولو چشم ما هم (چشم عقل ما) بسته باشد، دست ما را میگیرد و به آنجا میرساند، چشم ما را هم باز میکند؛ یعنی عقلی که نمیتوانست تشخیص دهد چه چیزی مطابق مصلحت اوست، وقتی شما تقوا را پیشه کردید-یعنی تکلیف شرعی و امر و نهی شرعی را رعایت کردید- چشم شما هم باز میشود و انسان میبیند که مصلحت این است و مصلحت را تشخیص میدهد. این خصوصیت تقواست.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
👈 هرچه بکارید، همان را درو میکنید
✅ عاقبت خیر و شرّ کارهایی که انجام میدهید، به خودتان بازمیگردد
🌸 «مَن یَفعَلِ الشَّرَّ بِالنّاسِ فَلایُنکِرِ الشَّرَّ إذَا فُعِلَ بِهِ أمَا إنَّهُ إنَّما یَحصُدُ ابنُ آدَمَ ما یَزرَعُ و لَیسَ یَحصُدُ أحَدٌ مِنَ المُرِّ حُلواً و لا مِنَ الحُلوِ مُرّاً»
امام صادق (علیه السلام) میفرمایند: «هرکس به مردم بدی کند، نباید بدی را زشت شمارد؛ آنگاه که به او بد کنند. همانا آدمیزاد درو کند همان را که بکارد و هیچ کس از دانه ی تلخ، شیرین درو نکند، و نه از دانه ی شیرین، تلخ را.» الشافی، ج1، ص719
⬅️ آن کس که شرّی برای دیگران درست میکند، نباید اگر شرّی دربارهی او به وجود آمد، تعجب کند و استنکار نماید. «لایُنکِر» یعنی همین استنکار کردن، تعجب کردن که چرا این حادثه ی تلخ برای من پیش آمد. میفرمایند اگر شرّی برای مردم یا کسی درست کردی، گریبان خودت را هم شرّی خواهدگرفت. بنابراین، فقط این نیست که دینت از دست رفت و در آخرت به حساب محاسبات اخروی ضرر کردی، نه! در همین دنیا هم مشکل برایت درست میشود. «أمَا إنَّهُ إنَّما یَحصُدُ»، میدِرَود. حَصد یعنی دِرَویدن، درو کردن.
«إنَّما یَحصُدُ ابنُ آدَمَ ما یَزرَعُ»، همان که میکاری، همان را درو میکنی. اگر بذر تلخی کاشتید، میوهی شیرینی از آن به دست نمیآید؛ عکسش هم همینطور است. بنابراین در اهمیت ظلم و سنگینی این وِزر، همین بس که هم در آخرت جزای او داده میشود که دین انسان گرفته میشود و هم در دنیا این مشکلات برای انسان به وجود میآید.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #خیر #شر
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
👈 «مدارا» در جامعه، آرامش را برای همه فراهم میکند
✅ عاقلترینِ مردم کسی است که بیشتر با مردم #مدارا کند
🌸 «أَعْقَلُ اَلنَّاسِ أَشَدُّهُمْ مُدَارَاةً لِلنَّاسِ وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ اَلتُّهَمَةِ وَ أَعْتَى اَلنَّاسِ مَنْ قَتَلَ غَيْرَ قَاتِلِهِ أَوْ ضَرَبَ غَيْرَ ضَارِبِهِ»
پیامبر مکرّم اسلام (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «عاقلترین مردم، سازگارترین ایشان با مردم است؛ و سزاوارترین مردم به تهمت، کسی است که با اهل تهمت همنشین باشد؛ و جبّارترینِ مردم، قاتلِ کسی است که قصد قتل او را نداشته؛ و ضاربِ کسی است که او را نزده است یا ارادهی زدن او را نداشته است.» الشافی، ج1، ص822
⬅️ «أَعْقَلُ اَلنَّاسِ أَشَدُّهُمْ مُدَارَاةً لِلنَّاسِ»؛ مداراه یعنی راه آمدن با #مردم ، یعنی راه آمدن، دنبال نقطهی #اختلاف نگشتن. این معنای مداراست. یک وقت انسان دعوای اصولی با کسی دارد، حق و ناحقی در میان است، این بحث دیگری است؛ اما وقتی اینجور نیست، میشود با طرف راه آمد؛ چه در معامله، چه در تعاملات سیاسی، چه در تعاملات اجتماعی، و چه در خانواده. میفرماید: «عاقلترین مردم، کسی است که بیش از همه با دیگران مدارا کند.» وجهش هم واضح است، چراکه مدارا در جامعه، #آرامش و زندگی راحت را برای همه فراهم میکند؛ برخلاف آن، کسانی که دنبال #سختگیری با این و آن هستند و سر هر چیزی، سر هر نقطه کوچکی سختگیری کردن، اذیت کردن و بگومگو کردن؛ این درست نقطه مقابل مداراست!
🔺 «وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ اَلتُّهَمَةِ»؛ این هم یک دستور ارشادیِ عُقَلایی است که میفرماید: «آمادهتر و اولیتر از همه مردم برای متّهم شدن، کسی است که با مردمان متّهم مینشیند.» فرمود: «إتَّقُوا مِن مَواضِعِ التُّهَم»؛ (یعنی از موقعیتها و جایگاه هایی که مورد تهمت واقع میشوید، دوری کنید). همه بایستی این را مراعات کنند. مجالست و اُفت و خیز با کسی که متّهم به امر خلافی یا فسادی است، موجب توجه تهمت به انسان است.
🔺 «وَ أَعْتَى اَلنَّاسِ مَنْ قَتَلَ غَيْرَ قَاتِلِهِ أَوْ ضَرَبَ غَيْرَ ضَارِبِهِ»؛ ظالمترینِ مردم، متجاوزترینِ مردم و گردنکشترینِ مردم، کسی است که کسی را به قتل برساند که او درصدد قتلِ این نیست؛ کسی را مضروب کند که او این را مضروب نمیکند.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #مدارا
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
👈 هنگام عصبانیت، «کَظمِ غیظ» کنید
✅ دوراندیشترین ِ مردم، کسی است که خشم خود را فرو میخورد
🌸 «و أَحزَمُ النّاسِ أَکظَمُهُم لِلغَیظِ و أَصلَحُ النّاسِ أَصلَحُهُم لِلنّاسِ و خَیرُ النّاسِ مَن انتَفَعَ بِهِ النّاسُ»
پیامبر مکرّم اسلام (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «محتاطترین مردم کسی است که بیش از دیگران #خشم خود را فرو میخورد؛ صالحترین مردم کسی است که برای مردم صلاحیت بیشتر داشته باشد؛ و بهترین مردم کسی است که مردم از جانب او سود میبرند.» الشافی، ج1، ص822
⬅️ حازمترینِ مردم: «و أَحزَمُ النّاسِ أَکظَمُهُم لِلغَیظِ»؛ #حزم به معنای دوراندیشی و احتیاط و رعایت همه جوانب زندگی است. #حازم کسی است که در هر قدمی که برمی دارد و در هر حرکتی که انجام میدهد، همه جوانب آن را ملاحظه میکند. میفرمایند: حازم ترینِ مردم، کسی است که خشم و #غیظ خود را فرو برد.
چرا این حازم است؟ چون غیظ و خشم، پردهای روی #عقل انسان میکشد. انسان در حال عصبانیت از تصرف عقل خود خارج میشود. وقتی انسان از تصرف عقل خارج شد، کارهای بیرویه، کارهای غلط، حرفهای نابجا و تصمیمهای نادرست از او سر میزند. پس اگر انسان بخواهد حزم را رعایت کند یا جوانب گوناگون زندگی را مراعات نماید و مواظب باشد خطا نکند، یکی از راههای مهمّش این است که وقتی #عصبانی شد، کَظمِ غیظ کند؛ یعنی نگذارد این عصبانیت در حرف او، در عمل او، در رفتار او و در اقدام او اثر بگذارد.
درس بزرگی است! عصبانی میشویم، حرف بیرویه از دهانمان خارج میشود. حالا عصبانی شدن هم انواع و اقسامی دارد؛ برخی دچار عصبانیتهای عارضی میشوند؛ به قول جوانها جوگیر میگردند. یک جایی داخل جمعیتی قرار میگیرند و آنها نسبت به یک جهتی جهتگیری دارند، این هم جوگیر میشود و حالا اگر تنها بود، عصبانی نمی شد؛ اما در آن جو عصبانی میشود و وقتی عصبانی شد، هر چه از دهانش در میآید، بر زبان جاری میکند.
⬅️ صالحترینِ مردم: «و أَصلَحُ النّاسِ أَصلَحُهُم لِلنّاسِ»؛ صالحترین مردم، آن کسی است که بیش از دیگران به صلاح مردم کار کند. همه میخواهیم از عبادالله الصالحین باشیم إن شاءالله. اگر میخواهید از بندگان صالح باشید، تا آنجا که از دستتان بر میآید، به صلاح مردم عمل کنید، اقدام نمایید و کار کنید.
⬅️ بهترینِ مردم: «و خَیرُ النّاسِ مَن انتَفَعَ بِهِ النّاسُ»؛ این خیر هم برای تفضیل است. یعنی بهترینِ مردم کسی است که دیگران از وجود او منتفع بشوند، برای رفع گرفتاریهای دنیایی و اخرویشان به او مراجعه کنند و او به مردم نفع ببخشد؛ این را میگویند بهترینِ مردم.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #کظم_غیظ #خشم #عصبانیت
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
✅ خوشاخلاقی و تواضع با مردم، زندگی را آسان و شیرین میکند
🌸 « لا عَيْشَ اَهْنَأُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ »
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمودند: «هیچ زندگانی، گواراتر از خوشاخلاقی نیست.» الشافی، ج1، ص851
⬅️ هیچ زندگی گواراتر از «حُسنخُلق» نیست؛ یعنی از زندگی که با حُسنخُلق همراه باشد. وجهش هم علی الظاهر این است که انسانی که دارای حُسنخُلق است - که مراد از حُسنخُلق را حُسنخُلق معاشرتی بدانیم؛ یعنی خوش اخلاقی با مردم، #تواضع با مردم و رفتار گرم و خوشایند با مردم- زندگی برایش آسان و شیرین است؛ چراکه در محیط اجتماعی، ارتباطات و برخوردها متقابل و متبادل است. چنانچه مقابل دیگران تواضع کنید، دیگران با این چشم به شما نگاه میکنند که انسان متواضعی است و اگر تکبّر بورزید، با این چشم نگاه میکنند که انسان متکبّری است. معلوم است که همه آدمهای عالم، از انسان متواضع بیش از انسان متکبّر خوششان میآید!
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #حسن_خلق #خوش_اخلاق
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
👈 «تقوا» یعنی رعایت امر و نهی الهی
✅ راه نجات انسان از گذرگاههای سخت و خطرناک، تقواست
🌸 «و بِالتَّقوی نَجا نوحٌ و مَن مَعَهُ فی السَّفینَةِ و صالِحٌ و مَن مَعَهُ مِنَ الصَّاعِقَةِ و بِالتَّقوی فازَ الصّابِرونَ»
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: «نوح و هرکس با او در کشتی بود، به وسیلهی تقوا نجات یافتند؛ صالح پیغمبر و همراهانش به وسیلهی تقوا از صاعقه نجات یافتند و به تقوا، صابران رستگار شوند.» الشافی، ج1، ص853
🔺«و بِالتَّقوی نَجا نوحٌ و مَن مَعَهُ فی السَّفینَةِ»
فرموند که به وسیلهی تقوا بود که نوح و همراهانش در سفینه (کشتی) #نجات پیدا کردند.
🔺«و صالِحٌ و مَن مَعَهُ مِنَ الصَّاعِقَةِ»
جناب صالح و مؤمنینِ به ایشان از صاعقه نجات پیدا کردند، و آن به وسیلهی تقوا بود. خب! چطور؟ تقوا یعنی اینکه انسان منتظر امر و نهی الهی باشد و مراقبت کند که از آن، تخطّی ننماید. این معنای تقواست. حالا فرض بفرمایید وقتی به جناب نوح وحی میرسید که کشتی درست کند، آن هم در خشکی، آنجا که هیچ رودخانهای، دریایی، چیزی وجود ندارد. اگر میخواست طبق عقل خود رفتار کند، چه میشد؟ تقوا به خرج داد. امر الهی است. بر آنچه امر الهی بود، پای فشرد. تقوا میتواند انسان را از مهالک و گذرگاههای سخت و خطرناک عبور دهد که این کار، بدون دستگیرِ تقوا ممکن نیست؛ این نجات و این سلامت ممکن نخواهدبود. بنابراین، آنچه خدای متعال فرمود، عمل کنید.
🔺«و بِالتَّقوی فازَ الصّابِرونَ»
آنهایی که مقابل دشواریها و دشمنیهایی که بر آنها تحمیل شد صبر کردند، به وسیله تقوا فائز شدند، ناجح شدند و به نتیجهی مطلوب خود رسیدند. بنابراین، تقوا یعنی مراقبت از این خط مستقیمی که خدای متعال معیّن کرده است.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #تقوا
👉 @nashrieh_haghighat 🌹
👈 هرکس عیوب دیگران را جستجو کند، خدا هم #عیوب او را رسوا میکند
⛔️ به دنبال عیبها و ضعفهای برادران دینی خود نگردید
🌸 «يَا مَعْشَرَ مَنْ أَسْلَمَ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ يَخْلُصِ اَلْإِيمَانُ إِلَى قَلْبِهِ لاَ تَذُمُّوا اَلْمُسْلِمِينَ وَ لاَ تَتَبَّعُوا عَوْرَاتِهِمْ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَوْرَاتِهِمْ تَتَبَّعَ اَلله عَوْرَتَهُ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اَلله تَعَالَى عَوْرَتَهُ يَفْضَحْهُ وَ لَوْ فِي بَيْتِهِ»
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «ای گروهی که به زبان، اسلام آورده و ایمان به دلتان نرسیده! مسلمانان را نکوهش نکنید و از عیوب آنان جستجو نکنید، زیرا هرکس عیوب آنها را جستجو کند، خداوند عیوب او را دنبال نماید، و هر کس خداوند عیبش را دنبال کند، رسوایش نماید؛ گرچه در خانه اش باشد.» الشافی، ج1، ص720
🔸 «لاَ تَذُمُّوا اَلْمُسْلِمِينَ»
مسلمانها را مذمّت نکنید! این یک اصل کلی است. در درجه اول، مسلمان باید زبانش به مذمّت برادران دینی خود نچرخد. اصل اول این است که نباید یکدیگر را مذمّت کنیم.
🔸 «وَ لاَ تَتَبَّعُوا عَوْرَاتِهِمْ»
دنبال موارد پنهانی آنها هم نباشیم؛ عورات یعنی این. اموری که در زندگی آنها پنهان است. هرکسی بالأخره یک عیبی دارد، یا ممکن است یک مشکلی در زندگی اش داشته باشد. ما بگردیم نقاط ضعف این و آن را پیدا کنیم و ببینیم! تتبّع عورات یعنی این. بگردیم ببینیم #نقطه_ضعف هرکس کجاست و برای هرکس پروندهای از نقاط ضعف او درست کنیم.
🔸 «وَ لاَ تَتَبَّعُوا عَوْرَاتِهِمْ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَوْرَاتِهِمْ تَتَبَّعَ اَلله عَوْرَتَهُ»
عین همین #بلا را خدای متعال سرِ شما خواهدآورد. البته قابل فهم است، قابل تحلیل است که چطور اگر انسان دنبال تتبّع عورات مؤمنین باشد، #عورات خودِ او هم تتبّع خواهدشد. به حسب طُرُق عادی، قابل فهم هم هست. وقتی این عادت شد، شما، من یا دیگری انجام داد، کسی هم در مورد خودِ ما انجام میدهد. وقتی یک عادت بد در جامعهای رواج پیدا کرد، زبانها به مذمّت، بدگویی و افشای اسرار این و آن باز شد و وقتی این عادت شد، دیگر عادت، این و آن نمیشناسد. در عُرفیات هم همینطور است. سراغ خود ما هم میآید. اگر بخواهیم سالم بمانیم، باید به رواج این عادت کمک نکنیم. کمکنکردن به رواج این عادت هم اولش این است که، خودِ ما نکنیم.
🔸 «وَ مَنْ تَتَبَّعَ اَلله تَعَالَى عَوْرَتَهُ يَفْضَحْهُ وَ لَوْ فِي بَيْتِهِ»
اگر خدای متعال، تتبّع عورات کسی را اراده فرمود، آن وقت دیگر برای او آبرویی باقی نمیماند و دچار فضیحت خواهدشد.
📚 برگرفته از کتاب شرح احادیث اخلاقی رهبر معظّم انقلاب اسلامی
#بریده_های_نشریه #اخلاق_اسلامی #امام_خامنه_ای #شرح_حدیث #عیبجویی
👉 @nashrieh_haghighat 🌹