🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
✅ درس خارج نهایه از سال تحصلی 93-92 آغاز گردید و تا کنون نیز ادامه دارد.
🔺 در این درس طی شش سال گذشته، 6 سرفصل کلی طرح گردیده، که عناوین آن به ترتیب زیر است:
1️⃣ فلسفه فلسفه. (بخشی از این مباحث در قالب کتاب «فلسفه فلسفه»، به چاپ رسیده است.)
2️⃣ اصالت وجود.
3️⃣ تشکیک وجود.
4️⃣ نفس الأمر.
5️⃣ بحث از عدم و احکام آن.
6️⃣ بحث از وجود مستقل و رابط.
https://eitaa.com/nasimehekmat
1. فلسفه فلسفه.pdf
368.9K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#فلسفه_فلسفه
از جلسه 1 تا 102
https://eitaa.com/nasimehekmat
2. اصالت وجود.pdf
297.1K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#اصالت_وجود
از جلسه 102 تا 219
https://eitaa.com/nasimehekmat
3. نفس الأمر.pdf
193.3K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#نفس_الأمر
از جلسه 219 تا 420
https://eitaa.com/nasimehekmat
4. تشکیک وجود.pdf
315.6K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#تشکیک_وجود
از جلسه 421 تا 503
https://eitaa.com/nasimehekmat
5. بحث از عدم و احکام آن.pdf
134K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#بحث_ازعدم_واحکام_آن
از جلسه 504 تا 523
https://eitaa.com/nasimehekmat
6. بحث از وجود مستقل و وجود رابط.pdf
120.9K
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
#بحث_ازوجودمستقل_ووجودرابط
از جلسه 524 تا 531
https://eitaa.com/nasimehekmat
📢📢📢📢📢📢📢
لازم به ذکر است که این فهرست تا پایان سال تحصیلی قبل (98-97) می باشد. برای اطلاع از مطالب طرح شده در سال جاری، سروران با مراجعه به کانال «درس حکمت» از فهرست مطالب طرح شده در هر جلسه درس که بر روی فایل ها نگاشته شده، مطلع گردند.
https://eitaa.com/nasimehekmat_KharejNehayeh
با سلام
دروس این هفته در کانال های مربوطه بارگزاری شد.
صوت های درس «خارج نهایه» در کانال «درس حکمت» 👇👇👇
https://eitaa.com/nasimehekmat_KharejNehayeh
صوت های درس «شرح تفسیر المیزان» در کانال «نسیم تفسیر» 👇👇👇
https://eitaa.com/Nasimehekmat_Tafsir
صوت های درس «عرفان در وادی عمل» در کانال «نسیم عرفان» 👇👇👇
https://eitaa.com/Nasimehekmat_ErfandarvadiAmal
هدایت شده از نسیم عرفان
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃
بسم الله الرحمن الرحیم
عرفان در وادی عمل
جلسه ۳۱۹ (۷ دی ۱۳۹۸)
🔴 بخش اول
🔵 اسم شریف رزّاق
✳️ توضیح دادیم که خاصیت اسم رزّاق، مددِ وجودی برای بقا است و حصرِ روزی در خداوند متعال است؛ «إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتينُ» (ذاریات ۵۸)؛ فقط خدا روزیدهنده است.
❇️ بیان کردیم که اگر تقوا پیشه شود، خداوند روزیِ «من حیث لایحتسب» میدهد؛ ولی معنایش این نیست که طلبِ روزی نکنیم.
✅ لزوم طلب رزق را توضیح دادیم که اگر اندیشه دینی دستور به طلب رزق میدهد، برای آن قیودی ذکر میکند و این قیود و جهات را باید مراعات کرد. یعنی، عاطل و باطل گشتن خوب نیست، بلکه باید طلب روزی کرد؛ اما با هدایتگریِ دین.
✳️ وقتی از خداوندِ رزّاق، روزی طلب میکنیم، باید چگونه طلب کنیم؟ عرض کردیم، در طلب روزی نه کاهلی در کار باشد و نه حرص. باید طلب کرد، ولی نباید حرص ورزید.
🔵 توضیحاتی در مورد اندیشۀ اقتصادی دین
✅ اندیشه اقتصادی دین چگونه باید باشد؟ سالهای گذشته، ذیل مباحث اجتماعی نفس اماره، اشاره کردیم که چگونه باید در فضای اقتصادی ورود کرد.
❇️ وقتی دین دعوت به کار اقتصادی میکند، این فعالیت اقتصادی را در چه راستایی قرار میدهد؟ (هدف فعالیت اقتصادی) یا دنیا است یا آخرت یا فوق آخرت که خدا و معنویت است. دین، هر سه را نگه میدارد.
✅ اینگونه نیست که برخی میگویند که اصلاً دین به دنیا کاری ندارد. برخی هم میگویند: دین در حدّ عقلِ عقلایی در دنیا است. مثلاً بر مبنای همین عقلِ عقلایی مسئلۀ امنیت برای کشور مهم است، بر همین اساس تمام نظریههای اقتصادی بیان میشود. برخی از تعبیر «عقل عقلایی» استفاده میکنند؛ ولی بنده به این شکل قایل نیستم.
❇️ عقل عقلایی، یعنی عقلِ معاشاندیشِ خُردبین که فقط دنیا را میبیند. معاشاندیشی در دین وجود دارد، ولی معاشاندیشیِ برخی معاشاندیشِ خُرد است؛ خُرد یعنی در حدّ دنیا.
✅ کسانیکه به عقل معاشاندیش خُردبین قایلاند، اگر به نکاتی رسیدهاند، که باید مراعات کنند، آن نکات را مراعات میکنند. مثلاً، وقتی مسئله امنیت کشور برایشان اولویت و اهمیت دارد، مسایل اقتصادی را چگونه هدایت میکنند؟ (مسایل اقتصادی را بهگونهای پیش میبرند که به امنیت کشور خدشهای وارد نشود).
✳️ همین عقل معاشاندیش، اگر از خُردبینی در بیاید و خدابین و اَبَدبین شود، مطلوب است و یک نسبت حقیقی بین انسان و دنیا و آخرت برقرار میشود.
✅ این مباحث، بحثهای اجتهادی خودش را دارد و پایۀ بسیاری از مباحث فقهی ما است که متأسفانه در کار ما نیست. بنده معتقدم، تمام بحثهای دین سه ساحت (دنیا و آخرت و فوق آخرت) را یکجا با هم جمع میکند. همۀ بحثها، اعم از حلال و حرامش، در هر سه ساحت وجود دارد. چنین رویکردی را اگر قبول کنید، این عقل از خُردبینی در میآید و وسعت دید پیدا میکند.
✳️ یک مشکل اقتصاد حرص و طمع و منفعتطلبی است. دین چه نظام اقتصادی را تجویز میکند؟
✅ ما به لحاظ علم اصول، پایههای درستی نداریم تا این مباحث وارد فقه شود. چگونه میشود بحثهای کلان داشت؟ برخی میخواهند با نظامها این موضوع را درست کنند، درحالیکه اصلاً صحبت نظامها نیست، بلکه بحث در پایههای کلان است.
مثلاً وقتی شما به پسر خود میگویید: چه قوّتِ بازو و اقتداری داری، یا دایماً از زیباییِ دختر خود، بدون هیچ قید و تبصرهای، تعریف کنید، میدانید به آنها چه دیدگاهی را تزریق میکنید؟
✳️ اما وقتی به پسر خود بگویید: بازو و اقتدار با پهلوانی خوب است. اینجا چه دیدگاهی به پسر دادهاید؟ چرا دین اینگونه تبصره و حاشیه میزند؟ برای اینکه این دنیا اصل نیست. در مورد زیبایی دختر خود، یک تبصره به آن بزنید. لذا میبینید که در زن عفّت بیشتر به چشم میآید. فقط دنیا مدّ نظر نیست، بلکه ابد در پیش است.
✅ در دین چیزی به این اسم نداریم که مثلاً یکجا دارد کار میکند (تکبُعدی بودن)، بلکه همه به هم پیوسته است. بنده در جای خودش، هم تحلیل فلسفی و هم تحلیل اصولی و هم تحلیل قرآنیاش را دارم. ولی الان بحثم این نیست.
✳️ وقتی دین میگوید طلب رزق کن، آیا منظور طلبِ بیتبصره و بیقید و بیجهت است؟ خیر. اصلاً اینجور نیست.
برخی میگویند: دین انسان را خنثی میکند. درحالیکه اینطور نیست.
✅ قرار است همه در خدمت معنویت باشند.
❇️ آیا میشود دین به هر شکلی (بدون هیچ قید و تبصرهای) به رزق دعوت کند؟ حرص که بیاید، این حرص با مقصود دین نمیسازد. در قرآن آمده است: «و من یوق شحّ نفسه، فاولئک هم المفلحون»؛ قرار است جلوی حرص گرفته شود. این جمع هنر است که در بازار باشی و حرص نداشته باشی. این هنر است. قرار نیست ما یکجا را درست کنیم و دَه جای دیگر را خراب کنیم، بلکه باید همه جوانب را در نظر داشته باشیم.
https://eitaa.com/Nasimehekmat_ErfandarvadiAmal
هدایت شده از نسیم عرفان
🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃
عرفان در وادی عمل
جلسه ۳۱۹ (۷ دی ۱۳۹۸)
🔴 بخش دوم
🔵 نه کاهلی، نه حرص
✳️ از یک طرف دین میگوید: کاهلی نکن و از سوی دیگر میگوید: حرص نَوَرز. دین هیچ وقت نمیگوید: کارِ زیاد نکن.
🔵 مُحکمکاری حتی در تدفین
❇️ در جریان دفنِ سعدمعاذ، حضرت رسول صلاللهعلیهوآلهوسلم با دقت و محکم سنگها را کنار هم میگذاشت. یکی به حضرت گفت: یا رسولالله، چرا در این مورد اینقدر دقت به خرج میدهید؟ حضرت فرمود: مؤمن هر کاری میکند، آن را محکم انجام میدهد. مؤمن در هیچ کاری نباید شُلووِل باشد. ایمان که قوی باشد، هر کاری که وظیفهاش است، آن را محکم انجام میدهد. این «محکم» خیلی معنا دارد. یعنی، تمام دقتها و ظرافتها باید در کار مؤمن باشد، در عین حال، حرص در کار مؤمن نیست.
🔵 کنترل حرص
✅ حرص را چگونه باید کنترل کرد؟ در دستورات دینی اینگونه آمده است: اگر در بازار روزیات را به دست آوردی، آخر شب که شد، اجناس را ارزانتر بفروش. اجرای این دستور دینی، الان اصلاً در مخیلۀ ما نمیگنجد. ولی این دستور را در متون دینی داریم.
یک شیوۀ دیگر، نحوۀ چانه زدن است.
🔵 خیرخواهی
✅ برخی مؤمنین را دیدهام که سودش را میبرد، ولی اولین حرفش این است که کاری کنم که مردم مسلمان به بهترین نحو، این جنس به دستشان برسد. مثلاً راجع به غذا، بر این نظر هستند که این غذا واقعاً مضرّ به حال مردم نباشد و برایشان مفید باشد. این یعنی خیرخواهی. شغل او است؛ از آن سود هم میبرد. اما این شغل به خیرخواهی و دلسوزی ضمیمه شده است. و بلکه لذت میبرد که به دیگران نفع میرساند، پیش از آن که خودش نفعی بِبَرد! این خیلی معنادار است. در قرآن داریم: «وَ جَعَلَني مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ» (مریم ۳۱)؛ در تفسیرش گفته شده است «مبارکاً» یعنی «نفّاعاً». «نفاعاً» یعنی به شدت نفعرسان است و خیرخواهی در او موج میزند.
❇️ در متن دینی، دغدغۀ اصلی آنسویی است، نه اینسویی.
✅ برخی در بازار زیست میکنند، ولی آسیب بازار به آنها نرسیده است. بلکه از دل آنها فطرت در میآید و آخرت و بلکه فوق آخرت در میآید، نه نفس اماره.
🔵 دنیا برای آخرت و آخرت برای توحید
✅ در دین آمده است کار کن و کاهلی نکن، ولی حرص نَوَرز. در عین حال، بهگونهای کار کن که مانع عباداتت نشود. اما وقتی جامعه نیاز دارد و ضرورت است و واجب عینی شد، باید عبادتت را کنار بگذاری (و همینقدر که عبادت واجبت را انجام دهی، کافی است). این سبک، یک شکل خاصی است که یک نوع نگاه برترِ غیرِ خُردبین است. انسان ساحتهای طولیِ فراوانی دارد. ما دنیا را در خدمت آخرت و آخرت را در خدمت توحید میخواهیم.
✅ بوعلی در نمط نهمِ اشارات گفته است: عبادت هم اثر دنیایی و هم اثر آخرتی و هم اثر توحیدی دارد. بعد بوعلی اظهار شگفتی و تعجب میکند که چگونه شریعت این سه را با هم جمع کرده است.
🔵 مطلب سوم: طلب روزی از راه حلال
✳️ دین میگوید از راه حلال طلب روزی کن. یک راه حلال میگوییم، ولی همین یک نکته هویت اقتصاد اسلامی را تغییر میدهد. یک عنوان است، ولی تأثیرات اجتماعی کسبِ از راه حلال، فراوان است.
❇️ یک بار تمام احکام فقهی که از مسلمات و بینات است نه جزییات را اینگونه نگاه کنید که اثر اجتماعی تمدنیاش چیست. در بحث نماز، این طهارت و نجاست یک سبک خاص زندگی، برای ما ایجاد کرده است.
✅ آنچه دین میگوید تبعات اجتماعی عجیبی دارد. شاید در ظاهر چند حکم باشد، ولی عملاً خیلی تأثیر دارد.
🔵 طلب روزی به نحو شایسته
✳️ در روایات آمده است که طلب روزی میکنی، به نیکی طلب کن؛ یعنی، از راه حلال طلب کن و از راه حرام طلب نکن. این تعبیر در روایت آمده است که «فَأَجْمِلوا فی الطلب»؛ یعنی، طلب روزی که میکنی، راه درست آن را طی کن. اینگونه عمل کردن هم حرص را دور و هم طلبش را عبادت و هم او را بنده میکند. مثلاً از راه ربا یا کمفروشی میتوانست چیزی به دست بیاورد، ولی این کار را نکرد. چون اینها را انجام نداد، او را بنده میکند.
🔵 ذکر عملی: مراعات جانب خدا در هر موضوع
✅ راجع به ذکر الهی، اهل بیت سلاماللهعلیهماجمعین میفرمایند: یکی از ذکرها و بهترین ذکرها و سختترین نوع ذکر، ذکر عملی است. میدانید ذکر عملی چیست؟ در هر موضوع جانب خدا را رعایت کردن.
✳️ مثلاً گاهی در خانه بهخاطر خدا جانب خانواده را مراعات کند. یا در بازار جانب خدا را در معامله مراعات کند. با خود بگوید چون خدا ربا را حرام کرده است، من این کار را نمیکنم.
https://eitaa.com/Nasimehekmat_ErfandarvadiAmal