✨🌸#روشهای_خودسازی
۱ - تفکر
لغت شناسان «فکر» را به اعمال #عقل و نظر و بهکارگیری #ذهن، معنا کردهاند.
بنابراین، مرز بین #نوع انسانی و سایر حیوانات «عقل» است و «فکر» که همان بهکارگیری نیروی عقلانی است حدّ فاصل بین دو صنف از انسانها است و در حقیقت آدمیان از این زاویه بر دو قسماند. گروه اول: متفکران، و گروه دوم: کسانی که این ابزار و سرمایه خدادادی را مهمل گذاشته و به تعطیل کشاندهاند.
۱.۱ - ارزش فکر
نیروی عقل اگر بهطور طبیعی و بر اساس #فطرت خود و بدون دخالت انگیزهها و عوامل نفسانی و شیطانی بهکار افتد، نتیجهای خوش و سازنده خواهد داشت و رو بهسوی «رحمان» میبرد. و هرگاه با راهبرد #قوه_واهمه به جریان افتد بازده آن تلخ و تخریبگر خواهد بود. در این صورت، عقل به استخدام #شیطان و عاریت او درآمده و از وظیفه اصلی خود بازمانده بلکه در جهت ضد آنچه برای آن آفریدهشده است بهکار گرفته خواهد شد.
#قرآن_کریم درباره ارزش فکر، در دهها آیه با عناوین مختلف هم چون «#تفکر» و «#تدبّر» و «#تعقل» و «#تفقّه» باب سخن گشوده است و بهرهگیری از #آیات_الهی را چه در #تکوین و چه در #تشریع و برخورداری از مایههای عبرت در جهت #هدایت را، منوط بدان دانسته است.
و غیر آن
و همچنین در #روایات رسیده از #معصومان_(علیهمالسّلام) بر جایگاه والای آن در عرصه #تعلیم_و_تربیت اسلامی با تعبیرات مختلف تأکید گردیده است.
#امیرالمؤمنین_(علیهالسّلام) میفرماید: «...الا لا خیر فی قرائة لیس فیها تدبّر الا لا خیر فی عبادة لیس فیها تفکّر؛
هشدار شمارا! که علم بدون بار فهم و تأمل، و خواندن قرآن بدون تدبّر، و عبادت برکنار از تفکر، بهرهای نخواهد داد.»
آنچه مهم است هدایت فکر، در مسیر سالم است، زیرا فکر صحیح است که انسان را تعالی داده، تمدنها را ساخته و تاکنون جامعه بشر را در ابعاد مختلف بهپیش برده است. هم چنانکه تمامی خسارتها و نابسامانیهای فراوان که امروز دامنگیر بشر است، نتیجه افکار غلط و اعمالنظر طرّاحان و دانشمندانی است که اندیشه خود را درراه ارضای هوسهای خود و صاحبان زر و زور بهکار بسته و میبندند.
❌ادامه دارد........
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
━═━⊰⊰❀🖤❀⊱⊱━═━
⭕️#روشهای_خودسازی
🔸۱.۲ - عرصههای سالم تفکر
بسیاری از جوانان میپرسند: چگونه باید فکر را #هدایت کرد؟ و چطور باید اندیشه را در خط مستقیم و بالنده آن قرارداد؟ و اصولاً به چه چیزهایی باید فکر کرد؟ و اگر عرصههای آن مختلف و متعدد است، از چه نقطهای باید شروع کرد؟
از امامان معصوم (علیهمالسّلام) نیز گاه این پرسش میشده است. مثلاً «حسن بن صیقل» میگوید: «از امام صادق (علیهالسّلام) پرسیدم: مردم روایتی نقل میکنند که تفکر یک ساعت از عبادت یک شب بهتر است. به آن حضرت گفتم: چگونه باید تفکر کرد؟» حضرت در جواب، برخی از زمینههای تفکر صحیح را بدو نشان داده و معرفی کردند.
عرصههای تفکر بسیار است ولی در این نوشته به مهمترین آنها پرداخته و توضیحی اجمالی درباره هر یک از آنها ذکر میکنیم.
🔹۱.۲.۱ - نفس
نفس انسانی گوهر گران بهایی است که به شرف نسبت به حضرت حق مفتخر شده و #کرامت و #فضیلت انسان، قائم به او است. #خداوند_متعال دو کتاب قطور و خواندنی برای مطالعه انسانها گشوده است؛ یکی طبیعت و دیگری نفوس خود آنها و فرموده است: «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَ فِی اَنفُسِهِمْ حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّ...؛ ما نشانههای خود را در گوشه گوشه جهان و در جانهایشان به آنان نمایاندیم تا ـ در اثر تدبر و تفکر در آن ـ برایشان روشن شود که او حق است....
و بر طبق حدیثی از امیرالمؤمنین (علیهالسّلام)، بین شناخت #طبیعت و #نفس، معرفت نفس پر سودتر معرفی گردیده است.
معرفت نفس از ضروریترین و لازمترین معرفتهاست و لذا اقدام در جهت شناخت نفس و تفکر در آن، از سایر زمینههای تفکر مقدّم است. و این به علل مختلفی است و مهمترین آنها این است که این معرفت در حقیقت بابی است برای معارف دیگر.
#جهل_به_نفس، از شایعترین دردها و گرفتاریهای انسانی عصر ماست. و سرمنشأ بسیاری از مشکلات روحی و عقدههای روانی است.
بشر امروز گر چه طبیعت را مسخر خودساخته است ولی از تسخیر خود عاجز و درمانده است. بلکه روزبهروز از خویش بیگانهتر نیز گشته است.
سرّ این ازخودبیگانگی در کلام علی (علیهالسّلام) بیانشده است، آن حضرت میفرمایند: «فمن شغل نفسه به غیر نفسه تحیر فی الظلمات، و ارتبک فی الهلکات و مدّت به شیاطینه فی طغیانه و زینت له سیّیء اعماله...؛ هر کس خود را به غیر خویش مشغول کند خود را در تاریکیها سرگردان و در مهلکهها قرار داده و شیطانها او را به تجاوز کشانده و کردار زشت او را در نظرش نیکو جلوه میدهند.»
مولای پرهیزکاران توجه مداوم نفس به غیر خود را #مایه_غفلت از خویش و اساس هر گرفتاری و گمراهی دانستهاند.
❌ادامه دارد.....
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
─┅࿇࿐ྀུ༅𖠇🖤𖠇࿐ྀུ༅࿇┅─
⭕️#روشهای_خودسازی
🟣#طبیعت
قرآن کریم در آیات مختلف به تدبر و تفکر در طبیعت دستور داده است. چه آنها که به تفکّر در مجموعه #خلقت امر کرده و چه آنها که به اندیشه در جزء جزء آن، مانند #زنبور_عسل، #شتر، کوهها و نهرها، درختان و میوهها، باران، آفتاب و ماه، خواب و غیر آن فرمان داده است.
#جهان_آفرینش آنقدر حیرتانگیز و شگفتآور است که بشر عادی هیچگاه نمیتواند مدعی شود که بهتمامی اسرار آن واقف گشته است. و آنچه تاکنون بدان دستیافته، در برابر مجهولاتش هم چون قطرهای در کنار اقیانوس بیکران است. و بر اساس تعلیم قرآن کریم، شماره موجودات الهی و اسرار آن، پایانناپذیر است.
هم چنانکه اشاره کردیم جهان طبیعت دو چهره دارد، یکی #ملک و دیگری #ملکوت، صورت ملک آن همین ظاهر طبیعت، و ملکوت عالم، باطن و حقیقت آن است، که همان جنبه ربطی و وابستگی آن به مبدأ آفرینش است.
تفکر در طبیعت دو دستاورد مهم برای بشر دارد؛ یکی آنکه او را بر طبیعت #تسخیر بیشتری میبخشد و در جهت بهرهوری زیادتر و قانونمند تر به او کمک میکند و دیگر اینکه راه ورود به ملکوت عالم را به روی او باز میکند.
بسیاری از متفکران در عملیات فکری و پژوهشی خود، تنها در همین محدوده ملک میمانند و ورای آن را جستجو نمیکنند و در نظر این کسان، جهان طبیعت، جز همین ظاهر آن چیز دیگری نیست.
قرآن کریم درباره آنان میفرماید: «یَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ؛ آنان جز ظاهری از زندگی #دنیا نمیدانند و از ورای آنکه #جهان_آخرت است غافلاند».
درحالیکه بر اساس آنچه از آیات قرآنی استفاده میشود، تفکر صحیح در پدیدهها و موجودات دنیای طبیعت، به جهت ارتباط و پیوستگی عمیق بین ملک و ملکوت، انسان را بهصورت قهری بهسوی عالم ملکوت #هدایت میکند. برای نمونه، قرآن کریم میفرماید: «الَّذِینَ یَذْکرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَیَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالاَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَک فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ؛ آنهایی که چه در حال قیام و چه در حال نشستن و چه پهلو خفته به یاد خدایند و در #آفرینش آسمانها و زمین میاندیشند ـ میگویند ـ پروردگارا! باطل و بیهودگی در ساحت خلقتت راه ندارد. پاک و منزهی. ما را از عذاب #جهنّم محافظت فرما!»
❌ادامه دارد....
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
─┅࿇࿐ྀུ༅𖠇🖤𖠇࿐ྀུ༅࿇┅─
🔴#روشهای_خودسازی
🔺 پی آمدهای اعمال
نتایج و عواقب اعمالی که از انسانها سر میزند و به او میرسد بر سه قسم است:
۱ ـ برخی از آنها نتیجه مادی یک عمل محسوب میشود که در این صورت چنین پی آمدی با #حواس، قابلدرک است. مانند اینکه کسی خود را از بلندی به سنگفرش خیابان پرت کند یا سم کشندهای بخورد که عاقبت چنین کاری برای همه معلوم است.
۲ ـ برخی دیگر از پی آمدها و ارتباط با باطن اعمال دارد و نتیجه ملموس یک عمل محسوب نمیگردد. و به سخن دیگر، به جنبه ملکی عمل بر نمیگردد بلکه به ملکوت آن مربوط میشود و در همین جهان به سراغ انسان میآید مانند بسیاری از اعمال نیک و پسندیده که در زندگی مادی و معنوی انسان، دارای آثار و نتایج مثبتی است.
بهعنوان مثال بر طبق روایتی از امام صادق (علیهالسّلام) #صلهرحم موجب افزایش عمر است. و نیز از امام باقر (علیهالسّلام) نقلشده که این کار، اعمال را پاکیزه و اموال را زیاد و بلا را دفع و حساب آخرت را آسان و #اجل را به تأخیر میاندازد.
چنانکه بهصراحت #قرآن_کریم، #شکرگزاری از نعمتهای الهی، افزایش #نعمت را به دنبال دارد. و #اطاعت خداوند و #تقوا، سبب ازدیاد #برکت و ریزش رحمت و مواهب او است. و رویگردانی از یاد او، سختی و فشار زندگی و ناکامی را موجب میشود. و بر طبق روایات، ندادن #زکات، مانع ریزش نعمت و #برکت و افزایش روزی میگردد. و نمونههای دیگری ازایندست که بسیار است.
❌ادامه دارد....
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
─┅࿇࿐ྀུ༅𖠇🖤𖠇࿐ྀུ༅࿇┅─
⭕️#روشهای_خودسازی
✳️ مراحل چهار گانه خودسازی
1⃣#مشارطه
انسانی که قصد حرکت در جهت #کمال و تربیت نفسانی خود دارد ابتدای هرروز لازم است با خود #شرط کند که در طول روز مرتکب گناهی نگردد. مثلاً کسی که میخواهد با یک صفت بدی که در او وجود دارد و یا عادت زشتی که در خود احساس میکند به مبارزه برخیزد، باید با خود #عهد کند که آن صفت و یا عادت را از صحنه عمل و رفتار خود دور کند و شیوه زندگی خود را از حاکمیت آن برکنار نگه دارد و این قدم اول است.
2⃣#مراقبت_و_مواظبت
پس از تصمیم و اراده قطعی در این خصوص باید همواره در طول روز و تا هنگام استراحت شبانگاهی به کشیک نفس پرداخته و لحظهای از آن غافل نباشد تا وسوسههای نفسانی و حالات شیطانی نتواند او را از جاده #حق و #اعتدال خارج کرده و بهسوی آن عمل و یا صفت زشت سوق دهد و یا کار پسندیده را در نظرش بهصورت دیگری جلوه دهد و یا با تنبلی و کسالت او را از اقدام و ادامه بر انجام آن منصرف کند.
این قدم بسیار مهمی است که در آغاز، سخت و دشوار است ولی بهتدریج از دشواری آن کاسته و آسان خواهد شد.
3⃣#محاسبه
حسابرسی و تفتیش نسبت به حالات نفسانی و اعمال صادرشده از شخص در طول روز، از ضروریترین کارهاست که بدون آن هیچ حرکتی رو به سامان نخواهد رفت.
#امام_کاظم (علیهالسّلام) فرمود: «لیس منا من لم یحاسبه نفسه فی کل یوم، فان عمل حسناً استزاد الله و ان عمل سیئاً استغفرالله منه و تاب الیه؛ [۲۷] هر کس روزانه بهحساب خود رسیدگی نکند، تا اگر کار نیکی انجام داده است از #خداوند تقاضای #توفیق بیشتری کرده و چنان چه مرتکب عمل زشت و گناهی شده است و از او #طلب_آمرزش_و_توبه کند، از ما نیست»
4⃣#مؤاخذه
قدم نهایی در طی این عملیات این است که با برخورد جدی با خود و گریبان گیری از خویشتن و تنبیه نفس بهوسیله #روزه و مانند آن در صورت نقض پیمان، از او برای رعایت کردن و نشکستن دوباره آن #تعهد بگیرد.
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
─┅࿇࿐ྀུ༅𖠇🖤𖠇࿐ྀུ༅࿇┅─
⭕️#روشهای_خودسازی
🟢خود را بهجای دیگری انگاشتن
حبّ ذات و علاقه به آن از حجابهای بسیار غلیظی است که در موارد زیادی با تیرگی و سیاهی خود، مانع مشاهده جمال حقایق گشته و در این صورت چهبسا رفتار بهواقع زشت و یا قضاوت بد و غیرواقعبینانه انسان نسبت به دیگران در نظرش خوب و پسندیده جلوه کند و برعکس، عمل خوب و مفید آنان را بد دانسته و یا قضاوت بهحق آنها نسبت به موضوع و یا فرد دیگری را بر باطل و دور از واقعنگری بداند.
انسان بدینجهت که به خود علاقهمند است وقتی اعمال و رفتار مختلف را در ارتباط با خویش بسنجد، به سهولت میتواند نسبت به خوبی یا بدی هر یک از آنها قضاوت کرده و برای انجام یا ترک آن اقدام کند و یا داوریهای غیرواقعبینانه خود را نسبت به اشخاص و یا امور مربوط به دیگران اصلاح و تعدیل نماید.
امیر مؤمنان به فرزندش امام حسن (علیهالسّلام) میفرماید: «ای فرزندم، خودت را بین نفست و دیگران میزان قرار ده. آن چه برای خود میخواهی برای غیر خود نیز دوست بدار و هر چه را برای خویش نمیپسندی برای او نیز آن را مخواه. هم چنانکه راضی نیستی دیگران در حق تو ستم کنند نسبت به آنها نیز آن را روا مدار و همانگونه که دوست داری آنها به تو نیکی کنند درباره آنان نیکی کن. رفتاری را که از دیگران زشت میبینی، صدور آن را از خود نیز زشت بدان و آن رفتاری که میخواهی آنها نسبت به تو در پیش گیرند همان را در رابطه با آنان اعمال کن...»
❌ادامه دارد....
#ڪانال_ما_را_بہ_اشتراڪ_بگذارید
✍#عیارمعرفت
🆔@naze_eshgh
─┅࿇࿐ྀུ༅𖠇🖤𖠇࿐ྀུ༅࿇┅─