#تفسیر #آیات102و103و104 #اسراء قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً «102» موسى گفت: قطعاً مى‌دانى كه اين (معجزات) را جز پروردگار آسمان‌ها و زمين براى بصيرت شما نفرستاده است و من تو را اى فرعون! هلاك شده مى‌پندارم. سؤال: با آنكه موسى عليه السلام به هلاك شدن فرعون يقين داشت، چرا مى‌گويد: «لَأَظُنُّكَ» گمان دارم؟ پاسخ: اوّلًا: ظنّ تنها به معناى گمان نيست، بلكه به باور ويقين نيز گفته شده است. ثانياً: شايد اميدى به هدايتش داشت. ثالثاً: وقتى دشمن پرده‌درى نمى‌كند، ادب در بحث و مناظره اقتضا دارد ما نيز حريم را نگه داريم. فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِيعاً «103» پس (فرعون) تصميم گرفت كه آنان را از آن سرزمين تبعيد كند، پس ما او و همه‌ى همراهانش را غرق كرديم. وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرائِيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنا بِكُمْ لَفِيفاً «104» و پس از آن (غرق فرعون) به بنى‌اسرائيل گفتيم: در اين سرزمين مستقرّ شويد، پس چون موعد آخرت فرا رسد، همه‌ى شما را با هم گرد خواهيم آورد. «استفزاز» به معناى بيرون كردن با زور است. قرآن بارها به اين شيوه‌ى ظالمان نسبت به اولياى الهى و ناكام ماندنشان اشاره كرده است. پيامبر را از مكّه بيرون كردند، خداوند حكومتِ جهان اسلام را به او عطا كرد. اين سنّت و قانون الهى است كه در برابر مكر اهل باطل، تدبير مناسب دارد. «لفيف»، به معناى گروه‌هاى به هم پيوسته و انبوه مى‌باشد