#رقیق_القلب کسی است که از دیدن یک فقیر واقعاً متأثر میشود یا وقتی از قیامت و دوزخ سخن به میان میآید، اشک در چشمانش حلقه میزند. راه#رقّت_قلب نیز دوری از #گناه است. امام علی (علیهالسلام) می فرماید: چشمها گرفتار خشکی نمیشود، مگر در اثر قساوت قلب، و قلب گرفتار #قساوت نمیشود، مگر با زیادی گناه.
آیتالله جوادی آملی
👇آیت الله مصباح یزدی
چگونه رقّت قلب پیدا کنیم؟
معنا و مفهوم #رقّت_قلب
وَتَعَرَّضْ لِرِقَّةِ الْقَلْبِ بِكَثْرَةِ الذِّكْرِ فِی الْخَلَوَاتِ؛1
در ادامه حدیث شریفی كه از امام باقر صلواتاللهعلیه خطاب به جابربنیزیدجعفی نقل شده، حضرت میفرمایند: «برای رقّت قلب، در خلوتها #زیاد_یاد_خدا كن.»
👌#رقّت_قلب حالتی است كه به موجب آن، انسان در مقابل عواملی كه موجب برانگیخته شدن #احساسات و #عواطف میشوند زود منفعل میشود. اثر ظاهری آن هم اشك چشم است. البته عوامل #ریزش_اشك مختلف است. شاید بعضی گمان میكنند كه گریهكردن فقط در اثر ترس است؛ آن هم ترس از عذاب جهنم. ولی گریه انواعی دارد؛ ممکن است گر یه در اثر شادی ناگهانی و مفرط باشد. مثلا مادری كه بعد از سالها فرزندش را میبیند آن قدر#شاد میشود كه #گریه میكند. گاهی گریه از رو ی شرم است. مثلا اگر انسان نسبت به كسی اهانتی کرده باشد، وقتی با او مواجه میشود از شرم گریهاش میگیرد. گاهی گریه به خاطر #ناامیدی از حصول نتیجه است. به هر حال، این حالت #انفعال در انسان را «#رقّت_قلب» گویند و اثر ظاهری آن گریه کردن است
✅ ••قسمت اول
🆔✨@noor133Qoran
آیت الله مصباح یزدی
موارداستعمال «قلب» درقرآن
👌موارد استعمال «قلب» در قرآن را میتوان به دو دسته تقسیم كرد؛ به عبارت د یگر آنچه را که قرآن قلب مینامد دو كار متمایز و مشخص دارد؛ یكی #درک و#فهم، و دیگر ی #احساسات و #عواطف است.
از كارهای كه قرآن به قلب نسبت میدهد #درك_فهم است: لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ یَفْقَهُونَ بِهَا؛2 با توجه به این آ یه شر یف، قاعدتاً كسی كه قلب دارد باید #مطالب را خوب #درك كند. «فقه» یعنی #فهم_دقیق.
👌 ولی انسانها ی بدبخت که استعدادهای خود را از دست دادهاند با اینكه قلب دارند ولی چنین #فهمی برایشان حاصل نمیشود. کار دیگر ی که قرآن به #قلب نسبت داده است احساسات و #عواطف است. محبت، نفرت، ترس، آرامش، امید، ناامیدی و ... حالاتی انفعالی است كه در انسان پدید میآید و چه حالات مثبت آن و چه حالات منفی آن، به قلب نسبت داده میشود.
👌 به طور كلی میتوان گفت: #قلب در اصطلاح قرآنی، هم مركز #ادراك و هم مركز احساسات و عواطف است. «رقّت» مربوط به بخش احساسات و انفعالات است. برخی افراد با حوادث #شادکنندهای که معمولا افراد متعارف نسبت به آنها بسیار شاد میشوند، بسیار بیتفاوت مواجه میشوند و در جایی که معمولا افراد به خشم میآیند، بسیار خونسرد برخورد میکنند. در مجالس #روضه هم #اشکی از چشم آنها #جاری_نمیشود.
این حالت را «#قساوت_قلب» میگویند.
✅••قسمت دوم
#رقّت_قلب
🆔✨@noor133Qoran
👇آیت الله مصباح یزدی
رقّت قلب به طور طبیعی برای هر انسان ی که قلبی سالم داشته باشد در شرایط خاصی حاصل میشود. البته بین جنس مرد و زن در این جهت تفاوت هست و خانمها احساسات قویتر ی دارند و رقّت قلب آنها بیشتر است و زودتر به گریه میافتند؛ ولی هر کدام یک نصاب طبیعی دارد که در آن حد، باید این اثر ظاهر شود. اما آ یا به عنوان یک ارزش اخلاقی، شا یسته است رقّت قلب زیاد باشد یا کم؟
قرب خدا، ملاک ارزش اخلاقی در اسلام
در اخلاق الهی و اسلامی، ملاک ارزش بسیار بالاتر از اینهاست.
👌چون در اخلاق الهی، صفاتی ارزشمند هستند که انسان را به خدا نزدیک کنند. بنابرا ین در اخلاق اسلامی، رقّت قلب هنگامی ارزش پیدا میکند که اثر آن در آنچه مربوط به خدای متعال و قرب به اوست ظاهر شود.
👌 آنچه قطعا برای انسان مؤمن مفید است این است که وقتی یاد عظمت خدا، یاد عفو و گذشت خدا و همچنین یادعذاب خدامیکندبیتفاوت نباشد
#رقت_قلب
🌴قسمت سوم
🆔✨@noor133Qoran
👇آیت الله مصباح یزدی
قرآن درباره یک ی از صفات خود میفرما ید :
كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ؛
🌹🍃یکی از صفات قرآن این است که وقتی اهل ایمان آن را میشنوند لرزه بر اندامشان میافتد. این حالت احساسی، انفعالی است که اثر آن در پوست ظاهر میشود.
🍃یا درباره صفات مؤمنان میگو ید:
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ؛
مؤمن این خصیصه را دارد که وقتی یادی از خدا میشود دلش میلرزد.»
🍃 این علامت ایمان است. قلب انسان باید طوری باشد که در مقابل عظمتْ الهی احساس خودباختگی کند. مؤمن وقتی یاد نعمتهای خدا میافتد به خصوص وقتی که با وجود کوتاهی و غفلت، خداوند به او یاری رسانده باید حالت خجلت پیدا کند و اشک او جاری شود۰
در دعای بعد از زیارت امام رضا صلواتاللهعلیه آمده است که: ربِّ انی استغفرک استغفار حیاء. اولین استغفار، استغفار از روی حیاست؛ یعن ی خدا یا! اصلا خجالت میکشم با تو روبهرو شوم.
🌴🍃 همین که میخواهد با رسوایی و بیلیاقتی با خدای مهربان، رئوف و رحمان، مواجه شود اشک از چشمانش جاری میشود، درحال یکه هنوز به یاد جهنم و عذاب نیست. در ا ین صورت خدا او را به میهمانی میخواند و از او پذیرایی میکند
#رقت_قلب
قسمت_چهارم
👇آیت الله مصباح یزدی
🌹🍃 آنجایی که خدا انسان را از عذابهای اخروی انذار میکند باید انسان آن را جدی بگیرد. بیاعتنایی به این انذارها بیاعتنایی به خدای متعال است. اگر این آیات را بخواند و در دل او تأثیری نداشته باشد#گرفتار_قساوت قلب شده است.
👌مؤمن هنگام توجه به این آیات متأثر میشود و اشک از چشمانش جار ی میشود؛ یَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا وَ یَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ یَبْكُونَ وَیَزِیدُهُمْ خُشُوعًا؛
هنگام ی که آیات قرآن برای مؤمنان صالح خوانده میشود با صورت به زمین میافتند و در اثر #خضوع و #خشوع ذقنهایشان را روی زمین میکشند.
👌به هر حال، خداوند به انسان قلب داده تا این آثار به موقع از آن ظاهر شود. اما اگر در هنگام تلاوت آیات قرآن حتی آ یات عذاب، تنها توجه ما به صوت و دستگاهها ی قرائت باشد و اصلا توجه ی به هدف از نزول این آ یات و معانی آنها نداشته باشیم گرفتار حالت #قساوت_قلب شدها یم. پس #رقّت_قلبی که برای مؤمن مطلوب است رقّت قلب در چنین حالاتی است.
🌹🍃به طور کلی #رقیق القلب بودن به شرط اینکه به #افراط و #تفریط کشیده نشود حالت خوبی است، اما هنگامی ارزش اسلامی محسوب میشود که با خدای متعال ارتباط پیدا کند.
#رقت_قلب
#قسمت_پنجم
🆔✨@noor133Qoran
👇راه علاج #قساوت_قلب
حال اگر مبتلا به قساوت قلب شدیم راه علاج آن چیست؟ امام باقر علیهالسلام به جابر نصیحت میکنند که:
تَعَرَّضْ لِرِقَّةِ الْقَلْبِ بِكَثْرَةِ الذِّكْرِ فِی الْخَلَوَاتِ؛
اگر میخواهی #رقّت قلب پیدا کنی در #خلوتها زیاد ذکر داشته باش. مقصود از ذکر در اینجا در مقابل #غفلت است و یا خصوص توجه قلبی یا ذکر لفظی همراه با توجه قلبی مراد است. دل باید #متذکر باشد.
👇مبارزه با از #خودبیگانگی
گاهی انسان چنان به امور خارج از وجود خود مشغول میشود که از خود و #سعادت و #شقاوت خود #غافل میشود. قرآن میفرما ید:
وَ كَأَیِّن مِّن آیَةٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ یَمُرُّونَ عَلَیْهَا وَ هُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ؛
در عالم، آیات الهی بسیار ی وجود دارد، ولی مردم از آنها عبور میکنند و اصلا توجهی به آنها ندارند. کار به جایی میرسد که حقیقت خود را هم فراموش میکنند
نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ
#رقت_قلب
#قسمت_ششم
🆔✨@noor133Qoran
آیت الله مصباح یزدی
👇خود فراموشی
روانشناسی جدید میگویند: 🔺کسانی هستند كه در اثر #دلبستگی به مال، پست و #اوهام و #خیالات دیگر به#خودفراموشی مبتلا میشوند. به همه چیز توجه دارد جز به اینکه چگونه موجود ی است؟ از کجا آمده و در کجاست؟ چه کار باید بکند و به کجا میرود؟ به تعبیر د یگر از خودش بیگانه میشود.
🔺نشانه از #خودبیگانگی این است که انسان از خودش #وحشت دارد. وقتی تنهاست وحشت به سراغ او میآ ید و باید خودش را با چیزی #سرگرم کند. اگر ا ین حالت به طور دقیق تحلیل شود معلوم میشود که ا ین شخص اصلا نمیخواهد خودش را درک کند و بشناسد. چنین انسانی مصداق ا ین آ یه شر یف است که میفرماید:
نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ.
با اینکه انسان خود را از همه چیز بیشتر دوست دارد اما نمیخواهد به خودش بپردازد. این حالت #غفلت باعث ضعیف شدن ویژگیهای #قلب میشود؛ درک انسان نسبت به #حقایق رقیق و #کمرنگ میشود و عقل و ذهن او #هرزه میشود. در ا ین حالت به همه چیز میپردازد جز به خودش.
#رقت_قلب
#قسمت_هفتم
🆔✨@noor133Qoran