#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۴
❣اميرمؤمنان عليه السلام درادامه از سو استفاده تجار به مالک اشتر هشدار داده و مى فرمايد:
✨ وَاعْلَمْ مَعَ ذَلِکَ أَنَّ فِي کَثِير مِنْهُمْ ضِيقاً فَاحِشاً، وَشُحّاً قَبِيحاً، وَاحْتِکَاراً لِلْمَنَافِعِ، وَتَحَکُّماً فِي الْبِيَاعَاتِ، وَذَلِکَ بَابُ مَضَرَّة لِلْعَامَّةِ وَعَيْبٌ عَلَى الْوُلاَةِ✨
💠بدان با تمام آنچه گفتم در ميان آنها جمع کثيرى هستند به شدّت تنگ نظر و بخيلِ زشت کار و احتکار کننده مواد مورد نياز مردم و اجحاف کننده در تعيين قيمت ها و اينها موجب زيان براى توده مردم و عيب و ننگ بر زمامدارانند.
✍يکم: تنگ نظرى فاحش، اشاره به آنها که انحصار طلبند و تنها به منافع خود مى انديشند و حاضر نيستند ديگرى در تجارت و صنعت پرورش پيدا کند.
🔻دوم: بخل قبيح، اشاره به کسانى که حاضر نيستند چيزى از درآمد خود را در کارهاى خير و به نفع محرومان جامعه مصرف کنند.
🔻سوم: احتکار که سبب مى شود اجناس را هنگام فراوانى ارزان بخرند و براى روز کميابى انبار کنند تا بسيار گران بفروشند.
🔻چهارم: تحکم بر قيمت گذارى ها بدون توجّه به منافع مردم و قدرت خريد آنها، به اين ترتيب که از طرق مختلف براى ايجاد بازار سياه و بالا بردن نرخ ها به صورت کاذب تلاش کنند و گاه دست به دست يکدگر بدهند تا قيمت ها را به طور مصنوعى بالا نگه دارند.
⚜امام عليه السلام تأکيد مى کند که اگر اين گونه مسائل در امور اقتصادى راه يابد دو مشکل بزرگ پيدا مى شود:
🔹1. اينکه توده هاى مردم در تنگناى اقتصادى قرار مى گيرند و سبب نارضايتى آنها از حکومت مى شود همان چيزى که ممکن است به شورش هاى خطرناک بينجامد.
🔹2. اينکه لکه ننگى بر دامان حکومت مى نشيند و دليل بر بى کفايتى و عدم مديريت او خواهد بود، زيرا حل مشکلات اقتصادى از مهم ترين يا مهم ترين وظيفه حکومت است. اگر در اين قسمت وا بماند کارهاى ديگر او مردم را راضى نخواهد ساخت.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۵
❣امیر المومنین عليه السلام در ادامه چند دستور درباره مسائل اقتصادى مى دهد و از احتکار شروع مى کند مى فرمايد:
✨فَامْنَعْ مِنَ الاِحْتِکَارِ، فَإِنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وآله وسلم مَنَعَ مِنْهُ✨
💠از احتکار (به شدت) جلوگيرى کن، چرا که رسول خدا صلى الله عليه وآله از آن منع فرمود
✍احتکار به معناى گردآورى احتياجات مردم و ذخيره کردن و به انتظار گرانى نشستن و منافع کلان بردن است
و احتکار طعام از روشن ترين مصداق هاى ظلم و بدرفتارى است
🔹در فقه اسلام و همه فقهاى اسلام آن را حرام شمرده اند و روايات بسيارى در اين زمينه وارد شده از جمله در حديثى از رسول خدا صلى الله عليه وآله مى خوانيم:
⚜الْمُحْتَکِرُ مَلْعُون; محتکر رانده درگاه خداست.
💠در حديث ديگرى از امام امير المؤمنين در غررالحکم آمده است:
🔹محتکر بخيل ثروتى جمع مى کند براى وارثانى که هرگز از او راضى نخواهند شد و بر خدايى (در محشر) وارد مى شود که او را معذور نخواهد داشت»
✔️ همين قدر بايد دانست که احتکار از بدترين مفاسد اقتصادى است که اسلام از آن به شدت نهى کرده و همان گونه که در ادامه همين عهدنامه مى آيد براى محتکران مجازات قائل شده است.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۷
❣امیر المومنین علیه السلام در پايان اين بخش مى فرمايد:
✨فَمَنْ قَارَفَ حُکْرَةً بَعْدَ نَهْيِکَ إِيَّاهُ فَنَکِّلْ بِهِ وَعَاقِبْهُ فِي غَيْرِ إِسْرَاف✨
💠هر گاه کسى بعد از نهى تو از احتکار دست به چنين کارى زند او را کيفر ده; ولى هرگز در مجازات زياده روى نکن.
✍«قارف» از ريشه قَرْف به معناى کندن پوست از درخت و مانند آن است ممکن است در اينجا اشاره به اين نکته باشد که محتکران در واقع با عملشان پوست نيازمندان و فقرا را مى کنند و به همين دليل مستحق مجازات اند.
⚜تعبير به «نکّل» مجازات کن
به معناى لجام حيوان گرفته شده نشان مى دهد که منظور از اين مجازات همان مجازات بازدارنده است که از آن تعبير به تعزير مى شود.
✔️ هدف انتقام جويى نيست بلکه هدف آن است که محتکر را از تکرار عمل بازدارند و ديگران هم عبرت گيرند و به سراغ احتکار نروند.
به هر حال تصريح به مجازات محتکر دليل روشنى است که احتکار از گناهان کبيره است، زيرا تعزير تنها در گناهان کبيره آمده است.
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۹۹
❣ امام در ادامه قسمت قبل به تقسيم ديگرى درباره اين قشر جامعه پرداخته مى فرمايد:
✨فَإِنَّ فِي هَذِهِ الطَّبَقَةِ قَانِعاً وَمُعْتَرّاً✨
💠و (بدان) در اين طبقه گروهى قانع اند (و به آنچه به آنها بدهند اکتفا مى کنند) و گروهى ديگر کسانى هستند که سؤال مى کنند (و در برابر کمک هايى که به آنها مى شود گاه اعتراض دارند
✍امام با اين تعبير مى خواهد به مالک گوشزدکند که مبادا از ناسپاسى و اعتراض نيازمندان ناراحت شود زيرا طبيعى است شخص نيازمند گاه از کوره بيرون مى رود و عقده ها و ناراحتى هاى خود را حتى در برابر فردى که به او نيکى کرده آشکار مى سازد.
👈در ادامه سخن تأکيد کرده و مى فرمايد:
✨وَاحْفَظِ لِلَّهِ مَا اسْتَحْفَظَکَ مِنْ حَقِّهِ فِيهِمْ✨
💠آنچه را خداوند درباره حق خود نسبت به آنها به تو دستور داده است حفظ کن
✔️اشاره به اينکه خداوند تأکيدهاى فراوانى درباره آنها کرده و اين حق پروردگار است که بايد آن را با دقت رعايت کند. .
📝ادامه دارد....
═══✙❆♡❆✙═══
💝@nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۰۸
❣آن گاه امام(عليه السلام) براى اين دستور مهم و اجتماعى دليل روشنى از کلام پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) نقل مى کند و مى فرمايد:
✨فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وآله وسلم يَقُولُ فِي غَيْرِ مَوْطِن: لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لاَ يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَتَعْتِع✨
💠«زيرا من بارها از رسول خدا ـ که درود خدا بر ايشان و خاندان پاکش باد ـ اين سخن را شنيدم که مى فرمود: «امتى که در آن حق ضعيف از زورمند با صراحت گرفته نشود هرگز روى قداست و پاکى را نخواهد ديد (و آرامش از آنها رخت بر مى بندد.
✍منظور از تقدس و پاکيزگى همان پاکيزه شدن از ظلم و جور و جنايت و هرج و مرج است، چرا که اگر ضعيفان جامعه پناهگاهى براى خود پيدا نکنند دست به دست هم مى دهند و شورشى به راه مى اندازند که کنترل آن بسيار مشکل و گاه غير ممکن است و تاريخ نشان مى دهد که قيام ضعفاى جامعه و شورش هاى فراگير از همين جا سرچشمه مى گيرد.
✔️بنابراين آنچه امام و همچنين پيامبر اکرم فرمودند افزون بر اينکه دستورى اخلاقى و انسانى و سبب پيشرفت دين و آيين است جنبه سياسى هم دارد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۵
❣امام عليه السلام در اين بخش از عهدنامه خود درباره لزوم رابطه نزديک ميان والى و توده هاى مردم سخن مى گويد و معايب دور ماندن او از آنها را شرح مى دهد و مى فرمايد:
✨وَأَمَّا بَعْدُ فَلاَ تُطَوِّلَنَّ احْتِجَابَکَ عَنْ رَعِيَّتِکَ، فَإِنَّ احْتِجَابَ الْوُلاَةِ عَنِ الرَّعِيَّةِ شُعْبَةٌ مِنَ الضِّيقِ، وَقِلَّةُ عِلْم بِالاُْمُورِ✨
💠«و اما بعد (از اين دستور) هيچ گاه خود را در زمانى طولانى از رعايا پنهان مدار، زيرا پنهان ماندن زمامداران از چشم رعايا موجب نوعى کم اطلاعى نسبت به امور (مردم و کشور) مى شود.
✍در طول تاريخ بسيار ديده شده که حواشى سلطان و اطرافيان زمامدار او را عملاً در محاصره خود قرار مى دهند و تنها اخبارى را به او مى رسانند که موجب خشنودى او يا به نفع حواشى و اطرافيان باشد و به اين ترتيب او را از آنچه در کشور مى گذرد دور مى سازنند و اين وضع، بسيار براى اداره يک کشور خطرناک است;
🔹 اما هنگامى که او با آحاد مردم در جلساتى تماس داشته باشد واقعيت هاى دست اوّل به او منتقل مى شود و حتى خيانت اطرافيان و مظالم آنها آشکار مى گردد.
✔️يکى از دستورات اسلامى اين بوده که زمامداران، امامت جماعت را بر عهده مى گرفتند; يعنى در ميان مردم همه روز حاضر مى شدند و اين کار مى توانست بسيارى از واقعيت ها را به آنها منتقل کند; خواه تلخ باشد يا شيرين.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#ایین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۶
❣امیر المومنین علیه السلام در ادامه سخن معایب دورماندن والی از مردم مى فرمايد:
✨وَالاِحْتِجَابُ مِنْهُمْ يَقْطَعُ عَنْهُمْ عِلْمَ مَا احْتَجَبُوا دُونَهُ فَيَصْغُرُ عِنْدَهُمُ الْکَبِيرُ، وَيَعْظُمُ الصَّغِيرُ، وَيَقْبُحُ الْحَسَنُ، وَيَحْسُنُ الْقَبِيحُ وَيُشَابُ الْحَقُّ بِالْبَاطِلِ✨
💠«و آنها را از آنچه نسبت به آن پنهان مانده اند بى خبر مى سازد در نتيجه مسائل بزرگ نزد آنان کوچک و امور کوچک در نظر آنها بزرگ مى شود، کار خوب، زشت جلوه مى کند و کار زشت، خوب; و حق و باطل با يکديگر آميخته مى شود. (و به يقين تدبير لازم براى امور کشور در چنين شرايطى امکان پذير نيست)»;
✍امام به روشنى آثار شوم اين دور ماندن از مردم را بيان فرموده و انگشت روى جزئيات گذاشته است، زيرا زمامدار در صورتى مى تواند تصميم صحيح در اداره امور کشور بگيرد که حوادث خوب را از بد و بد را از خوب و حق را از باطل و باطل را از حق بشناسد. بلکه در اندازه گيرى هاى حوادث نيز به خطا نرود.
✔️ اگر حادثه کوچکى را بزرگ ببيند و تصميمات شديد نسبت به آن بگيرد به يقين گرفتار مشکلات مى شود و همچنين به عکس اگر حوادث مهم را اطرافيان و حواشى در نظر او کوچک جلوه دهند ممکن است وقتى خبردار شود که شيرازه کشور از هم گسيخته باشد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۱۷
❣امام عليه السلام به سه دليل ديگر براى نهى از پنهان ماندن زمامدار از مردم توسل مى جويد که هر يک به تنهايى مى تواند براى اثبات اين واقعيت کافى باشد.
🔻نخست می فرماید :
✨وَإِنَّمَا الْوَالِي بَشَرٌ لاَ يَعْرِفُ مَا تَوَارَى عَنْهُ النَّاسُ بِهِ مِنَ الاُْمُورِ، وَلَيْسَتْ عَلَى الْحَقِّ سِمَاتٌ تُعْرَفُ بِهَا ضُرُوبُ الصِّدْقِ مِنَ الْکَذِبِ✨
💠«زيرا والى فقط يک انسان است که امورى را که مردم از او پنهان مى دارند نمى داند و حق، هميشه علامتِ مشخصى ندارد و نمى توان هميشه «صدق» را در چهره هاى مختلف از «کذب» شناخت.
✍اين دليل بسيار روشنى است که زمامدار «عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ» نیست و حق و باطل نيز هميشه نشان دار نيست،
✔️بهترين راه شناخت اين است که با واقعيات بدون واسطه تماس داشته باشد تا از آنچه در کشورش مى گذرد به طور صحيح با خبر گردد.
📝ادامه دارد.....
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت ۱۲۱
❣امام عليه السلام در دومين دستور با خواص جامعه مى فرمايد:
✨وَأَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِيبِ وَالْبَعِيدِ، وَکُنْ فِي ذَلِکَ صَابِرا مُحْتَسِباً، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَخَاصَّتِکَ حَيْثُ وَقَعَ، وَابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا يَثْقُلُ عَلَيْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ✨
💠«حق را درباره آنها که صاحب حق اند رعايت کن; چه از نزديکان تو باشد يا غير آنها و در اين باره شکيبا باش و به حساب خدا بگذار (و پاداش آن را از او بخواه) هرچند اين کار موجب فشار بر خويشاوندان و ياران نزديک تو شود سنگينى اين کار را بپذير، زيرا سرانجامش پسنديده است»
✍اين همان چيزى است که امروز از آن به عنوان مقدم داشتن ضابطه بر رابطه تعبير مى شود و کارى است بسيار مشکل که انسان حق را بر پيوندهاى خويشاوندى و دوستان نزديک و همکاران خود مقدم دارد و معاونان خود را در برابر حق به فراموشى بسپرد و اگر خواسته آنها بر خلاف حق است اجراى حق را بر خواسته آنها مقدم بدارد. همان چيزى که نمونه کاملش خود امام عليه السلام است و داستان او با برادرش عقيل معروف است.
🔹تعبير به «فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ» اشاره به اين است که رعايت عدالت و عدم تبعيض در ميان نزديکان و غير آنها در دنيا عاقبت نيکى دارد،
✔️زيرا سبب اطمينان و خشنودى توده مردم و همراهى آنها با حکومت مى شود و در آخرت نيز ثواب نيکوکاران و مجاهدان را در بر دارد.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══
#آیین_کشورداری
#شرح_نامه ۵۳
📌قسمت۱۲۲
❣ امام علیه السلام در ادامه سومين دستور مهم را صادر مى فرمايد:
✨وَإِنْ ظَنَّتِ الرَّعِيَّةُ بِکَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِکَ، وَاعْدِلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِکَ، فَإِنَّ فِي ذَلِکَ رِيَاضَةً مِنْکَ لِنَفْسِکَ، وَرِفْقاً بِرَعِيَّتِکَ، وَإِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَقِّ✨
💠 «هرگاه رعايا نسبت به تو گمان بى عدالتى ببرند عذر خويش را آشکارا با آنان در ميان بگذار و با بيانِ عذر خويش گمان آنها را نسبت به خود (درباره آنچه موجب بدبينى شده) اصلاح کن، زيرا اين امر از يک سو موجب تربيت اخلاقى تو مى شود و از سوى ديگر ارفاق و ملاطفتى است درباره رعيت و سبب مى شود که بيانِ عذر خود، تو را به مقصودت که وادار ساختن آنها به حق است برساند»;
✍مى دانيم يکى از مشکلات حکومت ها اين است که بسيارى از مردم از جزئيات مسائلى که در جامعه مى گذرد ناآگاه اند و گاه زمامدار عادل دست به اقداماتى براى حل مشکلات و اصلاح امور مى زند که دليلش بر آنها مخفى است. همين امر موجب بدگمانى مردم مى شود و اگر اين بدگمانى ها روى هم متراکم گردد ممکن است مردم را از حکومت جدا سازد، از اين رو هرگاه والى و زمامدار احساس کند سوء ظنى براى مردم درباره مسأله اى پيدا شده، بايد آشکارا دليل منطقى کار خود را بيان دارد تا آنها آرامش فکر پيدا کنند و سوء ظنشان برطرف گردد.
💢 امام عليه السلام براى افشاگرى در موارد سوء ظن رعيت دو فايده مهم ذکر فرمود:
🔹اوّل: رفع سوء ظن مردم از طريق بيان واقعيت ها و شرح امکانات و تنگناها.
🔹دوم: رياضت نفس والى و زمامدار، زيرا او با اين عمل،گويى خود را در اختيار مردم گذارده و از اوج قدرت فرود آمده و همچون يک دوست و برادر، با آنها متواضعانه سخن مى گويد و اين تواضع مايه رياضت نفس و پرورش روح و اخلاق زمامدار است.
📝ادامه دارد...
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh
═══✙❆♡❆✙═══