📍ملاکات احکام ۲ . علل احکام مبین موضوعات اند [ ماهیات ] همانند آنکه در قیاس منصوص العلة برفرض حجیت آن ، حکم به موضوعی سرایت می کند که علت در آنجا باشد؛ این یعنی علل و ملاکات احکام مربوط به موضوعات [ ماهیات ] اند ، به عبارت شیخ محمد حسن شریفی (نجفی) رئیس فقهای مذهب جعفری و بزرگ مکتب الوافی توجه کنید : «‏المنساق من کلّ علة لحکم انّها علة للحکم الذی سیقت له‏‎ ‎‏علی ان المنصوص العلة بناء علی حجیته فی غیر محلّ العلة یراد منه تسریة الحکم‏‎ ‎‏فی کل موضع وجدت فیه العلة نحو «حرّمت الخمر لاسکاره» المقتضی لحرمة‏‎ ‎‏کلّ مسکر.» 📚 جواهر الکلام ، جلد ۲۹ ، ص ۳۱۷ . 🌅 تمثال شریف شیخ محمد حسن نجفی رحمة الله علیه. @osol_fegh .

📍 لغت دریچه ای به عرف روایت . خاصه لغت در جایی بکار فقیه می آید که بخواهد به عرف نبی اکرم و ائمه اطهار _که سبب فهم امارات کلام ایشان از سبب مانع شرط است_ علم پیدا کند . یعنی فقیه کلام معصوم را جلوی خود می گذارد و برای فهم مدلول کلام او به عرف زمان معصوم از دریجه لغت وارد می شود که حضرتش چگونه معنا را در قالب این لفظ برده ، سر این تعبیر چه بوده خصوصیت اینگونه تعبیر چه بوده ، لافرق در این مطلب بین اینکه الفاظ نقلا از معصوم باشد یا حتی از راوی معاصر یا بقولی دیگر نقل به معنا باشد . عرف تقنین و فضای صدور روایت برای فقیه همانند قانون نانوشته است . @osol_fegh .

📍 الدلالاتُ النحویةُ . قال الخَضْرَاوي : « ودلالةُ الصیغةِ هي المسماةُ دلالةُ التضمن ، والدلالةُ المعنویةُ هي المسماة دلالةَ اللزوم » . 📚 شرح الاقتراح لابن علان ص۱۰۹ ، شرح الاقتراح لابن الطیب ۲۹۸/۱ . 🌅 رسالة ماجستیر ، فوزیة عبدالله عتیق آل جمیل . @osol_fegh .

📍 اسلام به مانند یک اندیشه اجتماعی . چند سال پیش در جمع نخبگان رسانه عرض شد ، که جمعیت عظیم خاخام های ضد صهیون یک پتانسیل خوب حداقل در جنگ رسانه ای است ، قدرت دنیای امروزی در تسلط بر اطلاعات است هرچقدر بتوان با رسانه اطلاعاتی درست را منتقل کرد پیروزی محقق تر می شود . ما در رسانه آنقدر ضعیف هستیم که امپراطوری رسانه ما را بعنوان یک دین فردی معرفی کرده ، در صورتی که دین اسلام یک اندیشه اجتماعی است . آیا دینی را میشناسید که تمام ادیان ابراهیمی را به رسمیت بشناسد ! دینی که خود را بدین حضرت ابراهیم حنیف می خواند . اما ادیانی چون یهودی و مسیحی که در انحراف غرق شدند ، کلماتشان و زبانشان و اندیشیشان ، هیچ بویی از جهان شمولی ندارد و از مدلول کلماتشان هیچ تئوری اجتماعی خارج نمی شود . آیا ندیدیم که بسم الله الرحمن الرحیم چند وجه ترکیبی دارد ؟! اینهمه معانی قدرت کلام فوق بشری را می رساند که می توان از لوازم این معنا تئوری های اجتماعی استخراج کرد ، این است قدرت اندیشه و زبان اسلام @osol_fegh .

📍 مانع در ماهیت فقهی از نظر شیخ انصاری. چنانچه دانستیم ماهیت فقهی را بوسیله ادواتی می‌سازند از جمله آن ادوات برای ساخت ماهیت فقهی از بستر عرف زمان صدور روایت وضعِ [علامت] مانع است ، شیخ انصاری به توضیح این ابزار می پردازد : «العجز امرٌ عدميٌّ ، لانّه عدم القدرة عمّن مِن شأنه ... ان یقدر ، فکیف یکون مانعاً ؟ مع ان المانع هو الامر الوجودی الذی یلزم من وجوده العدم .» 📚 مکاسب ، شروط صحت شرط . 🌅تمثال شیخ انصاری. @osol_fegh .

📍 قاعده ید و محکمه قضا . حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی دیروز در درس فرمودند که این قاعده فقط در اموال نیست بلکه در حق هم هست ، ایشان فرمودند اگر به محکمه قضا مراجعه کردیم و قاضی حکم داد و انکشف این شخص قاضی هنوز حکم قضاوتش ابلاغ نشده ، در اینجا رجوع ما به محکم قضا و دیدن این شخص پشت میز بدلالت قاعده ید نافذ بوده و در اینجا استصحاب کار برد ندارد . تعمیم این قاعده به این صورت مختص ایشان است و این تقریر دال بر قوت فقهی ایشان دارد حفظه الله . اقول لشیخنا الاعظم بقیة السلف جامع معقول و منقول آیت الله طبری آملی : بذهن این قاصر حقیر رسید که متعرض بشوم بساحت جنابتان و عرضه دارم براین دریای علم که شیخنا در اینجا استصحاب همان قاعده ید است ، و الا سرایت دادن این قاعده به این مورد به چه وسیله ای غیر از استصحاب اسباب و شروط و موانع مگر امکان دارد . 📚 خارج فقه ، جلسه ۶۱ ، ۸ / ۱۱ / ۱۴۰۲ . 🌅 تمثال علامه معاصر آیت الله العظمی جوادی آملی . @osol_fegh .

📍 الاستصحاب استصحابان . استصحاب تقسیمات گوناگون دارد ، در یک تقسیم بر حسب اینکه استصحاب بر چه هدفی باشد به دو قسم تقسیم می شود استصحاب علل و امارات برای ساخت ماهیة فقهی . یعنی برای صدق ماهیة مکاسب محرمه من جمله شرایط این ماهیت اسکار است . استصحاب ماهیة فقهی برای تطبیق بر موضوعات . یعنی این مایع مشخص خارجی خمر هست یا نه . قاعده ید از قسم دوم است ، در مجال دوم استصحاب می کنیم مفاد قاعده ید را به موضوعات خارجی ، این کار در عمل کار مسئول اجرایی است و ربطی به عملیات استنباطی فقیه ندارد . @osol_fegh .

فهرس كتاب تهذيب الأحكام للفاضل التوني صاحب الوافية

📍برهان خلف . برهان خلف در واقع برهانی است که لوازم مدلول نباید خلاف مدلول را برسانند و الا تناقض است . بسیاری از فتاوی و نظریات رجالی را می توان به همین گونه ابطال کرد . این بحث عکس بحث تنقیح مناط است . 🌅 تصویر گاتفرید ویلهلم لایبنیتس . @osol_fegh .

📍 سیاسات و مقاصد شریعت در اندیشه مکتب الوافي . [کتاب المتاجر] [و فیه مقاصد] هذا أحد أقسام القسم الثانی من الفقه، لأنّهم قد قسّموه إلی أقسام أربعة: عبادات و عقود و إیقاعات و أحکام. و إن شئت قلت: عبادات و عادات و معاملات و سیاسات. و الوجه فی الأوّل أنّ المبحوث عنه فیه إمّا أن یشترط فیه النیّة أو لا، «الأوّل» الأول، «و الثانی» إمّا أن یعتبر فیه إیجاب و قبول و هو الثانی أو الأوّل خاصّة و هو الثالث، أو لا یعتبر فیه شی‌ء منهما و هو الرابع. و فی الثانی أنّ المقصود إمّا انتظام أحوال النشأة الاولی أو الاخری أو کلیهما، فإن کان الثانی فهو الأوّل أو الأوّل فإمّا أن یتعلّق الغرض ببقاء الشخص أو النوع و هو الثانی أو المصالح المالیة و هو الثالث أو الثالث فالرابع. و المطلوب علی التقدیرین حفظ المقاصد الخمس الّتی بنیت علیها الشرائع و الأدیان و هی الدین و النفس و العقل و النسب و المال، فالدین بالعبادات، و النفس بشرع القصاص و الدیات، و العقل بحظر ما یزیله من المسکرات، و النسب بالمناکح و الموالید، و المال بالمعاملات و المداینات، و الکلّ بالسیاسات کالحدود و التعزیرات و القضایا و الشهادات. ✍ فقیه اهل بیت سید محمد جواد عاملی . 📚 جلد دوازدهم مفتاح الکرامة . @osol_fegh .