#سخنرانی #فایل_صوتی جامعه اسلامی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی با همکاری انجمن علمی علوم قرآن و حدیث به مناسبت بزرگداشت عید غدیر و سالروز مباهله برگزار نمود؛ 💠 جلسه مجازی با موضوع نگاهی بر نکات تربیتی نامه سی‌ویکم نهج‌البلاغه 👤جناب آقای دکتر مجید معارف ▫️استاد تمام دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران 🗓سه‌شنبه چهارم مردادماه 1401 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی 🔹 سلسله کرسی‌های آزاد اندیشی 🔻 نشست اول: مقام قرآنی امام حسن مجتبی علیه السلام و فلسفه صلح ایشان با معاویه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 زمان: یازدهم مهرماه 1401 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی ⚫️ گزارشی از مصاحبه خبرگزاری مهر با دکتر معارف پیرامون مسئله عدالت 🔹زمان: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ 💠 لازمه حکومت اسلامی در بعد اجتماعی، تحقق عدالت است 🔻 به عنوان سوال نخست درباره جایگاه و اهمیت عدالت در آموزه‌های اسلامی از جمله در قرآن و نهج‌البلاغه توضیح بفرمائید. 🔸 عدالت در قرآن کریم یکی از ارزش‌های مهمی است که به آن توصیه شده است و حتی با مثالی که خداوند راجع به عدالت می‌زند متوجه ثبات و مطلق بودن ارزش‌های اخلاقی می‌شویم. این خیلی نکته مهمی است. در علم اخلاق بحث می‌شود که آیا مسائل اخلاقی ثابتند یا متغیرند، نسبی هستند یا مطلقند؟ در قرآن با مثالی که درباره عدالت آمده می‌فهمیم که قرآن طرفدار ارزش‌های ثابت و مطلق اخلاقی است چون این مثال را فقط درباره عدالت زده است. اولاً در برخی آیات قرآن خدای تبارک و تعالی امر می‌کند به اجرای عدالت مثل «ان الله یأمر بالعدل و الاحسان» یا مثلاً در سوره اعراف می‌فرماید: «قل امر ربی بالقسط» چون گاهی از عدالت با تعبیر قسط در قرآن یاد شده است. 🔸 خود خدای تبارک و تعالی نقطه مقابل عدل که ظلم است را از ساحت وجود خودش تنزیه کرده است: «وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ» یعنی ما ظلمی مرتکب نمی‌شویم و این مردم هستند که خودشان به خودشان ظلم می‌کنند. پیامبر (ص) می‌فرمایند «بالعدل قامت السماوات و الارض» یعنی در پرتو عدل آسمان‌ها و زمین بر پا است یعنی اگر عدل در هستی به هم بخورد تمام هستی به هم می‌ریزد. 🔸 آنجایی که گفتم در قرآن کریم عدالت به عنوان یک ارزش ثابت اخلاقی مطرح شده است، یک شاهد مثال در سوره مائده دارد که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَی أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَی». در این آیه خداوند می‌فرماید شما عدل و قسط را به پا دارید و کینه‌توزی و اختلافاتی که با بعضی دارید مانع اجرای عدالت نشود. در این آیه تا همین جا توصیه به برقراری عدالت شده است ولی در سوره نساء می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَی أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ» یعنی اجرای عدالت را به تأخیر نیندازید حتی اگر به ضرر و زیان شما یا پدر و مادر یا بستگانتان باشد. 🔸امیرالمومنین (ع) شاگرد مکتب قرآن است و آنچه می‌گوید بازتابی از قرآن است و یک ترجمانی از آیات قرآن است. امیرالمومنین (ع) خیلی به عدالت حساس است. ایشان در دو موضع به اجرای عدالت خیلی حساس است؛ یکی انتخاب کارگزاران چون کارگزار باید عادل باشد و یکی از ویژگی‌های کارگزاری که حضرت می‌خواهد به جایی بفرستد این است که باید عدالتش برای امیرالمومنین (ع) محرز شده باشد. دوم وقتی کارگزاری جایی رفت موظف است عدالت را از هر جهت پیاده کند. گاهی در نهج‌البلاغه عدل با جود مقایسه شده است. جود یعنی بخشش. امیرالمومنین (ع) عدل را بر جود هم ارجحیت می‌دهد به خاطر اینکه در عدل یکدستی و هم‌سطح شدن جامعه فراهم می‌شود و اختلافات طبقاتی پدید نمی‌آید. 🔸 مولوی در تعریف عدل می‌گوید: عدل چه بود وضع اندر موضعش. اگر هر کس سر جایش قرار بگیرد عدل است. عدل اقتصادی یعنی همین حاکم، بیت‌المال را بالسویه تقسیم کند. این برای امیرالمومنین یک ارزش ذاتی بوده است که از آن کوتاه نمی‌آمد و از دومین روز خلافتش تحقق عدالت اقتصادی شروع شد. روز اول که مردم آمدند با حضرت بیعت کردند، در روز دوم حضرت آمد بیت‌المال مدینه را تقسیم کرد و به هر کس رسید چهار، پنج درهم اعطا کرد. در آن زمان صحابه‌هایی بودند که از دوران خلیفه دوم و خصوصاً خلیفه سوم به حقوق‌های صد هزار درهمی عادت کرده بودند. وقتی شما به چنین کسی چهار درهم حقوق بدهی چه حالی پیدا می‌کند؟ قاعدتاً آن را نمی‌گیرد. به همین دلیل امیرالمومنین (ع) پس از تقسیم بیت‌المال منبر رفت و فرمود: آیا غیر از این است که پیامبر (ص) بیت‌المال را بالسویه تقسیم می‌کرد؟ بعد فرمود: اگر این مال برای من بود بالسویه میانتان تقسیم می‌کرد، حال آنکه این مال برای خداوند است. از اینجا می‌فهمیم عدالت به معنای تساوی بر جود افضلیت دارد چون حضرت نسبت به مال شخصی خودش می‌تواند عدالت را رعایت نکند ولی با این حال می‌فرماید اگر این مال برای من بود هم به تساوی میان شما تقسیم می‌کردم.

#خبرگزاری_ها #سخنرانی 💠 گزارشی از سخنرانی استاد مجید معارف در نشست علمی «قر‌آن‌پژوهی و حدیث‌پژوهی معاصر و مسائل آن» 🗓 ٢۶ دی ١۴٠٣ 🔹 یکی از ویژگی‌های پژوهش‌های اسلامی در صد سال اخیر رشد جریان قرآن‌پژوهی و حدیث‌پژوهی به صورت فوق‌العاده است. سه انگیزه در این مسئله نقش مهم و مؤثری داشته است که یکی از آن‌ها موج عمومی بیداری اسلامی بین مسلمین بود که باعث بازگشت به قرآن کریم شده است؛ بسیاری از کشورهای اسلامی مانند الجزایر و عراق و ... تحت سیطره و استعمار بودند ولی به بیداری رسیدند و شعار بازگشت به قرآن مطرح شد و در هر جامعه‌ای که بازگشت به قرآن وجود داشته باشد بازگشت به حدیث هم مطرح می‌شود زیرا حدیث به مثابه تفسیری بر مجملات قرآنی است. 🔸 یکی دیگر از این انگیزه‌ها، علمی است. در دایره‌المعارف لایدن که با انگیزه علمی نوشته شده است بیش از ۶۰۰ مدخل انتخاب شده و در مورد قرآن مطلب نوشتند و بعدا توسط مترجمین زبده در پنج جلد به فارسی ترجمه شده است و بنده ناظر علمی این پروژه در زبان فارسی بوده‌ام. الان اگر جست‌وجویی در مورتورهای جست‌وجو بکنید از زمانی که ترجمه این اثر انجام شده است خواهید دید چه مقدار پایان‌نامه و مقاله علمی به دنبال این ترجمه انجام شده است که شاید به بیش از صد مقاله برسد. 🔹 فقط در نقدهایی که بر آثار گلدزیهر و بلاشر نوشته شده است شاهد رشد چشمگیر تولیدات علمی هستیم. انگیزه دیگری که باعث رشد جریان قرآن‌پژوهی و حدیث‌پژوهی در دوره معاصر شده، قرارگرفتن اسلام در برابر نیازهای علمی جدید بوده است. خود قرآن مدعی است که به راه اقوم هدایت می‌کند بنابراین انسان‌ها برای رفع نیازهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی خود باید به قرآن مراجعه کنند لذا ما باید نشان دهیم قرآن در این موارد راه حل ارائه می‌دهد. 🔸 شهید صدر با این نظر، کتاب اقتصادنا را نوشت و علامه حکیمی، الحیات را در ۱۲ مجلد نوشت و این کار با الهام از آیه ۲۴ سوره مبارکه انفال، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ، صورت گرفت زیرا باور نویسندگان الحیات این بود که قرآن، پاسخگوی نیازهای انسان معاصر است و با این ایده وارد تالیف این اثر شدند که فقط سه جلد آن در مورد اقتصاد است. دارالحدیث هم کتاب حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص) را منتشر کرد که شامل حکمت‌های سیاسی، تربیتی، حقوقی و اقتصادی و ... است. 🔹 اگر ما نتوانیم نقش اسلام و قرآن را برای اداره صحیح جوامع بیان کنیم به مثابه بالابردن دست‌ها و تسلیم‌شدن است. مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن و علوم انسانی و علوم طبیعی از دستاوردهای همین نوع نگاه است. 🔰 اولویت حدیث‌پژوهان معاصر بنده در کتابی که در این باره نوشته‌ام به این رویکردها هم پرداخته‌ام؛ به نظر بنده مهمترین دغدغه حدیث‌پژوهان دوره معاصر، واکاوی اعتبار حدیث بوده است و اینکه اگر حدیث معتبر است دلیل آن چیست و اگر نیست چه دلیلی دارد؛ این دغدغه مهمترین دغدغه برای حدیث‌پژوهان شیعه، اهل سنت و مستشرقان بوده است. 🔹 به نظر بنده، اعتبار حدیث مراتبی دارد؛ برخی مراتب آن مختص مسلمین است ولی برخی مراتب آن مشترک بین مسلمین و غیرمسلمین است؛ یکی از این مراتب، اعتبار شرعی حدیث است که در حقیقت همان حجیت حدیث است؛ دوم اعتبار تاریخی و سوم اعتبار علمی حدیث است. 🔸 اعتبار شرعی و حجیت حدیث از سنخ مباحث اصول فقهی است و می‌گوییم کتاب خدا، حجت است چون معجزه است و وجوه اعجاز آن توسط عقل قابل درک است و اعجاز هم منتسب به خداوند است؛ حدیث هم البته حکایتگر سنت و قول و فعل و تقریر معصوم است و حدیث راهی است که ما را به سنت پیامبر(ص) می‌رساند بنابراین حدیث برابر با سنت نیست مگر آن که متواتر باشد وگرنه اخبار غیرمتواتر، احتمال رسیدن به سنت هستند. بنابراین به این تفاوت باید توجه کنیم. 🔰 حجیت سنت پیامبر(ص) 🔹 تا جایی که به باور عمومی مسلمین مرتبط است حجیت سنت پیامبر(ص) است یعنی پیامبر با آن مقام و عصمتی که دارد مطاع اوامر خداوند است لذا همه فرمایش ایشان به مثابه تبیین مجمل قرآنی است لذا فقها بعداز قرآن به سنت مراجعه می‌کنند و پس از احراز اعتبار آن از سنت در تفسیر استفاده می‌کنند. البته رجوع به روایات تفسیری در کنار رجوع به ادبیات و لغت و ... است.

#فایل_تصویری #سخنرانی 🌀 طرح قرآنی «برگی از نامه نور» - ماه رمضان ۱۴۴۶ق 🔰 قسمت اول - آیه ۴۵ سورهٔ مبارکهٔ بقره 🔹 تهیه شده توسط «پژوهشکده قرآن و عترت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی» 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری #سخنرانی 🌀 طرح قرآنی «برگی از نامه نور» - ماه رمضان ۱۴۴۶ق 🔰 قسمت دوم - آیه ١۴٣ سورهٔ مبارکهٔ بقره 🔹 تهیه شده توسط «پژوهشکده قرآن و عترت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی» 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری #سخنرانی 🌀 طرح قرآنی «برگی از نامه نور» - ماه رمضان ۱۴۴۶ق 🔰 قسمت سوم - آیه ٢۵۶ سورهٔ مبارکهٔ بقره 🔹 تهیه شده توسط «پژوهشکده قرآن و عترت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی» 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری #سخنرانی 🌀 طرح قرآنی «برگی از نامه نور» - ماه رمضان ۱۴۴۶ق 🔰 قسمت چهارم - آیه ١٠٣ سورهٔ مبارکهٔ آل عمران 🔹 تهیه شده توسط «پژوهشکده قرآن و عترت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی» 🆔 @ostadmaaref

#فایل_تصویری #سخنرانی 🌀 طرح قرآنی «برگی از نامه نور» - ماه رمضان ۱۴۴۶ق 🔰 قسمت پنجم (آخر) - آیه ٣١ سورهٔ مبارکهٔ نساء 🔹 تهیه شده توسط «پژوهشکده قرآن و عترت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی» 🆔 @ostadmaaref

#خبرگزاری_ها #سخنرانی 💠 گزارشی از سخنرانی استاد مجید معارف در نشست علمی «شاخص‌های سلامت معنوی در قرآن و حدیث» 🗓 ۱۵ اسفند ۱۴۰۳ 🔹 مقوله سلامت معنوی برای ایرانیان اصطلاح جدیدی است که حدود دو دهه به صورت جدی مورد مطالعه قرار گرفته و در این دو دهه ادبیات نسبتاً خوبی در خصوص آن ایجاد شده است. همچنین کتاب‌های مستقلی در مقوله سلامت معنوی چاپ شده و یا در دست چاپ است. مجله تخصصی نیز با همین محور منتشر می‌شود؛ به همین دلیل ترجیح می‌دهم برای آشنایی دوستان چند کتاب را در این زمینه معرفی کنم. 🔰 سه کتاب در حوزه سلامت معنوی کتاب «آشنایی با سلامت معنوی» ویژه آموزش عالی حوزه سلامت، یک درسنامه است و جمعی از محققان این کتاب را تألیف کرده‌اند و بنده نیز یک فصل از این کتاب را تألیف کرده‌ام و دانشجویان رشته‌های اقماری پزشکی معمولاً این کتاب را به عنوان دو واحد درسی جایگزین درس معارف اسلامی می‌خوانند. کتاب دوم با عنوان «مبانی و شاخص‌های سلامت معنوی از منظر قرآن و نقد ماده‌گرایی» است که حبیب‌الله یوسفی آن را نوشته است. کتاب سوم کتاب «سلامت معنوی» از مسعود آذربایجانی است؛ در این کتاب مباحث سلامت معنوی از ابعاد مختلف بررسی شده است. 🔻 دو آیه ۲۸ و ۲۹ سوره رعد می‌فرماید: «الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ﴿۲۸﴾ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ ﴿۲۹﴾ همان كسانى كه ايمان آورده‏‌اند و دل‌هايشان به ياد خدا آرام مى‏‌گيرد آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مى‏‌يابد (۲۸) كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند خوشا به حالشان و خوش سرانجامى دارند(۲۹)» دو آیه محوری در حوزه سلامت معنوی است. در این آیه شریفه، حداقل دو واژه وجود دارد که ارتباط مستقیمی با مقوله سلامت معنوی دارند و از کلیدواژه‌های سلامت معنوی محسوب می‌شوند. یکی از این واژه‌ها «قلب» است که در قرآن کریم با صفات مختلفی توصیف شده است. مراد من در اینجا «قلب سلیم» است. در این آیه آمده است: «تطمئن قلوبهم بذکر الله». واژه دیگر «عمل صالح» است که یکی از کلیدهای سلامت معنوی در حوزه رفتار محسوب می‌شود. در اینجا نوشته‌ایم که در تعریف سلامت معنوی باید بیان کنیم که این مفهوم در مقابل سلامت جسمانی قرار می‌گیرد و در قرآن با تعابیری مانند «قلب سلیم»، «قلب منیب» و «حیات طیبه» شناخته می‌شود. چنان‌که در آیه ۹۷ سوره نحل نیز به این موضوع اشاره شده است. 🔰 سلامت معنوی به شکل آکادمیک بحث سلامت معنوی به شکل آکادمیک، حتی در سطح جهانی، یک بحث نسبتاً جدید است. از سال ۱۹۷۱، دانشمندان قائل به ابعاد سه‌گانه‌ای برای سلامت انسان بودند که عبارت است از: سلامت جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی. در سال ۱۹۷۱، اصطلاح «سلامت معنوی» برای نخستین بار توسط دیوید اموبرگ با عنوان «بهزیستی معنوی» پیشنهاد شد و مورد استقبال قرار گرفت. پس از مدتی، این مفهوم با رویکردهای مختلفی از سوی دانشمندان و بر اساس مبانی فکری متفاوت پیگیری شد. در مقوله سلامت معنوی، به طور کلی دو رویکرد وجود دارد: یکی رویکردی که سعی می‌کند سلامت معنوی انسان را از منظر دین و آموزه‌های دینی مورد بررسی قرار دهد و دیگری رویکرد غیردینی که غالباً معادل با سلامت روانی پیگیری می‌شود. در این رویکرد، مسائل مربوط به سلامت معنوی در حیطه دانش‌هایی مانند روان‌پزشکی، روان‌کاوی و روان‌درمانی قرار می‌گیرد. این دانش‌ها ادعایی ندارند که بر پایه آموزه‌های دینی می‌خواهند بحرانی را از انسان برطرف کنند، بلکه روش‌های بالینی و تجربی خود را به کار می‌گیرند. در شرایطی نیز، خدمات آنها با استقبال زیادی مواجه می‌شود. اما آنچه که ما در این جلسه به عنوان سلامت معنوی مطرح می‌کنیم و کتاب‌هایی که معرفی کرده‌ام، متکفل سلامت معنوی با رویکرد دینی هستند و مسائل خود را از منظر دین و آموزه‌های دینی بیان می‌کنند. در ادامه، لازم است چند مقدمه دیگر را نیز بیان کنم.

#سخنرانی 🔻 مراسم شهادت امام صادق علیه‌السلام 🔹 سخنران: حجت الاسلام، مهندس طارمی معاون علمی بنیاد دائره المعارف اسلامی (دانشنامه جهان اسلام) 🔹 زمان و مکان: پنجشنبه ۴ اردیبهشت - منزل استاد مجید معارف 🆔 @Ostadmaaref

#خبرگزاری_ها #سخنرانی 💠 گزارشی ازمصاحبه با استاد مجید معارف در خصوص شخصیت آقای دکتر حجتی 🗓 ۱۹ تیر ۱۴۰۴ 🔻 حدود ۴۳ سال با استاد حجتی ارتباط مستقیم و از ایشان شناخت داشتم. سال ۱۳۶۱ که در اولین دوره کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث در دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته شدم، برای اولین بار در این دوره با جناب آقای حجتی روبرو شدم و تا پیش از آن از طریق آثار ایشان با شخصیت علمی استاد آشنا بودم و در سال ۱۳۶۱ این توفیق را پیدا کردم که ایشان را به عنوان استاد خودم ملاقات کنم. 🔹 استاد حجتی در دوره کارشناسی ارشد درس تاریخ قرآن کریم را تدریس می‌کردند که در آن حوزه صاحب کتاب نیز بودند. شناخت من از ایشان به دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری بازمی‌گردد که رابطه شاگرد-استادی بین ما برقرار بود. ایشان استاد راهنمای پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری بنده هم بوده‌اند. بعد از فارغ‌التحصیلی هم کمک‌ بسیاری برای جذب بنده در دانشکده الهیات که در آن زمان مدیر گروه بودند، انجام دادند. از سال ۱۳۷۲ این افتخار را پیدا کردم که جدا از رابطه شاگرد-استادی که همیشه بین ما حاکم بود رابطه همکاری نیز ایجاد شود. 🔻 ایشان از نظر خدمات دینی خیلی دست‌پر از دنیا رفتند که ان‌شاءالله ذخیره آخرت و عامل ارتقای معنوی و درجاتشان نزد پروردگار باشد. به درستی مشهور است که استاد حجتی مؤسس و بنیان‌گذار رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه‌های ایرانی بودند. ایشان زحمات بسیاری برای رشته علوم قرآن و حدیث و حوزه تعلیم و تربیت کشیدند و آثار بسیاری را از عربی به فارسی ترجمه کردند. 🔹 در خصوص تعلیم و تربیت شاگردان تلاش بسیاری کردند و تحقیقات بسیاری در حوزه  نسخه‌های خطی کتاب‌های قرآنی و حدیثی و فهرست کردن آنها انجام دادند. امیدوارم بازماندگان ایشان بتوانند مدیریتی برای چاپ و انتشار آثار منتشر نشده ایشان داشته باشند. 🔹 جدا از نقشی که استاد حجتی در پرورش شاگردان داشتند؛ ایشان بسیار مهربان، رئوف و نگران وضعیت شاگردانشان بودند. استاد حجتی اهل کار خیر بودند و دست خیر داشتند و هر کاری که از دستشان برمی‌آمد برای افراد و شاگردان خود انجام می‌دادند تا دانشگاه‌ها به دست نیروهای مطمئن و متخصص سپرده شود و سطح علمی دانشگاه و جامعه ارتقا یابد. 🆔 @Ostadmaaref