بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
💠#تفسیر_قرآن_کریم_اُستاد_نظامی_همدانی
1️⃣4️⃣
🗓🖋اولئک عَلی هُدی مِن رَبِّهِم وَاولئک هُمُ المُفلِحون:"آنان بر هدایتند ازجانب پروردگارشان آنهایندایشان رستگاران(آیه۵بقره)
💢این آیه کریمه بیان نتیجه آیات قبل است.قرآن عزیز،مارابه این امر مهم توجه می دهد که:
همانطوری که درعالم حس نظام علّی ومعلولی حاکم است "گندم از گندم بروید،جوزجو"،در عالم معنا هم نظامِ ثابت و هماهنگی وجود داردکه مانند عالم حس هیچ مقدمه و عملی بدون نتیجه نمی ماندوهمیشه بین مقدمه ونتیجههماهنگی وهمجنسی وجود دارد.
بنابراین در آیات قبل مقدمات معنوی یعنی همان صفات شش گانهمتقین بیان شد در این آیه کریمه نتیجه ی آنمقدمات معنوی که رسیدن به" رستگاری معنوی" است بیان گردیده است.
❓سوال: تفاوت"هدایت"در آیه قبل که فرمود:(هُدی للمُتقین) با"هدایت"در این آیه شریفه که می فرماید:(اولئک عَلی هُدی مِن ربِّهِم )چیست؟
🔸️پاسخ: در آیه اول هدایت غالب بر متقین بودیعنی متقین باید هدایت را به طبیعت طغیانگر خود تحمیل می کردند، بنابراین هدایت بر آنها غالب بودو به دنبال آن هدایتِ غالب نیز ،به تقوی دست یافتند.
🔶️اما در آیه دوم"اُولئکَ عَلی هُدی مِن رَبِّهِم" متقین غالب بر هدایت هستند، زیرا کلمه ی "عَلی"بهمعنای استعلاءوغالب بودن هست دراین آیه کریمه،هدایت تحت سلطه و تسلط متقین است. چرا؟
🔶️زیرامتقیندرآن هدایت قبلی"هُدَی لِلمُتُّقین"هدایت را بر خودتحمیلکردند حالا دیگر در هدایت دوم، هدایت بر آنها آسان می شودوآنها غالب بر هدایت می گردند.
۰💢دو نوع هدایت وجوددارد:
۱): ارائه یطریق(نشان دادن راه)
۲)ایصال الیالمطلوب(رساندن به مطلوب)
🔸️هدایت در آیه کریمه قبل( هُدی لِلمُتَّقین) و هدایت دراین آیه کریمه ( اُولئکعَلیهدی مِن رَبِّهم) هردو ایصال به مطلوب است و نتیجه هر دوهدایت "رسیدن به فلاح"است.درواقع خدایتعالی راه را بهمتقین نشان داد وآنهاباآن صفات شش گانه راه را دیدند، پیمودندوبه فلاح، کهمطلوب آنها بود، رسیدند.
💢در آیات قبل شش صفت برای متقین ذکر شد:
۱)ایمان به غیب
۲)اقامه نماز
۳)انفاق
۴)ایمان به قرآن
۵)ایمان بهمُنزلات قبل از قرآن
۶) یقین به آخرت
🔸️بعد ازذکرشش صفت برای متقین، خدای تعالی فرمود:"اولئک هُدیمِن رَبِّهِم"
یعنی هرکدام ازاین"صفت ششگانه" متقین را به یک حقیقت هدایت کرد وبا هدایت به "شش حقیقت" از "شش ضلالت"رهایییافتند.
🔶️"کسب شش صفت"به دنبالش 👈"هدایت به شش حقیقت" به دنبالش👈"رهایی از شش ضلالت"
💢اُولئک علی هُدی مِن رَبِّهِم
چرا فرمود: آنها بر هدایتی از جانب "پروردگارشان" هستند؟چرا فرمود: ربهم(پروردگارشان)
رب:سه تامعنی دارد؛
۱)مالک
۲) مدبّر
۳) پرورش دهنده
زیراحُسن مالکیت وحُسن تدبیر وربوبیت پروردگارشان باعث رسیدن متقین به این هدایت شده است. اگرخدای تعالی قرآن رانازل نکرده بودو آنهابه، ایمان به غیب و انفاق و اقامه ینماز..دعوت نشده بودند به این هدایت نمی رسیدند.
💢اُولئک هُمُ المُفلِحون؛ استعمال ضمیر(هُم) در این آیه شریفه برای آن است که هدایت یافتگی را منحصر کند به متقینی که دارای صفت شش گانه هستند وبیانکندکه اصلا غیراز این متقین بااین صفات، مفلحی وجودندارد.
💢مُفلحُون:جمع مُفلح،به معنای رستگاران، اسم فاعل از باب افعالمی باشد .باب افعال هم برای متعدی وهم برای لازم استفادهمی شود ولی در اینجا مفلح به معنیلازم بکار رفته است.
چرا؟چون شخص بایدابتدا خودش رستگار شودتا بتواند دیگران را به رستگاریبرساند.
💢فلاح بهمعنی رهایی است نه رسیدن. یعنی رهایی ازمکروه نه رسیدن بهمحبوب، اماهرکسیکه از مکروهیرهایی پیدامیکندلازمه ی آن رسیدن بهمحبوب است.
الحَمدُلله ربِّ العالُمین
#تفسیر_بخش_چهاردهم# سوره# بقره#آیه#پنجم_جلسه_پنجم
@ostadnezami