«جلسه سوم»
#علامه_مظفر رحمه الله در ابتدای علم اصول به تعریف این علم میپردازند.
نگاه ایشان به #تعریف علم اصول، به واسطهی آلی بودن این علم، تعریفی بر مبنای کارکرد و غرض این علم به نسبت علم فقه است، نه اینکه بخواهند به واسطهی #موضوع_علم_اصول و یا هر امری دیگر این علم را تعریف کنند.
علامه مظفر رحمه الله علم اصول را آلی میدانند و آن را ابزاری برای استخراج صحیح احکام در #علم_فقه میدانند، لذا در ابتدا باید نحوهی ارتباط این دو علم را از نظر این اصولی بزرگ تبیین کنیم.
علامه مظفر رحمه الله نوع استخراج و استنباط احکام در علم فقه را مبتنی بر یک قیاس میدانند که به آن #قیاس_فقهی گفته میشود. پس قیاس فقهی به قیاسی گفته میشود که صغری و کبرای آن، به ما یک نتیجهی فقهی و به اصطلاح یک حکم شرعی بدهد.
حال سوال این است که دخالت علم اصول در این قیاس فقهی به چه شکل میباشد؟
و للکلام تتمة سیأتی ان شاءالله تعالی
#اصول_الفقه
#جلسه_سوم
#احمدی_شیرازی
@osul_mozaffar
«جلسه چهارم»
در جلسه قبل گفته شد علم اصول در #قیاس_فقهی دخیل است و مرحوم علامه مظفر رحمه الله علم اصول فقه را با همین «نحوهی دخالت علم اصول - که یک علم آلی است- در #علم_فقه» تعریف میکنند.
به عقیده ایشان علم اصول، علمی است که نتیجه آن در قیاس فقهی قرار میگیرد و به عبارت کتاب: «تقع نتیجتها فی طریق استنباط الحکم الشرعی».
منظور این است که ما یک قیاس داریم که باید تشخیص دهیم که صغری و کبرای آن اصولی است یا خیر.
راه حلی که ایشان ارائه میفرمایند بدین نحو است که اگر نتیجهی این قیاس، کبرای قیاس فقهی قرار گرفت، پس این قیاس اصولی است، یعنی صغری و کبرای آن اصولی است و بالتبع، نتیجه هم اصولی شده است.
ایشان در ادامه، مثالی را برای این مطلب به شکلی که در ذیل مشاهده میشود، ارائه میفرمایند:
قیاس اصولی:
صغری: صیغةُ إفعل، ظاهرةٌ فی الوجوب (که این صغری در مبحث ظواهر علم اصول مورد بحث قرار میگیرد)
کبری: کلُّ ظاهر حجةٌ (که این کبری در مباحث حجج و امارات از علم اصول اثبات میشود)
____________________
نتیجه: صیغة إفعل حجةٌ فی الوجوب
قیاس فقهی:
صغری: اقیموا الصلاة صیغةُ إفعل (که این صغری را از قرآن گرفته ایم)
کبری: کل صیغةِ إفعل حجةٌ فی الوجوب (که این کبری همان نتیجهی قیاس اصولی است)
____________________
نتیجه: اقیموا الصلاة حجةٌ فی الوجوب
ملاحظه میشود که نتیجهی قیاس فقهی، یک حکم شرعی یعنی وجوب نماز است و چون کبرای این قیاس فقهی، نتیجهی قیاس اول است، پس قیاس اول قیاس اصولی است، یعنی صغری و کبری و نتیجهی آن اصولی است.
عبارت مرحوم مظفر در کتاب: «علم اصول الفقه هو علمٌ یبحث فیه عن قواعد تقع نتیجتها فی طریق استنباط الحکم الشرعی»
#اصول_الفقه
#جلسه_چهارم
#قیاس_اصولی
#قیاس_فقهی
#تعریف_علم_اصول
#علامه_مظفر
#احمدی_شیرازی
@osul_mozaffar