🦋 غسل شهادت و توبه به امید ثواب
❓متن پیام:
سلام من به حمام که می روم غسل شهادت و غسل نشاط و توبه و غسل زیارت امام حسین علیه السلام را انجام می دهم آیا این غسل ها بدعت در دین نیست و کار من درست هست؟ممنون از پاسخگویی شما.
✅ پاسخ
غسل نشاط عبادت داریم و غسل ها را میتوان بهقصد ثواب و رجاء ( رجا یعنی به انید ثواب) انجام داد.
#غسل
#غسل_مستحب
📚منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 حکم فراموش کردن قنوت در نماز
❓متن پیام:
سلام
اگه در نماز سحوا قنوت فراموش شود چکار باید کرد آیا قضا دارد یا نماز باطل است نیت قضای آن چگونه است با تشکر
✅ پاسخ
با سلام
قنوت نماز مستحب است لذا شخص می تواند آن را انجام ندهد هر چند که توصیه اکید شده است که در نمازها قنوت ترک نشود و بهتر است قنوت طولانی و از ادعیه معصومین علیهم السلام باشد.
اگر عمداً قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش کند و پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید، مستحب است بایستد و بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید، مستحب است بعد از رکوع قضا کند و اگر در سجده یادش بیاید، مستحب است بعد از سلام نماز، قضا نماید
#قنوت
#قنوت_نماز
📚منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 قسم خوردن
❓متن پیام:
سلام وقتتون بخیر.ببخشید من وقتی نماز میخوندم یعنی بعد از تموم شدنش قسم خوردم اگر فلان کار رو دوباره انجام بدم همین نمازم بزنه ب کمرم..
این قسمو خوردم اخه چندبار قسممو شکوندم میخوام بدونم حکم شکستن این قسم چیه؟ میترسم از شکوندنش
✅ پاسخ
قسم شرایطی دارد که اگر طبق این شرایط باشد کفاره دارد و ظاهرا قسم شما شرط سوم را نداشته و قسم شرعی نبوده هرچند خوب است انسان به قولی که به خداوند میدهد عمل کند.
اما اگر قسم شما شرعی نبوده باشد کفاره ای ندارد
قسَم چند شرط دارد:
اوّل: کسی که قسَم میخورد باید بالغ و عاقل باشد، و از روی قصد و اختیار قسَم بخورد، پس قسَم خوردن بچه و دیوانه و مست و کسی که مجبورش کردهاند درست نیست، و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی قصد یا بیاختیار قسَم بخورد.
دوّم: کاری را که برای آن قسَم میخورد باید حرام یا مکروه نباشد، و کاری را که قسَم میخورد ترک کند، باید واجب یا مستحب نباشد، و اگر قسَم بخورد کار مباحی را بهجا آورد یا ترک کند، چنانچه آن فعل یا ترک از نظر عقلا رجحان داشته باشد، یا برای شخص او مصلحتی دنیوی داشته باشد، قسَمش صحیح است.
سوّم: به یکی از اسمهای خداوند عالم قسَم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود، مانند خدا، و الله، یا خدا را به صفات و افعالی یاد کند که مخصوص اوست مثلاً بگوید: قسم به آن کسی که آسمانها و زمین را آفرید، و نیز اگر به اسمی قسَم بخورد که به غیر خدا هم میگویند، ولی بهقدری به خدا گفته میشود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید، ذات مقدس حق در نظر میآید، مثل آنکه به خالق و رازق قسَم بخورد، صحیح است، بلکه اگر به اسمی قسَم بخورد که فقط در مقام قسَم خوردن ذات حق از آن به نظر میآید، مثل سمیع و بصیر باز همقسمش صحیح است.
چهارم: قسَم را به زبان بیاورد، ولی آدم لال اگر با اشاره قسَم بخورد صحیح است، و کسی که قادر بر تکلم نیست، اگر بنویسد و آن را در قلبش قصد کند کافی است، بلکه قادر بر تکلم نیز اگر بنویسد ـ بنا بر احتیاط واجب ـ ، باید به آن عمل کند.
پنجم: عمل کردن به قسَم برای او ممکن باشد، و اگر موقعی که قسَم میخورد ممکن نباشد و بعداً ممکن شود، کافی است، و اگر موقعی که قسَم میخورد ممکن باشد و بعداً از عمل به آن عاجز شود، از وقتی که عاجز میشود قسَم او به هم میخورد، و همچنین است اگر بهقدری مشقت پیدا کند که نشود آن را تحمل کرد، و این عجز اگر به اختیار او باشد، یا بدون اختیار ولی او در تأخیر از زمان قدرت عذری نداشته باشد، گناه کرده و کفاره واجب است.
#حکم_قسم_خوردن
#حکم_قسم
#قسم
#قسم_شرعی
#عهد
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 حکم معاملات فارکس _طلا و دلار
❓متن پیام:
سلام.من تابحال از چند کارشناس این سوال را پرسیدم که آیا انجام معاملات فارکس برای دلار و طلا،بدون سواپ،به ذات مشکل دارد یانه؟ ولی کسی جواب درستی نمیده،فقط ارجاع میدن به فتوای رهبر که اون هم چندان مشخص نیست و ایهام دارد
✅پاسخ
با سلام
بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف (ریال ،دلار، یورو، پوند،ین،دینار و.... ) معامله می شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می کنند و کسی که قصد معامله دارد اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می کند و هنگامیکه ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می پردازد. و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن مجدداً خریداری می کند و از این راه سود می برد.
چنین معامله ای از قدیم الایام در بین مردم مرسوم بوده که افراد صاحب سرمایه یا خود به چنین معامله ای اقدام می کردند و یا شخص دیگری را به عنوان وکیل یا عامل خود قرار می دادند و از او می خواستند در مقابل حق العمل معین (اجرت) یا مجاناً چنین معامله ای را برای آنان انجام دهند و سود و زیان از آن صاحب سرمایه است.
چنین معامله از نظر شرعی هیچ اشکالی ندارد زیرا تمام شرایط معامله را دارد و در ضمن آن هم هیچ شرطی که مخالف شرع باشد نشده است. بنا براین شرعاً جایز است.
اما آنچه امروزه به عنوان "بازار فارکس "در اینترنت مطرح است دارای اشکالاتی است که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده است. بعضی از این اشکالات عبارتند از:
1.بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده اند دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.
2. بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و در پایگاه اینترنتی معاملات سفارش شده توسط صاحب سرمایه را روز به روز در صفحه مخصوص او نمایش می دهند و او نیز به گمان این که این گزارش واقعی است به آنان اطمینان می کند اما در حقیقت این یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد زیرا آنان اموال سرمایه گزار را جای دیگری مثل قاچاق و...سرمایه گذاری کرده اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست زیرا جدای از اشکالات دیگر به شرط سرمایه گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه اش در خرید و فروش ارز به کار گرفته شود عمل نشده است.
بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می دهند اما در ضمن قرار داد خود با صاحبان سرمایه شرط هایی مطرح می کنند که آن شرط ها خلاف شرع است (مثل اینکه شرط می کنند در زمانهایی که معامله ای در کار نیست این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه ای قرض داده و سود دریافت کنند) و موجب بطلان قرار داد می شود زیرا در ضمن آن شرط حرام شده است. بنا براین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است.
بنا بر این معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مترتب میکند و از جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.
لازم به تذکر است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز دارای معاملات بازار فارکس است و از آنجایی که ضوابط شرعی در آنها رعایت می شود اشکالی ندارد و می توان در آن شرکت کرد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
حضرت آیت الله اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمیدهند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمیباشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
با توجّه به اینکه فارکس شرایط شرعیّه معاملات را ندارد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.
#فارکس
#طلا
#دلار
#معاملات_طلا_و_دلار
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 نماز در حالت نشسته
❓متن پیام:
سلام زانوهایم آرتروز داره زانوم هم خم نمیشه
روی صندلی نماز می خونم
حالا اگه جایی صندلی نباشه زمین نماز بخونم بعداز سجده نیم خیز میشم نمازم باطله؟
✅ پاسخ
با سلام
چنانچه پس از سجده، نشستن کامل برای شما ضرر دارد و یا امکان صاف نشستن را ندارید اشکال ندارد.
🅿️ @P_Ahkaam
? عدم فسخ عقد در صورت جدا بودن همسران
❓متن پیام:
سلام وقت بخیر
اگر زن و شوهری یکسال جدا از هم باشند ،طلاق آنها درست است؟
✅پاسخ
بهطور کلّى؛ دور بودن و عدم دسترسی زن و شوهر به یکدیگر سبب فسخ عقد ازدواج ایشان نمیشود، بلکه برای جدایی آنها از هم، نیاز به اجرای صیغه طلاق با شرایط خاص خود است.
☘توضیح بیشتر و سوال مشابه
کم رنگ شدن و سستی رابطه عاطفی میان زن و شوهر از پدیدههای تلخی است که نه تنها کیان خانواده بلکه به واسطه آن اجتماع را نیز از جهات مختلف آسیبپذیر و با مشکلات و مخاطرات بسیار مواجه ساخته و موجب تشویش خاطر افراد بسیار به جهت پرسشهای حقوقی و شرعی مرتبط با آن است
پرسشهای زیادی که در این خصوص طرح میشود حکایت از شکلگیری و رشد باورهای اشتباه و به تبع آن کج رفتاریهای ناآگاهانهی خطرناک و مهلکی دارد که آثار و تبعات آن معمولا قابل جبران نیست.
مطلبی که در سؤال فوق آمده است موضوعی است که امروزه با ادبیات مختلف، مورد سؤال است.
بسیار میپرسند که: گفته میشود که اگر زن و شوهری به دلیل اختلاف و ترک زندگی ازسوی مرد، چندین ماه یا چندین سال، عمل زناشویی نداشته باشند، عقدشان باطل میشود و زن میتواند به عقد دائم یا موقت مرد دیگر در آید!!
پوشیده نیست که نشر چنین اموری و تبدیل تدریجی آن به یک باور و جایگرفتن آن در اذهان تا چه اندازه برای سلامت اخلاقی جامعه فاجعهبار است.
❓رها کردن زندگی و ترک زناشویی موجب حق فسخ ازدواج و یا انفساخ عقد نمیشود.
به هرحال همانگونه که در فتاوای فقهای عظام، از جمله امام خمینی (س) آمده است، پیوند و علقه زوجیت که به حکم شرع و به واسطه عقد نکاح بین زن و مرد ایجاد میشود، تنها با اسباب و به طرق معین در شرع انور از بین میرود که عبارت است از:
1- طلاق
2- فسخ عقد توسط یکی از زوجین به واسطه عیبهایی که موجب حق فسخ میباشد.
3- انفساخ عقد به واسطه اموری مانند ارتداد هر یک از زن و شوهر، لعان و شیر دادن
4- انقضای مدت ازدواج موقت
5- بذل مدت ازدواج موقت
6- مرگ
با مطالعه شرایط طلاق و موارد حق فسخ و یا انفساخ عقد ازدواج، روشن میگردد که ترک زناشویی از طرف زن یا شوهر، هرچند طولانی مدت باشد، گرچه گناه است لیکن هیچ خللی بر صحت عقد ازدواج آنان وارد نمیکند زیرا چنین کاری نه مرگ است و نه طلاق، سبب حق فسخ نیز نمیشود تا که با استفاده از آن و اقدام به فسخ فراق بین زن و شوهر واقع گردد، و موجب انفساخ عقد نیز نمیگردد.
به همین جهت است که در فقه از طلاق غیابی سخن رفته است و اگر غیبت مرد موجب انفساخ عقد یا حق فسخ آن میبود جایی برای طرح طلاق غیابی نمیماند.
این مطلب از استفتاء ذیل نیز قابل استفاده است:
❓سوال 152 - این جانب زنی هستم دارای شوهر و یک بچّه، مدّت سه سال است که شوهرم بر اثر فشار طلبکارها مرا ترک کرده و رفته است، من هر چه به وسیلۀ رادیو و تلویزیون و مطبوعات و مسافرت به شهرستانها جستجو کردم او را نیافتم، ضمنا خیلی هم جوان هستم، از نظر شرعی تکلیف من چیست؟
ج: تا یقین به فوت شوهر حاصل نشود باید صبر کنید، و اگر نمیتوانید صبر کنید به حاکم شرع مراجعه نمایید.»
(استفتاءات امام خمینی؛ ج3، ص: 137)
البته قابل تصور است که چنین امری به موجب شرط ضمن عقد ازدواج یا ضمن عقد خارج لازم موجب وکالت در طلاق یا بذل مدت باشد. لیکن این به معنای فراق شرعی زن و شوهر نیست، و تا زمانی که مطابق شرط، مراحل لازم مثل مراجعه به دادگاه و اثبات موضوع، طی نشده و در نهایت طلاق انشا و جاری نشود جدایی زن و شوهر حاصل نمیشود.
#فسخ_عقد
#عقد
#جدایی_ازهمسر
📚 منبع و مطالعه بیشتر
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 ترتیب در نمازهای قضا
❓متن پیام:
سلام نماز های قضا زیاد را باید به ترتیب انجام دهیم؟
✅پاسخ
باید به مرجع خود رجوع کنید
ولی طبق نظر مقام معظم رهبری رعایت ترتیب در بجا آوردن قضای نمازها؛ برای کسی لازم هست که ترتیب قضا شدن نمازها را بداند ولی اگر کسی ترتیب قضا شدن نمازهایش را نداند رعایت ترتیب واجب نیست.
بابراین طبق نظر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای که رعایت ترتیب را لازم نمیدانند میتوانید هرگونه که راحت هستید نمازهای خودتان را قضا کنید، مثلاً: ابتدا نمازهای صبح را قضا کنید و سپس نمازهای ظهر و...
ترتیب_درنمازقضا
#ترتیب_نماز
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 طولانی شدن سجده و اذکاری که می شود خواند.
❓متن پیام:
سلام
ببخشید آیا خواندن سجده زیارت عاشورا در نماز (نه به جای ذکر سجده) اشکال داره؟
مرجع تقلید امام خامنه ای
✅ پاسخ
با سلام اشکال ندارد
بیگمان سجدهی با توجه و با حضور قلب، انسان را به خدا نزدیکتر خواهد کرد، و هر چه این زمان طولانیتر باشد، قرب و نزدیکی بیشتری حاصل خواهد شد. قرآن کریم در این باره میفرماید: «... وَ اسْجُدْ وَ اقْتَرِبْ»؛ و سجده کن و به خدا نزدیک شو.
در روایات و احادیث آمده است؛ نزدیکترین حالت بنده به خداوند، زمانى است که وی در سجده باشد. راوی میگوید شنیدم که امام رضا(ع) میفرمود: نزدیکترین زمان بنده به خداوند، زمانی است که او در حال سجده باشد.
با توجه به این مقدمه باید گفت؛ در سجده میتوان هر دعایی را خواند. البته روایات ویژهای هم در مورد اذکار سجود وجود دارد که در اینجا به چند نمونه اشاره میشود:
1. از امام صادق(ع) روایت شده است؛ هنگامی که در سجده هستی، بگو: «... اللَّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ وَ بِکَ آمَنْتُ وَ لَکَ أَسْلَمْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ أَنْتَ رَبِّی سَجَدَ وَجْهِی لِلَّذِی خَلَقَهُ وَ شَقَّ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ تَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ»،
پس از آن سه مرتبه بگو: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الْأَعْلَى [وَ بِحَمْدِهِ]». وقتی -میان دو سجده- سر از سجده برداشتی، بگو: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اجْبُرْنِی وَ ادْفَعْ عَنِّی إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ».
2. راوی میگوید؛ امام باقر(ع) را دیدم که در حال سجده میگفت: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ (ص) إِلَّا بَدَّلْتَ سَیِّئَاتِی حَسَنَاتٍ وَ حَاسَبْتَنِی حِسَاباً یَسِیراً». در سجده دوم چنین دعا میکرد: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ (ص) إِلَّا کَفَیْتَنِی مَئُونَةَ الدُّنْیَا وَ کُلَّ هَوْلٍ دُونَ الْجَنَّةِ». و در سجده سوم میخواند: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ (ص) لَمَّا غَفَرْتَ لِیَ الْکَثِیرَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْقَلِیلَ وَ قَبِلْتَ مِنْ عَمَلِیَ الْیَسِیرَ». سپس در سجده چهارم فرمود: «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ حَبِیبِکَ مُحَمَّدٍ (ص) لَمَّا أَدْخَلْتَنِی الْجَنَّةَ وَ جَعَلْتَنِی مِنْ سُکَّانِهَا وَ لَمَّا نَجَّیْتَنِی مِنْ سَفَعَاتِ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ».
3. راوی از امام صادق(ع) نقل میکند نزدیکترین زمان بنده به خداوند زمانی است که او خدایش را بخواند در حالیکه در سجده باشد. امام(ع) به راوی فرمود زمانی که در سجده هستی چه ذکری میگویی؟ راوی میگوید، گفتم فدایت شوم، چه بگویم؟ به من بیاموز، فرمود بگو: «یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ یَا مَلِکَ الْمُلُوکِ وَ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ وَ یَا جَبَّارَ الْجَبَابِرَةِ وَ یَا إِلَهَ الْآلِهَةِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا ثُمَّ قُلْ فَإِنِّی عَبْدُکَ نَاصِیَتِی فِی قَبْضَتِکَ ثُمَّ ادْعُ بِمَا شِئْتَ وَ اسْأَلْهُ فَإِنَّهُ جَوَادٌ وَ لَا یَتَعَاظَمُهُ شَیء». پس از آن بگو: «فَإِنِّی عَبْدُکَ نَاصِیَتِی بِیَدِکَ». سپس فرمود بخوان خدا را به هر دعایی و از او درخواست کن که او بخشنده است».
در پایان لازم به تذکر است که مراجع تقلید، خواندن آیات قرآن در سجده نماز را مکروه شمردهاند.
#سجده
#اذکار_سجده
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam
🦋 دروغ مصلحتی چیست
❓متن پیام:
سلام. درصورتی که با گفتن یک دروغ به بسیاری از دروغ های دیگر و روابط نادرست گذشته، پایان دهیم.. آن دروغ گفتن جایز است؟
و سوال دیگر اینکه دروغی مصلحت آمیز که جنبه های مثبت آن بیشتر از جنبه های منفی احتمالی است؛ جایز است؟
✅پاسخ
راست گویى و مبارزه با کذب و دروغ از اهمیت فوق العاده ای در تعلیمات اسلامی برخوردار است. امام صادق (ع) مىفرماید: "نگاه به رکوع و سجود طولانى افراد نکنید، چرا که ممکن است عادت آنها شده باشد، به طورى که اگر آن را ترک کنند ناراحت شوند، ولى نگاه به راست گویى و امانت داری آنها کنید"؛ یعنی راست گویى و امانت ملاکِِ خوبی و ایمان افراد است.
در حدیثى از امام باقر (ع) آمده است: "خداوند متعال براى شر و بدى، قفل هایى قرار داده که کلید آن قفل ها شراب است (چرا که مانع اصلى زشتی ها و بدی ها عقل است و مشروبات الکلى عقل را از کار مىاندازد) سپس اضافه فرمود: دروغ از شراب هم بدتر است
رابطه دروغ و گناهان دیگر از این نظر است که انسان گناهکار هرگز نمىتواند، راستگو باشد، چرا که راستگویى موجب رسوایى او است، و براى پوشاندن آثار گناه معمولا باید متوسل به دروغ شود. به عبارت دیگر، دروغ انسان را در مقابل گناه آزاد مىکند، و راستگویى محدود.
یکی از ضررهای بزرگ دروغ این است که نابود کننده سرمایه اطمینان است. مىدانیم مهمترین سرمایه یک جامعه اعتماد متقابل و اطمینان عمومى است، و مهمترین چیزى که این سرمایه را به نابودى مىکشاند دروغ و خیانت و تقلب است، و یک دلیل عمده بر اهمیت فوق العاده راستگویى و ترک دروغ در تعلیمات اسلامى همین موضوع است، ولی با این حال در موارد و شرایطی که اضطرار (احتیاج شدید) به دروغ گفتن در کار باشد گفتن دروغ جایز شمرده شده است، اما این جواز به مقدار اضطرار تا زمانی است که اضطرار وجود داشته باشد نه بیشتر. مقصود از اضطرار در اینجا، احتیاج شدید به ارتکاب دروغ برای جلو گیری از ضرر های بزرگی همچون به خطر افتادن جان انسان یا سلامتی او و یا جلوگیری از تهاجم دشمن به سرزمین اسلام و یا جلو گیری از اختلاف بین برادران مسلمان و به طور کلی تمام مواردی که اهمیتش از قبح دروغ بیشتر باشد.
این نکته را باید متذکر شد که اگر چه دروغ گفتن از دید شرع در موارد اضطرار و براى دفع ضررهای بزرگ و غیر قابل تحمل جایز است، اما چنانچه راهى وجود داشته باشد که بدون ارتکاب دروغ، ضرر را دفع کند باید آن راه بر گزیده شود. یکی از این راهها روش «توریه» است. توریه یعنی کلامى که از آن دو معنا فهمیده شود: یکى معناى ظاهر و آشکار که ذهن شنونده به سرعت به آن منتقل مىشود، و دیگرى معناى نهانى و ناپیدا که مقصود اصلى گوینده است و ذهن شنونده به آن منتقل نمىشود. اگر انسان براى برطرف کردن زیان از خود یا مسلمانى دیگر ناچار به استفاده از توریه یا دروغ شود، لازم است «توریه» کند.
در موارد اضطرار به ارتکاب دروغ، فرقی نیست که ضرر متوجه خود انسان باشد یا متوجه دیگر مومنین.
حضرت رضا (ع) فرمود: همانا شخصى در حق برادر مسلمانش سخن راستى مىگوید که با این گفتار، او را گرفتار مى کند؛ پس نزد خدا از دروغگویان است و همانا شخصى در حق برادر مسلمانش دروغى مىگوید که با آن دروغ، از او دفع ضرر مىکند؛ پس نزد خدا از راستگویان است.
امام صادق (ع) فرمودند: در روز قیامت، از هر دروغى بازخواست مىشود، مگر از سه مورد: یکى این که شخصى که در حال جنگ، [ دشمن را ] فریب دهد، این دروغ از او برداشته مىشود؛ دوم هنگامى که دروغ باعث «اصلاح ذات البین» (حل اختلاف و ایجاد صلح و آشتى بین دو مسلمان) شود و....
پیامبر اکرم (ص) به حضرت على(ع) وصیت فرمود: همانا خداوند دروغ به مصلحت و خیر را دوست دارد و از راستى که فساد در پىداشته باشد، متنفر است
البته رعایت مقدار و میزان دروغ لازم براى ایجاد صلاح، ضرورت دارد و نباید از حد لازم تجاوز کرد؛ چرا که تجاوز از حد لازم، انسان را به خوى دروغگویى مبتلا مىکند و حضرت صادق (ع) مىفرماید: اصلاح گر سرشت دروغگویى ندارد.
آنچه از روایت پیشین مىتوان فهمید این است که انسان به بهانه اصلاح جامعه، و ایجاد صلح و آشتى بین دو مسلمان، مجاز به دروغگویى بىجا و بىاندازه نیست؛ بلکه باید میزان لازم را رعایت کند.
#دروغ_مصلحتی
#توریه
#دروغ
📚 منبع و مطالعه بیشتر
🅿️ @P_Ahkaam