گفته می شود که در اسلام، انسان موجودی ذاتاً شرور انگاشته نمی شود. اگر اینطور است پس چرا قرآن در آیات متعدد، انسان را به صورت گناهکار، نادان، ناسپاس، ضعیف، ناامید یا متکبر، ستیزه جو و سرکش معرفی می کند؟ با این بیانات، چگونه می توانیم بگوییم انسان موجودی شرور نیست؟
در این زمینه به دو مطلب توجه فرمایید.
ـ مطلب اول؛ برتری و فضیلت انسان
بله انسان اشرف مخلوقات است و بر سایر مخلوقات، برتری و فضیلت دارد. به این آیات توجه فرمایید:
انسان دارای فطرت الهی
«فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها»؛ پس روى خود را متوجّه آيين خالص پروردگار كن! اين فطرتى است كه خداوند، انسانها را بر آن آفريده.(1)
کرامت و فضیلت دادن به انسان
«وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً»؛ ما آدميزادگان را گرامى داشتيم؛ و آن ها را در خشكى و دريا، (بر مركبهاى راهوار) حمل كرديم؛ و از انواع روزيهاى پاكيزه به آنان روزى داديم؛ و آن ها را بر بسيارى از موجوداتى كه خلق كرده ايم، برترى بخشيديم.(2)
👇👇👇👇👇👇👇
شرافت روحی
«فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحي فَقَعُوا لَهُ ساجِدينَ»؛ هنگامى كه كار آن را به پايان رساندم، و در او از روح خود (يك روح شايسته و بزرگ) دميدم، همگى براى او سجده كنيد.(3)
بهترین خلقت
«لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ في أَحْسَنِ تَقْويمٍ»؛ كه ما انسان را در بهترين صورت و نظام آفريديم.(4)
«ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقينَ»؛ سپس آن را آفرينش تازه اى داديم؛ پس بزرگ است خدايى كه بهترين آفرينندگان است.(5)
همه چیز در خدمت انسان
«أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً»؛ آيا نديديد خداوند آن چه را در آسمان ها و زمين است مسخّر شما كرده، و نعمت هاى آشكار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانى داشته است.(6)
و آیات دیگر...
ـ مطلب دیگر؛ مختار بودن انسان
انسان در عین این که برترین مخلوقات است، موجودی مختار و آزاد نیز آفریده شده یعنی می تواند خودش سرانجام خودش را رقم زند.
شاکر یا ناسپاس
«إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً»؛ ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد (و پذيرا گردد) يا ناسپاس.(7)
شناخت خوب از بد
«لِيَميزَ اللَّهُ الْخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ»؛ (اينها همه) بخاطر آن است كه خداوند (مى خواهد) ناپاك را از پاك جدا سازد.(8)
باز بودن راه کمال
«إِنَّ الْإِنْسانَ لَفي خُسْرٍ إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ...»؛ كه انسانها همه در زيانند، مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند.(9)
«إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً... إِلاَّ الْمُصَلِّينَ...»؛ به يقين انسان حريص و كم طاقت آفريده شده است، هنگامى كه بدى به او رسد بيتابى مى كند، و هنگامى كه خوبى به او رسد مانع ديگران مى شود (و بخل مى ورزد)، مگر نمازگزاران، آنها كه نمازها را پيوسته بجا مى آورند...(10)
انسان، بالاتر از ملائکه و رسیدن به قاب قوسین
«ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى»؛ سپس نزديكتر و نزديكتر شد تا آن كه فاصله او (با پيامبر) به اندازه فاصله دو كمان يا كمتر بود.(11)
انسان، پست تر از حیوان
«لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ»؛ آن ها دل ها [عقل ها] يى دارند كه با آن (انديشه نمى كنند، و) نمى فهمند؛ و چشمانى كه با آن نمى بينند؛ و گوش هايى كه با آن نمى شنوند؛ آن ها هم چون چهارپايانند؛ بلكه گمراهتر! اينان همان غافلانند (چرا كه با داشتن همهگونه امكانات هدايت، باز هم گمراهند).(12)
ـ نکته؛ اقسام کرامت
انسان دو نوع کرامت دارد:
یکی کرامت تکوینی یا همان کرامت ذاتی که شما به آن اشاره فرموده اید؛ یعنی انسان در مقایسه با سایر مخلوقات، فضیلت و برتری داده شده است.
دیگری کرامت اکتسابی است. این کرامت در راستای ایمان و عمل صالح به دست می آید.
لذا انسان با اختیار خودش، می تواند به رعایت تقوا، در گروه مؤمنان و پاکان قرار گرفته و ارزش و کرامتی بالاتر از کرامت ذاتی و تکوینی داشته باشد؛ و نیز می توان با سوء انتخاب و با گمراهی و انحراف از صراط مستقیم، علاوه بر این که کرامتی کسب نمی کند، آن کرامت تکوینی و ذاتی خویش را نیز خدشه دار کند.
بنابر این:
انسان موجودی دو بُعدی است، یک بُعد او، او را به نیکی ها سوق می دهد و دیگری او را به بدی و لذت های زودگذر می کشاند.
در قرآن کریم نیز دو دسته آیات در باره انسان داریم، یک دسته از آیات در مدح انسان و دسته دیگری در سرزنش و مذمت انسان.
بین آیات نیز هیچ تنافی و تضادی نیست زیرا هر دسته از آیات، به یک بُعدی از وجود انسان اشاره دارند.
📚پی نوشت ها:
1. روم: 30/ 30.
2. اسراء: 17/ 70.
3. حجر: 15/ 29.
4. تین: 95/ 4.
5. مؤمنون: 23/ 14.
6. لقمان: 31/ 20.
7. انسان: 76/ 3.
8. انفال: 8/ 37.
9. عصر: 103/ 2و3.
10. معارج: 70/ 19- 22.
11. نجم: 53/ 8و9.
12. اعراف: 7/ 179.
🔰 @p_eteghadi 🔰
چرا برخی آیات قرآن، سبب سجده می شوند؟ و چرا برخی واجب و برخی مستحب شدند؟
در این زمینه چند نکته عرض می شود:
1. مهم ترین نکته، این است که موضوع این آیات، سجده، کرنش و خضوع در برابر خالق هستی، عظمت الهی و بزرگی خداوند متعال است؛ لذا انجام سجده هنگام قرائت این آیات، کاملا متناسب با مضمون آیات است و خضوع و کرنش را به نهایت رسانده و کامل تر می کند.
به بیان دیگر؛ موضوع سجده (کرنش و خضوع) در برابر خداوند متعال، در این آیات، به اوج خود رسیده و بسیار پررنگ است، لذا برای تکمیل این حالت، دستور سجده عملی نیز داده شده است.
2. از طرفی سوره هایی که سجده واجب دارند(نجم، فصلت، سجده، علق) در مکه و در محیط شرک آلودی نازل شده اند که مشرکان در برابر بت ها و ... به خاک افتاده و سجده می کردند.
این آیات بیان آشکاری است برای نفی سجده در برابر بت های چوبی و سنگی و خط بطلانی است بر این عمل شرک آلود، و نیز تذکری است آشکار بر لزوم توحید و یکتاپرستی و انحصار سجده در برابر خداوند متعال.
👇🏿👇🏿👇🏿👇🏿👇🏿
پرسمان اعتقادی
چرا برخی آیات قرآن، سبب سجده می شوند؟ و چرا برخی واجب و برخی مستحب شدند؟ در این زمینه چند نکته عرض
3. این آیات آن قدر تاثیر گذار و رسا است که در زمان نزول آیات سوره سجده و هنگامی که پیامبر(صلی الله علیه و آله) این آیات را برای مردم قرائت می فرمودند و به سجده رفتند، همه مردم اعم از مؤمنان و مشرکان نیز به سجده افتادند و حتی یکی از مشرکان که یا نمی توانست سجده کند و یا در برابر حق مقاومت می کرده، گرچه سر به زمین نگذاشت ولی مشتی از خاک برداشت و پیشانی بر آن گذاشت.(1)
4. این که در موقع خواندن و یا شنیدن کدام آیه، واجب است سجده کنیم و برای کدام آیه، مستحب است سجده کردن، موضوعی است تعبدی و در روایات معصومین(علیهم السلام) وارد شده و فقط چهار سوره، سجده واجب دار و بقیه مستحب معرفی شده اند:
«الْعَزَائِمُ مِنْ سُجُودِ الْقُرْآنِ أَرْبَعٌ فِي الم تَنْزِيلِ السَّجْدَةِ وَ حم السَّجْدَةِ وَ النَّجْمِ وَ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ... قَالَ فَهَذِهِ الْعَزَائِمُ لَا بُدَّ مِنَ السُّجُودِ فِيهَا وَ أَنْتَ فِي غَيْرِهَا بِالْخِيَارِ إِنْ شِئْتَ فَاسْجُدْ وَ إِنْ شِئْتَ فَلَا تَسْجُدْ.»
عزائم(سوره هایی که دارای سجده واجب هستند)، در قرآن چهار تا است؛ سوره سجده (الم تنزیل)؛ سوره فصلت؛ سوره نجم و سوره علق. این سوره های عزائم هستند که سجده واجب در آن ها وجود دارد، اما در غیر این ها اگر خواستید، سجده کنید و اگر نخواستید، سجده نکنید.(2)
5. فلسفه ای برای بیان تفکیک بین وجوب و استحباب، در روایات ندیدم.
📚پی نوشت ها:
1. ر.ک: میبدی، كشف الاسرار و عدة الابرار(معروف به تفسير خواجه عبدالله انصارى)، ناشر: امير كبير ـ تهران، 1371 ه. ش، چاپ پنجم، ج 9، ص 373؛ ابن كثير، تفسير القرآن العظيم، محقق: شمسالدين، ناشر: دار الكتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون- بيروت، 1419 ه. ق، چاپ اول، ج 7، ص 410؛ سیوطی، الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ناشر: كتابخانه عمومى حضرت آيت الله العظمى مرعشى نجفى(ره)- قم، 1404 ه. ق، چاپ: اول، ج 6، ص 121.
2. ابن حيون، دعائم الإسلام، محقق/مصحح: فيضى، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام ـ قم، 1385 ق، چاپ دوم، ج 1، ص 215؛ مجلسی، بحار الأنوار، ناشر: دار إحياء التراث العربي ـ بيروت، 1403 ق، چاپ دوم، ج 82، ص 174.
🔰 @p_eteghadi 🔰
در سوره مومنون آیه 116 خداوند متعال می فرمایند: «فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ»
درباره عرش از اسم کریم استفاده شده. کریم یعنی بخشنده؛ اما عرش یعنی محدوده عالم هستی یا قدرت خداوند.
چطور یک مفهوم و نه یک عامل، می تواند لقب کریم را بگیرد که مستلزم انجام عمل کریمانه هست؟
🎤صفت "کریم" صرفا برای ذوی العقول به کار نمی رود، در قرآن کریم نمونه به کارگیری این صفت برای غیر ذوی العقول وجود دارد. مانند:
رزق کریم:
«فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ»(1)؛ پس آنان كه گرويده و كارهاى شايسته كرده اند آمرزش و روزى نيكو براى ايشان خواهد بود.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
مقام کریم:
«وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ»(2)؛ و كشتزارها و جايگاه هاى نيكو
مفسران در خصوص به کارگیری صفت کریم برای "عرش الهی" بر این نظرند که از آن جا که این وصف به معنی شریف و پرفایده و نیکوست و عرش الهی نیز همین اوصاف را دارد، این صفت درمورد عرش الهی بکار رفته است:
«و اما اين كه "عرش" توصيف به "كريم" شده است به خاطر اين است كه واژه "كريم" در اصل به معنى شريف و پرفايده و نيكو است و از آنجا كه عرش پروردگار داراى اين صفات است توصيف به كريم شده است.
ذكر اين نكته نيز لازم است كه توصيف به "كريم" مخصوص وجود عاقل مانند خداوند يا انسان ها نيست، بلكه به غير آن نيز در لغت عرب گفته مى شود چنان كه در سوره حج ذيل آيه 50 در مورد مؤمنان صالح مى خوانيم: «لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ» براى آن ها آمرزش و روزى كريم (پر ارزش و پر بركت) است؛ و به طورى كه راغب در مفردات مى گويد: اين صفت در مورد نيكي هاى كوچک و كم اهميت گفته نمى شود بلكه مخصوص مواردى است كه خير و نيكى پر اهميتى وجود دارد.»(3)
همچنین در تفسیر «مجمع البیان» نیز با تعابیر دیگری به همین مطلب تصریح شده است:
«رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ» اوست آفريننده سرير خوب و زيبا. وقتى به اشياء جامد، كريم گفته شود، مقصود زيبايى آنهاست. برخى گويند: كريم يعنى هر خير. علت اين كه به عرش كريم گفته مي شود، اين است كه خير آن براى كسانى كه اطراف آن هستند بسيار است؛ وانگهى هر خيرى از ناحيه عرش به ديگران مى رسد.»(4)
📚پی نوشت ها:
1. حج/ 502
2. دخان/ 26
3. مکارم شیرازی، تفسير نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1371، چاپ دهم، ج 14، ص 345.
4. طبرسی، مجمع البیان، به تصحیح فضل الله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372، چاپ 3، ج 17، ص 91.
🔰 @p_eteghadi 🔰
@dars_akhlaq.mp3
2.53M
🔊 كليپ صوتی
🎙🌸آيت الله #مجتهدی تهرانی (ره)
موضوع : شش تا اخلاق نیکو اگه کسی داشته باشد ادم کامل میشه😍
🔴 پست ویژه برای تمام برادران و خواهران
⚛️ #درس_اخلاق
🔰 @p_eteghadi 🔰
4_5841275416572069867.mp3
4.8M
🏴 #فاطمیه
▪️آقا به حقّ فاطمه پا در رکاب کن
ای منتقم بیا که دلم سخت زخمی است
#حکایت عجیبی از توسل به #حضرت_زهرا_سلام_الله_علیها در حرم امام رضا علیه السلام.
🔰 @p_eteghadi 🔰
علت نامگذاری لقب ابا صالح.mp3
674.5K
⁉️علت نامگذاری امام عصر(عج) به لقب "اباصالح"چیست ؟
⭕️پاسخ: استاد ابراهیم #افشاری
🔰 @p_eteghadi 🔰
14.3M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📕 معرفی کتاب مهدوی :
2️⃣ کتاب با جاری انتظار (انتظاری پویا و زمینه ساز ظهور)
🌿 اثر استاد پور سید آقایی
#امام_زمان
#مهدویت
#آثار_مهدوی
#کتاب
🔰 @p_eteghadi 🔰
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#کلیپ
👌بسیار عالی
🔰چطور بفهمیم از چشم خدا افتادیم؟؟
🔰 @p_eteghadi 🔰