در احادیث اهل بیت، چه دعاها و اذکاری برای رفع و دفع بیماری های مسری بیان شده است؟
پاسخ اجمالی
دعاهایی از معصومان (علیهم‌السلام) در خصوص درمان و جلوگیری از بیماری‌های مسری، نقل‌شده که ایشان از آن بیماری‌ها به خداوند پناه برده‌اند؛ اما آنچه بیشتر در کلام معصومان (علیهم‌السلام) هست در عنوان کلی بلا و مریضی بیان‌شده که بیماری‌های مسری را نیز شامل می‌شود، البته در مجموعه سفارش‌های دینی دفع و رفع بلا، منحصر به دعا و ذکر نیست.
👇👇👇👇👇
پاسخ تفصیلی
بلا، بیماری و گرفتاری را اگرچه می‌توان با رعایت خیلی از مسائل رو به کاهش برد، اما هیچ‌گاه زندگی در این سرای ناپایدار را نمی‌توان خالی از بلا و گرفتاری ساخت.
تأکید آموزه‌های دینی نیز ابتدا بر آن است که در منزلگاه دنیا، بلا و گرفتاری‌های زیادی وجود دارد و در مرحله بعد به ارائه راهکارهایی برای کمتر شدن و رفع و دفع گرفتاری‌ها و بیماری‌ها پرداخته می‌شود.
برای جلوگیری و خلاصی از بیماری، سفارش‌های دینی را به دودسته می‌توان تقسیم کرد:
دسته اول: سفارش‌هایی که مرتبط با رعایت مسائل بهداشتی، تغذیه مناسب و ... است.
دسته دوم: راهکارهای معنوی که شامل دعا و امور دیگر می‌شود.
1. راهکارهای بهداشتی در برابر بیماری
سفارش‌های فراوانی در اسلام به رعایت نکات بهداشتی شده است که ازجمله حرام بودن برخی خوراکی‌ها، کراهت پرخوری، توصیه به پوشاندن روی ظرف، کراهت نخوردن گوشت بیش از چهل روز، کراهت خوردن غذا و نوشیدنی داغ و فوت کردن به غذا برای سرد شدن، سفارش به خوردن نمک قبل و بعد از غذا و... را می‌توان بیان کرد. برای نمونه به روایت شستن دست قبل و بعد از غذا اشاره می‌شود:
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود:
«مَنْ غَسَلَ یدَهُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ بَعْدَهُ عَاشَ فِی سَعَةٍ وَ عُوفِی مِنْ بَلْوَى فِی جَسَدِه»؛ (1)
هر کس دست خویش را قبل و بعد از خوردن غذا بشوید، در خوشی، گذران زندگی کند و از مریضی در امان باشد.
2. راهکارهای معنوی در برابر بیماری
دسته دوم، روایاتی هستند که راهکارهای معنوی بسیاری برای دفع و رفع بلا، در آنها ذکرشده است که به‌عنوان نمونه برخی از آنها ذکر می‌شود:
الف) صدقه دادن
امام صادق (علیه‌السلام) به نقل از پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله و سلم) میفرماید:
«إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَیدْفَعُ بِالصَّدَقَةِ الدَّاءَ وَ الدُّبَیلَةَ وَ الْحَرَقَ وَ الْغَرَقَ وَ الْهَدْمَ وَ الْجُنُونَ وَ عَدَّ (ص) سَبْعِینَ بَاباً مِنَ السُّوءِ»؛ (2)
خدایی که جز او هیچ خدایی وجود ندارد، بی‌گمان با صدقه دادن، مریضی، وبا و طاعون، سوختن و غرق شدن، زیر آوار مردن و دیوانه شدن ـ و حضرت تا هفتاد نوع بدی را برشمرد ـ را از فردی که صدقه می‌دهد دفع میکند.
ب) زیارت سیدالشهداء (علیه‌السلام)
امام صادق در باب ثواب زیارت ابی‌عبدالله به نقل از امیرالمؤمنین (علیهم‌السلام) بیان میکند:
«ثُمَّ نَادَاهُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی (علیه‌السلام) أَنَا ضَامِنٌ لِحَوَائِجِکمْ وَ دَفْعِ الْبَلَاءِ عَنْکمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة»؛ (3)
سپس امیرالمؤمنین زائران قبر سیدالشهدا را خطاب قرار داده و میفرماید من ضامن برآورده شدن حاجات شما و دفع بلا در دنیا و آخرت از شما هستم.
ج) دعا کردن
روایتی از امام سجاد (علیه‌السلام) نقل‌شده است که ایشان همواره می‌فرمودند:
«الدُّعَاءُ یدْفَعُ الْبَلَاءَ النَّازِلَ وَ مَا لَمْ ینْزِلْ»؛ (4)
دعا کردن، بلایی که نازل‌شده و بلایی که هنوز نازل نشده است را دفع میکند.
مقصود از این دعا، دعای خاصی نیست، تضرع و خواندن خدای متعال در دفع و رفع مریضی یا هر بدی است که به انسان می‌رسد، اگرچه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به‌صورت خاص دعاهایی نیز سفارش کرده‌اند که به‌عنوان‌مثال می‌توان به دعای هفتم صحیفه سجادیه (علیه‌السلام) اشاره کرد.
د) صله‌رحم
امام باقر (علیه‌السلام) درباره آثار صله‌رحم فرمودند:
«صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُزَکی الْأَعْمَالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى وَ تُنْمِی الْأَمْوَالَ وَ تُنْسِئُ لَهُ فِی عُمُرِهِ وَ تُوَسِّعُ فِی رِزْقِهِ وَ تُحَبِّبُ فِی اهل‌بیتهِ فَلْیتَّقِ اللَّهَ وَ لْیصِلْ رَحِمَه»؛ (5)
صله‌رحم اعمال را نیکو و بلایا را دفع کند و به اموال برکت دهد، عمر را دراز کند، وسعت رزق و روزی و محبوبیت در خاندان آورد، پس هر شخصی باید تقوای خدای متعال را پیشه سازد و صله‌رحم را به‌جا آورد.
3. دعاهای معصومان در برابر بیماری
علاوه بر مواردی که به‌عنوان مهم‌ترین عوامل دفع و رفع بلا در روایات اشاره گردید، در ادامه، به برخی دعاهای خاص که ائمه (علیهم‌السلام) برای بیماری سفارش کرده‌اند نیز بیان می‌شود:
نقل‌شده است که پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم) برای دفع بیماری‌های خاص و واگیردار چنین می‌فرمودند:
«اللّهمّ إنّی أعوذ بک من البرص و الجنون و الجذام و من سیئ الأسقام»؛ (6)
خدایا من از برص و دیوانگى و خوره و امراض بد به تو پناه مىبرم.
در کتاب شریف «الکافی» که معتبرترین کتاب روایی شیعه است بابی با عنوان «باب الدعاء للعلل و الأمراض» وجود دارد که مهم‌ترین سفارش‌های دعایی ائمه (علیهم‌السلام) در آن آمده است؛ در ادامه، به چند روایت که هنگام مریضی، دعا و نیایشی سفارش شده، پرداخته می‌شود:
از حضرت صادق (علیه‌السلام) روایتی نقل است که هرگاه حضرت بیمار می‌شد پیوسته این دعا را می‌خواند: «اللَّهُمَّ إِنَّک عَیرْتَ أَقْوَاماً فَقُلْتَ قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا یمْلِکونَ کشْفَ الضُّرِّ عَنْکمْ وَ لا تَحْوِیلًا فَیا مَنْ لَا یمْلِک کشْفَ ضُرِّی وَ لَا تَحْوِیلَهُ عَنِّی أَحَدٌ غَیرُهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اکشِفْ ضُرِّی وَ حَوِّلْهُ إِلَى مَنْ یدْعُو مَعَک إِلَهاً آخَرَ لَا إِلَهَ غَیرُک؛ (7)
بار خدایا تو مردمى را سرزنش کردى و فرمودى: «بگو (اى محمد) بخوانید آن‌هایی را که در برابر خدا پنداشتید تا بدانید که نمىتوانند از شما زیانى را دور کنند و دگرگون نمایند» (سوره اسراء، آیه 58) پس اى خدائى که جز او نمىتواند زیان مرا دور کند و آن را دگرگون نماید رحمت فرست بر محمّد و آل محمّد و زیان مرا دور ساز و آن را از من بگردان به‌سوی کسى که با تو معبود دیگرى را مىخواند، نیست شایسته پرستشى جز تو.
در حدیثی دیگر امام صادق (علیه‌السلام) به هنگام مریض شدن فرزندان خویش به آنان سفارش می‌کرد که این دعا را بخوانند:
«اللَّهُمَّ اشْفِنِی بِشِفَائِک وَ دَاوِنِی بِدَوَائِک وَ عَافِنِی مِنْ بَلَائِک فَإِنِّی عَبْدُک وَ ابْنُ‌عَبْدِک»؛ (8)
بار خدایا مرا به شفایت شفا بده و به دوایت مداوا کن و از بلایت سلامتی‌ام ده، چراکه من بنده تو و بنده‌زاده تو هستم.
در روایت دیگر حضرت فرمودند: دست خویش بر موضع درد گذاشته و سه مرتبه بگویید:
«اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی حَقّاً لَا أُشْرِک بِهِ شَیئاً اللَّهُمَّ أَنْتَ لَهَا وَ لِکلِّ عَظِیمَةٍ فَفَرِّجْهَا عَنِّی»؛ (9)
خدا، خدا پروردگار بر حق من است؛ به او شرک نمی‌ورزم، خدایا تو درمان و برطرف‌کننده این درد و هر مشکل بزرگ هستی پس این درد را از من ببر و گشایشی برایم حاصل کن.
همان‌گونه که گفته شد این باب، روایات دیگری هم دارد که رجوع به کتاب «الکافی» یا ترجمه آن، نکات ارزنده‌ای دارد و البته اینها علاوه بر مراجعه به پزشک و رعایت نکات بهداشتی است.
4. ذبح گوسفند برای درمان بیماری
مرحوم شیخ عباس قمی در «مفاتیح الجنان» برای دفع وبا و طاعون که از مریضی‌های مسری است می‌گوید:
گوسفندی نر را برای ذبح آماده کرده و در محل ذبح بگوید:
«إِلَهِی بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ جَبْرَئِیلَ إِلَهِی بِحُرْمَةِ مِیکائِیلَ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ إِسْرَافِیلَ، إِلَهِی بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِی وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَینِ (علیهم‌السلام) احْفَظْنَا وَ احْفَظْ أَوْلَادَنَا وَ أَحِبَّاءَنَا وَ أَتْبَاعَنَا وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الطَّاعُونِ وَ الْوَبَاءِ یا حَفِیظُ یا حَفِیظُ یا حَفِیظُ أَدْرِکنِی یا رسول‌الله».
البته دستوری که مرحوم شیخ عباس قمی نقل میکند به نقل از کتاب «طب الائمه» مرحوم «ُشبر» است (10) و انتسابی به معصوم ندارد.
نتیجه
در مجموعه، آموزه‌های دینی ضمن تأیید این نکته که گرفتاری، بلا و مریضی از لوازم دنیاست، راهکارهایی نیز برای برطرف کردن یا به حداقل رساندن آنها بیان‌شده است، این راهکارها به دودسته کلی راهکارهای طبیعی و تغذیه‌ای و راهکارهای معنوی، قابل‌تقسیم است، در راهکارهای معنوی، مهم‌ترین راهکار را می‌توان در صدقه دادن، زیارت سیدالشهدا رفتن، دعا کردن و صله‌رحم داشتن دانست، ضمن اینکه دعاهایی نیز در خصوص خلاصی از بیماری سفارش شده که مهم‌ترین آنها بیان گردید.
📚پی‌نوشت‌ها
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: اسلامیه، چاپ چهارم، 1407 ق، ج 6، ص 290، ح 1.
همان، ج 4، ص 5، بَابُ أَنَّ الصَّدَقَةَ تَدْفَعُ الْبَلَاء، ح 2.
ابن‌بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، ثواب الاعمال، قم: دارالشریف الرضی، چاپ دوم، 1406 ق، ص 92.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، همان، ج 2، ص 469، ح 5، بَابُ أَنَّ الدُّعَاءَ یرُدُّ الْبَلَاءَ وَ الْقَضَاء.
همان، ج 2، ص 152، ح 13، بَابُ صِلَةِ الرَّحِم.
پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران: دنیای دانش، چاپ چهارم، 1382 ش، ص 253.
همان، ج 2، ص 564، بَابُ الدُّعَاءِ لِلْعِلَلِ وَ الْأَمْرَاض، ح 1.
همان، ح 3.
همان ح 6.
شبر، سید عبدالله، طب الائمه، بیروت: دارالارشاد، چاپ سوم، 1428 ق، ص 349 و 350.
🔰 @p_eteghadi 🔰
بر اساس توصیه مقامات بهداشتی و دستورالعمل‌های پیشگیرانه صادرشده، لازم است ارتباطات اجتماعی به‌صورت حضوری ازجمله مهمانی‌های خانوادگی، به حداقل ممکن برسد؛ اما ممکن است بعضی از مردم به دلیل عدم آگاهی یا عدم توجه به ضوابط اعلام‌شده، به‌صورت ناخوانده به مهمانی بروند و موجبات نگرانی میزبان را به جهت سرایت و شیوع بیماری فراهم آورند. در این‌گونه موارد لازم است ضمن توجه به جایگاه فرد مقابل، در یک گفتگوی محترمانه، ضوابط را به او یادآوری کرده و بیان کنیم که رعایت دستورالعمل‌ها به نفع طرفین و البته تمام افراد جامعه است.
ازآنجاکه در فرهنگ اسلامی ایرانی ما، والدین از جایگاه والایی برخوردارند لذا در این‌گونه موارد لازم است زن و شوهر پیش از هر چیز به یک راهبرد مشترک در مواجهه با این مسئله دست پیدا کنند و بعد از طراحی رفتار موردنظر، با هماهنگی هم آن را اجرا کنند.
البته رسیدن زوج‌ها به توافق مشترک در این‌گونه موارد، به تفاهم قبلی آنها در زندگی و نوع تعامل گذشته آنها و کیفیت رابطه زناشویی و سطح مهارت آنها در زمینه‌های ارتباط مؤثر، مذاکره و حل مسئله بستگی دارد. بعضی از زوج‌ها می‌توانند این مسئله را خیلی راحت و به بهترین صورت حل کنند و همین مسئله برای برخی از زوج‌ها ممکن است موجب بروز تنش‌ها و درگیری‌های جدی شود. خوشبختانه مهارت‌های زندگی تا حدود زیادی اکتسابی هستند و ما با یادگیری مهارت‌های اساسی زناشویی می‌توانیم سطح تعارضات زناشویی را کاهش داده و احساس رضایت بیشتری را تجربه کنیم. (درزمینهٔ مهارت‌های زندگی زناشویی می‌توانید بامطالعه کتاب‌های پیشنهادی زیر و شرکت در کارگاه‌های آموزشی، اطلاعات و مهارت خود را افزایش دهید)
پس با همسرتان دراین‌باره صحبت کنید و به او بگویید که من مادر تو را، مادر خودم می‌دانم و مانند گذشته از آمدن او خوشحال می‌شوم و استقبال می‌کنم ولی از طرفی نگران بیماری هستم. همان‌طور که میدانی این بیماری برای بزرگ‌ترها خطرناک‌تر است و من علاوه بر اینکه برای بچه‌ها نگران هستم می‌ترسم که شاید ما ناقل بیماری باشیم و برای مادر خطری ایجاد شود. از طرفی دوست ندارم او ناراحت شود و از طرفی نگرانش هستم. در مورد مادر خودم نیز همین نگرانی و ترس را دارم. به نظر شما چه‌کاری بهتر است؟ هر طور که خودت صلاح میدانی عمل کن.
آنچه مهم است این است که مسؤولیت حل این مسئله به عهده همسر شماست، چراکه مادر اوست که می‌خواهد به منزلش بیاید. پس توصیه می‌کنیم در این زمینه تصمیم‌گیری را به شوهرتان واگذار کنید. در یک گفتگوی همدلانه که سرشار از درک متقابل باشد، مسئله بدون لجبازی و به‌راحتی حل می‌شود. شما می‌توانید از راه‌حل‌های زیر ایده بگیرید:
آقا با مادرش صحبت میکند و خیلی محترمانه او را توجیه میکند که خروج از منزل در این شرایط برای او خطرناک است و بهتر است فعلاً با برقراری تماس تصویری با نوه‌ها، دل‌تنگی‌هایش را کاهش دهد.
ممکن است تصمیم بگیرید خودتان ضمن رعایت نکات بهداشتی و دستورالعمل‌ها بچه‌ها را به منزل مادر شوهر ببرید و بعد از چند دقیقه تازه شدن دیدار به خانه برگردید. در این صورت بهتر می‌توانید زمان و چگونگی ملاقات را مدیریت کنید.
ممکن است تصمیم بگیرید ضمن رعایت نکات بهداشتی، پذیرای مادر شوهر بوده و در این مدت از دیده‌بوسی و ارتباط نزدیک پرهیز کنید.
درهرصورت از نگرانی‌های افراطی و بیمارگونه پرهیز نمایید و توجه داشته باشید که آمدن مادر همسرتان به منزل شما لزوماً به معنای انتقال بیماری نیست. شما می‌توانید با رعایت نکات بهداشتی، احتمال سرایت را به حداقل برسانید.
🔰 @p_eteghadi 🔰
#ماه_مبارک_رمضان
🔴 هفت فضیلت خاص برای روزه #ماه_مبارک_رمضان
🔸 #رسول_خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند ؛
هر مؤمنی که ماه #رمضان را برای خداوند روزه بگیرد ، خداوند هفت خصلت به او کرامت میفرماید ؛
۱ ) حرامی که به بدن او وارد شده را از بین میبرد.
۲ ) او را به رحمت خویش نزدیک میکند.
۳ ) خطاهای پدرش را می آمرزد.
۴ ) سکرات مرگ را بر او آسان ميفرماید.
۵ ) او را از تشنگی و گرسنگی قیامت أمان ميدهد.
۶ ) آزادی از دوزخ را به او عنایت میکند.
۷ ) از میوه های بھشت به او میخورانَد.
📚روضة الواعظين ٢ / ٣٤٠ .
🔰 @p_eteghadi 🔰
در پاسخ به سؤال باید بگوییم آنچه که در متن سؤال آمده حدیث و یا روایتی از پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ نیست؛ بلکه مضمون آن را می توان در کلمات دانشمند و متفکر شهید استاد مرتضی مطهری یافت.
ایشان در برخی از نوشته هایشان از خطر دو گروه به اسلام گوشزد می کردند. دسته اول متحجرین، کهنه گراها، جامدها و مرتجعین هستند که تلاش می کنند تا قطعه تاریخی صدر اسلام را با تمام ویژگی ها و مختصات پدیداری اش، نظیر شرایط جغرافیایی، اجتماعی و روانی در زمان حال و آینده باز تولید کنند. آنها از هر چه نو است متنفرند و جز با کهنه خو نمی گیرند، از نظر آنها دین مأمور حفظ آثار باستانی است و نزول قرآن برای آن است که جریان زمان را متوقف کند و اوضاع جهان را به همان حالی که هست میخکوب نماید. آنها معتقدند که هر وضعی که در قدیم بوده است، جزء مسائل و شعایر دینی است و باید حفظ و نگهداری شوند. آنها از اسلام جز آموزه های بسته، رسوب شده و انعطاف ناپذیر ندارند و همواره راکد و تحول ناپذیرند.[1]
بنابراین تحجر به معنای ایستایی، تحول ناپذیری، جمود و بر نتابیدن فرهنگ و ارزشهای حق و متعالی است و متحجر جمود باور و دگم اندیش است و حاضر نیست با اندیشه ها و ایده های غیر از خود یا جز من کمترین توجهی داشته باشد. و لازمه جاودانگی دین را جریان تاریخی و تداوم عصری دین می پندارند.
و دسته دوم روشنفکران غرب زده ای هستند که چشم و گوش بسته تسلیم محض فرهنگ غرب شده بودند. به نظر اینها فقط یک نوع تمدن و فرهنگ در جهان وجود داشت و آن نیز تمدن و فرهنگ غربی بود. اینها که مرعوب رهاوردهای علوم آزمایشگاهی غرب و دلباخته فناوری آنها قرار گرفتند، در مسیر تقلید از غرب، حتی از بدیهیات احکام دین اسلام چشم پوشیدند.
تعطیلی مدارس دینی، کشف حجاب و اجباری کردن پوشش غربی و ده ها اقدام مشابه آن در همین راستا بود.
به گفته جلال آل احمد، در این نگرش، احساس رقابت با غرب فراموش گشت و الگوهای آن جایگزین شد که عامل بدبختی به حساب می آید.[2] در واقع این جریان فکری بر دو پایه تحقیر فرهنگ خودی و تعظیم فرهنگ بیگانه استوار است. ملکم خان تئوریسین و بارزترین چهره رویکرد غرب زدگی، معتقد بود که نه تنها بایستی تکنولوژی و صنعت را از غرب گرفت بلکه پذیرش مطلق و اقتباس نظام ارزشی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و طرز تفکر و سیستم اندیشه و باورهای غربی ها نیز لازم است. وی راه نجات را در پیروی بی قید و شرط از غرب و اقتباس نظام فرهنگی آنان می داند.[3]
استاد شهید مطهری جریان شوم و ویرانگر اول رابه «جمود» و جریان دوّم را به جهل تفسیر نمودند و می فرماید: دو بیماری خطرناک همواره آدمی را تهدید می کند، بیماری جمود و جهالت، نتیجه بیماری اول توقف و سکون و بازماندن از پیشروی و توسعه است و نتیجه بیماری دوم سقوط و انحراف است. جامد از هر چه نو است متنفر است و جز با کهنه خود نمی گیرد و جاهل هرپدیده نوظهوری را به نام مقتضیات زمان به نام تجدد و ترقی موجه می شمارد.[4]
و در جای دیگر می فرماید: «اسلام هم با جمود مخالف است و هم با جهالت، خطری که متوجه اسلام است هم از ناحیه این دسته است و هم از ناحیه آن دسته، جمودها و خشک مغزی ها و علاقه نشان دادن به هر شعار قدیمی ـ و حال آن که ربطی به دین اسلام ندارد ـ بهانه به دست مردم جاهل می دهد که اسلام را مخالف تجدد به معنی واقعی بشمارند و از طرف دیگر، تقلیدها و مدپرستی ها و غرب زدگی ها و اعتقاد به این که سعادت مردم مشرق زمین رد این است که جسماً و روحاً و ظاهراً و باطناً فرنگی بشوند، تمام عادات و آداب و سنن آن ها را بپذیرند، قوانین مدنی و اجتماعی خود را کورکورانه با قوانین آن ها تطبیق دهند، بهانه ای به دست جامدها می دهد که به هر وضع جدیدی با چشم بدبینی بنگرند و آن را خطری برای دین و استقلال و شخصیت اجتماعی ملتشان به شمار آورند. در این میان آن که باید غرامت اشتباه هر دو دسته را بپردازد، اسلام است.
جمود جامدها به جاهل ها میدان تاخت و تاز می دهد و جهالت باطل ها، جامدها را در عقاید خشکشان متصلب تر می کند.[5]
پرسشگر محترم چنانکه ملاحظه فرمودید بینش دینی با صبغه تفریط که از آن به جمود، تحجر و کهنه اندیشی تعبیر می شود، عامل بازدارنده جامعه اسلامی و بشری است که فرد و جامعه را از مسیر اعتدال و خط انسانیت بیرون رانده و از شکوفایی او به سوی تعالی جلوگیری می کند. چنانکه بینش دینی با صبغه افراط آن ـ غرب زدگی ـ نیز چنین پیامدهایی دارد.
پس هم متحجر متجدد با رویکردهای افراطی و تفریطی از خط اعتدال خارج و گرفتار بیماری خطرناک توقف، سقوط و انحراف هستند.
📚پی نوشت ها:
[1] . مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: انتشارات صدرا، 1369، ص118.
[2] . آل احمد، جلال، غرب زدگی، تهران، انتشارات رواق، 1344، ص53.
[3] . تقوی، علی محمد، جامعه شناسی غرب گرایی، تهران، امیرکبیر، 1361، ج1، ص80.
[4] . مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، همان، ص118.
[5] . همان، ص121ـ120.
🔰 @p_eteghadi 🔰