اند. مادر آنها متوقع تر از پدرشان بوده و سطوح عملکرد و موفقیت بالاتری را انتظار داشته است. زنان دارای احساس کارآیی بالا، در دوران کودکی برای سطوح بالای موفقیت از جانب پدر تحت فشار قرار داشته اند.
وقتی دنیای کودک گسترش می یابد، اهمیت تاثیر والدین کاهش می یابد. بندورا نیز مانند آدلر ترتیب تولد در خانواده را با اهمیت می داند. همشیرهای هم جنس بیشتر از همشیر های جنس مخالف رقابت جو هستند.
نوجوانی
کنار آمدن با درخواست ها و فشارهای جدید را در بر دارند که از آگاهی فزاینده درباره مسایل جنسی تا انتخاب دانشگاه و شغل گسترش دارند. موفقیت در این مرحله معمولا به میزان احساس کارآیی پرورش یافته در سال های کودکی بستگی دارد.
بزرگسالی
بندورا بزرگسالی را به دو دوره جوانی و میانسالی تقسیم کرد. دوره جوانی سازگاری هایی مانند ازدواج، پدر مادری و سعی در ترتیب دادن یک شغل را در بر دارد. احساس کارآیی بالا در این دوره برای موفقیت ضرورت دارد.
هنگامی که افراد مشاغل و زندگی خانوادگی و اجتماعی خود را ارزیابی مجدد می کنند، دوره میانسالی استرس زا می شود. باید مهارت های خود را ارزیابی مجدد کرده و امکانات تازه ای را برای تقویت کردن احساس کارآیی خویش پیدا کنیم.
پیری
تحلیل رفتن توانایی های ذهنی و جسمی، بازنشستگی از کار فعال و کناره گیری از زندگی اجتماعی، دوره تازه ای از ارزیابی خود را می طلبد. پایین بودن احساس کارآیی می تواند بر عملکرد جسمی و ذهنی به صورت نوعی پیشگویی معطوف به مقصود تاثیر بیشتری بگذارد. برای مثال، کاهش اعتماد به نفس در مورد عملکرد جنسی می تواند به کاهش فعالیت جنسی منجر شود. از نظر بندورا، احساس کارآیی، عامل مهمی در تعیین کردن موفقیت یا شکست در طول عمر است.
تغییر رفتار
هدف بندورا، تغییر دادن رفتار های آموخته شده ای بود که جامعه نامطلوب یا نابهنجار می داند. بر جنبه های بیرونی رفتارهای نا مناسب یا مخرب تمرکز دارد، با این باور که آنها نیز مانند تمام رفتارهای دیگر، آموخته شده هستند.
ترس ها و فوبی ها
روشی به نام مشارکت هدایت شده (guided participation) ، مشاهده کردن الگوی زنده و بعد مشارکت کردن با الگو را شامل می شود. برای مثال برای درمان کردن فوبی مار، آزمودنی ها از طریق پنجره مشاهده می بینند که الگوی زنده ای به مار دست می زند. آزمودنی ها همراه با الگو وارد اتاق می شوند و دست زدن به مار را از نزدیک مشاهده می کنند. آزمودنی ها که دستکش پوشده اند، در حالی که الگو سر و دم مار را نگه داشته است، وسط مار را لمس می کنند. سرانجام آنها بدون دستکش مار را لمس می کنند.
در سرمش گیری نا آشکار (Covert modeling) از آزمودنی ها در خواست می شود الگویی را تجسم کنند که با موقعیت ترسناک یا تهدید کننده ای مقابله می کند؛ آنها واقعا الگویی را نمی بینند. از سر مشق گیری نا آشکار برای درمان فوبی مار و بازداری های اجتماعی استفاده شده است. افراد فوبیک در این موقعیت ترس بر انگیز به احساس کارآیی خود شک دارند. آزاد کردن افراد از این ترس ها، محیط آنها را گسترش داده و احساس کارآیی آنها را بالا می برد.
اضطراب
ترس از درمان پزشکی. برخی افراد به قدری از موقعیت های پزشکی می ترسند که ترس به آنها اجازه نمی دهد در صدد درمان برآیند. فیلم سرمشق گیری در کاستن از اضطراب موثر است. کودکانی که فیلم بیمارستان را دیده بودند در مقایسه با کودکان گروه گواه، بعد از بستری شدن، مشکلات رفتاری کمتری داشتند.
اضطراب آزمون. اضطراب آزمون در برخی دانشجویان به قدری شدید است که عملکرد آنها در امتحان، دانش آنها را از مطالبی که امتحان گرفته می شود، واقعا منعکس نمی کند.
مسایل اخلاقی در تغییر رفتار
مربیان، سیاستمداران و حتی روان شناسان معتقدند که تغییر رفتار، از افراد بهره کشی می کند و آنها را علیه اراده خودشان به بازی می گیرد و کنترل می کند. بندورا معتقد است که این اتهامات گمراه کننده هستند. تغییر رفتار بدون آگاهی درمانجو روی نمی دهد.
سوالهایی درباره ماهیت انسان
موضع بندورا جبرگرایی دو سویه (reciprocal determinism) است. افراد نه اشای ناتوانی هستند که به وسیله نیروهای محیطی کنترل شوند و نه عوامل آزادی هستند که بتوانند به هرچه خواهند، تبدیل بشوند. او مفهوم تقابل سه عاملی (triadic reciprocality) را عنوان کرد که به موجب آن، سه عامل رفتار، فرایند های شناختی، و متغییر های محیطی بر یکدیگر اثر می گذارند. واکنش به محرک ها، مطابق با انتظارات آموخته شده ما، خود انگیخته هستند. ما تاثیرات بالقوه اعمال مان را مشاهده و تعبیر نموده و مشخص می کنیم چه رفتارهایی برای موقعیت خاصی مناسب هستند.
تقویت به طور خودکار رفتار را تغییر نمی دهد. اگر تقویت موجب تغییر می شود، معمولا به این دلیل است که فرد از آنچه تقویت می شود، آگاه است و دوباره انتظار همان تقویت را برای رفتار کردن به آن شیوه دارد.
در رابطه با موضوع طبیعت در برا
بر تربیت، بندورا اعلام می دارد که بیشتر رفتارها (به جز بازتاب ها) آموخته شده هستند و عوامل ژنتیکی نقش جزیی دارند. با این حال، او قبول دارد که عوامل ارثی مانند تیپ بدن، رسش جسمی و ظاهر می توانند بر تقویت کننده هایی که افراد دریافت می کنند، مخصوصا در کودکی، تاثیر بگذارند.
در نظریه بندورا، تجربیات کودکی مهم هستند. یادگیری کودکی ممکن است از یادگیری در بزرگسالی با نفوذ تر باشد.
ارزیابی در نظریه بندورا
بندورا مانند اسکینر به جای متغییرهای برانگیزنده درونی، بر رفتار تمرکز دارد. اما بندورا بر خلاف اسکینر، عملکرد متغییرهای شناختی را نیز قبول دارد. روش های ارزیابی عبارت بودند از مشاهده مستقیم، پرسشنامه های خود سنجی، و ارزیابی های فیزیولوژیکی.
پژوهش درباره نظریه بندورا
بندورا طرفدار تحقیقات آزمایشگاهی کنترل شده بر طبق روش های دقیق روان شناسی تجربی است.
احساس کارآیی
سن و تفاوت های جنسیت. احساس کارآیی با توجه به سن و جنسیت تفاوت دارد.
نقش احساس کارآیی والدین. نوجوانایی که والدین آنها در احساس کارآیی مربوط به والدین نمره بالا گرفتند، در مقایسه با نوجوانانی که والدینشنان در احساس کارآیی مربوط به والدین نمره پایین گرفتند، خودشان نیز در احساس کارایی نمره بالا کسب کردند.
ظاهر جسمانی. ظاهر جسمانی بیشتر از میزان عزت نفس یا سلامتی بر احساس کنترل داشتن بر زندگی تاثیر دارد.
عملکرد تحصیلی. پژوهش بین احساس کارآیی و عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنی داری را نشان می دهد.
انتخاب شغل و عملکرد شغلی. پژوهش نشان داده است که مردان، احساس کارایی خود را برای مشاغلی که به طور سنتی ((مردانه)) و همین طور ((زنانه)) محسوب می شوند، عالی می دانند. در مقابل زنان، احساس کارآیی خود را برای مشاغلی که به اصطلاح زنانه هستند، عالی می دانند.
سلامت جسمانی. احساس کارآیی بر چندین جنبه از سلامت جسمانی نیز تاثیر دارد.
سلامت ذهنی. کودکانی که خود را از نظر کارآیی اجتماعی و تحصیلی پایین ارزیابی کردند، بیشتر از کودکانی که خود را از نظر کارایی بالا ارزیابی کردند، دچار افسردگی شدند.
مقابله کردن با استرس. احساس کارایی بالا و احساس کنترل بر رویدادهای زندگی با توانایی مقابله کردن با استرس و به حداقل رساندن تاثیرات مضر آن بر عملکرد زیستی، رابطه مثبت دارند.
کارآیی جمعی
درست به همان صورتی که امکان دارد فرد احساس کارآیی را پرورش دهد، گروهی از افراد که با هم در کار مشترکی همکاری می کنند تا به هدف های مشترکی برسند نیز ممکن است کارآیی جمعی (collective efficacy) را پرورش دهند.
تاملاتی درباره نظریه بندورا
نظریه یادگیری اجتماعی بر رفتار آشکار تمرکز دارد. منتقدان باور دارند که این تاکید، جنبه های بارز شخصیت انسان مانند انگیزش و هیجان را نادیده می گیرد. رویکرد یادگیری اجتماعی چندین امتیاز دارد. اول اینکه، در این رویکرد عینی و پذیرای روش های تحقیق ازمایشگاهی است که آن را با تاکید جاری در روان شناسی تجربی متناسب می سازد. دوم اینکه، یادگیری مشاهده ای و تغییر رفتار، با جو کارکردی و عمل گرای روان شناسی آمریکا هماهنگ است
محرکهایی که فرد از آنها اگاهی ندارد و همچنین خاطرههای تجارب گذشته است. فرد بر اساس جهان تجربی خود نسبت به محیط و موقعیتها واکنش نشان میدهد و رفتار میکند
ه رفتارهایش به شیوهای باشد که تایید مادر را به همراه بیاورد. بدین ترتیب خود، به صورت یک جایگزین مادر عمل میکند. حاصل چنین موقعیتی، رشد شرایط ارزشمندی در کودک است. یعنی کودک خود را تنها تحت شرایط خاصی با ارزش میبیند. در نتیجه نمیتواند با آزادی کامل عمل کند و از رشد یا شکوفایی خود بازداشته میشود.
به همین دلیل، راجرز معتقد بود که نخستین شرط لازم برای تحقق سلامت روانی، دریافت توجه مثبت غیرمشروط در دوره کودکی است. یعنی هنگامی که مادر محبت و پذیرش کامل خود را بدون توجه به رفتار کودک، به وی ابراز میکند. در این صورت کودک ارزش را در خود پرورش نمیدهد و بنابراین مجبور نخواهد بود که تظاهرات هیچ یک از جنبههای خود را سرکوب کند. به عقیده راجرز، تنها از این راه است که میتوان به وضعیت خودشکوفایی دست یافت.[۷]
از خصوصیات بارز نیاز به توجه مثبت، دو جانبه بودن آن است. هنگامی که مردم خود را برآورنده نیاز شخص دیگری به توجه مثبت میبینند، ارضای نیاز خود را نیز تجربه میکنند. به طور مثال، اگر مادری نیاز کودکش را به توجه مثبت ارضا کند، لزوما نیاز خود او هم به توجه مثبت ارضا میشود.
راجرز معتقد بود که، خودپنداره فرد در پرتو تایید یا عدم تاییدی که وی از دیگران دریافت میکند، به وجود میآید. به عنوان بخشی از این خودپنداره، شخص به تدریج نگرشهای دیگران را درونی میکند و در نتیجه توجه مثبت از درون خود فرد سرچشمه میگیرد. راجرز این وضعیت را احترام به "خود مثبت" نامید.
به طور مثال، کودکانی که هنگام شاد بودن از مادران خود به صورت عشق و علاقه پاداش دریافت میکنند، هر گاه شاد باشند، احترام به خود مثبت را تجربه میکنند و بدین ترتیب به خود پاداش میدهند.[۸]
۴ - خودشکوفایی
[ویرایش]
راجرز معتقد بود که، انسانها یک انگیزش مهم و برجسته دارند که هنگام تولد مجهز به آن به دنیا میآیند. این نیروی انگیزشی اساسی که هدف غایی زندگی همه انسانها محسوب میشود، تمایل به شکوفا شدن است. یعنی میل به رشد و توسعه دادن همه تواناییها و توانهای بالقوه، از تواناییهای زیستشناختی گرفته تا پیچیدهترین جنبههای روانشناختی هستی.[۹]
به عقیده راجرز، تمایل به خودشکوفایی عمدتا معطوف به نیازهای فیزیولوژیکی است که رشد و نمو انسان را تسهیل میکند و مسئول پختگی، یعنی رشداندامها و فرایندهای بدنی ژنتیکی است.
تمایل به خودشکوفایی که در تمام موجودات زنده وجود دارد، مستلزم کوشش و ناراحتی است. مثلا وقتی که کودک نخستین گامهای خود را برمیدارد، میافتد و صدمه میبیند. اگر او در مرحله خزیدن باقی بماند ناراحتی کمتر است، اما کودک پافشاری میکند. او میافتد و گریه میکند، اما هنوز ادامه میدهد. کودک به گفته راجرز، علیرغم این ناراحتیها ثابتقدم باقی میماند. زیرا تمایل به شکوفایی و رشد و نمو، قویتر از هر نوع ترغیبی برای عقبگرد است که ناشی از رنج حاصل از رشد است.[۱۰]
مفهوم شکوفایی، مستلزم گرایش ارگانیسم به رشد، از ساختارهای ساده به پیچیده، از وابستگی به استقلال و از تغییرناپذیری و عدم انعطاف به فرایند تغییر و آزادی در بیان احساسات است.[۱۱]
راجرز معتقد بود که، مردم در سرتاسر زندگی چیزی را که او فرایند ارزشگذاری وجودی مینامد، به نمایش میگذارند. منظور او از این اصطلاح این است که همه تجربههای زندگی برحسب اینکه تا چهاندازه در خدمت تمایل به شکوفایی هستند، ارزشیابی میشوند. تجربههایی را که انسان آنها را ترقی دهنده یا تسهیل کننده شکوفایی میداند، خوب و مطلق تلقی میشوند و بنابراین ارزشهای مثبت به آنها اختصاص مییابند. در نتیجه فرد گرایش به تکرار آن تجربهها پیدا میکند. برعکس، تجربههایی که به عنوان بازدارنده شکوفایی شناخته شوند، نامطلوب تلقی میشوند و فرد از آنها اجتناب میکند.[۱۲]
۵ - کارکرد کامل
[ویرایش]
رسیدن به خودشکوفایی به معنای رسیدن به بالاترین سطح سلامت روان است. این فرایندی است که راجرز آن را "کارکرد کامل" مینامد. تبدیل شدن به شخصی با کارکرد کامل، هدفی است که همه هستی و وجود شخص به سوی آن هدایت میشود. به نظر راجرز، اشخاصی که دارای کارکرد کامل هستند با خصوصیات زیر مشخص میشوند: گشودگی و پذیرا بودن نسبت به همه تجارب، گرایش به زندگی کامل در هر لحظه از هستی، اعتماد کردن به احساسات خود درباره یک موقعیت و موضوع و عمل کردن بر اساس آنها به جای هدایت شدن تنها به وسیله قضاوتهای دیگران یا هنجارهای اجتماعی یا حتی قضاوتهای عقلانی خود فرد، احساس آزادی در تفکر و عمل، برخورداری از خلاقیت سطح بالا.[۱۳]
۶ - جهان تجربی
[ویرایش]
راجرز معتقد بود واقعیت محیط شخص، چگونگی درک او از محیط است. درک فرد از واقعیت ممکن است با واقعیت عینی منطبق نباشد. همچنین افراد مختلف از وجود یک واقعیت، درک متفاوتی دارند. به عقیده راجرز چارچوب داوری و قضاوت هر شخص، میدان تجربی اوست که شامل تجربههای کنونی،

نظریه شخصیت راجرز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نظریه شخصیت راجرز، یکی از مباحث مطرح در روانشناسی بوده که به بررسی نظریه شخصیت در دیدگاه راجرز میپردازد. کارل راجرز، نظریه خود را از کار با مراجعان درمانگاهش تدوین کرد. در واقع راجرز از رواندرمانی به نظریه شخصیت دست یافت. رویکرد پدیدارشناختی راجرز بر خلاف روانکاوی بر ادراک، احساس، خودشکوفایی، مفهوم خویشتن و تغییرات مداوم شخصیت تکیه دارد.[۱] در این مقاله به بررسی نظریه کارل راجرز در بحث شخصیت و مفاهیم اصلی آن میپردازیم.
فهرست مندرجات
۱ - مفهوم خودپنداره
۲ - ناهمخوانی و ناهماهنگی خویشتن
۳ - توجه مثبت
۴ - خودشکوفایی
۵ - کارکرد کامل
۶ - جهان تجربی
۷ - پانویس
۸ - منبع
۱ - مفهوم خودپنداره
[ویرایش]
مفهوم خویشتن، مهمترین پدیده و عنصر اساسی در نظریه راجرز است. به نظر راجرز، انسان رویدادها و عوامل محیط خود را درک کرده و در ذهن خود به آنها معنی میدهد. مجموعه این سیستم ادراکی و معنایی، میدان پدیداری فرد را به وجود میآورد. قسمتی از این میدان که از بقیه تجربیات فرد متمایز است به وسیله واژههایی چون من، مرا و خودم تعریف میشود. این بخش همان خود یا خودپنداره است. خودپنداره تصویر یا برداشت شخص است از آن چیزی که هست. به اعتقاد راجرز، خودپنداره فرد بر ادراکش از جهان و رفتارش تاثیر میگذارد.
مفهوم ساختاری دیگر در این مورد، خود آرمانی (Idealself) است. خودآرمانی، خودپندارهای است که انسان آرزو میکند داشته باشد و شامل معانی و ادراکاتی است که فرد برای آنها ارزش زیادی قایل است.[۲]
۲ - ناهمخوانی و ناهماهنگی خویشتن
[ویرایش]
به نظر راجرز، فرد همه تجارب خویش را با خودپندارهاش مقایسه میکند. در واقع افراد تمایل دارند به گونهای رفتار کنند که با خودپنداره آنها همخوانی داشته باشد. هنگامی که بین خودپنداره و تجربه واقعی اختلاف وجود داشته باشد، فرد ناهمخوانی را تجربه میکند. برای مثال، اگر خود را فردی عاری از نفرت بدانید، ولی نفرت را تجربه کنید، دچار حالت ناهمخوانی میشوید. تجربهها احساسهای ناهمخوان تهدید کنندهاند و باعث تنش و اضطراب فرد میشوند.[۳]
در صورت بروز چنین ناهمخوانی و تضادی، فرد از خود واکنش دفاعی نشان میدهد. راجرز در این زمینه دو روند دفاعی مهم را ذکر میکند که یکی از آنها، تحریف کردن (distortion) به معنای تجربهای است که با خودپنداره شخص در تضاد است و دیگری، انکار آن تجربه است.
در روند تحریف کردن، ذهن به تجربه متضاد اجازه میدهد تا به ضمیر خودآگاه بیاید. البته باید چنان مسخ شده باشد که با خودپنداره فرد هماهنگ شود. برای مثال، اگر چه در خودپنداره دانشجویی این مفهوم وجود داشته باشد که او آدم با استعدادی نیست، هنگامی که در یک درس نمره خوبی بگیرد، برای هماهنگ کردن این تجربه متضاد با خودپندارهای که دارد، به خود میگوید: «شانس آوردم که نمره خوبی گرفتم.»
شخص به وسیله مکانیسم انکار، با دور نگهداشتن تجربه از ضمیر خودآگاه، وجود آن را به کلی نفی میکند. یعنی او این امکان را که خطری برای ساختمان خویشتن به وجود بیاید، از بین میبرد. به این ترتیب، شخص نه تنها هماهنگی را برآورده میسازد، بلکه ثبات خودپنداره را نیز تضمین میکند.[۴]
هر چه تجاربی که فرد به دلیل ناهمخوانی با خودپندارهاش انکار میکند بیشتر باشد، فاصله و شکاف بین خود و واقعیت افزونتر و احتمال ناسازگاری فرد بیشتر میشود. همچنین ممکن است به اضطراب شدید و سایر آشفتگیهای هیجانی بیانجامد.
نوع دیگری از ناهمخوانی، ناهمخوانی میان خود واقعی و خود آرمانی است. تفاوت زیاد میان این دو نوع خود، منجر به ناشادی و نارضایتی فرد، همچنین اعتماد به نفس پایین و بیارزش شمردن خویش میشود.[۵]
۳ - توجه مثبت
[ویرایش]
همراه با شکلگیری خود یا خویشتن، نیاز دیگری نیز در نوزاد رشد میکند که پایدار است و در همه انسانها یافت میشود. راجرز این نیاز را که شامل پذیرش عشق و تایید از سوی دیگران بخصوص مادر است، توجه مثبت نامیده است.[۶]
راجرز اهمیت رابطه مادر و کودک را به صورت عاملی که بر احساس کودک از بالندگی خویش تاثیر میگذارد، مورد تاکید قرار میدهد. اگر مادر نیاز کودک به محبت را ارضا کند، یعنی توجه مثبت خود را نثار وی کند، در این صورت کودک گرایش خواهد داشت که به صورت شخصیتی سالم رشد کند. در غیر این صورت، تمایل نوزاد به سوی شکوفایی و رشد خویشتن متوقف میشود.
هنگامی که مادر محبت خود نسبت به کودک را به رفتارهای مناسب خاصی مشروط کند، یعنی کودک تنها تحت شرایط خاصی توجه مادر را دریافت کند (توجه مثبت مشروط)، سعی میکند از رفتارهایی که عدم تایید مادر را در پیدارند، بپرهیزد. در این حالت، کودک نگرش مادر را درونی میکند و در صورت انجام چنین رفتارهایی، به همان شکل که مادر او را تنبیه میکرده، خود را تنبیه میکند. در واقع کودک خود را وقتی دوست خواهد داشت ک
نظریه ارزیابی شناختی استرس( لازاروس )
شاید بتوان نظریه لازاروس را یکی از مقبولترین دیدگاه ها درباب استرس دانست. لازاروس مانند بسیاری ازنظریه پردازان به جنبه شناختی استرس پرداخته است. نظریه های شناختی دودسته هستند. در دو مدل تبادلی وتعاملی جای می گیرند.درمدل تبادل ، فرد وموقعیت ازهم مجزا نیستند، بلکه فرد جزءی از محیط محصوب می شود وان را ارزیابی می کند. در مدل های تعامل توانایی های فرد وچگونگی مقابله او با وقایع به طور مجزایی از محیط سنجیده می شود وبعد رابطه فرد ومحیط در صورت بروز مساله برسی می شود درواقع فرد ومحیط در تعامل با هم استرس را می توان ترکیبی از مدلهای محرک وپاشسخ دانست.
ازنظر لازاروس وفلکمن تئوری آنها تعاملی نیست بلکه تبادلی است. آنها معتقدند که مدل تبادل فرایند محور است وطبیعت پویای بین فرد ومحیط را در نظر دارد. این تاکید بر پویایی فرایند استرس توسط پژوهشگران دیگر نیز مطرح شده است. چنانچه براساس نظریه لازاروس، استرس به عنوان رابطه بین شخص ومحیط که توسط شخص بصورت فشارآور وفراتر از توانایی او ارزیابی شده است وسلامت اورا به خطر می اندازد، تعریف شده است. آدرو کوهن نیز استرس را به دو نوع شرایط طبیعی و یا ذهنی که توسط ارگانیسم تهدیدی واقعی یا ذهنی قلمداد می شود، تعریف می کنند. کمنی نیز معتقد است که انسانها واقعه استرس زای یکسانی را براساس چگونگی ارزیابی آن به شیوه های فیزیولوژیکی متفاوت پاسخ می دهند. به اعتقاد او بدن به آنچه در مغز اتفاق می افتد پاسخ می دهند نه به واقعه محیطی.
در واقع باید گفت در نظریه های شناختی استرس فرایندی است که طی آن فرد رویداد های محیطی و توانایی مقابله خود را ارزیابی و تعبیر و تفسیر کرده و به دنبال آن به رویداد پاسخ عاطفی، رفتاری و فیزیولوژیکی می دهد. اگر چه می توان پاسخ هایی را نیز در فرد مشاهده کرد که به طور خودکار در فرد فعال می شود. این پاسخ های خودکار استرس شامل عادتهای قدیمی یا پاسخهای شرطی می شود که ممکن است به آگاهی راه پیدا کنند یا نکنند. پاسخ های غیر اختیاری به استرس می توانند بیشتر تمایز داده شوند زمانیکه زیاد به کار می روند یا برای منابع استرس و هیجانهای فرد نا کارآمد هستند. افکار خودکار نا خوداگاه یک نوع از پاسخهای ناخودآگاه فراوان در طی استرس است که می توانند پریشانی قابل توجهی در فرد ایجاد کند.
استرس حالت فیزیولوژیکی یا روان شناختی ناخوشایندی است که در پاسخ به محرک های تنش زا ایجاد می شود. فشار روانی در نتیجه حوادث غیر مترقبه یا چالش بر انگیز در محیط ایجاد می شود در حوادث تنش فرد را وا می دارد تا خود را مجددآ با محیط سازگار کند.بدن انسان به صورت سازمان واحدی عمل می کند دو قسمت از بدن فرد بر عملکرد قسمت های دیگر تاثیر می گذارد .اگر فرد تحت تنش زیادی قرار بگیرد و نتواند به طور صحیح با آن برخورد کند ،موادی در بدن تولید می شود که موجب عرق کردن کف دست ها ،تند شدن ضربان قلب،افزایش ادرار و اسهال و …می گردد.واضح است که افراد نسبت به تنش ،واکنش های متفاوتی نشان می دهند.گاهی اوقات چیز هایی که در زمانی استرس زا هستند در زمان دیگر استرس زا نیستند،اگر چه مقداری از تنش برای سازگاری فرد ،مثبت و لازم است ولی قرار گرفتن در معرض استرس زیاد و شدید موجب ایجاد و تشدید برخی از بیماری های جسمی و روانی می شود.
مدلهای بیماری
🇮🇷🎓📚➔ @Pnu100 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
Control-Project-shirmohammadi (Filecivil.ir).pdf
2.19M
📑 جزوه مدیریت و کنترل پروژه
✍ دکتر شیرمحمدی
🇮🇷🎓📚➔ @Pnu100 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
🔸توزیع کارت آزمون استخدامی آموزشوپرورش از فردا
🔹داوطلبان آزمون استخدامی آموزشوپرورش ویژه رشته شغلی آموزگار ابتدایی و آموزگار استثنایی ۱۴۰۳ از فردا میتوانند با مراجعه به سایت سازمان سنجش کارت آزمون را دریافت کنند.
✍ آزمون جمعه ۱۸ اسفند برگزار میشود.
🆔
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
ارسال لینکهای جعلی برای کاربران با موضوع "واریز سود سهام عدالت" یکی از مهمترین شگردهای مجرمان سایبری است.
✅به هیچ عنوان بر روی لینکهایی که با موضوع سهام عدالت چه به صورت پیامکی و یا در شبکههای اجتماعی برای شما ارسال میشود کلیک نکرده و پیام را حذف کنید.
🔷اگر به امنیت سایبری دوستان و آشنایان خود اهمیت میدهید این موضوع را به اطلاع آنها برسانید.
#پلیس_فتا
#کلیک_امن
#پلیس_فتا_اصفهان
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
آموزههای روانشناسی در حدیث.pdf
439.4K
📕جزوه
آموزهای روانشناسی در حدیث ( روانشناسی در نهج البلاغه )
مسعود آذربایجانی و صادق شجاعی
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
♦️وزیر کشور: مرحله دوم انتخابات اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت برگزار میشود
وزیر کشور با اشاره به زمان برگزاری دور دوم انتخابات، گفت:
🔹مرحله دوم انتخابات اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت برگزار میشود. در حال رایزنی با شورای نگهبان هستیم. با توجه به اینکه در این ایام کنکور را پیش رو داریم، باید بررسی کنیم که همزمان با کنکور نشود.
🔹اول مطرح بود که دور دوم در ۷ اردیبهشت برگزار شود اما در حال رایزنی با وزارت علوم و شورای نگهبان هستیم.😄
هدایت شده از 🛣📡 شهرستان کوهپایه؛ زادگاه حافظ 🏡
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🧮 حقایقی که به ما نمیگویند...🤨
🏞📢📬 #شهرستان #کوهپایه؛ زادگاه #حافظ📰
«روبیکا، ایتا، بله، اینستاگرام، تلگرام»👇
📡🏡➔ @kuhpayeh031 👈
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اسـت.
نمونه سوالات اقتصاد عمومی 1.pdf
6.42M
✅ نمونه سوالات: اقتصاد عمومی 1
▪️ کد درس: 1221193
⁉️ رشته: مهندسی صنایع
📆 آخرین دوره: نیمسال اول 98-99
📌 تگ: #اقتصاد_عمومی1
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
Biosafety Minaeifar (1).pdf
2.76M
📚کتاب ایمنی زیستی
نویسنده امیر عباس مینایی فر
تالیف پیام نور
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
آدمهای خوشبین این توانایی را دارند که مشکلات را در جعبهای بگذارند و سراغ کار و زندگیشان بروند.
این کار آنها به معنای حذف مشکل نیست، بلکه به معنای حذف نکردن بقیه زندگی است.
مارتین_سلیگمن
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⭕️ خلاصه کتاب خوش بینی آموخته شده اثر مارتین سلیگمن
👤Martin Seligman
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
خوش بینی آموخته شده
سلیگمن
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
🏙 اذان صبح 🏙
به افق تهران (استان تهران)
———————————————
🗓 سه شنبه ۱۴۰۲/۱۲/۱۵
———————————————
ذکر روز سه شنبه: 🦋یا اَرْحَمَ الرّاحِمین🦋
ترجمه: ای مهربان ترین مهربانان
———————————————
اوقات شرعی امروز
🏙 اذان صبح ۰۵:۰۴
🌅 طلوع آفتاب ۰۶:۲۷
☀️ اذان ظهر ۱۲:۱۵
🌤 اذان عصر ۱۵:۳۳
🌄 غروب افتاب ۱۸:۰۴
🌃 اذان مغرب ۱۸:۲۲
🌌 اذان عشا ۱۹:۰۹
🌘 نیمه شب ۲۳:۳۳
———————————————
⚙️ تنظیمات 💡راهنما
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
جدول_شماره_2_نشانی_باجه_های_رفع_نقص_احتمالی_کارت_شرکت_درآزمون_استخدامی.pdf
246.6K
جدول_ شماره_ 2- نشانی باجه_های رفع نقص احتمالی کارت شرکت درآزمون استخدامی آموزش و پرورش.pdf
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
جدول_شماره_1_شهرستان_محل_برگزاری_آزمون_استخدامی_وزارت_ِآموزش_و_پرورش.pdf
146.2K
جدول شماره 1 - شهرستان_ محل_ برگزاری آزمون _استخدامی وزارت ِآموزش _و پرورش در سال 1403 .pdf
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
اطلاعیه کارت ورود به جلسه آزمون آموزگاری1403
https://www.sanjesh.org/fa-IR/sanjesh/4936/news/view/14591/11157/Staging
~~~~~~~~~~~~~~~~~
لینک فعال بشه میفرستیم 😁
🇮🇷🎓📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚 دانلود رایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات #استخدامی #دانشجویی #دانشگاه
✔️ #کارشناسی
✔️ #ارشد
✔️ #دکترا
#دانلود_رایگان
💻📲عضویت در کانالهای #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه، کتاب و نمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ 👈😍📋
نشـرمطالب کــانال باذکرلینــک، مــجاز اســـت.
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋

خرده آزمونهای وکسلر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خرده آزمونهای وکسلر، یکی از مباحث مطرح در روانسنجی در علم روانشناسی بوده و به معنای آزمونهای هوشی است که شامل سنین مختلف میباشد که توسط دیوید وکسلر طراحی شده است. او بعد از ساخت آزمونی دست به تکمیل و تجدید نظر زد و آزمونهای هوشی مخصوص سنین مختلف طراحی کرد تا جنبههای گوناگون هوشی را بررسی کند. در این مقاله بعد از بیان تاریخچه بحث به فرمهای تجدید نظر شده آزمون وکسلر میپردازیم.
فهرست مندرجات
۱ - مقدمه
۲ - فرمها
۲.۱ - مقیاس تجدیدنظرشده بزرگسالان
۲.۱.۱ - مقیاس هوش کلامی
۲.۱.۱.۱ - اطلاعات عمومی
۲.۱.۱.۲ - فراخنای ارقام
۲.۱.۱.۳ - گنجینه لغات
۲.۱.۱.۴ - محاسبات
۲.۱.۱.۵ - درک و فهم
۲.۱.۱.۶ - شباهتها
۲.۱.۲ - مقیاس هوش عملی
۲.۱.۲.۱ - تکمیل تصاویر
۲.۱.۲.۲ - تنظیم تصاویر
۲.۱.۲.۳ - طراحی با مکعبها
۲.۱.۲.۴ - الحاق قطعات
۲.۱.۲.۵ - نماد ارقام
۲.۲ - مقیاس تجدیدنظرشده کودکان
۲.۳ - مقیاس تجدیدنظرشده کودکان پیشآموزشگاهی
۳ - روش اجرا و نمرهگذاری آزمونهای وکسلر
۴ - پانویس
۵ - منبع
۱ - مقدمه
[ویرایش]
دیوید وکسلر در دهه ۱۹۳۰ مطالعه تعدادی از آزمونهای استاندارد را آغاز کرد.[۱] او معتقد بود که آزمون استنفورد – بینه بیش از حد به توان کلامی تکیه دارد و برای بزرگسالان مناسب نیست. به همین دلیل دست به ساختن آزمون تازهای زد[۲] و برای ساختن مجموعه اولیه مقیاس خود، ۱۱ خردهآزمون را انتخاب نمود.
چند تا از خردهآزمونهایش را از بخشهای مختلف آزمون تجدیدنظرشده ۱۹۳۷ استنفورد – بینه گرفت. بقیه خردهآزمونها را از امتحانات گروهی ارتش، طراحی مکعبهای کهس، آزمون ارتش آلفا، آزمون ارتش بتا، آزمون تکمیل تصاویر هیلی و آزمون پینتر – پاترسون گرفت. این خردهآزمونها را با هم ترکیب کرد و در ۱۹۳۹ با عنوان مقیاس هوشی وکسلر – بلویو (Wechsler- Bellevue) منتشر ساخت.[۳]
مقیاس اولیه وکسلر – بلویو برای بزرگسالان ساخته شده بود که شامل دو بخش بود: مقیاس کلامی و مقیاس عملکردی که علاوه بر نمرههای جداگانه دارای نمره هوشبهر کلی نیز بود.[۴] اما در ۱۹۴۹ وکسلر، مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان (WISC) را تدوین کرد به طوری که با این آزمون، هوش کودکان از ۵ سال به بالا با همان روش بزرگسالان سنجیده
میشد.[۵] آخرین فرم تجدیدنظرشده آزمون وکسلر در ۱۹۸۱ منتشر شد.
۲ - فرمها
[ویرایش]
این آزمون دارای سه فرم مختلف است.[۶]
۲.۱ - مقیاس تجدیدنظرشده بزرگسالان
این مقیاس از ۱۱ خرده آزمون تشکیل شده است که ۶ تای آن مقیاس کلامی و ۵ تای دیگر مقیاس غیرکلامی یا عملی را تشکیل میدهند.
۲.۱.۱ - مقیاس هوش کلامی
در این قسمت به ۶ مورد از خرده آزمونها که مقیاس آنها هوش کلامی است اشاره میکنیم.
۲.۱.۱.۱ - اطلاعات عمومی
این خردهآزمون ۲۹ ماده دارد که جنبه تخصصی یا تحصیلی ندارند. انتظار میرود که هر فرد بزرگسال بهنجار بتواند به آنها پاسخهای درست بدهد. با این خردهآزمون دامنه دانش و اطلاعات عمومی آزمودنی اندازهگیری میشود. گرچه سوالهای این مقیاس برای اندازهگیری اطلاعات عمومی ساخته شدهاند. اما میزان کنجکاوی، علاقه به کسب اطلاعات و عامل فرهنگی ممکن است در نمره این خردهآزمون تاثیر بگذارد.
۲.۱.۱.۲ - فراخنای ارقام
آزمایشکننده فهرستی از ارقام از سه تا نهتایی را با آرامش و با صدای بلند میخواند و آزمودنی پس از گوش دادن به هر فهرست باید به همان ترتیب آنها را بازگو کند. این آزمون که یکی از متداولترین شاخص هوش است، مستلزم آن است که آزمودنی بعضی از فهرستهای ارقام خواندهشده را به همان ترتیب و بعضی دیگر را به صورت وارونه بازگو کند. در حالت اول، حافظه برای ارقام مستقیم و در حالت دوم، حافظه برای ارقام وارونه اندازهگیری میشود. این خردهآزمون، حافظه شنیداری کوتاهمدت را اندازهگیری میکند. اما باید دانست میزان دقت و تمرکز و یا حواسپرتی و اضطراب آزمودنی نمره او را تحت تاثیر قرار میدهد.
۲.۱.۱.۳ - گنجینه لغات
فهرستی از ۳۵ کلمه به صورت شفاهی و کتبی به آزمودنی ارایه میشود و او باید آنها را تعریف کند و یا معنای آنها را توضیح دهد. این آزمون یکی از شاخصهای مهم هوش به شمار میرود، از عامل اضطراب و حواسپرتی و اختلالهای عاطفی کمتر تاثیر میپذیرد.
۲.۱.۱.۴ - محاسبات
این خردهآزمون شامل ۱۴ مساله ساده است که معمولا بدون استفاده از کاغذ و مداد میتوان آنها را حل کرد. این خردهآزمون بیشتر به عنوان آزمون استدلال تلقی میشود تا عملکرد محاسبات عددی. در اجرای این آزمون عواملی مانن
ی از ویژگیهایی که در طراحی آزمون WPPSI_ R به کار رفتهاند موجب شدهاند که اجرای آن در مورد کودکان خردسال آسانتر باشد. یکی از این ویژگیها تاکید بر دستورالعمل سادهتر کلامی و پاسخهای کلامی است و دیگری رنگی و جذاب بودن مواد آزمون برای کودکان خردسال است.
در آزمون WPPSI_ R سه خردهآزمون متفاوت وجود دارد که عبارتند از: خانه حیوانات، طراحی هندسی و جملهها (آزمون ذخیره). بدینترتیب آزمون تجدیدنظرشده وکسلر کودکان پیشآموزشگاهی نیز دارای یک مقیاس کلامی و یک مقیاس عملی است. مقیاس کلامی دارای ۵ خردهآزمون به علاوه یک خردهآزمون ذخیره (جملهسازی) و مقیاس عملی نیز دارای ۵ خردهآزمون است.
مقیاس کلامی شامل خردهآزمونهای اطلاعات عمومی، گنجینه لغات، محاسبه، شباهتها، درک و فهم و جملهها میباشد و مقیاس عملی شامل خردهآزمونهای خانه حیوانات، تکمیل تصاویر، مازها، طراحی مکعبها و طراحیهای هندسی میباشد.
خردهآزمون جملهها، یک آزمون حافظه است که به جای فراخنای ارقام بهکار میرود. آزمایشکننده هر جمله را به طور شمرده میخواند و آزمودنی باید بلافاصله آن را از حفظ بگوید. این خردهآزمون را میتوان به جای یکی از ۵ خردهآزمون کلامی بهکار برد و حافظه کوتاهمدت را میسنجد. خردهآزمون خانه حیوانات همانند آزمون نمادهای ارقام در مقیاس بزرگسالان با خردهآزمون رمزنویسی در مقیاس کودکان است. در این آزمون روی یک لوحه تصویر حیواناتی مانند سگ، مرغ، ماهی و گربه رسم شده است. همچنین استوانههایی به رنگهای مختلف وجود دارد که آزمودنی باید زیر هر تصویر استوانهای که رنگ مورد نظر را دارد قرار دهد. این استوانهها به منزله لانه حیوانات تلقی میشوند.
در آزمون طرحهای هندسی، از آزمودنی خواسته میشود که با مداد مشکی از روی طرحهایی که به وی نشان داده میشود بکشد.[۱۰]
۳ - روش اجرا و نمرهگذاری آزمونهای وکسلر
[ویرایش]
این آزمونها به صورت فردی و توسط آزمایشکننده متخصص و تعلیم دیده اجرا میشوند. ۱۱ خردهآزمون WPPSI_ R هر یک به طور جداگانه و مقیاس کلامی و عملی به طور پیدرپی اجرا میشوند. در هر خردهآزمون سوالهای آسان در ابتدا و سوالهای دشوارتر پس از آنها اجرا میگردند.
پس از تعیین نمرههای خام همه خردهآزمونها، با مراجعه به جدولهای هنجار، نمرههای خام به نمرههای معیار تبدیل میشوند. بنابراین با اجرای آزمونهای مختلف وکسلر سه نوع هوشبهر به دست میآید: هوشبهر کلامی، هوشبهر عملی و هوشبهر کلی. هوشبهر کلامی توانایی فرد را در مهارتهای کلامی نشان میدهد. هوشبهر عملی توانایی آزمودنی را در امور عینی و محسوس و فعالیتهای عملی مشخص میکند. هوشبهر کلی، تواناییهای کلی شخص را تعیین میکند.[۱۱]
د حافظه، دقت و تمرکز حواس و استعداد ریاضی و استدلال مورد سنجش قرار میگیرند.
۲.۱.۱.۵ - درک و فهم
این آزمون ۱۶ ماده دارد که سوالهای آن به صورت باز – پاسخ تدوین شدهاند. این سوالها سه دستهاند. در نوع اول آزمودنی در موقعیتی قرار داده میشود و او باید بگوید که در آن موقعیت چه کاری باید انجام دهد. مثال: اگر یک شخص زخمی را که در خیابان افتاده است ببینید، چه کار میکنید؟ و در نوع دوم آزمودنی باید برای بعضی قواعد یا پدیدهها دلیل بیاورد. مثال: چرا مردگان را دفن میکنند؟ و در نوع سوم باید معنای ضربالمثلی را بیان کند. با این آزمون عمدتا عقل سلیم، سطح درک و بینش آزمودنی سنجیده میشود.
۲.۱.۱.۶ - شباهتها
این آزمون ۱۴ سوال باز – پاسخ دارد که در هر سوال آزمودنی باید شباهت موجود بین دو چیز را بیان کند. این آزمون بیشتر درک روابط و تفکر انتزاعی را اندازهگیری میکند.
۲.۱.۲ - مقیاس هوش عملی
در این قسمت به ۶ مورد از خرده آزمونها که مقیاس آنها هوش عملی است اشاره میکنیم.
۲.۱.۲.۱ - تکمیل تصاویر
این آزمون شامل ۲۰ کارت است. در هر کارت تصویری دیده میشود که یک بخش مهم آن حذف شده است. آزمودنی باید بگوید کدام بخش تصویر حذف شده است. زمان پاسخ دادن به هر سوال ۲۰ ثانیه است.
۲.۱.۲.۲ - تنظیم تصاویر
این آزمون شامل ۱۰ مجموعه کارتهای از سه تا ششتایی است. هر دسته از کارتها به طور نامرتب به آزمودنی ارایه میشود، او باید آنها را به گونهای منظم و مرتب کنار هم بگذارد تا داستانی را نشان دهد. این خردهآزمون توانایی آزمودنی را در توجه به اجزای مربوط و مناسب، برنامهریزی دقیق و درک روابط علت و معلول و استدلال کلامی اندازهگیری میکند.
۲.۱.۲.۳ - طراحی با مکعبها
ابزارهای این آزمون شامل ۱۲ مکعب چوبی با ابعاد ۵/۲ سانتیمتر است. بعضی از رویههای مکعبها سفید، بعضی قرمز و بعضی رویهها نیمی قرمز و نیمی دیگر سفید است. علاوه بر این، ۹ کارت وجود دارد که طرحهای هندسی به رنگهای سفید و قرمز روی آنها کشیده شده است. آزمودنی باید با استفاده از ۴ تا ۱۰ مکعب آنها را طوری کنار هم بچیند که هر بار یکی از طرحهای روی کارتها را بسازد. به نظر رپاپورت (Rapaport) با این آزمون استدلال، درک روابط فضایی، هماهنگی بینایی حرکتی، مفهومسازی غیرکلامی و تفکر انتزاعی اندازهگیری میشود.
۲.۱.۲.۴ - الحاق قطعات
این خردهآزمون از چهار قطعه مقوای ضخیم که هر یک نشانگر تصویر یک شی ناآشناست و به قطعههای مختلف بریده شدهاند تشکیل شده است. آزمایشکننده هر بار قطعههای یکی از تصاویر را به طور نامرتب به آزمودنی ارایه میدهد و او باید در محدوده زمانی تعیینشده قطعهها را طوری کنار هم قرار دهد که شی مورد نظر شاخته شود. با این آزمون، توانایی آزمودنی در درک رابطه جز و کل سنجیده میشود.
۲.۱.۲.۵ - نماد ارقام
این آزمون در اصل یک آزمون رمزگردانی است و یکی از انواع قدیمیترین و دقیقترین آزمونهای روانی است. در این آزمون، آزمودنی باید رمز هر عدد را مطابق الگوی داده شده روی برگ خاصی ثبت کند. پس از یک تمرین کوتاه روی چند نمونه ۹۰ ثانیه به آزمودنی فرصت داده میشود تا هراندازه که میتواند رمز یا نماد مربوط به اعداد را در فرمی که در اختیارش گذاشته شده است وارد کند. این خردهآزمون عواملی مانند توانایی یادگیری تکالیف ناآشنا، چابکی بینایی حرکتی، پشتکار و سرعت عمل را اندازهگیری میکند.[۷]
۲.۲ - مقیاس تجدیدنظرشده کودکان
مقیاس هوش کودکان در سال ۱۹۷۲ مورد تجدیدنظر قرار گرفت. این مقیاس، هوش کودکان گروههای سنی ۶ سال تا ۱۶ سال و ۱۱ ماه و ۳۰ روز را اندازهگیری میکند. این مقیاس از ۱۲ خردهآزمون تشکیل شده است.
مقیاس کلامی کودکان شامل خردهآزمونهای اطلاعات عمومی، درک و فهم، محاسبات، شباهتها، خزانه لغات و حافظه اعداد میباشد و مقیاس عملی کودکان شامل خردهآزمونهای تکمیل تصاویر، تنظیم تصاویر، طراحی با مکعبها، الحاق قطعات، رمزگردانی (که همتای رمزهای عددی بزرگسالان است) و مازها میباشد.[۸]
در مقیاس هوش وکسلر کودکان، خردهآزمونهای حافظه عددی و مازها به عنوان آزمونهای تکمیلی به حساب آمده است. اگر آزماینده وقت کافی در اختیار داشته باشد میتواند آنها را اضافه کند یا اگر به نتیجه یک آزمون بنا به عللی اعتماد نکند، میتواند آنها را به عنوان یک آزمون جانشین مورد استفاده قرار دهد.[۹]
۲.۳ - مقیاس تجدیدنظرشده کودکان پیشآموزشگاهی
مقیاس هوش وکسلر برای کودکان پیش آموزشگاهی (WPPSI) برای سنجش هوش کودکان بین سنین ۴ تا ۶ سال تدوین شد. فرم تجدیدنظرشده آن (WPPSI_ R) این امکان را فراهم کرده است که میتوان به وسیله آن هوش کودکان ۳ تا ۷ ساله را اندازهگیری کرد.
تقریبا نصف مادههای WPPSI از آزمون WISC گرفته شده است. آزمون WPPSI R نیز دارای تعدادی خردهآزمون است که به صورت دو مقیاس هوش کلامی و هوش عملی گروهبندی شدهاند. برخ