📌متن شبهه👇 #2541
گریه و عزاداری جغد در ماتم امام حسین علیه السلام
حسین بن ابی غندر روایت کرده که امام صادق علیه السلام فرمودند: آیا هیچ یک از شما جغد را دیده در روز؟
عرض کرده شد که: در روز دیده نمیشود در شب می شود امام علیه السلام فرمودند اما او همیشه در آبادی ها جای داشت چون حسین علیه السلام کشته شد سوگند یاد کرد که دیگر در آبادی ها جای نگیرد هرگز و جای نگیرد مگر در خرابهها پس همیشه روزهای خود را روزه دار و محزونست و چون شب او را فرا گیرد تا صبح برای حسین علیه السلام گریه میکند.
امام رضا علیه السلام فرمودند: این جغد که دیده میشود در زمان جدم رسول خدا صلی الله علیه و آله در منزل ها و قصرها و خانه ها جا میگرفت و هرگاه مردمان طعام می خوردند پرواز میکرد و فرود میآمد در مقابل آنها طعام در پیش او می انداختند و او آب داده میشد و بر می گشت به جای خود چون حسین بن علی علیه السلام کشته شد از آبادی ها بیرون رفت و در خرابه ها و کوه ها و بیابان ها جای گرفت و گفت: بد امتی هستید شما!کشتید پسر دختر پیغمبر خود را و من ایمن نیستم بر نفس خودم از شما!
امام صادق علیه السلام فرمودند:جغد در روز روزه میگیرد و وقتی که افطار میکند شب را تا صبح برای حسین علیه السلام در حال حزن و غم و غصه است.
از کتاب بکاء للحسین علیه السلام
📌 *پاسخ به شبهه*👇
بنابر تعدادی از روایات، برخی از حیوانات مانند جغد، شبها بر امام حسین(ع) عزاداری میکنند: امام صادق(ع): «... همان حیوانی است که آنرا جغد مینامند؛ همانا این حیوان از روزی که امام حسین(ع) شهید شده در روز آرام است و در شب ندا سر میدهد». اما برای بررسی این روایات باید به این نکات توجه داشت:
1. هیچ یک از این روایات دارای سند متقن و صحیحی نمیباشند؛ لذا به لحاظ سندی نمیتوان آنها را در رده روایاتی دانست که اعتقاد به محتوای آنها ضروری و لازم است.
2. علاوه بر سند، برخی از فقرات این روایتها، تأمل برانگیز بوده و نمیتوان به راحتی آنها را پذیرفت که در پاسخ تفصیلی تعدادی از آنها ذکر شده است.
پاسخ تفصیلی
شهادت امام حسین(ع) در راه خداوند، از مصائب بزرگی بوده که علاوه بر انسانها، بسیاری از موجودات دیگر بر آن عزادار شده و حتی بر آن گریستند.[1] این نوع از عزاداریها تنها متعلق به موجوداتی چون فرشتگان و اجنه نبوده و حتی در برخی از روایات نقل شده است برخی از حیوانات نیز به اندازه فهم خود از این مصیبت سوگوار شدهاند که البته قبول آنها باید با تأملاتی باشد که ذکر آن خواهد آمد.
از جمله این حیوانات «جغد» میباشد که در برخی از روایات چنین نقل شده است:
امام صادق(ع) درباره جغد فرمودند: «آیا کسی از شما آنرا در روز دیده است؟» دیگران گفتند: خیر، ابداً در روز ظاهر نشده و تنها در شب پیدا میگردد. حضرت فرمودند: «اینکه این حیوان پیوسته در خرابهها مسکن گرفته و در آبادى نمیآید به این جهت است که وقتى امام حسین(ع) شهید شدند این حیوان به واسطه قسم بر خود واجب نمود که ابداً در آبادى سکنا نکرده و منزلش تنها در خرابهها باشد پس پیوسته در روز، اندوهناک و روزهدار است تا شب فرا برسد و وقتى شب در آمد از ابتداء آن تا صبح بر مصیبت امام حسین(ع) زمزمه و نوحهسرائى و مرثیهخوانى میکند».[2]
امام رضا(ع) به یکی از اصحاب خود فرمود: «این جغد را میبینى؟ مردم پیرامون آن، چه میگویند؟» گفت: فدایت شوم آمدهایم که از شما سؤال کنیم. حضرت فرمودند: «این جغد در عصر جدّم رسول خدا(ص) در منازل و قصرها و خانهها سکنا داشت و هر وقت مردم مشغول خوردن طعام بودند این حیوان پَر میزد و در مقابل ایشان خود را میرساند و مردم طعام و غذا جلویش میریختند و این حیوان طعام خورده و از آب خود را سیراب میکرد و سپس به منزلش بر میگشت ولى هنگامى که حضرت حسین بن على(ع) شهید شدند از شهر و آبادى خارج گشت و در خرابهها و کوهها و بیابانها مکان گرفت و گفت: بد امّتى شما میباشید! پسر دختر پیامبر خود را کشتید و من نسبت به نفس خود از شما در امان نیستم».[3]
امام صادق(ع) فرمود:
«...همان حیوانی است که آنرا جغد مینامند؛ همانا این حیوان از روزی که امام حسین(ع) شهید شده در روز آرام است و در شب ندا سر میدهد».[4]
«اى یعقوب! آیا تا به حال دیدهاى که جغدى در روز آواز بخواند؟» وى گفت: خیر. حضرت فرمودند: «میدانى چرا؟» گفت: خیر. امام فرمودند: «براى اینکه طول روز را این حیوان روزهدار بوده و وقتى شب فرا رسید افطار کرده و از آنچه خداوند منّان روزى او کرده استفاده نموده سپس پیوسته تا صبح بر مصایب حضرت حسین بن على(ع) زمزمه نموده و نوحهسرایى میکند».[5]
حال برای قبول یا عدم قبول این روایات باید، به نکات ذیل توجه داشت:
1. این محتوا در پنج روایت ذکر شده که چهار مورد از آنها در کتاب «کامل الزیارات» نوشته ابن قولویه (متوفی 367ق) و یک مورد در کتاب «الهدایة الکبری» نوشته حسین ب