۲۴- ق حضرت #قاسم ﷺ #قرآن_کریم کتاب #ختم_قرآن_کریم #قابیل #قاتلین_کربلا #قاضی_نوراللّه_شوشتری شهید ثالث سید علی #قاضی #قاضی_سیدعلی #قاعده_تعامل #قال_الصادق علیه السلام #قاموس_الرجال کتاب #قانون_راوی_مروی_عنه #قبله #تعیین_قبله درخت #قتاد سوره#قدر #قدر_سوره #قربان #قرب_الاسناد کتاب #قرض #قرض_گرفتن #قلب #قم #شیخ_عباس_قمی #قناعت #قول_قدما #قیاس #قیام_ابن_طباطبا_و_ابوالسرایا #قیام_توابین #قیام_مختار #قیامت

ا ﷽ ا ☘آشنایی با کتاب قُرْبُ الإسْناد  🔸ازکتاب‌های روایی کهن امامیه تألیف عبدالله بن جعفر حمیری از علمای قرن سوم و چهارم شیعه است. هدف این کتاب معرفی سلسله سندهایی است که فاصله کمتری با ائمه دارند. در این کتاب ۱۳۸۷ حدیث نقل شده و نویسنده فقط احادیث امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) را نقل کرده است. کتاب ابوابی چون طهارت، نماز، روزه، زکات و حج را در بر می‌گیرد. ☘انتساب کتاب به حمیری: 🔹در انتساب یا عدم انتساب کتاب به حمیری، میان دانشمندان و کتاب‌شناسان اختلاف است: 🔸۱/ بسیاری از دانشمندان و محققان آن را تألیف عبدالله بن جعفر حمیری می‌دانند که شیخ طوسی در الفهرست نجاشی در کتاب رجال علامه مجلسی در بحارالانوار ابن شهر آشوب در معالم العلماء شیخ حر عاملی در کتاب وسائل الشیعة آقا بزرگ تهرانی در الذریعة آیت الله خوئی در معجم رجال الحدیث از آن جمله‌اند. 🔸۲/گروهی دیگر از محققان، مؤلف کتاب را فرزند او، یعنی محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری دانسته‌اند که البته محمد روایات را از پدرش نقل می‌کند. از جمله کسانی که این قول را بر گزیده، ابن ادریس در المستطرفات السرائر است. ☘محتوای کتاب: قرب الاسناد (چنان‌که معنای لفظی آن اشاره دارد) به آثاری اطلاق می‌شود که در آن، محدّث، احادیث را با کوتاه‌ترین طریق تا امام معصوم روایت کند. علی بن ابراهیم قمی، محمد بن عیسی یقطینی و علی بن بابویه نیز قرب الاسناد داشته‌اند، امّا تنها قرب الاسناد حمیری اکنون در دست ماست. 👌👈 این شیوه گزینش احادیث از آن جهت مورد توجّه است که زیاد شدن واسطه - حتّی اگر مورد اعتماد و مُوَثَّق باشند - احتمال اشتباه در نقل حدیث را افزایش می‌دهد. هدف حمیری نیز ارائه احادیث با واسطه کمتری از معصوم و سلسله سند کوتاه‌تر است. 🔸قرب الاسناد شامل ۱۳۸۷ حدیث است که در سه بخش مستقل تنظیم شده است /بخش اول رواياتى كه از امام جعفر صادق عليه السلام روايت شده است. /بخش دوم رواياتى كه از امام موسى كاظم عليه السلام روايت شده است. /بخش سوم رواياتى كه از امام رضا عليه السلام نقل گرديده است. هر بخش از كتاب داراى يك سرى روايات متفرقه نيز مى‌باشد. 🔸علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در كتاب ارزشمند خود، «الذریعة إلی تصانیف الشیعة» دربارۀ ارزش اين كتاب مى‌فرمايد: اين كتاب در نزد قدماى فقهاى شيعه بسيار ارزشمند و گران‌قدر به شمار مى‌آمد و لذا از شهرهاى دور براى شنيدن و يا ديدن آن بار سفر مى‌بستند و رنج سفر را بر خود هموار مى‌كردند و چشمانشان با ديدن اين كتاب روشن مى‌گشت و به همين جهت اين كتاب را به عنوان كتابى مستقل به رشته تحرير در مى‌آوردند. 🌱منبع: دانشنامه علوم اسلامی #کتاب_شناسی #قرب_الاسناد #حمیری •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حِمیَری که بود؟ 🔹حِمیَری، عبداللّه بن جعفر، عالم و محدّث امامی قرن سوم و چهارم است. کنیه وی ابوالعباس بود. ‌‌‌‌ 🔹عبد الله بن جعفر از مقام و منزلت والايى در ميان علما و فقهاى بزرگ شیعه برخوردار است و شخصيت‌هايى همچون شیخ صدوق در مشيخۀ «الفقیه» و نجاشی در«رجال» و مجلسی دوم در«روضة المتقین» و مامقانی در«تنقیح المقال» و عليارى در«بهجة الآمال» فقاهت و وثاقت و وجاهت او را در ميان مشايخ روايى شهر قم مطرح نموده‌اند. 🔸 وى از مشايخ بزرگ محمد بن یعقوب کلینی به شمار مى‌آيد و كلينى در كتاب«کافی» بسيار بر او استناد نموده و از او روايت نقل كرده است. 🔹 حميرى با امام هادی و امام حسن عسکری عليهما السلام مكاتباتى داشت و على رغم فشار شديد حکومت عباسى در قطع ارتباط ميان شیعیان و آن دو امام بزرگوار، ارتباط خود را با امامان خود حفظ كرده و از آن دو امام همام پيوسته رهنمود مى‌گرفت. 🔸 روايات حميرى از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است و مشايخ بزرگ شيعه در مجموعه‌هاى روايى خود پيوسته به آنها استناد مى‌كنند، مانند كلينى در« كافى»، شيخ صدوق در« فقيه» و« خصال»، شیخ طوسی در«تهذیب»، شیخ طبرسی در«مکارم الأخلاق»، علامه مجلسی در«بحار الأنوار» و شیخ حر عاملی در«وسائل الشیعة». 🔸ارتباط با امام زمان پس از شهادت امام حسن عسكرى عليه السلام حميرى رابطه خود را با معدن وحی در زمان غیبت صغری قطع نكرد و از طريق«محمد بن عثمان عمری» رابطه و مكاتبه خود را با امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف حفظ نمود و مسائل و مشكلات خود را از امام زمان از طريق نامه مى‌پرسيد و از نور وجود آن حضرت بهره‌مند مى‌گشت. وى مجموعه اين نامه‌ها را در كتابى به نام«مسائل عن محمد بن عثمان العمری و التوقیعات» جمع آورى نموده است  🔸سفر به كوفه‌ حميرى در حدود سال ۲۷۰ هجرى سفرى به شهر کوفه، پايگاه روات بزرگ شیعه در آن دوران، داشته است. علما و بزرگان كوفه با اطلاع از آمدن حميرى به شهرشان دسته دسته به نزدش مى‌آمدند تا شفاها از او روايت بشنوند و سخنان گهربار ائمه معصومین عليهم السلام را بدون واسطه از اين شخصيت بزرگ شيعه و راوى معتبر استفاده نمايند 🔸از مشایخ قم حمیری، از مشایخ و بزرگان قم بود، در سالهای پایانی قرن سوم به کوفه سفر کرد و محدّثان آن شهر از وی احادیث بسیاری شنیدند.  🔹 تنها کتاب موجود از حمیری، قرب‌الاِسناد است. نجاشی از سه کتاب حمیری با نامهای قرب‌الاسناد الی الرضا علیه‌السلام، قرب الاسناد الی ابی‌جعفر بن الرضا علیهماالسلام، و قرب الاسناد الی صاحب الامر علیه‌السلام یاد کرده، اما شیخ‌طوسی فقط از قرب‌الاسناد نام برده‌است. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/عبدالله_بن_جعفر_حمیری #اعلام #حمیری #قرب_الاسناد •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا .💠 اکثار روایت اجلّاء در مقام قرب الإسناد یکی از اموری که در مقام نقل روایت، مستحسن بوده، نقل روایت با وسائط کم است. بنا بر پذیرش مبنای دلالت روایت اکثار اجلّاء بر وثاقت، این سوال طرح می‌شود که آیا اکثار در چنین روایاتی، دلالت بر وثاقت واسطه دارد؟ مثلا در کتاب قرب الإسناد عبد الله بن جعفر حمیری، احادیث فراوانی با این سند نقل شده است: 🔸«حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَسَنِ الْعَلَوِيُّ، عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَخِي مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَام‏...» عبد الله بن حسن علوی که در صدر این سند قرار گرفته، توثیق صریحی ندارد. آیا می‌توان اکثار روایت حمیری از او را دلیل بر وثاقت وی دانست؟ 🔹 ممکن است گفته شود که نقل روایت حمیری از عبد الله بن حسن، به جهت اعتماد بر او نبوده تا بتوان وثاقت او را نتیجه گرفت؛ بلکه از آن‌جا که عبد الله بن حسن، نوه‌ علی بن جعفر علیهما السلام بوده، و حمیری می‌توانسته است از این طریق، تنها با یک واسطه از علی بن جعفر علیهما السلام نقل حدیث کند، به همین جهت، احادیث وی را از عبد الله بن حسن نقل کرده که سندی بسیار کم واسطه است. بنا بر این، در چنین مواردی که اکثار روایت از یک راوی، می‌تواند به انگیزه‌ دست یابی به اسنادی کم واسطه باشد، دلالت اکثار بر وثاقت مشکل می‌شود. 🔰 تقریب جریان دلیل اکثار در موارد قرب الإسناد به نظر می‌رسد که برخی تقریبات دلالت اکثار روایت اجلّاء بر وثاقت، در این مقام نیز جریان دارد. این که ادّعا شود از فردی که وثاقتش را احراز نکرده بودند و حتی ظاهر حالی که دلالت بر وثاقت او بکند هم وجود نداشته، صرفا به انگیزه‌ی قرب الإسناد، روایت می‌کرده‌اند، بسیار مستبعد است. همچنین مذموم بودن روایت از ضعفاء، در این موارد نیز وجود داشته و دستیابی به سند کم واسطه، عذری برای این امر محسوب نمی‌شده است. البته ممکن است در مواردی، تمایل به دست یابی به سند کم واسطه، به حدّی باشد که باعث شود شخص، حالت زودباوری پیدا کرده و زودتر از متعارف، باور به وثاقت راوی پیدا کند؛ امّا در مثل اکثار حمیری از عبد الله بن حسن علوی، وجهی ندارد تا اعتبار دلالت آن بر وثاقت را نپذیریم. ✳️ تقریبی دیگر برای اعتبار بخشی به روایات قرب الاسناد آیت الله شبیری، اشکال پیش گفته نسبت به دلالت اکثار در موارد قرب الإسناد را وارد دانسته و از طریق چنین اکثاری، وثاقت راویان را اثبات نمی‌کنند.1️⃣ با این حال، استدلالی را مطرح می‌کنند که گرچه وثاقت این راویان را نتیجه نمی‌دهد، امّا اعتبار این روایات را ثابت می‌کند. 🔸برای توضیح این استدلال، ابتدا باید به این نکته توجّه کرد که دستیابی به سند کم واسطه تا یک کتاب، تنها در صورتی مطلوبیت داشته که آن کتاب، شناخته شده و دارای نسخ معتبر و در دسترس باشد. در چنین فرضی که سند تا کتاب، تنها جنبه‌ تشریفات دارد و اعتبار کتاب از جهتی غیر از سند، محرز بوده، دستیابی به سندی کم واسطه مستحسن بوده است. بر این اساس، در همان مثال قرب الإسناد حمیری، می‌توان گفت که: یا رجوع حمیری به عبد الله به حسن و نقل روایات علی بن جعفر علیهما السلام از طریق او، به انگیزه دستیابی به سند کم واسطه تا کتاب علی بن جعفر علیهما السلام بوده و حمیری، در نقل از کتاب علی بن جعفر علیهما السلام، در واقع به عبد الله بن حسن اعتماد نداشته؛ بلکه به اتّکاء معروف و مسلّم بودن این کتاب، از آن نقل کرده و طریق عبد الله را به جهت تشریفات ذکر کرده، و یا این کتاب، مستقل از طریق عبد الله، برای حمیری ثابت نبوده و حمیری به اتّکاء عبد الله، این احادیث را روایت کرده است. در صورت اوّل، نیازی به اثبات وثاقت عبد الله نیست، و همان معروف و مسلّم بودن کتاب علی بن جعفر علیهما السلام برای اثبات اعتبار منقولات حمیری از آن کفایت می‌کند. در صورت دوم هم دلیل اکثار، بی اشکال جاری است و وثاقت عبد الله بن حسن و به تبع، اعتبار این روایات، ثابت می‌شود. بنا بر این، در هر صورت، اعتبار این روایات، ثابت است. البته وثاقت عبد الله بن حسن ثابت نمی‌شود، و اگر روایتی از غیر کتاب علی بن جعفر علیهما السلام داشت، اثبات اعتبار آن روایت از این جهت ممکن نبود. 💠 نتیجه تطبیق دلیل اکثار بر روایات در مقام قرب الإسناد، با تأمّلاتی همراه است؛ امّا به نظر می‌رسد که برخی تقریبات دلیل اکثار در این موارد نیز جاری است. بر فرض عدم جریان هم می‌توان اعتبار این روایات را اثبات کرد؛ گرچه وثاقت راوی واسطه، ثابت نمی‌شود. —————————————————— 1️⃣ کتاب نکاح: ج۱۷، ص۵۴۰۵. استاد سیّد محمّد جواد #شبیری زنجانی #کتاب_شناسی #قرب_الاسناد #حمیری #سند_شناسی #اکثار_روایت •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🍀کتاب قُرْبُ الإِسْناد 🔸یکی از آثار مشهور در حدیث شیعه است که در زمینهٔ نقل روایات با سند نزدیک به معصومین علیهم‌السلام نگاشته شده است. در ادامه به بررسی ابعاد مختلف این کتاب می‌پردازیم: ✅ مولف کتاب مولف کتاب "قرب الإسناد"، ابو عباس عبدالله بن جعفر بن محمد حِمْیَری قمی است. او از بزرگان و علمای قرن سوم هجری قمری و از چهره‌های شاخص شیعه امامیه به شمار می‌رود. وفات: حدود سال ۳۰۰ هجری قمری وی از بزرگان قمی بود و کتاب‌های متعددی در موضوعات حدیثی و کلامی تألیف کرد. از شاگردان برجسته او می‌توان به شیخ صدوق اشاره کرد که از آثار او نقل فراوانی دارد. ✅ بررسی انتساب کتاب به مولف کتاب «قرب الإسناد» به طور گسترده‌ای در منابع حدیثی شیعه و توسط علما به ابن‌حمیرى قمی نسبت داده شده است. این انتساب مورد تایید بسیاری از رجالیون و محدثان مانند: نجاشی در «رجال النجاشی» شیخ طوسی در «الفهرست» علامه حلی و دیگر علمای متقدم بنابراین انتساب این کتاب به عبدالله بن جعفر حمیری، قطعی و مورد اتفاق علماست. ✅ بررسی انتساب نسخهٔ موجود به مؤلف نسخه‌های موجود از «قرب الإسناد» که به دست ما رسیده، بیشتر از طریق نقل و نسخه‌برداری علمای بزرگ نظیر: شیخ حر عاملی علامه مجلسی شیخ آقابزرگ تهرانی منتقل شده‌اند. همچنین شیخ صدوق و دیگر علمای حدیث، از این کتاب نقل کرده‌اند. با بررسی نسخه‌شناسی و تطبیق با نقل‌های دیگر، نسخه موجود با آنچه در منابع کهن دیده می‌شود، مطابقت قابل قبولی دارد و از نظر سندیت، مورد اعتماد است. ✅ بررسی محتوای کتاب کتاب «قرب الإسناد» مجموعه‌ای از احادیث امامان معصوم (ع) است که با سندهای کوتاه و نزدیک به معصوم جمع‌آوری شده‌اند. ویژگی اصلی این کتاب: تاکید بر نقل احادیث با سند کوتاه (قریب الإسناد) روایات در موضوعات متنوع از جمله: فقه و احکام اخلاق مسائل کلامی دعاها و فضائل اهل بیت 🔸 روایت‌ها عموماً از دو طریق نقل شده‌اند: عباس بن معروف هارون بن مسلم و از این طریق به امام صادق (ع) یا دیگر ائمه می‌رسند. 📚 کشکول طلبگی #کتاب_شناسی #قرب_الاسناد #حمیری •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135