بخش چهارم: خمینیِ تنها
🔷 سه آیتالله برجستهی قم، شریعتمداری، گلپایگانی و مرعشی نجفی با صدور اعلامیه مشترکی مشخصا به سوگواران دستور دادند در ۱۷ ژوئن یعنی ۲۷خرداد در خانههایشان بمانند تا از تلفات بیشتر جلوگیری شود. بعدها شریعتمداری در این مورد به یک خبرنگار گفت: «من خونریزی نمیخواستم و بر حفظ آرامش تاکید کردم» و افزود که اعتصاب را به جای چهلم برای روز سی و هشتم ترتیب داده بود تا با تعطیلی مذهبی هم زمان نشود.
🔸در اهواز روحانیون در برنامه خود ذکر کردند که «در آن روز در منازل خود مینشینند و از پذیرفتن افراد خودداری میفرمایند.» یکی از روحانیون برجسته مشهد نیز کما بیش همین زبان را به کار برد و وعده داد « در منزل مستقر میشویم و از پذیرایی عموم افراد خودداری مینماییم» فعال مذهبی دیگری نیز از ایرانیان خواست «در منازل خود معزا باشند» و توضیح داد: «گرچه به احترام شهدا لازم بود مجلس تذکر جهت یادبود و تجلیل از روح پاک آنها اقامه شود، لکن بر اثر تجربه از روش دستگاه جبار و ظالم چنین به دست آمده که هرگونه تجمع وسیلهی بهانه در دست دشمن میشود که به بهانهجویی ممکن است باز نفوس محترمه به قتل رسیده، بار دیگر اجتماع از خون بیگناهان و مظلومان رنگین شود».
خب این موضعگیری از سمت برخی مراجع تقلید و عدهای از روحانیون جای تعجب نداشت، ولو امام خمینی خلاف آن را توصیه کرده باشد. اما پیروی طرفداران امام و افراد به اصطلاح انقلابی از همین رویکرد جای تعجب فراوان و البته عبرت دارد.
🆔 @Qasas_school
بخش پنجم: خمینیِ تنها
🔺چارلز کرزمن مینویسد:
حتی پیروان امام خمینی که به موضع سیاسی این افراد وقع چندانی نمیگذاشتند، خواهان آرامش در ژوئن (خرداد) شدند. در اطلاعیههای آنها راهبردی عملگرایانه مطرح میشد. گروهی از روحانیون میانرتبه در تهران، شامل برخی از مبارزترین یاران نزدیک امام خمینی توصیه کردند در 5 ژوئن (۱۵ خرداد) سالگرد تراژدی 1963 (۱۳۴۲) رویارویی صورت نگیرد: «روحانیت تهران به پیروی از مراجع عظام اعلام میدارد چون اوضاع و احوال کنونی ایران نشان میدهد رژیم در نظر دارد پانزده خرداد دیگری به وجود آورد، چه بهتر آنکه شکوه و عظمت این روز تاریخی امسال با مقاومت منفی نشان داده شود و در سراسر ایران روز دوشنبه 15 خرداد مردم از خانهها به هیچ وجه خارج نشوند و از هر گونه تظاهرات خیابانی خودداری کنند تا ضمن ادای حق آن روز، نقشه دستگاه جبار را خنثی کنند.
▪️گروهی از پیروان سرسخت امام خمینی - که سرسختی خود را با گنجاندن عنوان جدید «امام» در گیومه نشان داده بودند - پی نوشتی به فراخوان خود برای سوگواری 5 ژوئن (۱۵ خرداد) افزودند: «تقاضا میشود نظم و آرامش کاملا محترم شمرده شود.» همچنین در برگههای دستنویس بینشانی که در سراسر کشور دست به دست میگشت از ایرانیان خواسته شده بود برای گرامیداشت 5 ژوئن (۱۵ خرداد) خانههایشان را تا ۵ بعدازظهر ترک نکنند. آیتالله صدوقی، رهبر انقلابیهای یزد نیز رویکرد پرهیز از رویارویی روحانیون برجسته قم با عمال رژیم را پذیرفت، و این توضیح سربسته را برای مدارای غیرعادی خود ارائه کرد: «خواهشی که از برادران مسلمان داریم این است که بهانه به دست دشمن ندهند.» شاید صدوقی و دیگر مبارزان احساس میکردند پیروانشان با آن مرد ریشدار دست فروش قمی موافق بودند که در 17 ژوئن (۲۷ خرداد) به یک خبرنگار گفت: «هرچه بکش بکش و زدوخورد داشتهایم، بسمان است».
🆔 @Qasas_school
بخش پایانی: پشیمانی انقلابیها
اسلامگراها، هر انگیزهای که داشتند، از این احتیاط خود پشیمان شدند. اندکی بعد در اعلامیهای هشدار داده شد رژیم، «اعتصابات سراسری کشور را که همراه با سکوتی شکوهمندانه، تنفر و انزجار عمومی را نثار دیکتاتور حاکم نمود، پایان مبارزات ملت ایران» دانسته؛ «غافل از اینکه ملت بدین طریق نشان داد که تنها اراده اوست که در راه رسیدن به هدف هر شکلی از مبارزه را که صلاح بداند انتخاب میکند».
خلاصه اینکه در ژوئن 1978 (خرداد ۱۳۵۷) حتی برای تندروهایی که معتقد بودند «احترام به شهدا، بر پایی مراسم برای گرامیداشتن یاد آنان را واجب میکند» و با امام خمینی موافق بودند که «ما باید چهلم را برگزار کنیم» عمل گرایی بر تکلیف دینی غلبه کرد.
هرچند خیلی زود پشیمان شدند.
پ.ن: امیدوارم با این مرور، تصویر دقیقتری از انقلابیها پیدا کنیم و بدانیم حتی خمینیِ امام نیز در مواردی تنها ماند.
🏫 مدرسه تاریخاندیشی قصص
🆔 @Qasas_school
مرقد| یک
▪️۱۶خرداد ۱۳۶۸ پیکر امام خمینی را به خاک سپردند.
🆔 @Qasas_school
مرقد| دو
◾️طبیعی بود که مردم برای او مرقد و بارگاهی خواهند ساخت. زیارتگاهی که پایگاه ملت باشد در روزهایی که هوای خمینی به سرشان میزند.
🆔 @Qasas_school
مرقد| سه
◼️ اولین گامها برداشته شد و مردم اولین قبه و گنبد را بر مزار مراد خویش ساختند. بقعهای شبیه آنچه که سالیان دراز ایرانیان برای امامزادگان میساختند و حالا روزگار به آنها این فرصت را داده بود که برای امامِ خویش، مرقد بسازند تا به جهان ثابت کنند شیعه تاریخی جاری دارد و بهجای اسطورهسازی و اسطورهستایی، اسوههای حیّ و حاضر را در مییابد. این مرقد به برخی دایگانِ دلسوزتر از مادر که تقدس را فقط در گذشته میجویند و از "امام" خواندن خمینی هراس داشتند، با صدایی بلند میگوید قداست را در گذشته محبوس و محصور نکنید که هنوز میتوان اولیاء الهی را دید!
🆔 @Qasas_school
مرقد| چهار
▪️بعدها مرقد امام بهحسب نیاز و اقتضاء، توسعه یافت و ضریحی ساده بر قبر ایشان قرار گرفت.
🆔 @Qasas_school
مرقد| پنج
◾️به دنبال طرح توسعه که توسط جهاد سازندگی و سپاه دنبال میشد، آن گنبد زرد آغازین، به رنگ سبز درآمد و در حیاط مجتمع لاله واقع در میدان پونک (که در گذشته به باغ نمازی معروف و از ابتدا متعلق به جهاد سازندگی بود) قرار گرفت و اکنون به عنوان نمازخانه از آن استفاده میشود.
🆔 @Qasas_school
مرقد| شش
◾️سپس در سال ۱۳۹۴ تولیت حرم امام، یعنی سیدحسین خمینی از وضعیت جدید مرقد رونمایی کرد.
وضعیتی که بسیاری را نه به تحسین، که به تعجب و حتی اظهار تأسف واداشت.
گویی مردم نمیتوانستند برای امام سادهزیست خود، این کاخ بیقواره را بپسندند.
کاخی که البته بهسان تمامی معماریهای جهان، رمزورازهایی معماگونه در خود جا داده و نمادها و اعدادی را نمایندگی میکند.
با این حال بزرگترین معمای این مرقد یک سوال است: چرا بهجای ساختن زیارتگاهی که پایگاه مستضعفان باشد، کاخی سلطانی ساخته شده است؟
🆔 @Qasas_school
مرقد| هفت
◼️ این وضعیت اشرافیگونه، البته بسیاری را باز از لبهی دیگر بام انداخته است. بهطوری که از اساس با هرگونه ساخت مرقدی مخالفت میکنند. آن هم به این بهانههای واهی که تسرّی حرمسازی از ائمه و امامزادگان، یعنی تورم مناسکسازی که دستمایهی سیاستبازان میشود.
این افراد صرفا علاقهمند به بزرگ داشتن شخصیتهای تاریخیاند. گویی دست غیب عالم، بخیل از پدید آوردن بزرگان در روزگار کنونی است!
🆔 @Qasas_school
مرقد| هشت
🔺از این رو برای درامان ماندن از افراط و تفریطها باید دوباره به این راهبرد رهبر معظم انقلاب تمسک جست. آنجا که درباره مرقدسازی برای امام خمینی فرمود:
"گنبد امام، بقعهی امام، مرقد امام، صحن و سراى امام اگر مورد اهتمام شما قرار بگیرد و براى آن نیرو و پول و عمر و ابتکار و وجود خرج کنید، این به معناى کار براى یک شخص نیست؛ این به معناى کار براى هویّت فکرى امام است، شخصیت امام به وجود خارجی او بستگی ندارد بلکه عظمت این شخصیت از فکر، راه و رهنمودهای او مایه میگیرد لذا اهتمام به احداث مرقد، گنبد و صحن مطهر امام عزیز به معنای تلاشی برای حفظ هویت فکری و راه او و نیز زنده نگه داشتن یاد اوست." (۶۸/۴/۲۸)
🆔 @Qasas_school