eitaa logo
مدرسه تاریخ‌اندیشی قصص
1.2هزار دنبال‌کننده
321 عکس
18 ویدیو
10 فایل
اینجا کانال مدرسه تاریخ‌اندیشی قصص است؛ محلی برای اندیشیدن در مقیاس تاریخ، با کمک قصه‌ها. + برای ارتباط با ما: 🆔 @sayyed_meysam
مشاهده در ایتا
دانلود
🔰 هجوم به خانه‌ی وحی ⁉️ سوال: حمله به خانه‌ی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) و امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) چه زمانی بوده است؟ 🔺پاسخ از دکتر حجت‌الاسلام یاوری: هجوم منجر به مجروحیت 50 روز بعد از رحلت رسول خدا بوده است. 🔷 هجوم به خانه حضرت زهرا(س) وامیرمؤمنان علی(ع)، بیش از یک بار بوده است. مرحله نخست تهدید و هجوم، در همان روزهای نخستین بعد از واقعه روی داد؛ البته در این گزارش خبری از هیزم و آتش زدن نیست و زمان این هجوم به احتمال زیاد، بعد از جمع‌آوری قرآن توسط امیرمؤمنان علی(ع) بود که هفت یا هشت روز بعد از رحلت رسول‌الله(ص) طول کشید. قرآنی که امام آن را روز سه شنبه در مسجد بر ابوبکر عرضه کرد. 🔶 بنابر روایتی از امام باقر(ع)، آغاز بیماری حضرت زهرا(س) 50 روز بعد از رحلت رسول الله(ص) بود. یعنی هجومی که منجر به مجروح شدن حضرت زهرا(س) گردیده است، 50 روز از بعد از رحلت و بعد از بازگشت سپاه اُسَامَه به مدینه بوده است. 📚 منابع: یحیی بن حسین، تثبیت الامامه، ص24؛ طبری، تاريخ الأمم و الملوك‏، ج3، ص227؛ هلالی، کتاب سُلیم، ج2، ص581- 580؛ ابن ابراهیم کوفی، التفسیر، ص399- 398؛ ابن ندیم، الفهرست، ص30؛ مجلسی، بحار الأنوار، ج43، ص201. 🆔 @Qasas_school
🔰 فدک | معرفی کتاب ⚫️ بنابر نقل‌های تاریخی حدود ۱۰ روز از رحلت پیامبر نگذشته بود که فدک (باغی با ثروت قابل اعتنا) از مالک حقیقی آن یعنی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها توسط حکومت (ابوبکر) مصادره و غصب شد. 🟡 درباره‌ی فدک کتب بسیاری تألیف شده که یکی از آن‌ها کتاب "فدک در تاریخ" از نابغه‌ی قرن شهید محمدباقر صدر است. ⚫️ مطابق اطلاعات موجود این کتاب در واقع گردآوری دست‌نوشته‌های شهیدصدر است که در ۱۳سالگی در ایام تعطیلی دروس حوزه فراهم آورده است. 🔺برخی سرفصل‌های کتاب عبارتند از: 🔹زنان در صحنه‌ی انقلاب 🔸موقعیت فدک و تحولات تاریخی آن 🔹انگیزه‌های ابوبکر از غصب فدک 🔸ویژگی‌های انقلاب فاطمی 🆔 @Qasas_school
🔰 یکم| فدک، ثروت هنگفت و رانت‌خواری 🟡 فدک یک باغ نبود. یک روستا بود با ثروت فراوان(۱) که با بخشی از درآمد آن می‌شد یک سپاه را برای جنگ تجهیز کرد(۲). ثروتی آن‌قدر چشمگیر که عمربن‌خطاب، خلیفه‌ی اول را مجاب کرد فدک را به زور از حضرت زهرا بستاند. آن هم با این استدلال که حکومت تو برای مقابله با تهدیدها و شورش‌ها نیازمند پول است و فدک یک پشتوانه‌ی بی‌نظیر است(۳). ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه از قول فردی به نام علی‌بن‌تقی می‌نویسد: نخل‌های فدک به اندازه‌ی نخل‌های کوفه در قرن ششم هجری بود(۴). این یعنی یک دارایی هنگفت. ⁉️ اما سوال اصلی و شاید دیرینه‌ترین مسئله‌ی حقوقی در اسلام این است که فدک حق چه کسی بود؟ ⚫️ خلیفه‌ی اول با همراهی عمربن‌خطاب و ابوعبیده‌جراح، استدلال‌هایی مطرح می‌کردند که سویه‌های عدالت‌خواهانه داشت و این تظاهر، به مذاق مسلمانان صدراسلام بیشتر خوش می‌آمد. آن‌ها می‌گفتند: "فدک مال رسول خدا نبوده و نیست و در زمره اموال مسلمانان است(۵)". بسیاری از مسلمانان هم طبعا می‌پسندیدند چنین ثروت عظیمی در اختیار بیت‌المال مسلمین باشد تا در سیطره گروهی خاص. 🟡 از سویی اساسا اسلام خود را از ابتدای کار طوری معرفی کرده بود که عنصر "مردم" در آن پررنگ بود و همین سبب گرایش افرادی و روی‌گردانی اشراف و گروه‌های خاص بود. ⚫️ با این مقدمه باز باید سوال را اینگونه تکرار کرد: آیا فدک نوعی رانت و ویژه‌خواری برای گروهی خاص از منتسبان به بیت پیامبر بود که ابوبکر جلوی آن را گرفت و به جیب مردم بازگرداند یا آنکه قضیه پیچیده‌تر از این حرف‌هاست!؟ 📚منابع: ۱- معجم‌البلدان، ج۴، ص۲۳۸. ۲- السقیفه و فدک، ص۱۰۲. ۳- السیره الحلبیه، ج۳، ص۵۱۲. ۴- شرح ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۲۳۶. ۵- شرح ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۲۱۴. 🆔 @Qasas_school
🔰 دوم| فدک، ثروت هنگفت و دولة بین‌الاغنیاء 🟡 روستای فدک حدود ۲۰۰ کیلومتری مدینه بود که با مرکب‌های روزگار صدر اسلام دو تا سه روز با مدینه فاصله داشت. این روستا از آنِ یهودیان بود که تا سال هفتم هجری در آن سکونت داشتند. اما آنها به واسطه آنکه روابط‌شان با جامعه و حکومت اسلامی برهم خورد، خداوند در دل ساکنان فدک رعب انگیخت تا آنکه فدک بدون هرگونه جنگ و تاخت و تازی به پیامبر رسید(۱). ⚫️ خداوند در قرآن می‌فرماید: وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَىٰ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(حشر/۶) خداوند اموالی را به عنوان فیء به رسول خویش بخشیده و آن اموالی است که بدون تاخت و تاز و جنگیدن به دست آمده است. 🟡 در آیه‌ی بعد نیز خداوند هم موارد مصرف فیء را بازگو می‌کند و هم هدف از این کار را جلوگیری از رانت و ویژه‌خواری اغنیاء قلمداد می‌کند: كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنكُمْ (حشر/٧) ⚫️ حال اگر فدک را فیء بدانیم که مال پیامبر بوده و سپس در دوران حیات حضرت به فرزندش حضرت زهرا رسیده، پس ابتدا مالک حقیقی فدک به دستور خداوند مشخص می‌شود. اما.. 🟡 حال مروری بکنیم بر حوادث تاریخی تا بدانیم چه کسانی می‌خواستند از ثروت فدک، به نفع مستضعفان استفاده کنند و چه کسانی از آن برای اهداف استیلا‌جویانه خود (دوله بین‌الاغنیاء) بهره برده‌اند؟ 📚 منابع: ۱- فتوح‌البلدان، ص۳۷؛ معج‌البلدان، ج۴، ص۲۳۹؛ الکامل فی‌التاریخ، ج۲، ص۲۳۴؛ السقیفه و فدک، ص۹۷؛ شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۲۱۰. 🆔 @Qasas_school
🔰 سوم| فدک، ثروت هنگفت و دولة بين‌الاغنیاء 🟡 مرور بر حوادث تاریخی: ۱- گروهی با حضور در سقیفه که اقلیتی آن را شکل داده بودند و همچنین سواستفاده از اختلاف دیرینه میان اوس و خزرج (انصار) توانستند با معیارهای غیراسلامی نظر بخشی از اقلیت حاضر در سقیفه را جلب نمایند. ۲- سپس به واسطه‌ی فقدان نیروهای نظامی وفادار به اسلام نبوی که در سپاه اسامه و خارج مدینه اردو زده بودند، از نیروی شبه‌نظامی قبیله‌ای بدوی به نام بنی‌اسلم برای کودتا بهره بردند و بیعتی شبهه‌دار از افرادی در مدینه گرفتند. ۳- این کودتای نوپا نیازمند پشتوانه‌های مالی بود و از این رو فدک به عنوان حق مشروع حضرت زهرا غصب و مصادره شد. لکن این مصادره ظاهرا با عنوان مبارزه با ویژه‌خواری و به نفع مردم بود و حقیقتا نوعی تأمین مالی برای تثبیت قدرت ارباب سقیفه بود که به از بین بردن پشتوانه مالی اهل بیت هم می‌انجامید. اهل‌بیتی که به تصریح پیامبر تنها گزینه‌ی مشروع حکومت بودند و با بیعت اکثریت مسلمانان به تنها گزینه‌ی مقبول مردمی هم بدل شدند. ۴- مضافا آنکه اخباری در دست است مبنی بر اینکه حضرت زهرا منافع فدک را برای مستضعفان جامعه خرج می‌کرد. اما بعد از مصادره‌ی آن توسط حکومت خلفا، ابتدا فدک شد پشتوانه‌ای برای کودتا و تثبیت قدرت نامشروع و غیرمردمی و سپس فدک افتاد به دست اغنیائی از بنی‌امیه و شد مصداق بارز "دوله بین‌الاغنیاء". اغنیائی نظیر مروان‌بن‌حکم و یزید‌بن‌معاویه. ‼️ نکته: شهید صدر در سخنرانی خویش به تاریخ فوریه ۱۹۷۶ مطابق با بهمن ۱۳۵۴ می‌گوید: دو انحراف درباره فدک روی داد. یک درآوردن فدک از حیازت فاطمه و قرار دادن در بیت‌المال(در استیلای حکومت نامشروع)؛ دو خارج کردن آن از بیت‌المال و دادن آن به مروان (خواص و ویژه‌خوارانی که همان اغنیاء در لسان قرآنند). 📚منابع: شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۲۱۶؛ السنن‌الکبری، بیهقی، ج۶، ص۳۰۱؛ السیره و المسیره فی حقائق و وثائق، ج۳، ص۱۹۷. 🆔 @Qasas_school
🔰 عکسی از سامرا 🔺 گویا اینجا سامراست در روزگاری دور! شهری که بر گِرد مزار امام عسکری بنا شده و در نقطه مقابل، کاخ بنی‌عباس که به مرور زمان منزوی شده است.. شاهدی تصویری بر انزوای استکبار و سامان یافتن زندگی انسان بر محور امام حق. 🔺 حتی اگر عکس و اطلاعات آن واقعیت نداشته باشد، این عکس، تصویری از رؤیای ماست. تصویری از آینده.. و نقشی از یک آرمان. 🆔 @Qasas_school
نهم ربیع الاول.pptx
74.6K
🔰 به مناسبت نهم ربیع | فایل پاورپوینت 🔶 پاسخی مختصر و مستند به چند سوال اصلی: ۱- آیا در این روز عمربن خطاب به قتل رسیده است؟ ۲- مبنای برخی رفتارهای خارج از عرف و شرع عده‌ی بسیار اندکی از منتسبان به شیعه در این روز چیست؟ ۳- ابولؤلؤ کیست و بررسی برخی افسانه‌های پیرامون وی. 🆔 @Qasas_school
🔰 مرحبا به جعفربن‌محمد 🔶 آیت‌الله استاد فاطمی‌نیا: در دوران حیات «علامه امینی» یکی از علمای سنی مذهب مصر، تقریظی (متن ستایش‌آمیز) به کتاب الغدیر ایشان نوشته بود و در آن گفته بود که «من بعد از 40 سال فهمیدم که علمای ما در مورد حقانیت شیعه به ما دروغ گفته‌اند» و سپس آن را برای یکی دیگر از علمای شیعه‌ی «نجف» فرستاده بود! علامه امینی نزد آن عالم نجفی رفت تا تقریظ مذکور را از او بگیرد، اما او جواب داد: «شاید آن عالم سنی راضی نباشد و من باید از خود او اجازه بگیرم!» حتی وقتی علامه امینی گفته بود «اگر او راضی نبود، این تقریظ را اصلا به تو نمی‌داد!» همچنان عالم نجفی گفته بود: «تا خود او اجازه ندهد،‌ تقریظ را به شما نمی‌دهم!» 🔷 بعدا که عالم نجفی نامه‌ای برای آن عالم مصریِ سنی مذهب فرستاده بود و از او برای انتشار تقریظش اجازه گرفته بود، آن فرد گفته بود: «آقای امینی درست گفته است؛ من راضی هستم اما مرحبا به «جعفربن محمد» (امام صادق)! من با این رفتار تو فهمیدم که او چه شیعیان و پیروان مؤدب و با تقوایی تربیت کرده است و اگر شیعیان او این هستند پس خود او چه بوده است». 🔺به‌کوشش روح‌الله شمسی کوشکی و ماجرای ادب شیعه 🆔 @Qasas_school
🔰 رضا پسر نوش‌آفرین | یک ✍🏻 به قلم طیبه فرید 🔶 صبح پنجم مهر لباس‌های سلطانی‌اش را کنده بود و شده بود یک رضای خالیِ خالی. بی‌هیچ پیشوند و پسوند اضافه‌ای. سوار بر کشتی «بندرا» رفتند به سوی سواحل هند. بدون ستاره‌ی دنباله‌داری روی سینه و سر شانه‌اش. بی‌تاج و چکمه‌ی شاهی. توی دلش گفته بود: تُف اندران ارواحت روزگار. و روزگار گفته بود اندران ارواح خودت. به من چه!؟ 🆔 @Qasas_school
🔰 رضا پسر نوش‌آفرین | دو 🔺فکرش را بکن پنج روزِ آزگار کشتی شاه مخلوع مفلوک روی آب دریا معلق باشد. دولت صادق فخیمه ملکه قول داده بود برساندشان به ساحل بمبئی و آزادشان کند بروند هر جهنمی که دوست دارند. به راوی بابت این کلمات تند خرده نگیرید که شرف المکان بالمکین. سال‌ها هر جا رفته بودند بهشت خودشان بود و جهنم دیگران، اما انگار حالا همه چیز وارونه شده بود. خبری از ساحل بمبئی نبود. کشتی، جایی پرت، وسط آب‌های گرم و شرجی لنگر انداخته بود. سرغنسول سابق دولت بریتانیا« کلرمونت اسکرین» آمده بود توی کشتی و یک جوری فینگلیش‌طور بلغور کرده بود که شما در ساحل بمبئی حق پیاده شدن ندارید. 🔶 آه رعیت بود که دامن شاهْ پدرِ پهلوی را گرفته بود. آه میرزا وقتی داشت یخ می‌زد. آه مجتهدی که عمامه‌اش را پرانده بودند به جرم آن که اسرار هویدا می‌کرد و کشیده بودنش بالای دار وقتی که گفته بود افوّض امری الی الله. آه رعیت مادر مرده‌ای که چادر از سر ناموس‌شان کشیده بودند و توی دریای خونِ گوهرشاد غرق‌شان کرده بود. آه ضعیفه‌هایی که نهال عمرشان زیر چکمه‌های قزاقی رضا پالانی، نوه‌ی «مراد سجلِِّ سلطانِ تراریخته»* پایمال شده بود؛ همه ضعیفه‌ها به جز تاجی آیرُملو که شریک روزهای تباهی‌اش بود. 🔷 رضا حالا دیگر نه شاه بود و نه سپه‌سالار و نه حتی رضا پالانی. فقط و فقط یک اسیر جنگی پیر بود. باید توی مسیر رسیدن به بندر، آن موقع که توی کرمان گوش‌درد گرفته بود و دکتر جلوه برایش استراحت تجویز کرده بود اما انگلیس‌ها گفته بودند« تخت گاز برو بندرعباس کشتی بمبئی سه روز بیشتر منتظر نمی‌ماند»؛ می‌فهمید چه خبر شده!هر چند که اگر هم می‌فهمید توفیری نمی‌کرد. مردم از جانش سیر بودند. از بس نان سنگک دو ور کنجدی‌اش را زده بود توی خون ملت. 🔶 کشتی قفس معلقی بود روی آب. ساکنین کشتی قرار بود وقتی رسیدند هندوستان، بروند پی زندگی‌شان، یک جای خوش آب و هوا مثل شیلی. اما دولت فخیمه اجازه نداده بود. می‌خواست زندانی‌های بی‌وطن را بفرستد موریس. آدمی که به خاک و مردمش خیانت می‌کند بی وطن است، هیچ‌جایی‌ست. و انگلیسی‌ها این را فهمیده بودند. 🔷 کشتی به جزیره رسید و خانواده پهلوی بی محمدرضا در میان پیشواز سرد استقبال کننده‌هایی که وجود نداشتند، سر به زیر، قدم به خاک موریس گذاشتند. پیرشاه توی آن آب و هوای جهنمی آرزو کرد کاش نوش‌آفرین گرجی مُرده بود و او را نمی‌زایید. تازه اول آوارگی‌اش بود. 🆔 @Qasas_school
🔰 اخراج و تبعید پهلوی پدر به جزیره موریس؛ به روایت تصویرگر روزنامه کیفر در سال ۱۳۲۱ 🆔 @Qasas_school
🔰 گزینش سپاه به مناسبت هفته دفاع مقدس اوایل [تشکیل] سپاه، همان موقع که تازه داشتیم ثبت‌نام می‌کردیم، یک روز احمدآقا زنگ زدند امام فرموده‌اند بگویید حاج‌محسن[رفیق‌دوست] بیاید. رفتم. امام پرسیدند: "شما چرا از افرادی که می‌خواهند به سپاه بیایند می‌پرسید از کی تقلید می‌کنی؟ به شما چه مربوط است." گفتم: "آقا، بالاخره این‌ها می‌خواهند به سپاه بیایند که بروند شهید بشوند." گفتند: "مگر مقلدین مراجع دیگر نمی‌توانند بروند شهید بشوند؟" گفتم: "به نظر ما آمد که سپاهی باید مقلد حضرت‌عالی باشد." گفتند: "از قول من به آقایان بگویید این سوال را حذف کنند!" پ.ن: عکس محسن رفیق‌دوست در محضر رهبرانقلاب. 📚 کتاب: برای تاریخ می‌گویم، ص۷۵ و ۷۶. 🆔 @Qasas_school