سید ابراهیم رئیسی شنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۲ در «اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار» ضمن ابراز امیدواری نسبت به این‌که این نشست برای همفکری، هم‌اندیشی و تدبیر مشترک درباره موضوع مهم حفاظت از محیط زیست مبارک باشد، گفت: امروز حفاظت از محیط زیست یک مسئله و دغدغه‌ای عمومی و نه صرفا مربوط یک کشور و منطقه خاص است و تهدیدهای ناشی از آسیب به محیط زیست برای جان انسان‌ها و امنیت غذایی همه کشورها و دغدغه‌مندان را به هفکری و همکاری وا داشته است. @qom_ila

محمد درویش سواد محیط زیست ایران امروز به نسل ایثارگر نیاز دارد

مصطفی محقق داماد /اخلاق محیط زیست

معرفی_فیلم_حقوقی🌱 All My Trees «همه درختان من» مستندى محصول ۱۳۹۳ ایران است و به داستان تلاش‌های شادروان «مه‌لقا ملاح» جهت احیای محیط زیست کشورش می‌پردازد. فيلم از جنبه‌های زیر، دارای تحلیل‌های حقوقی است: ۱. در صحنه‌هایی از فیلم، برخی فعالان محیط زیست، «دولت» را مسؤول وضعیت فعلی محیط زیست می‌دانند؛ درحالی‌که معلوم نیست منظور از دولت از منظر حقوقی، دولت در معنای «حاکمیت سیاسی» است یا «یکی از سه قوه» یا «قوه مجریه» یا «شهرداری» یا «یکی یا برخی از وزاتخانه‌ها» یا «معاونت محیط زیست ریاست جمهوری» یا «اداره زیرمجموعه در استان یا شهرستان مربوطه». منظور از مسؤول، «مدیران دولتی» هستند یا «شخصیت حقوقی» نهاد مربوطه و مسؤولیت به لحاظ «کیفری» است یا «مدنی» یا «انضباطی» و منظور، دولت «در بُعد بسیط زمان» است یا «دولت خاصی» از قبیل دولت سوم، هفتم یا دهم. ۲. در صحنه‌ای از فیلم، یکی از وکلای دادگستری بیان می‌دارد: «چنانچه ثابت شود علت تامه مرگ یک انسان، آلودگی هوا بوده است، اولیای‌دم می‌توانند در مراجع قضایی علیه مسؤولان حفظ محیط زیست طرح دعوا کرده و مطالبه دیه کنند.» مستند قانونی این بحث، تبصره ماده ۱۴ ق.م.ا. است که (برخلاف تبصره ماده ۲۰ ق.م.ا. در بحث مجازات) دولت را از پرداخت دیه مستثنی نکرده است. با این حال احراز رابطه علیت (شاید در معنای سببیت) میان عمل شخص حقوقی دولت و فوت در اثر آلودگی ممکن است محل تأمل باشد. ۳. در صحنه‌ای از فیلم، یکی از فعالان محیط زیست ادعا می‌‌نماید: «ما از معدود کشورهایی هستیم که در اصل ۵۰ ق.ا. مان از محیط زیست صحبت شده است.» بیان چنین ادعایی مستلزم بررسی کلیه اصول تمام قوانین اساسی کشورها است. در صحنه دیگری از فیلم، به خانم مه‌لقا گفته می‌شود: شعبه‌های جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست در «تمام» استان‌های ایران تشکیل شد ... و خانم ملاح پاسخ می‌دهد: در تمام استان‌ها نشد، در ۱۶ استان و شهرستان این کار صورت گرفت. این بحث را مقایسه کنید با طرح «ادعاهای گسترده» یا «A Broad Claim» در حقوق کامن‌لا؛ با این توضیح که ادله اثبات دعوا از یک سو عمدتاً «ظنی» و از سوی دیگر ناظر به «موارد موضوعی پرونده» هستند، لذا بیان ادعاها در محاکم باید در محدوده پرونده باشد. بحث اخیر را مقایسه کنید با ادعای وکیل متهم در فیلمی سینمایی با همین نام؛ «هیس، دخترها فریاد نمی‌زنند.» محصول ۱۳۹۲ ایران. سعدی_ابراهیم‌زاده

به قلم توانای دکتر علی مشهدی/دانشیار دانشگاه قم