#یادداشت
◼️◼️ مراسم جاماندگان اربعين ◼️◼️
برگزاري مراسم اربعين امام حسين علیه السلام که مختص به آن حضرت است، يکي از شعائر اختصاصی شيعه است که در هيچ مکتب و ملتي نظير آن وجود ندارد. تاکید بر زيارت اربعين در کلام امام صادق علیه السلام (1) و برشمرده شدن آن به عنوان يکي از علائم مؤمن توسط امام حسن عسکري علیه السلام(2)، اهمیت این زیارت را روشن می نماید. علماي بزرگ شيعه با استناد به همين روايات به استحباب زيارت اربعين فتوا دادهاند(3). مراسمی که افزون بر يادآوري شهادت سيدالشهدا علیه السلام، خوني تازه را در رگهاي شيعيان به جريان انداخته و همگان را به قيام در راه خدا و عدالتخواهي دعوت ميکند.
اين مراسم و اجتماع عظمتي وصفناشدني و ويژگيهاي ممتاز و درخور توجهي دارد که لازم است از ابعاد و زوايايي مختلف، تحليل و ارزيابي شود. اما نکتهاي که در اين يادداشت بدان پرداخته ميشود اين است که در چند سال اخير، همزمان با برپايي مراسم شگفتانگيز زيارت اربعين در کشور عراق و شهر کربلا، در برخي از شهرهاي ايران نيز مراسمي مشابه با عنوان جاماندگان اربعين برگزار ميگردد که به صورت فزايندهاي در حال گسترش است و مردم براي حضور در آن تشويق و ترغيب ميشوند. حال سؤال اين است که چنين حرکتي پسنديده است و بايد براي گسترش و نهادينه شدن آن برنامهريزي و تلاش کرد يا اينکه ممکن است آثار و تبعات نامناسبي به دنبال داشته باشد؟
البته ديدگاههاي متفاوتي درباره اين رخداد وجود دارد؛ برخي نگاه بدبينانه و انتقادي، و برخي ديگر نگاهي مثبت و ترغيبي به آن داشتهاند و متأسفانه در مواردي هم نگاهي کاملاً احساسي (مثبت يا منفي) و به دور از تبيين و تحليل عالمانه وجود داشته که عرصه را براي تحليل و ارزيابي عالمانه و منصفانه مثبت يا تبعات منفي اين واقعه، تنگ کرده است. اين يادداشت در صدد قضاوت نهايي و پاسخگويي به سؤال مزبور نيست؛ بلکه تنها برخي از مواردي را که نياز به تأمل و بررسي اهل فن و تصميمگيري مناسب مسئولين امر دارد، تذکر ميدهد.
1. زيارت امام حسين علیه السلام چنان اهميتي دارد که در برخي احاديث، زيارت آن حضرت از زيارت کعبه هم برتر و بالاتر به شمار آمده و براي آن پاداشي برابر دهها و صدها حج و عمره بيان شده است(4). لحن اين دست روايات، به گونهاي است که زيارت آن حضرت را براي شيعيان مانند «فريضه» قرار ميدهد و ترک آن را ناپسند و جفا شمرده و هيچ عذر و بهانه و خوف و خطري را مانع از آن به شمار نميآورد. اطلاق روايات معصومين علیهم السلام مبني بر زيارت سيدالشهدا علیه السلام ـ خصوصاً با پاي پياده ـ زیارت اربعین آن حضرت را نیز در بر می گیرد. اما سؤال اين است که آيا مراسم پيادهروي جاماندگان اربعين که در برخي از شهرها با پيادهروي مردم به سمت برخي از امامزادهها، مساجد و ديگر مکانها برگزار ميشود، ميتواند مصداق پيادهروي براي زيارت سيدالشهدا علیه السلام در روز اربعين باشد؟
2. قطعاً چنين تجمعاتي در شهرهاي مختلف آثار و برکات خود را دارد. اما آيا ميتوان برپايي راهپيمايي به نيت زيارت اربعين را در ديگر شهرها، که هيچ دليل خاص يا عام شرعي براي آن نداريم، گسترش داد؟ آيا بهتر نيست به گونهاي برنامهريزي و تدبير شود که به جاي راهپيمايي صرف در اين روز، تجمعات عظيم مردمي در همه شهرها براي برپايي مراسم عزاداري شکل گيرد و طي مسير به نيت زيارت، مختص به کربلا باشد؟ البته ممکن است که اين راهپيماييها همراه با عزاداري هم باشد، اما اگر شرکتکنندگان صرفاً به اين دليل که نتوانستهاند در پيادهروي اربعين حضور داشته باشند در اين راهپيماييها شرکت ميکنند، وجهي براي مناسک شرعي قلمداد کردن آن وجود ندارد.
3. راهپيمايي و گردهمايي اربعين در کربلا ميتواند روحي در کالبد جامعه شيعي بدمد و ميعادگاهي باشد براي شيعيان در يک کنگره بينالمللي؛ آن هم در کنار مرقد سالار شهيدان علیه السلام و ديگر فداکاران راه خدا. تجمعي براي همبستگي و پيمان وفاداري هرچه بيشتر شيعياني که در اقصا نقاط عالم زندگي ميکنند. ولي آيا شکل گیری راهپيمايي در روز اربعين در شهرهاي ايران و حتي برخي کشورهاي ديگر مانند افغانستان، پاکستان، هندوستان، آذربايجان و... ، اين آثار و برکات را دارد؟ و آيا موجب نميشود که در آينده، شکوه و عظمت زيارت اربعين در کربلا کمتر جلوهگري کند؟
4.آيا بهتر نيست که به جاي اينکه صرفاً يک راهپيمايي انجام شود، به گونهاي فرهنگسازي شود که شيفتگان سيدالشهدا علیه السلام که توفيق حضور در کربلا را پيدا نکردهاند، با برپايي موکبهايي در مسير زائراني که از اقصا نقاط ايران و حتي ديگر کشورها به کربلا ميروند، از آنان پذيرايي، و به آنان خدمت کنند؟
📝لیلة المبیت، فضیلت بینظیر امیر مؤمنان علیهالسلام
📃لیلة المبیت
یکی از فضائل حضرت علی علیهالسلام، خوابیدن در بستر رسول خدا صلیالله علیه و آله در شب هجرت آن حضرت به مدینه است. شبی که همه قبائل مکه در به قتل رساندن رسول خدا صلیالله علیه و آله همقسم شده و قرار گذاشته بودند که چهل مرد قویهیکل از قبایل مختلف در این قتل سهیم باشند تا قریش نتواند قصاص کند و ناچار شود دیه بگیرد و بدین ترتیب، خون رسول خدا صلیالله علیه و آله هدر رود. حضرت علی علیهالسلام در بستری که هرلحظه منتظر ورود کفار با شمشیرهای از نیام کشیده بود، خوابید تا بدین ترتیب با هجرت پیامبر صلواتاللهعلیه و آله به مدینه، اسلام وارد مرحله جدیدی گردد. این شب را "لیلة المبیت" مینامند.
📃نزول آیه
بعد از این جانفشانی، آیه ذیل در شأن حضرت علی علیهالسلام نازل شد:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ. (بقره:207)
بعضی از مردم جان خود را به خاطر خشنودی خدا میفروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
📃شأن نزول آیه
دانشمندان شیعه بر این باورند که این آیه بعد از خوابیدن امیرالمؤمنین علیهالسلام در بستر پیامبر خدا صلیالله علیه و آله در لیلة المبیت نازلشده است و اشاره به آن عمل دارد، چنانکه شیخ مفید نویسد:
«کسی از اهل اسلام در این منقبت و این فضیلت، با امیرالمؤمنین علیهالسلام شریک نیست و با نگاه صحیح، فضیلتی مانند این فضیلت به هیچ فردی در هیچ حالی اختصاص نیافت و هیچ منقبتی از نظر رتبه و جایگاه نزدیک به این منقبت نیست. درباره امیرالمؤمنین و خوابیدن او در بستر پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله آیه: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ... را خداوند متعال نازل ساخته است» (ارشاد، شیخ مفید، ج1، ص53).
🔹نقل روایاتِ شأن نزول این آیه شریفه، منحصر به علمای شیعه نیست؛ بلکه بسیاری از علمای اهل تسنن نیز شأن نزول آیه را خوابیدن حضرت علی علیهالسلام در جای پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله میدانند. ثعلبی از علمای اهل تسنن در شأن نزول این آیه مینویسد:
«ابوسعید خدری میگوید: زمانی که رسول خدا صلیالله علیه و آله اراده کرد به مدینه هجرت کند؛ علی علیهالسلام را برای پرداخت بدهیها و بازگرداندن امانات در مکه گذاشت و شبی که به سمت غار در حال حرکت بود، درحالیکه مشرکین اطراف خانه را محاصره کرده بودند. ایشان به حضرت علی علیهالسلام امر کرد تا در بستر او بخوابد و به او گفت: برد سبر حضرمی را بر روی خود بکش و در جای من بخواب و ان شاء الله که هیچ آسیبی از آنها به تو نمیرسد. حضرت علی علیهالسلام این کار را انجام داد. خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی کرد که من بین شما برادری قراردادم و عمر یکی از شما را طولانیتر از دیگری قراردادم ، کدامیک از شما حاضر است دیگری را برای زنده ماندن بر خود ترجیح دهد؟ ... دو ملک به زمین آمدند و جبرئیل کنار سر آن حضرت، میکائیل کنار پاهای ایشان ایستادند و جبرئیل به حضرت علی علیهالسلام گفت: خوشا به حال مانند تو ای پسر ابیطالب. خداوند بر رسولش درحالیکه به سمت مدینه رهسپار بود، این آیه را نازل کرد: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ» (تفسیر ثعلبی، ثعلبی، ج2، ص126).
🔹دانشمندان اهل تسنن تنها در نقل روایت شأن نزول با علمای شیعه شریک نیستند؛ بلکه ادعای اجماع و تواتر نیز به دانشمندان شیعه منحصر نمیشود.
ابوجعفر اسکافی از علمای اهل تسنن چنین مینویسد:
«حدیث واقعه لیلة المبیت متواتر است و از این نظر میان این حدیث و آنچه در قرآن کریم آمده است فرقی نیست و جز دیوانه و یا کسی که با اهل این آیین ارتباطی ندارد، آن را انکار نمیکند» (شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج13، ص262).
🔹همچنین حاکم حسکانی حنفی نقلهای مختلف این روایت را بهگونهای نقل کرده است که اگرچه از لفظ متواتر استفاده نکرده است، اما نقل یک روایت بااینهمه طریق، آن روایت را متواتر میسازد (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، ج1، ص123).
#یادداشت
#لیلة_المبیت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
📝آیا امام حسین علیهالسلام عجم را دشمن اهلبیت علیهمالسلام میدانست؟
پاسخ در تصویر
#یادداشت
#پاسخ_به_شبهه
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
پاسخ به شبهه گرگيج در مورد مادر امام سجاد عليه السلام.pdf
حجم:
189.1K
✍پاسخ به شبهه گرگیج
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
پاسخ به شبهه گرگيج در مورد مادر امام سجاد عليه السلام.pdf
حجم:
211.6K
✍️پاسخ به شبهه گرگیج
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
دخالت حكومت اسلامی در امور مذهبی اهل سنت.pdf
حجم:
423.8K
✍️پاسخ به شبهه دخالت حکومت اسلامی در امور مذهبی اهل سنت
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
✍ابن تیمیه و انکار فضیلت حضرت زهرا سلاماللهعلیها
#یادداشت
#حضرت_زهرا سلاماللهعلیها
#ابن_تیمیه
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
mazaheb.ir
📃مناظرات کوبندۀ علمای شیعه باوهابیون به قلم استادمنذر«ره» قسمت اول
📝 علامه شرفالدین به سلطان حجاز فرمود: تو گاو پَرَستی!
✍️هجمۀ فكرى و اعتقادى (و حتى نظامىِ) فرقه وهابيت، چنانكه مى دانيم، در ميان مسلمانان، عمدتاً متوجه شيعيان و عقايد و سُنَن و اجتماعات ايشان است و متقابلاً بيشترين مقاومت فكرى و سياسى در برابر تحركات اين فرقه نيز، از سوى شيعيان سامان مىيابد،
🔻در همين زمينه، بايد به بحث علامه سيد شرف الدين، صاحب كتاب شريف «المراجعات»، با وهابيان مكه اشاره كرد. نوشتهاند:
«تنها امام جماعت شيعه كه مسجد الحرام به خود ديده مرحوم سيد شرف الدين است. هنگامى كه ايشان به مكة معظمه سفر كرد، پادشاه حجاز مجلسى ترتيب داد و از علماى اهلسنت [بخوانيد: علماى وهابى] براى مباحثه با ايشان دعوت كرد.
وقتى كه شرف الدين وارد مجلس شد قرآنى را به شاه سعودى هديه كرد. شاه هم قرآن را گرفت و بوسيد. شرف الدين به او گفت: تو مُشركى! شاه سراسيمه پرسيد چرا؟! وى پاسخ داد: براى آنكه شما جلد قرآن را كه از چرم و پوست گاو ساخته شده است بوسيدى، پس شما گاوپرستى! شاه گفت: منظور از بوسيدن آن، احترام به محتواى كلام آن است، نه چيز ديگر. شرف الدين فرمود:
پس چرا ما را به خاطر بوسيدن ضريح پيغمبر (ص) مشرك مىدانيد؟!
📚بر گرفته از کتاب ذوق لطیف ایرانی، اثر استاد علی ابوالحسنی (منذر).
#مناظره_علمای_شیعه_با_علمای_وهابی
#مناظره
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
مناظرات دانشمندان شیعي با وهابیان
📝 سست تر از خانۀ عنکبوت!
✍️ آية الله حاج شيخ محمد حسين خراساني (ره)، از علماي وارستۀ تهران در عصر پهلوي، در کتابچه «ردّ البدع» که در نقد وهابيّت نگاشته، مي نويسد:
«سال گذشته در حرم رسول الله (ص) ديدم مامور ضريح مانع بوسيدن ضريح مطهر مي شود جلو رفتم و عبای او را گرفته و گفتم: عباي تو را خيلي دوست دارم، زيرا بر دوش بندۀ خدا است. خوشش آمد و گفت: طيِّب، طيِّب! دست بر عِقالِ سرش گذاشته و گفتم: از اين عقال خوشم مي آيد چون به سر بندۀ خدا است. باز گفت: طيّب، طيّب!
(عِقال، ريسمان سياهي است كه عربها گِردِ چَفيه قرار ميدهند تا حافظ آن باشد). بار سوم محاسن بلند او را گرفتم و گفتم: اُحِبُّ هذه اللحيه لانّها لِحيَتُك (اين محاسن را خيلي دوست دارم، زيرا متعلق به بندۀ خدا است!). خيلي خوشش آمد و خنديد.
🔻سپس به ضريح حضرت رسول الله (صلي الله عليه و آله) دست نهاده و گفتم: اين آهنها را ميبوسم، چون منسوب به پيامبر خداست. فهميد كه تمام آن [تعريفها] مقدمه بوده است، از اين رو گفت: هذا بُرهانُك اَوهَنُ مِن بيوت العنكبوت. دليل تو از خانۀ عنكبوت سست تر است. من نيز گفتم: (انت و عِقالك و لحيتك و جسمك و روحك أوهن من بيوت العنكبوت! عقال و محاسن و جسم و روح تو، از خانۀ عنكبوت سست تر است) و رفتم. شب بعد كنار ضريح آمدم، مامور وهابي جلو آمد و گفت: بيا ضريح را ببوس! گفتم: من نميبوسم؛ ميخواستم دريابي كه تفكر تو نادرست است».
📚اقتباس از کتاب لبخند علما، اثر ابوالحسنی (منذر) به نقل از کتاب ردّ البِدَع و الشُّبَهات ص27ـ28.
#مناظره_علمای_شیعه_با_علمای_وهابی
#مناظره
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
📝سخن بزرگان
🔻اعتراف فريقين به محوريّت امیرالمؤمنین علیهالسلام
📜کلامی از مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی رحمهالله
#حضرت_علی علیهالسلام
#امیرالمؤمنین علیهالسلام
#سخن_بزرگان
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
هدایت شده از پایگاه جامع مذاهب اسلامی
📝سخن بزرگان
🔻اعتراف فريقين به محوريّت امیرالمؤمنین علیهالسلام
📜کلامی از مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی رحمهالله
#حضرت_علی علیهالسلام
#امیرالمؤمنین علیهالسلام
#سخن_بزرگان
#یادداشت
📱کانال اطلاع رسانی موسسه مذاهب
@qommazaheb
🌐سایت موسسه مذاهب
www.mazaheb.ir
هدایت شده از پایگاه جامع مذاهب اسلامی
#یادداشت
◼️◼️ مراسم جاماندگان اربعين ◼️◼️
برگزاري مراسم اربعين امام حسين علیه السلام که مختص به آن حضرت است، يکي از شعائر اختصاصی شيعه است که در هيچ مکتب و ملتي نظير آن وجود ندارد. تاکید بر زيارت اربعين در کلام امام صادق علیه السلام (1) و برشمرده شدن آن به عنوان يکي از علائم مؤمن توسط امام حسن عسکري علیه السلام(2)، اهمیت این زیارت را روشن می نماید. علماي بزرگ شيعه با استناد به همين روايات به استحباب زيارت اربعين فتوا دادهاند(3). مراسمی که افزون بر يادآوري شهادت سيدالشهدا علیه السلام، خوني تازه را در رگهاي شيعيان به جريان انداخته و همگان را به قيام در راه خدا و عدالتخواهي دعوت ميکند.
اين مراسم و اجتماع عظمتي وصفناشدني و ويژگيهاي ممتاز و درخور توجهي دارد که لازم است از ابعاد و زوايايي مختلف، تحليل و ارزيابي شود. اما نکتهاي که در اين يادداشت بدان پرداخته ميشود اين است که در چند سال اخير، همزمان با برپايي مراسم شگفتانگيز زيارت اربعين در کشور عراق و شهر کربلا، در برخي از شهرهاي ايران نيز مراسمي مشابه با عنوان جاماندگان اربعين برگزار ميگردد که به صورت فزايندهاي در حال گسترش است و مردم براي حضور در آن تشويق و ترغيب ميشوند. حال سؤال اين است که چنين حرکتي پسنديده است و بايد براي گسترش و نهادينه شدن آن برنامهريزي و تلاش کرد يا اينکه ممکن است آثار و تبعات نامناسبي به دنبال داشته باشد؟
البته ديدگاههاي متفاوتي درباره اين رخداد وجود دارد؛ برخي نگاه بدبينانه و انتقادي، و برخي ديگر نگاهي مثبت و ترغيبي به آن داشتهاند و متأسفانه در مواردي هم نگاهي کاملاً احساسي (مثبت يا منفي) و به دور از تبيين و تحليل عالمانه وجود داشته که عرصه را براي تحليل و ارزيابي عالمانه و منصفانه مثبت يا تبعات منفي اين واقعه، تنگ کرده است. اين يادداشت در صدد قضاوت نهايي و پاسخگويي به سؤال مزبور نيست؛ بلکه تنها برخي از مواردي را که نياز به تأمل و بررسي اهل فن و تصميمگيري مناسب مسئولين امر دارد، تذکر ميدهد.
1. زيارت امام حسين علیه السلام چنان اهميتي دارد که در برخي احاديث، زيارت آن حضرت از زيارت کعبه هم برتر و بالاتر به شمار آمده و براي آن پاداشي برابر دهها و صدها حج و عمره بيان شده است(4). لحن اين دست روايات، به گونهاي است که زيارت آن حضرت را براي شيعيان مانند «فريضه» قرار ميدهد و ترک آن را ناپسند و جفا شمرده و هيچ عذر و بهانه و خوف و خطري را مانع از آن به شمار نميآورد. اطلاق روايات معصومين علیهم السلام مبني بر زيارت سيدالشهدا علیه السلام ـ خصوصاً با پاي پياده ـ زیارت اربعین آن حضرت را نیز در بر می گیرد. اما سؤال اين است که آيا مراسم پيادهروي جاماندگان اربعين که در برخي از شهرها با پيادهروي مردم به سمت برخي از امامزادهها، مساجد و ديگر مکانها برگزار ميشود، ميتواند مصداق پيادهروي براي زيارت سيدالشهدا علیه السلام در روز اربعين باشد؟
2. قطعاً چنين تجمعاتي در شهرهاي مختلف آثار و برکات خود را دارد. اما آيا ميتوان برپايي راهپيمايي به نيت زيارت اربعين را در ديگر شهرها، که هيچ دليل خاص يا عام شرعي براي آن نداريم، گسترش داد؟ آيا بهتر نيست به گونهاي برنامهريزي و تدبير شود که به جاي راهپيمايي صرف در اين روز، تجمعات عظيم مردمي در همه شهرها براي برپايي مراسم عزاداري شکل گيرد و طي مسير به نيت زيارت، مختص به کربلا باشد؟ البته ممکن است که اين راهپيماييها همراه با عزاداري هم باشد، اما اگر شرکتکنندگان صرفاً به اين دليل که نتوانستهاند در پيادهروي اربعين حضور داشته باشند در اين راهپيماييها شرکت ميکنند، وجهي براي مناسک شرعي قلمداد کردن آن وجود ندارد.
3. راهپيمايي و گردهمايي اربعين در کربلا ميتواند روحي در کالبد جامعه شيعي بدمد و ميعادگاهي باشد براي شيعيان در يک کنگره بينالمللي؛ آن هم در کنار مرقد سالار شهيدان علیه السلام و ديگر فداکاران راه خدا. تجمعي براي همبستگي و پيمان وفاداري هرچه بيشتر شيعياني که در اقصا نقاط عالم زندگي ميکنند. ولي آيا شکل گیری راهپيمايي در روز اربعين در شهرهاي ايران و حتي برخي کشورهاي ديگر مانند افغانستان، پاکستان، هندوستان، آذربايجان و... ، اين آثار و برکات را دارد؟ و آيا موجب نميشود که در آينده، شکوه و عظمت زيارت اربعين در کربلا کمتر جلوهگري کند؟
4.آيا بهتر نيست که به جاي اينکه صرفاً يک راهپيمايي انجام شود، به گونهاي فرهنگسازي شود که شيفتگان سيدالشهدا علیه السلام که توفيق حضور در کربلا را پيدا نکردهاند، با برپايي موکبهايي در مسير زائراني که از اقصا نقاط ايران و حتي ديگر کشورها به کربلا ميروند، از آنان پذيرايي، و به آنان خدمت کنند؟