قابل توجه قاریان وحافظان محترم
با توجه به سیاست قریب الوقوع شورای عالی قرآن مبنی بر استفاده از دارندگان مدرک ارزیابی آن شورا (حداقل قاری درجه ۳) در برنامه ترتیل خوانی استانی ماه مبارک رمضان از عزیزان قاری دعوت می شود با توجه به تمدید مهلت ارسال آثار (۱۰ تیرماه ) جهت شرکت در طرح مذکور اهتمام ویژه مبذول نمایند
لازم بذکر است حفاظ نیز لازم است مدرک ارزیابی حفظ از سازمان دارالقرآن را داشته باشند که مرتبه ان متعاقبا اعلام خواهد شد
هدایت شده از موسسهقرآنینورالزهرا«س»اردکان
🏴به مناسبت اولین سالگرد خاکسپاری شهید شعبانعلی عبداللهی🌷
کانال موسسه قرآنی نورالزهرا (س) اردکان 👇🏻
🌐 @noorozahraardakan
4 شاخصه یک خانواده قرآنی
خانواده مهمترین و ارزشمندترین نهاد از منظر دین مبین إسلام است. سعادت فرد و اجتماع، با اعتلاى این بنیان مقدس تضمین مىشود. از این رو بر آن شدیم تا پیرامون شاخصه هاى أصلى خانواده قرآنى با یکى از نخبگان و پژوهشگران بنام در این عرصه گفتگو کنیم. دکتر فائزه عظیمزاده اردبیلى، تنها بانوى مفتخر به کسب نشان ملى نخبه پژوهشى در حوزه علوم انسانى اسلامى است که ٢٧سال سابقه تدریس و پژوهش در دانشگاه داشته و همچنین پژوهشگر برتر حوزه حقوق کودک، خانواده و زن، عضو هیئت علمى و معاون پژوهشى دانشگاه امام صادق (ع) واحد خواهران و... است.
• خانواده در فرهنگ اسلامى چه تعریفى دارد؟
در مضامین اسلامى و قرآنى، خانواده تعریف خاصى دارد، خانه و خانواده حریم امن است، براى تعلق و تحقق اهداف، براى افراد خانواده. در حقیقت در نگاه دینى، خانواده مؤثرترین کانون براى تربیت نسلها است.
• با توجه به اهمیت خانواده، شاخصه هاى اصلى یک خانواده برتر از نگاه قرآن چیست؟
اولین شاخصه یک خانواده قرآنى و برتر، خدا محورى است. خانواده برتر از ارزشها و باورهاى اعتقادى درست برخوردار است و خدا را باور دارد. فایده این خدا باورى و معادباورى در این است که، اگر أفراد خانواده به این باور رسیده باشند قطعاً نه در حق یکدیگر ظلم مى کنند و نه کوتاهى. و تساهل و تسامحى در انجام وظایف خود نسبت به دیگرى، نخواهند داشت. اما علاوه بر این باورهاى توحیدى، نگاهى که دین و قرآن به خانواده دارد، نگاه خاصى است؛ بدین معنا که خانواده تبدیل مى شود به مأمن و کانون گرماىی که سکون، آرامش و اطمینان، براى زوجین در بر دارد. مصداق آیه ٢١ سوره روم؛ لتسکنوا إلیها، یعنى برقرار کننده سکون و آرامش و امنیت روانى براى مرد و زن. زیرا در ابتداى آیه تدبیر و حکمت خداوند نشان داده مى شود که براى هر فردى زوجى آفریده؛ و من آیاته ان خلقلکم من أنفسکم ازواجاً. و در قسمت دوم، خداوند به زن و مرد اشاره دارد که هر دو باید مایه آرامش و سکینه یکدیگر باشند، چرا که ازدواج، جمع کلمه زوج است ولتسکنوا به أزواج بر می گردد و هم شامل زوج مى شود و هم زوجه. خداوند در ادامه آیه وعده مودت (که انس و الفت و هم دلى را إیجاد مى کند) داده که موجب إیجاد یک علاقه باطنى مى شود که زوجین آن را با بند بند وجودشان حس کرده و دیگر در هر شرایطى از یکدیگر رویگردان نمى شوند. تفاوت عشق و مودت در همین است، عشق علاقه سطحى است حال آنکه مودت از ماده ود است به معناى علاقه باطنى و لاینفک، و به هیچ عنوان از بین نمى رود، به همین دلیل پیامبر اکرم (ص) براى خانواده و اهل بیتش از مردم قول مودت مى گیرد، که یک ارادت و علاقه باطنى است. مودت و رحمت، چتر آرامش، رزق و شادابى براى خانواده است. این آیه شریفه بیانگر روابط فیمابین زوجین است، و نمایانگر آن است که روابط و قوانین آمرانه با طبیعت خانواده سازگار نیست.
عاشق صادق است که با وفادارى خود مى تواند به حریم امن خانواده وارد شود و این زندگى بر مبناى اصل مودت، که دومین شاخص در تکوین خانواده برتر است، استوار مىشود. در توضیح اصل مودت باید اضافه کنم که، زوجین باید به قدرى یکدیگر را باور داشته باشند و احترام و مهر نسبت به هم داشته باشند که خانه، حریم امن شده و در زیر این چتر امن، محبت و لطف خداوند را دریافت کنند. ولى اگر ارعاب، بى حرمتى و زورگویى، دروغ و... فضاى خانه را پر کرده باشد، نعمت و لطف خداوند در ان خانه جایى نخواهد داشت.
• و شاخص های بعدی به چه ترتیب هستند؟
شاخصه سوم اصل عدالت است؛ یعنى زوجین با تعدیل رفتارى در روابط خود و دیگران، کانون خانه را محضر حق کرده و عنایت الهى را دنبال مى کنند. در این خانه رفتارهاى سینوسى نامتعادل با خود یا دیگران، دیده نمى شود. مثلاً این گونه نیست که گاهى معاشرت بى حد با دیگران باشد، گاهى اهل خانه در را بسته، معاشرت نکنند، و قطع رحم باشد. چرا که وجود این رفتارها در خانه در تربیت فرزندان تأثیر میگذارد، عدم تعادل رفتارى زوجین با خود و دیگران، اصلى است که کانون خانواده را مضمحل مى کند، نماینده جمهورى اسلامى ایران در اجلاس یونیسف و حقوق کودک در ژنو و ژوهانسبورگ افریقاى جنوبى معتقدند اگر میخواهیم خانه محضر حق شود، باید تعدیل در رفتار و کردار وجود داشته باشد، زیرا وقتى فرزندان این از هم گسیختگىها را مى بینند، دچار بیگانگى با خانه و خانواده مى شوند. طبق آیه شریفه ۵٨، سوره اعراف، ولبلد الطیب یخرج نباته بإذن ربه؛ یعنى در زمین پاک است که به إذن خداوند دانه و محصول پاک مى روید... علماى ما مصداق بلد طیب را خانواده ذکر کردهاند. خانواده اگر طیب و طاهر و پاک باشد، محصول پاک میدهد؛ والذى خبث لا یخرج الا نکدا.
نگوییم چرا فرزندان یک خانواده موفق، سالم، با خدا و محب اهل بیت (ع)اند، ولى... باید در احوال خانواده، لقمه حلال و... تفحص کرد. به تعبیر علامة طباطبایى، خانواده زمانى طیب مى شود که: لقمه طیب، رفتار طیب، شیر مادر پاک، مادر با وضو، مطهر و بدون گناه، روح طهارت را به فرزندش بدهد. پاکى پدر و مادر و به نوعی انتخاب همسر اولین خشت بلد طیب است. در سوره مبارکه نور آیه ٣۶ داریم که الطیبات لطیبین و طیبون للطیبات؛ زنان پاک از آن مردان پاکاند و مردان پاک از آن زنان پاکاند. و براى داشتن خانواده برتر یا بلد طیب به طهارت و پاکى جسم و روح و اخلاق و شارفت و کرامت خانوادگى در انتخاب همسر باید دقت کرد.
چهارمین شاخصه، اصل معروف است. این واژه ٣٩ بار در قرآن کریم تکرار شده، که نزدیک به ٢٠ مرتبه آن به خانواده برمى گردد؛ و عاشروهن بالمعروف، اى مردان با همسران خود به شایستگى رفتار کنید. این اصل یعنى زن و مرد در هر مقامى که هستند، هر عملى که میخواهند نسبت به همسر خود انجام دهند، رضاى الهى را در نظر بگیرند، آیا این عمل خداپسندانه است؟ یا به دور از تقواست؟ زیرا زن و مرد لباس هم هستند؛ هن لباسلکم و انتم لباسلهن.
چرا که لباس؛ ١-زینت و برازندگى میدهد. ٢-پوشاننده عیوب است. ٣-مایه حفاظت و آرامش است. و این کارویژه همسران از نظر دین و قرآن کریم است. قرآن این چنین با محبت و صدق از کانون خانواده و روابط زوجین پرده بردارى مى کند. بر مبناى اصل توازن و تعادل بر حقوق طرفین توجه دارد، به دلیل آنکه ازدواج را میثاق محکمى میداند که نباید به راحتى گسسته شود و عاطفه و صداقت مى تواند به أستحکام این رابطه کمک کند.
• شما چه راهکارهایى براى عملى ساختن این مضامین در جامعه پیشنهاد میکنید؟
بهترین راهکار اموزش صبر و استقامت و ایثار به فرزندان است. فرزندان گمان نکنند زندگى مشترک مثل خریدن یک لباس است، از هم گسیختگى خانوادگى مثل تعویض لباس است، راحت اتفاق مى افتد. پسر و دختر باید تحمل حل مسائل با یکدیگر را داشته باشند، طبیعى است دختر و پسرى که از دو فرهنگ و دو خانواده متفاوت با هم ازدواج مىکنند، همگون نشدهاند، زمان میبرد تا خصلتهایشان به هم نزدیک شود. و باید صبر، استقامت، سازش، متانت، تقوا در طرفین تقویت شود و این مسائل باید در مهدها، مدارس، دانشگاهها و خانواده به کودکان و نوجوانان عزیز ما آموزش داده شود، تا با کوچکترین آسیب و ناملایمت خانواده را ترک و رها نکنند. دیگر آنکه صداقت و وفادارى رمز استحکام خانواده است، بر عهده همگان از جمله رسانه هاى داخلى براى مقابله با هجمه شبکه هاى ماهواره اى است که آثار صداقت، عفاف و وفادارى را نمایش داده و برعکس آثار خشونت، بدخلقى، بى عفتى، دروغ و... را نیز نشان دهند.
• اکنون که ویژگى هاى اصلى ساختار خانواده متعالى و طیب را بیان کردید، لطفاً به وظیفه خانواده در قبال جامعه و برعکس هم اشاراتی داشته باشید.
خانواده اصلىترین نهاد شکل گیرى جامعه است. جامعه تشکیل نمى شود مگر به وسیله خانوادهها، و بنابراین عناصر موجود در جامعه، تولیدات خانوادهها هستند. براى آنکه خانواده سالم بماند، جامعه باید ساختارش را بازبینى و آسیب شناسى کند. انحرافات اخلاقى-رفتارى، تولیدات نامناسب چه در تولیدات پوشاک و لباس، چه در تولیدات رسانه، چه در تولیدات فکرى و اعتقادى، چه در تولیدات آموزشى و علمى باید بازنگرى شود. و جامعه حریم امنى بشود براى کمک به خانوادهها براى پرورش نسل معتقد و آگاه. و از سوى دیگر خانوادهها نیز با انتخاب صحیح همسر براى فرزندان خود در قبال جامعه مسؤلیت دارند. و انتخاب ویژگىهاى صحیح در انتخاب همسر، همراهى با فرزندان و تربیت صحیح و لقمه حلال و... ساختار درست یک خانواده طیب را مراعات کنند، چرا که وقتى تربیت شده این خانواده وارد جامعه مىشود، درست عمل مى کند. رابطه تعاملى و تقابلى بین جامعه و خانواده حاکم است و باید در تعامل باهم باشند تا نسل هم خوب تولید شود و هم در جامعه خوب نگهدارى شود تا زحمات خانواده و مسؤلین جامعه، به هدر نرود.
پیشنهاد بنده در اینجا، تشکیل ستاد یا بنیاد ملى ازدواج و تحکیم خانواده، با مدیریت جهادى و عزم ملى است. آن چیزى که رهبر معظم انقلاب اسلامى، نیز در ابتداى سال جدید بدان اشاره کردند. این کار نیز یک عزم ملى میخواهد، تمامى مسئولین و وزارتخانهها باید به میدان بیایند، و مدیریت آن نیز باید به عهده مردم باشد، تا جوانان در محیط سالم و امن به هم برسند، ازدواجهاى سالم و ساده، مکانها و لوازم براى ازدواج جوانان وقف بشود. ساختمانهایى براى اسکان زوجین در اوایل ازدواج. اگر این فرهنگ در جامعه شکل بگیرد، یقیناً خانوادهها نیز به سمت امنیت حرکت خواهند کرد. این مسئله هم استحکام خانواده و هم کاهش آسیب هاى اجتماعى و جرائم و انحرافات را در پى خواهد داشت و این یک عزم ملى مى خواهد.
• و نکته پایانی؟
حضرت امام (ره) فرمودند: قرآن کریم انسان ساز است. زنان هم انسان سازند، اما کدام زنان؟ زنانى که عفیف، با تقوا، مسئولیت پذیر، به خانواده با کرامت نگاه مى کند و رسالت مادرى و همسرى را درست ادا مى کنند. این زنان مى توانند مانند قران کریم انسان ساز باشند. امیدوارم جامعه زنان کشور، انسان ساز بوده و نسلى بصیر و آگاه تربیت کرده و در پیشگاه خداوند متعال نیز، همواره سربلند و با عزت قرار بگیرند.
عوامل خوشبختی در خانواده از نظر قرآن و روایات
اولین عامل خوش بختی در خانواده، دقت در انتخاب همسر است؛ زیرا ازدواج یک امر بسیار مهم و سرنوشت ساز است که کامیابی یا شکست در آن، در زندگی آینده تاثیر به سزایی دارد.
نهاد خانواده، یکی از اساسی ترین ارکان جامعه ی بشری و بستر فرهنگ های گوناگون و زمینه ساز خوش بختی و یا بدبختی انسان ها و ملت هاست. دین اسلام نیز – هدفش که برنامه ی سعادت و تکامل بشر است – عنایت ویژهای به سلامت، رشد و پویایی این نهاد سرنوشت ساز دارد زیرا خانواده نهادی است که بر پایه ی ازدواج مرد و زن، شکل می-گیرد و با تولید مثل، توسعه مییابد. این نهاد، اساس زندگی شخصیت انسان و مهمترین عامل تکامل جامعه است، از این رو اسلام برای تاسیس و تحکیم این نهاد سرنوشت ساز و پیش گیری از فروپاشی آن، ره نمودهای بسیار مهمی عرضه کرده است.
تامل در این ره نمودها و مقایسه ی آن ها با آن چه در سایر مکاتب درباره ی خانواده دیده میشود، به روشنی نشان میدهد که این مکتب ریشه در وحی الهی دارد و منطبق با فطرت انسانی است و برای صیانت خانواده و پیش-گیری از فروپاشی آن، راهی جز عمل به ره نمودهای این آیین الهی نیست. ما در این مقاله به چند مورد از این عوامل از منظر قرآن و روایات میپردازیم.
۱٫ دقت در انتخاب همسر
اولین عامل خوش بختی در خانواده، دقت در انتخاب همسر است؛ زیرا ازدواج یک امر بسیار مهم و سرنوشت ساز است که کام یابی یا شکست در آن، در زندگی آینده تاثیر به سزایی دارد. همسر خوب و موافق، زندگی را قرین آرامش و آسایش میکند و زمینه را برای پرورش استعدادهای درونی و سعادت و خوش بختی فراهم میسازد. برعکس، شکست در ازدواج موجب یاس و دل سردی میشود و استعدادهای درونی را از حرکت و تکامل باز میدارد.با طلاق و جدایی هم نمیتوان مشکل را حل کرد زیرا امری است دشوار و ده ها مشکل به همراه دارد. بنابراین بر جوانان لازم است که قبل از ازدواج کمال دقت و عاقبت اندیشی را انجام دهند و سعی کنند همسری خوب و موافق بیابند.
در همین زمینه امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «زن به منزله ی گردن بندی است که بر گردن میافکند پس مراقب باش که چه چیزی را بر گردن میافکنی؛ و برای زن نمیتوان قیمتی را تعیین کرد، چه خوب و چه بد اما ارزش زن-های نیک را با طلا و نقره نمیشود تعیین کرد زیرا آن ها از طلا و نقره ارزش مندترند و اما بدان آن ها ارزش خاک را هم ندارند، زیرا که خاک از آن ها بهتر است».۴ابراهیم میگوید به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: «همسر من فوت شده. او همسر خوب و سازگاری بود. اکنون قصد دارم مجددا ازدواج کنم. فرمود: “خوب دقت کن که خودت را در کجا مینهی و چه کسی را در مالت شریک میگردانی و بر دین و اسرارت آگاه میسازی”.»۵
امام رضا(علیه السلام) میفرماید: «به بنده ی خدا فایدهای بهتر از همسر خوب نمیرسد که وقتی او را میبیند خشنودت سازد و در غیاب او از نفس خودش و مال شوهرش حفاظت کند».۶ از این روایات به خوبی فهمیده میشود که یکی از عوامل خوش بختی در خانواده دقت در انتخاب همسر است زیرا انتخاب همسر مانند لباس خریدن، موقتی نیست. تو میخواهی یک عمر با او زندگی کنی و او را محرم راز خود قرار دهی، ممکن است در اثر عجله و عدم دقت کافی، ناچار شوی عمری را با ناراحتی و گرفتاری بگذرانی.
۲٫ ایمان و دین داری
ایمان و دین داری یکی از عوامل بسیار مهم و اساس خوش بختی در خانواده به حساب میآید. در قرآن کریم و روایات معصومین(علیه السلام) نیز به آن تاکید شده است. قرآن کریم در همین زمینه میفرماید: «وَلا تَنکحُوا المُشرِکَات حتَّی یُومنَّ وَلامَه مُومنَه خَیرُ من مُشرِکَه وَلَو اعجَبَتکُم وَلا تُنکِحُوا المُشرِکین حتَّی یُومنوا وَلَعَبد مُومِنُ خَیرُ مِن مُشرِکٍ وَلَو أعجَبَکُم اولئکَ یَدعُونَ الی النّارِ وَاللّهُ یَدعُو الَی الجَنَّه؛۷ با زنان مشرک تا زمانی که ایمان نیاورده اند ازدواج نکنید، اگرچه به خاطر مال یا جمال و مقام (موقعیت) شما را به شگفتی آورند و زنان خود را به ازدواج مردان مشرک و بت پرست تا ایمان نیاورده اند در نیاورید اگر چه (مال و زیبایی و موقعیت) آنان شما را به شگفتی آورند؛ زیرا آن ها شما را به سوی آتش دعوت میکنند و خداوند شما را به بهشت و آمرزش دعوت مینماید».
هم چنین رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: «هرکس با زنی برای مالش ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار مینماید و هر کس که برای جمالش ازدواج کند به چیزی میرسد که از آن کراهت دارد و هر کسی که برای دین داری ازدواج کند خداوند هر سه را برایش جمع میکند.»۸و نیز امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «اگر مرد با زنی برای جمال یا مال ازدواج کند به همین امر واگذار میشود ولی اگر برای دین دار بودن او ازدواج کند خدا مال و جمال را نیز نصیبش میگرداند.»۹
البته اسلام مخالف زیبایی و ثروت نیست، اما اگر امر دایر باشد بین دین دار و زیبا و یا دین دار و ثروت مند، دین دار مقدم است زیرا زن دین دار مایه ی سعادت و خوش بختی انسان است. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: «از سعادت و خوش-بختی مرد آن است که زن صالح و پاک دامن داشته باشد.»۱۰ آن چه که از این آیه و روایت استفاده میشود، این است که انسان هوشیار هیچ گاه به آراستگی زنان نگاه نمیکند و به جمال آنان فریب نمیخورد، بلکه به ذاتیات و تدین وی میاندیشد.
۳٫ عقل و هوش
عقل و زیرکی، یکی دیگر از عوامل خوش بختی در خانواده محسوب میشود. اداره و تداوم و پیمودن راه راست و حل مشکلات زندگی کار سادهای نیست. اگر دو همسر با هم تفاهم داشته باشند و موقعیت یک دیگر و شرایط و امکانات زندگی را خوب درک کنند میتوانند زندگی را بر پایه ی صحیحی استوار سازند و به انجام وظیفه مشغول باشند و به کانون خانواده، صفا و محبت و گرمی دهند و با عقل و درایت مشکلات را حل و فصل نمایند.
همسر عاقل، امکانات خانواده و شرایط و اوضاع زندگی را خوب درک میکند و با توقعات بیجا و بلندپروازی همسرش را در فشار قرار نمی-دهد. اکثر اختلافات خانواده و کشمکش های زندگی، معلول جهالت و نادانی زن و شوهر یا یکی از آن ها است. زوجین هر چه عاقل تر باشند بهتر میتوانند همسرداری کنند و وسیله ی آسایش و خوشی همدیگر را فراهم سازند و از اختلافات و مشکلات بکاهند. همسر عاقل، گذشت و بردباری دارد و با بهانه های کوچک و جزیی زندگی را متلاشی نمیسازد.۱۱
عقل و هوش زن و شوهر در فرزندان نیز تاثیر دارد. فرزندان خانواده ی خوش فهم و با هوش، غالبا زیرک میشوند و برعکس، حماقت و نادانی پدر و مادر نیز معمولا به فرزند منتقل میشود همسر با هوش و عاقل بهتر میتواند در تعلیم و تربیت فرزندانش انجام وظیفه نماید. عقل و درایت یکی از عوامل باارزش خوش بختی محسوب میشود که به هنگام گزینش همسر باید کاملا مورد توجه قرار بگیرد. در همین زمینه امام علی(علیه السلام) میفرماید: «با انسان احمق و نفهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلایی است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.»۱۲همچنین امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «عقل، دلیل و راه نمای مومن است.»۱۳
۴٫ تفاهم اخلاقی
چهارمین عامل خوش بختی در خانواده تفاهم اخلاقی است چون زن و شوهر باید یک عمر با هم زندگی کنند. اگر خوش اخلاق باشند زندگی آن ها شیرین و دل پذیر و گرم و باصفا خواهد بود و با تفاهم اخلاقی مشکلات زندگی را حل و فصل خواهند کرد و برعکس اگر هردو یا یکی از آن ها بداخلاق باشند زندگی بر هر دو نفر سخت و دشوار خواهد شد و چیزی نمیتواند تلخی آن را شیرین سازد.
اخلاق نیک یکی از بهترین عوامل خوش بختی محسوب میشود که شامل راست گویی، امانت داری، خوش اخلاقی، خوش زبانی، خیرخواهی، پاکیزگی، باادبی، گذشت، بردباری، وظیفه شناسی، نجابت، عفت، کم توقعی، نرم خویی، رعایت اقتصاد در زندگی، شجاعت، ایثار و … که برای هر انسان یک مزیت واقعی است.برعکس این صفات، از نقاط نقص و ضعف انسان محسوب میشود مانند:تندخویی، خشم، دروغ گویی، خیانت، لج بازی، کینه توزی، حسادت، بدبینی، بیادبی، پررویی، بدزبانی، ترسویی، نفاق، پرتوقعی، بخل، کثیف بودن، ول خرجی و … در همین زمینه، روایات فراوانی وارد شده است.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: «اگر کسی به عنوان خواستگاری به نزد شما آمد که خلق و دینش را میپسندید، با او ازدواج کنید و اگر به این دستور عمل نکنید فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد.»۱۴و نیز در روایات دیگر میفرماید: «دخترت را به ازدواج انسان متقی و پرهیزگار درآور زیرا اگر دخترت را دوست داشته باشد او را اکرام و احترام میکند و اگر نسبت به او بغض داشته باشد به او ظلم نمیکند.»۱۵
«حسین بشار واسطی» میگوید: «به امام رضا(علیه السلام) نوشتم، یکی از خویشاوندان از دخترم خواستگاری کرده است اما بداخلاق است. امام فرمود: “اگر بداخلاق است دختر به او نده.”۱۶از روایات برمی آید که زن و شوهر بدون تفاهم اخلاقی نمیتوانند مشکلات زندگی را حل و فصل کنند. زندگی با همسر بداخلاق و بدرفتار و … رنج آور است و انسان هر روز آرزوی مرگ میکند زیرا دیدن حالات و رفتار و مشاهده ی گفتارهای بد او، از تحمل هر انسان صبور و شکیبایی خارج است. بنابراین، شرط اساسی زندگی سالم، صمیمی، بانشاط و باصفا، داشتن همسری خوش اخلاق و عفیف و نیک گفتار است.
۵٫ عفت و پاک دامنی
از جمله عوامل خوش بختی در خانواده عفت و پاک دامنی است. اگر ما به قرآن کریم و روایات معصومان دقت کنیم به خوبی میفهمیم که آنان بر عفت و پاک دامنی تاکید فراوان میکردند. قرآن شریف در همین زمینه میفرماید: «الزّانی لا یَنکحُ الا زَانیَهً او مُشرِکَه وَ الزّانیهُ لا یَنکحُهَا الا زَانٍ او مُشرِکُ وَ حُرّمَ ذَلک عَلَی المُومنین؛۱۷ مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمیکند و زن زناکار را جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود در نمیآورد و این کار بر مومنان حرام شده است.»
هم چنین رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: “خداوند متعال میفرماید: «وقتی اراده کنم که خیر دنیا و آخرت را برای یک مسلمان جمع کنم، قلبی خاشع و زبانی ذاکر و تنی صابر بر بلا به او عطا میکنم و همسری به او میدهم که از نگاه کردن به وی شادمان شود و آن زن در غیاب شوهر از نفس خود و مال [دارایی] شوهرش نگه داری کند.»”۱۸هم چنین امام صادق(علیه السلام) میفرماید: «کفو بودن در این است که عفیف و پاک دامن باشد و از امکانات اقتصادی نیز برخوردار باشد.»۱۹و نیز امام صادق(صلی الله علیه و آله و سلم) در باره ی سعادت و خوش بختی انسان میفرماید: «خوشا به حال کسی که مادرش عفیف و پاک دامن باشد.»۲۰
این که در فرهنگ دینی و سفارش پیشوایان معصوم(علیه السلام) به پاکی و عفت مردان و زنان تاکید فراوان شده، برای آن است که اگر پدر و مادر بدرفتار و ناپاک باشند و توجه به دستورات شرعی نداشته باشند، در اخلاق و روش کودک اثر نامطلوبی برجای خواهد گذاشت و اغلب کودکان به خصوص دختران قدم جای قدم مادران میگذارند.
آن چه که از این آیه و روایات به خوبی میفهمیم، این است که زندگی زناشویی بر پایه ی انحصار و اعتماد برپا می-شود. زن و شوهر قصد دارند تمام وجود یک دیگر را تصاحب نمایند و دیگر ی در این کانون راه نداشته باشد. مرد از همسرش انتظار دارد که چشم طمع از مردان بیگانه قطع کند و تمام وجودش را در انحصار او قرار دهد به مردان بیگانه نگاه نکند، محبت دیگری در دلش نباشد، زیبای هایش را در معرض دید دیگران قرار ندهد، با آن ها گرم نگیرد و شوخی و مزاح نکند و عفیف و پاک دامن باشد.
مرد به هنگام گزینش همسر، درصدد یافتن زن عفیف، با حیا و پاک دامن است که صد در صد مورد اعتماد باشد و این خواسته ی بسیار باارزش و مشروعی است زیرا زندگی با یک زن خیانت کار برای یک مرد غیور غیرقابل تحمل است. زن نیز به هنگام ازدواج درصدد یافتن شوهر عفیف و پاک دامنی است که صد در صد مورد اعتماد باشد، چشم چرانی نکند و دلش را از محبت زنان بیگانه خالی گرداند و تمام وجودش را در انحصار همسر مشروعش قرار دهد.