━•═•━🌿🍀🍃❀🌿❀🍃🍀🌿━•═•━
✳️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: سیزدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۷/۲۹
❇️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿🍀🍃❀🌿❀🍃☘️🌿━•═•━
بسم الله الرحمن الرحیم
چنانکه گذشت امام سجاد علیه السلام در این دعا از رفتارهای زشت وناشایست به خدا پناه می برند .
📝☘️ویژگی ناشایستی که امام از آن به خدا پناه می برد:
📝☘️و اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِيَةِ ، وَ اسْتِكْبَارِ الطَّاعَةِ
خدایا به تو پناه می برم از اینکه گناه در پیش چشم من کوچک شمره شود و اینکه طاعتهای خود را بزرگ بدانم .
⚡️کلمه استصغار از ریشه صغیر به معنای کوچک شمردن
⚡️استکبار از ریشه کبیر به معنای بزرگ دانستن
🔰امام علیه السلام دو آفت را در وجود انسان بیان می کنند:
1- گناهان پیش چشم ما کوچک باشد و این بسیار زشت هست.
2- طاعات خودمان را بزرگ ببینیم که این منجر به گناه دیگری به نام عجب می شود.
👈اهل معرفت معتقدند که گناه صغیره و کبیره نداریم وهر گناهی بزرگ است زیرا خدای سبحان قانونگذار است زمانیکه گناهی مرتکب می شویم، درواقع قانون و حریم خدا را شکسته ایم. ذات گناه ،گستاخی و خروج از مرز بندگی است .
👈این دوصفت ناپسند یک ریشه مشترک دارد و آن جهل است.
▪️اگر همیشه خداوند را حاضر و ناظر به خود بدانیم. چنانکه قرآن می فرماید: هو معکم اینما کنتم هرکجا که باشید ، خدا با شماست.
احساس حضور الهی سبب می شود که از سرکشی دست بردارم .پس قطعا کوچکترین گناه را معصیت خدا می دانیم.
▪️و اگر معتقد باشیم که خدا کارهایی را که انجام می دهیم، می بیند، طاعاتمان را در پیشگاه خدا بزرگ نمی ببینم چون اینقدر خدا عظمت دارد که این عبادات و رفتارهای خوب ما در پیشگاه عظمت خدا چیزی نیست .
🌴پیامبر اسلام اینطور بیان می نمودند:
▫️الهی ما عبدناک حق عبادتک:
خدایا ماحق عبادت تو را بجا نیاوردیم .یعنی نتوانستیم به آن جایگاه عبادتت برسیم.
▫️و ماعرفناک حق معرفتک:
خدایا به ان مقداری که حق معرفت تو و جایگاه معرفت توست، نتوانستیم به آن شناخت دست پیدا کنیم .
به همین دلیل است که آنقدر خدا پیش پیامبر عظمت دارد که پیامبر روزی 70مرتبه استغفار می کردند نه از معصیت بلکه از طاعات و رفتارهای خوبشان
🌴امام حسین علیه السلام در مناجات عرفه می فرمایند:
الهی من کانت محاسنه مساوی فکیف لا تکون مساویه مساوی:
پروردگارا بنده ای با تو صحبت می کند که خوبیهای او بدی است پس چگونه بدی های او بدی نباشد.
🌵آسیب کوچک شمردن گناه:غره شدن بر پروردگار است .
🍃آیه می فرماید: یا ایها الانسان ما غرک بربک الکریم چه چیزی تو را به پروردگارت مغرور کرد .
کوچک شمردن گناه سبب می شود که انسان به سمت گناهان بزرگتری برود.
⚡️بزرگ شمردن کارهای خوب موجب متوقف شدن و نرفتن به سمت کارهای خیر بزرگتر می شود.
🌴امام صادق علیه السلام می فرمایند:
🔺اتَّقُوا اَلْمُحَقَّرَاتِ مِنَ اَلذُّنُوبِ فَإِنَّهَا لاَ تُغْفَرُ
از گناهانی که کوچک شمرده می شود، بپرهیزید. زیرا که هیچ گاه آن ها بخشیده نمی شود .
🔺قلت و المحقرات؟
پرسیدم:گناهان کوچک چیست؟
🔺 قالَ اَلرَّجُلُ يُذْنِبُ اَلذَّنْبَ فَيَقُولُ :
حضرت فرمودند:انسانی گناهی مرتکب بشود و بعد اینطور بگوید
🔺طوبَى لِي لَوْ لَمْ يَكُنْ لِي غَيْرُ ذَلِكَ :خوشا به حال من اگر غیر از این، گناه دیگری نداشته باشم .
🌴امام کاظم علیه السلام:
🔸يا بُنَيَّ عَلَيْكَ بِالْجِدِّ: همیشه در راه بندگی خدا تلاش کن.
🔸لاَ تُخْرِجَنَّ نَفْسَكَ مِنَ حَدِّ اَلتَّقْصِيرِ فِي عِبَادَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ طَاعَتِهِ
وهیچ وقت خودت را از کوتاهی در عبادت خدا بیرون نشماروهیچ وقت احساس نکن که تمام طاعت را انجام داده ای
🔸فإِنَّ اَللَّهَ لاَ يُعْبَدُ حَقَّ عِبَادَتِهِ
زیرا خدا هیچ گاه به اندازه حق عبادتش اطاعت نشده است .
▫️همیشه احساس کن که تودرپیشگاه خدا مقصری .و حالت عارفانه امام این بوده است.
ادامه دارد ... ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️
🆔@quranlive
━•═•━🌿🍀🍃❀🌿❀🍃🍀🌿━•═•━
✳️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: سیزدهم
🗓 تاریخ: ۹۹/۷/۲۹
❇️ موضوع: دعای هشتم(قسمت دوم)
━•═•━🌿🍀🍃❀🌿❀🍃☘️🌿━•═•━
🌴سأَلَ أَعْرَابِيٌّ عَلِيّاً علیه السلام عَنْ دَرَجَاتِ الْمُحِبِّينَ مَا هِيَ
شخص اعرابی از امیرالمونین سوال کرد محبین خدا چه درجاتی دارند؟
🔸قالَ أَدْنَى دَرَجَاتِهِمْ مَنِ اسْتَصْغَرَ طَاعَتَهُ وَ اسْتَعْظَمَ ذَنْبَهُ
حضرت فرمودند: کمترین درجه محبین خدا کسانی هستند که طاعت خودشان را کم می بینند و گناهشان را در پیشگاه خدا بزرگ می بینند.
🔸 و هُوَ يَظُنُّ أَنْ لَيْسَ فِي الدَّارَيْنِ مَأْخُوذٌ غَيْرُهُ
این افرادنگاهشون این هست که اصلا تنهاگنهکار من هستم
🔸فغُشِيَ عَلَى الْأَعْرَابِيِّ فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ هَلْ دَرَجَةٌ أَعْلَى مِنْهَا
اعرابی بیهوش افتاد .زمانیکه به هوش آمد گفت :آیا درجه بالاتری از آن هست؟
🔸قالَ نَعَمْ سَبْعُونَ دَرَجَةً
حضرت فرمودند :بله ،هفتاد درجه بالاتر از این هم هست .
📝☘️ویژگی ناشایستی که امام از آن به خدا پناه می برد:
📝☘️و مُبَاهَاةِ الْمُكْثِرِينَ وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّينَ
خدایا به تو پناه می برم از فخرفروشی به ثروتمندان و خوارداشتن تنگدستان و فقرا
🔹مباهات از ریشه بهاء .بهاء به معنای زیبایی و حسن و جمال
درباب مفاعله معنای فخرفروشی دارد یعنی اینکه انسان زیباییهایش را به رخ دیگران بکشد.
🔹مکثر از کثرت به معنای زیادی و فراوانی است.
مکثر به افراد ثروتمندی می گویند که هرروز ثروتشان رو به افزایش است.
🔹الْإِزْرَاءِ به معنای تحقیر کردن است.
🔹مقل از ریشه قلت به معنای انسان تنگدست و فقیر
خدایا به تو پناه می برم که به ثروتمندان باثروت خودم به انها فخرفروشی کنم و نسبت به تهی دستان،انها راتحقیر کنم.
❓چرا بارفتار سبب تحقیر تنگدستان می شوم؟
زیرا در نزد ادم های فخرفروش،نمادها و معیارهای فضیلت برای آنها جابجاشده است.
🌳فضیلتهای واقعی با توجه به آیات قرآن:
🔅اولین فضیلت: علم .خداوند عالمان را برغیرعالمان رفعت داده است و می فرماید که باهم مساوی نیستند.
🔅دومین فضیلت: تقوا.ملاک کرامت را تقوا بیان می کند.
🔅سومین فضیلت: جهاد و سخت کوشی در راه خدا: خداوند جهادگران را برکسانیکه نشسته اند ،برتری داده است.
⚡️اگر اینها را فضل بدانیم دچار تفاخر،تظاهر و مصرف گرایی نمی شویم .
بایدبه فضیلت های واقعی مباهات کرد.
⚡️نتیجه رقابت با ثروتمندان، تحقیر دیگران خواهد بود.
واین نوع نگاه ریشه بسیاری از جرمها خواهدبود.
🌴پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: وَ مَنْ أَهَانَ فَقِيراً مُسْلِماً مِنْ أَجْلِ فَقْرِهِ وَ اِسْتَخَفَّ بِهِ فَقَدِ اِسْتَخَفَّ بِاللَّهِ وَ لَمْ يَزَلْ فِي غَضَبِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سَخَطِهِ حَتَّى يُرْضِيَهُ
اگر کسی به فقیر مسلمان بخاطر فقیر بودنش اهانت کند،حق خدا را خار کرده است و دایم در خشم الهی است تااینکه اوو را از خودش راضی کند.
🌴امام صادق علیه السلام: من استذل مومنا او مومنة او حقره لفقره او قلة ذات يده شهره الله تعالى يوم القيامة ثم يفضحه
اگر کسی مومنی را خوار کند و یا تحقیر کند بخاطرفقرش، خدا او را روزقیامت درمقابل همه رسوا می کند.
📚تکلیف: از جمله فضایل واقعی (علم.تقوا. جهاد در راه خدا)می باشد، آیات مربوط به این عناوین را بیان نمایید.
🌿🍀🍃✾🌿✾🍃🍀
🆔@quranlive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: چهاردهم
🗓 تاریخ:۹۹/۸/۶
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
بسم الله الرحمن الرحیم
چنانکه گذشت امام سجاد علیه السلام در این دعا از رفتارهای زشت وناشایست به خدا پناه می برند .
💠و سُوءِ الْوِلَايَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَيْدِينَا
خدایا به تو پناه میبرم از اینکه نسبت به کسانی که در اختیار من هستند و تحت ولایت و حمایت من هستند سرپرست بدی باشم
🔹سوءِ یعنی بدی و زشتی
🔹الْوِلَايَةِ یعنی قرب و نزدیکی(در این جا به معنای سرپرستی است)
🔹سوءِ الْوِلَايَةِ یعنی بد سرپرستی
🌀 انواع ولایت
1️⃣ ولایت حاکمان جامعه بر مردم
حاکم جامعه باید حقوق مردم را رعایت نماید،مانند حق امنیت ، حق مسائل فرهنگی ، حق مسائل اقتصادی و ... اگر حاکم به حقوق مردم رسیدگی نکند دچار سوءولایت شده است.
2️⃣ ولایت پدر بر فرزند
این ولایت در مرتبه ی اول شامل پدر است و در مراتب بعد شامل مادر نیز میشود .تربیت فرزند بر عهده پدرو مادراست ، اگر پدرو مادر وظیفه ی تربیتی خود را به درستی انجام ندهند دچار سوء ولایت شده اند.
3️⃣ مدیریت ،مسئولیت و سرپرستی گروه یا مکان خاص
اگر مدیر و یا مسئولی گرفتار منافع شخصی، گروهی و یا حزبی شود و وظیفه ی خود را در آن حوزه به درستی انجام ندهد دچار سوءولایت شده است.
4️⃣ ولایت بر اندیشه ها ( ولایت علمی)
در حوزه ی تعلیم و تربیت ، معلمان و مربیان باید با تسلط کامل و بدون چشم داشت به تعلیم دانش آموزان و متعلمین خود بپردازند ، اگر معلم بخل بورزد و بد رفتاری کند از مصادیق سوء ولایت است.
✓ امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق در مورد ولایت در حاکمیت چنین می فرمایند: ⬇️
اکنون که تو حاکم هستی و قدرت بدست آورده ای می بایست ۱_ با عدل و داد با مردم رفتار کنی۲_همچون پدری مهربان با مردم باشی۳_از نادانی مردم بگذر۴_در کیفر مردم شتاب نکن۵_نسبت به قدرتی که خداوند به تو عطا نموده شکرگذار باش
✓ امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق در مورد ولایت در علم چنین می فرمایند: ⬇️
خداوند تو را سرپرست علمی دانش آموزانت قرار داده است و در دانشی که به تو عطا کرده است درهای گنجینه های علمی را به روی تو گشوده است.
اگر به خوبی از عهده آموزش برآمدی و با دانش آموزانت بد رفتاری نکردی خداوند از فضل خودش بر تو خواهد افزود.
آموزش خوب و رفتار مناسب دو اصل مهم در تعلیم هستند .
اگر دانش خود را از دانش آموزانت دریغ کنی و در آموزش بخل بورزی خداوند کاری میکند که از علم و دانشت هیچ بهره ای نبری
✓ امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق در مورد ولایت پدر بر فرزند چنین می فرمایند: ⬇️
فرزندت از توست و در نیکی و بدی به تو وابسته است.
والدین مسئول رفتار ، اخلاق و توانمندی ها فرزندان هستند. حسن ادب ، هدایت به سوی خدا ، یاری کردن فرزند در اطاعت از خدا وظایف والدین نسبت به فرزندان است.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
💠و تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا
خدایا به تو پناه میبرم از اینکه شکر گزاری و تشکر را در حق کسانی که به من خوبی کرده اند را ترک کنم.
🔹اصْطَنَعَ از ریشه صنع است
سه کلمه ی صنع ، عمل و فعل معناهای متفاوتی دارند.
🔹کلمه ی فعل شامل همه رفتارها میشود(عمل و رفتاری که انسان یا حیوان و یا در طبیعت انجام می شود)این عملها یا همراه با اختیارهستند و یا از روی اختیار و اراده انجام نمیشوند.
🔹کلمه ی عمل یعنی هرگاه فعل انسان همراه با علم و آگاهی باشد به آن عمل گویند.
🔹کلمه ی صنع یعنی اگر عملی را که انسان بر اساس اختیار و آگاهی انجام می دهد در نهایت دقت انجام شود و همراه با ظرافت و زیبایی و آگاهی باشد آن کار را صنع گویند.
صانع یعنی خداوندی که رفتار او در نهایت دقت و ظرافت و اراده است.
اصطنع در این بخش از دعا یعنی انجام دادن کاری در نهایت دقت و ظرافت
🔹الْعَارِفَةَ یعنی معروف ، کار خوب را عارفه گویند.
🌀اولین وظیفه ی عقلانی انسان در مقابل کار خوب دیگران تشکر کردن است.
تشکر کردن دو نوع است: تشکر زبانی و تشکر عملی
🔹دو اصل مهم در این بخش از دعا
اصل اول : باید در مقابل خوبی های دیگران زبان تشکر داشته باشیم. ریشه ی عدم تشکر از خوبی های مردم ،کبر و عنانیت و نفسایت انسان است.
اصل دوم : در عمل خوبی های دیگران را باید جبران کرد.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
💠 أوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً
خدایا به تو پناه میبرم از اینکه کاری را انجام دهم که به نفع ظالم باشد.
توضیحات این بخش از دعا در جلسه آینده بیان خواهد شد.
🌐تکلیف ، در نهج البلاغه سه نوع ظلم مطرح شده است ،انواع ظلم ها را بیان نمائید
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: پانزدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۸/۲۰
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
💠وَ تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه شکر گذاری را در حق کسی که به من خوبی کرده است را ترک کنم.
🌀 مراتب شکرگزاری نعمتهای الهی
1️⃣ شکر قلبی و ذهنی
انسان قلبا اعتقاد داشته باشد که همه ی نعمت ها از جانب خداست. معرفت پیدا کردن نسبت به نعمت و صاحب نعمت
2️⃣ شکر زبانی
حمد و شکر خدا را بر زبان جاری کردن
3️⃣ شکر در مقام عمل و رفتار
نعمت ها را در مسیر خودشان به کار گرفتن
🔹امام سجاد علیه السلام در این بخش از دعا شکر به واسطه ی نعمت را مطرح میکنند و می فرمایند مبادا جزء آن دسته از مردم باشم که اگر کسی لطف و خوبی در حق من کرد شکرگزاری از او را ترک کنم.
شکر گزاری تنها به خدا اختصاص ندارد. رزاق خداست اما از پدر که زحمت کشیده و روزی فراهمکرده نیز باید تشکر کرد. هر کسی که در رسیدن من به نعمت تلاش کرده و واسطه ی رسیدن نعمت به من شده است می بایست شکرگزار او باشم و از او تشکر کنم.
💠 أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه کمک کار انسان ظالم باشم.
عضد یعنی یاری دادن
ظلم یعنی هر چیزی که از جایگاه خودش خارج شود.
🌀انواع ظلم
• ظلم نسبت به خود
• ظلم نسبت به خدا
• ظلم نسبت به بندگان خدا
🔹ظلم در این بخش از دعا شامل ظلم در حق مردم و جامعه می باشد (ظلم اجتماعی) .
🔹کمک رساندن به ظالم آیا متعلق به زمانی است که دارد ظلم میکند یا زمانی که ظلم نمیکند ؟
اگر ظالم مشهور به ظلم کردن باشد هرنوع کمک کردن به او مصداق یاری رساندن به ظالم است.
اگر ظالم مشهور به ظلم کردن نباشد هرگاه که ظلمی مرتکب شد او را یاری رسانیم مصداق یاری رساندن به ظالم هستیم.
💠 أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه رها کنم و تنها بگذارم انسان ستم دیده را
خذلان یعنی ناامیدی و رها کردن ( انسان حمایت خود را از دیگران بردارد)
ملهو یعنی حسرت و سوز و گداز (انسان ستم دیده را ملهو گویند)
با توجه به صفت قبل یعنی یاری رساندن فرد ظالم مشخص میشود این دو صفت با هم در ارتباط هستند.
🌀انسان دارای دو نوع هویت است
• هویت فردی
رفتارهایی که شخصا انجام میدهیم
• هویت اجتماعی
رفتارهایی که در قبال دیگران انجام میدهیم
🔹در قیامت هم از رفتارهای فردی و هم از رفتارهای اجتماعی سوال میشود.
🌀روش های کمک کردن به انسان های مظلوم و ستم دیده
✓ گوش دادن به غم و گرفتاری آنها
✓ کمک رساندن به آنها یکی از مصادیق آن قرض دادن مال یا پول
✓ برای فرد گرفتار از آبروی خویش مایه گذاشتن
📚 تکلیف : ارتباط بین فرازهای دعای ۳۸ صحیفه سجادیه و مطالب این جلسه را پژوهش کنید؟
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: شانزدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۹/۱۸
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
💠أَوْ نَرُومَ مَا لَيْسَ لَنَا بِحَقّ
🔹خدایا به تو پناه میبریم در مورد آنچه که در آن حقی نداریم آن را از تو طلب کنیم.
✓ کلمه نَرُومَ به معنای قصد و طلب کردن است .
🌀 ادعای غیر از حق یعنی اینکه انسان درجاهایی که حقی و شایستگی ندارد مدعی شود که در آنها دارای حق و شایستگی است ، مانند برخی که خودشان را صاحب کرامت معرفی میکنند در حالی که کرامتی ندارند .
برخی از افراد نیز هستند که ادعای سیادت و پیوند با اهل بیت علیهم السلام را دارند که ادعایی بدون حق است.
انبیاء و اولیاء الهي مردم را به سوی خدا دعوت می کرده اند، افرادی که مردم را به سوی خودشان دعوت میکنند مدعی هستند.
💠 أَوْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْمٍ
🔹خدایا به تو پناه میبریم از اینکه بدون علم حرف و سخنی را بگوییم که در آن هیچ علم و دانشی نداریم.
🌀 یکی از بزرگترین عوامل اختلاف در جامعه این است که مردم مدیریت کلام و زبان ندارند و از روی حدس و گمان صحبت میکنند.
🔹در سوره اسراء خداوند نهی می کند و می فرماید از آنچه که نسبت به آن اطلاعی ندارید پیروی نکنید .
انسان باید موقعیت شناس باشد و هر سخنی را بر زبان نیاورد.
💠 وَ نَعُوذُ بِكَ أَنْ نَنْطَوِيَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ
🔹خدایا به تو پناه میبریم از اینکه در دل پنهان کنم خیانت و فریب را
✓ کلمه نَنْطَوِيَ یعنی پنهان کردن و پوشاندن است(چیزی که انسان در دلش پنهان میکند)
✓ کلمه غِشِّ متضاد واژه نصح است نصح یعنی یکدست و خالص ، غش یعنی باطل را با حق مخلوط کردن.
نصیحت یعنی خیرخواهی ، خیر خواه برادر دینی خود بودن ، خیرخواهی یا قلبی یا زبانی و یا عملی است . برخی خیر خواهی را فقط در زبان خلاصه کرده اند.
غش یعنی خیانت و عدم خیرخواهی(خیرخواه دیگران نبودن)
💠 وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا
🔹خدایا پناه میبریم به تو از اینکه عجب نسبت به اعمالمان داشته باشیم
✓ کلمه عْجِبَ یعنی انسان به نفس خودش اعجاب و شگفتی داشته باشد .
✓ در فارسی عجب یعنی خودپسندی
🌀 علمای علم اخلاق عجب را دو نوع می دانند:
۱_ انسان نسبت به صفاتی که دارد خودنمائی کند
۲_ انسان نعمتی را که دارد به آن نعمت تکیه کند و نعمت دهنده را فراموش کند . یعنی خدا را فراموش کند و همه چیز را از خود بداند.
🔘 تفاوت عجب با تکبر
عجب مقدمه صفت تکبر است ، تکبر از عجب و خودپسندی شروع میشود اما در عجب تکبری وجود ندارد. من در پیش خودم خودپسند هستم و خودم را با دیگران مقایسه نمیکنم اما زمانی که خودم را با دیگران مقایسه کردم میشود تکبر مثلا من نسبت به دیگران زیبا هستم .
در عجب انسان نسبت به عملی که انجام داده شادمانی پیدا میکند که کاذب است.
📚 تکلیف : تفاوت بین عجب و ادلال چیست ؟
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: هفدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۹/۲۵
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
🔹در جلسه ی قبل صفت عجب توضیح داده شد و در این جلسه بحث را کامل و به ادامه ی شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه می پردازیم.
💠 دو تعریف از عجب
۱_ زمانی که نعمت و یا صفتی در انسان خیلی بزرگ باشد،این صفت کمال یا واقعا در انسان وجود دارد و یا اینکه صفت زشتی است و انسان گمان میکند برایش کمال است. آنگاه دچار عجب در رفتار میشود.
۲_ انسان نعمتی را بزرگ بداند بدون اینکه توجه ای به نعمت دهنده داشته باشد. این نوع عجب حالت نفسانی دارد.
🌀 بدترین نوع عجب
بدترین نوع عجب این است که انسان عمل زشت خود را زیبا ببیند ، زیبا جلوه کردن گناه از کارهای شیطان است.
ریشه عجب توهم است. انسان گمان میکند عملش زیبا و خوب است.اما در واقع زشتی است که در چشم انسان زیبا جلوه کرده است.
💠 تفاوت عجب و تکبر
عجب ریشه تکبر است ، عجب زمانی اتفاق می افتاد که انسان خودش را با خودش مقایسه میکند و نگاه واقع بینانه به شخصیت خود ندارد.اما در تکبر انسانی که عجب دارد خودش را با دیگران مقایسه میکند. خودش را برتر از دیگران میداند و به مرحله ی تحقیر کردن دیگران میرسد.
💠 تفاوت عجب با ادلال
ادلال یعنی انسانی که عجب دارد وارد مراتب دیگری میشود و نه تنها به خودش می بالد بلکه دارای چند صفت دیگر نیز می باشد. بر دیگران منت میگذارد و نسبت به دیگران متوقع است.به کارهای خود می بالد و انتظار دارد دیگران از او تشکر کنند. تشکر کردن را وظیفه مردم می داند و علاوه بر اینها دچار شادمانی کاذب میشود.
🌀انواع عجب
۱_ عجب درونی ، منشاء آن حالات درونی انسان است.
۲_ عجب بیرونی ، در اعمال انسان وجود دارد.
🔹یکی از آثار عجب توقف است ، انسان از توهم به توقف میرسد وتوقف باعت سقوط انسان به گناه و فساد میشود.
🔹دلیل عجب انسان ،ضعف توحید است زیرا انسان گمان میکند علت همهی کارها خودش هست ، همه را از جانب خود میداند و توفیقات الهی و اسباب خیر خدا را نادیده میگیرد.
🌀 آفات عجب
🔹اضطراب روحی ، وحشتناکترین تنهایی از نظر امام علی علیه السلام خودپسندی است، عجب برای انسان انزوا می آورد و انسان روابط اجتماعی اش با دیگر مردم قطع میشود.
🔹عجب دلیل کم خردی است
🔹عجب مانع رشد و فزونی است وانسان را متوقف میسازد.
🔹عحب باعث عدم قبولی اعمال انسان به درگاه خداوند میشود.
💠 وَ نَمُدَّ فِي آمَالِنَا
🔹خدایا به تو پناه میبریم از اینکه گرفتار مد در عمل شویم. (گرفتار آرزوهای طولانی)
• کلمه نَمُدَّ از واژه ی مُدَّ به معنای طولانی کردن است.
• کلمه آمَالِ یعنی آرزو
طبق روایات انسانی که آرزو ندارد انسان موفقی نخواهد شد.انسان باید آرزوها را تبدیل به اهداف کند و به سوی آنها حرکت کند. انگیزه ی بسیاری از رفتارهای ما در زندگی آرزوها هستند.گرفتار آرزوهای طولانی شدن یعنی اینکه نگاه غیر واقع بینانه به آرزو داشتن.
🌀 سه جنبه منفی در آرزوها
۱_ نپختگی آرزو ، انسان آرزو داشته باشد بدون توجه به توانایی ها ،مقدورات، جایگاه، امکانات و ظرفیت خودش
(نسنجیده آرزو داشتن)
۲_ انسان آرزو داشته باشد ولی برای رسیدن به آن تلاش نکند.رسیدن به موفقیت نتیجه تلاش است.
۳_ انسان بی و حد اندازه آرزوی خودش را تصور کند، آرزوهای طولانی باعث میشوند ابتدا انسان از مسیر درست خارج شود و سپس باعث میشود یاد آخرت را فراموش کند.
💠 وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ
🔹خدایا به پناه میبریم از اینکه بدیهایی که درون ما است آشکار شوند.
• کلمه سُوءِ به معنای بدی است.
• کلمه السَّرِيرَةِ به معنای هر چیزی را که انسان در دلش پنهان میکند .
🔹سریره دو نوع است
سوء سریره (پنهان داشتن عقاید نادرست) ، حسن سریره(پنهان داشتن عقاید درست)
در این بخش از دعا سوء سريره مد نظراست. حضرت می فرمایند خدایا به تو پناه می برم از اینکه بدی های من که در درون من پنهان هستند آشکار شوند. سنت خدا این است که زشتی یا زیبائی که انسان در درون خودش پنهان میکند بالاخره آشکار میشود،و در عمل او نشان داده میشود.
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: هجدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۱۰/۲
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
💠 ادامه ی توضیحات عبارت وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ
🔹خدایا به تو پناه میبریم از اینکه بدی هایی که درون ما هست آشکار شوند.
سریره یعنی چیزی که انسان در وجود خودش پنهان میکند ، حال این سر میتواند حسن سریره باشد یا سوء سريره باشد . منظور حضرت در اینجا عقاید بد است که انسان میتواند در وجود خودش آن را مانند یه راز پنهان کند.
🔷 تقسیم بندی افراد بر اساس ظاهر و باطن
🔹دسته اول : انبیاء ، اولیاء و انسان های پاک هستند که نیتهاشون پاک است و باورهاشون حسن سریره است . اعمالشون منطبق بر پاکیزگی درونشان هست و رفتارشان از باورهای درستشون سرچشمه میگیرد. درون و بیرون این گروه با هم منطبق است.
🔹دسته دوم : افرادی که درونشان (افکار،اعتقادات و باورها) شر است . بیرونشان بیانگر درون آنهاست و رفتارهای ناپسند انجام میدهند.
🔹دسته سوم : افرادی که درونشان خیر است، اندیشه هایشان پاک است ولی در مرحله ی عمل نمی توانند اندیشه های پاکشان را به مرحله ی عمل برسانند و مرتکب گناه میشوند.
🔹دسته چهارم : افرادی هستند که درونشان و عقایدشان ناپاک است ولی رفتارهایشان پاک و درست هست اینان همان منافقان هستند.
🔷 علت و سبب ایجاد سوء سريره
افکار ، ذهن و هواس جسمی ورودی های درون انسان است ،باید مراقب آنچه که از بیرون دریافت میکنیم باشیم . اگر ورودی ها پاک باشند اعمال پاک میشوند ولی اگر ورودی های انسان یعنی افکارش و عقایدش ناپاک باشد رفتارهای ناشایست مرتکب میشود . با دریافت هایی که از دیگران دریافت میکنیم در وجودمان یا حسن سریره پنهان میکنیم و یا سوء سريره
💠 وَ احْتِقَارِ الصَّغِيرَةِ
🔹 خدایا به تو پناه میبریم از اینکه صغیره را حقیر بشمارم ، گناه صغیره را کوچک پنداشتن
گناهان دو دسته هستند : صغیره و کبیره
صغیره و کبیره بودن گناهان به دلیل اثر آنهاست یعنی آثاری که از خود بر جای میگذارند. به جهت اینکه در گناه حرمت خداوند نادیده گرفته میشود تفاوتی بین گناه صغیره و کبیره نیست.اصرار و تکرار گناهان کوچک آنها را تبدیل به گناه کبیره میکند.
💠 وَ أَنْ يَسْتَحْوِذَ عَلَيْنَا الشَّيْطَانُ
🔹خدایا بر تو پناه میبرم از اینکه شیطان بر من غلبه پیدا کند.
🌀تسلط شیطان بر انسان از منظر قرآن
۱_ همز، همزات شیطان یعنی تحریکات شیطان
۲_ نغض ، یعنی برانگیختن
۳_ حوذ ، یعنی تسلط کامل شیطان بر انسان
شیطان بر چه کسی تسلط پیدا نمیکند؟کسانی که در راه بندگی خدا هستند. انسان بر چه کسانی تسلط پیدا میکند؟ کسانی که به جای خدا ، شیطان را سرپرست خود قرار داده اند.
💠 أَوْ يَنْكُبَنَا الزَّمَانُ
🔹خدایا به پناه میبرم از اینکه زمانه بر سر ما نکبت ببارد.
• کلمه ی يَنْكُبَ از ریشه نکبت و به معنای مصیبت است.
منظور حضرت این است که خدایا از مصیبتهای روزگار به تو پناه میبرم .
🌀 مصیبت روزگار چیست؟ این اسناد مجازی است. روزگار برای انسان مصیبت ایجاد نمیکند بلکه انسانها هستند که باعث گرفتاری هم میشوند ، بخشی از مصائب از سوی خدا هستند و برخی از سوی خودمان است.
از مجموع مصیبتها حضرت به خدا پناه میبرند.
💠 أَوْ يَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه سلطانی اقتدار خود را به کار ببرد و بخواهد ما را درهم بشکند.
• کلمه ی يَتَهَضَّمَ از ریشه ی هَضَّمَ به معنای خرد شدن و شکستن است .
حضرت در اینجا میفرمایند خدایا به تو پناه میبریم از اینکه سلطان ظالم بخواهد با قدرت خودش ما را در زندگی خورد کند.
در انسان دو میل ظلم به دیگران و عدالت ، عدل وجود دارد.
📚 تکلیف : تفاوت اسراف و تبذیر را با توجه به آیات قرآن بیان کنید؟
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: نوزدهم
🗓 تاریخ:۹۹/۱۰/۲۴
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
💠وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ
🔹خدایا به تو پناه می بریم از اسرافکاری
• معنای اولیه کلمه ی تناول یعنی اخذ کردن و گرفتن چیزی است
• معنای دیگر کلمه ی تناول یعنی اقدام ، عمل و انجام هر کاری
• اسراف یعنی خارج شدن از حد اعتدال
• تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ یعنی عملی که اسراف در آن رخ بدهد
🌀 اسراف چه زمانی رخ می دهد و تفاوت آن با تبذیر در چیست؟
گاهی اوقات اصل یک کار صحیح و درست است اما زمانی که از حد خودش خارج می شود اسراف اتفاق می افتاد. ولی تبذیر در جایی اتفاق می افتد که اصل کار از ریشه نادرست است مانند قمار( سرمایه گذاری نادرست)
🌀 محدوده و مفهوم اسراف
۱_ اسراف در موارد اقتصادی و مادی
۲_ اسراف در رفتارهای غیر عقلانی مانند قوم لوط (سوره اعراف آیه ۸۱)
۳_ اسراف در حوزه ی مسائل حکومتی و سیاسی مانند فرعون(سوره دخان آیه ۳۱)
۴_اسراف در مسائل حقوقی مانند حکم قصاص که برای جلوگیری از تجاوز به حقوق دیگران وضع شده است (سوره اسرا آیه ۳۳)
۵_اسراف در عاطفه و محبت
۶_اسراف در دشمنی
🌀 بزرگترین و بدترین نوع اسراف
اسراف در جان و وجود است (سوره زمر آیه ۵۳) یعنی انسان عمر خودش را در مسیر درست استفاده نکند.
🌀 اقتار مقابل اسراف است
🔹وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً «سوره فرقان آیه۶۷»
آنان كه هرگاه انفاق كنند، نه از حد گذرند و نه تنگ گيرند و ميان اين دو روش اعتدال دارند.
• اقتار یعنی انسان از حد مصرفش تفریط کند ، بخیل باشد
• اسراف یعنی افراط و اقتار یعنی تفریط ، مابین این دو حالتی است به نام قوام یعنی میانه روی
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
💠وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ
خدایا من به تو پناه میبرم از اینکه کفاف در زندگی من نباشد
• فقدان یعنی نبودن
• الْكَفَافِ از ریشه کف به معنای باز داشتن است ، کفاف یعنی چیزی که انسان به وسیله آن نیاز خود را برطرف میکند و نیازی به دیگران ندارد.
🔷 انواع درخواست و سوال از منظر قرآن
۱_سوال علمی که کلید فهم است
۲_ سوال تقریری ، در دادگاه ها برای اقرار گرفتن از متهم سوال میشود. این نوع سوال در قیامت نیز وجود دارد.
۳_ سوال مادی ، درخواست نیاز از دیگران کردن، از دیگران بخواهد که نیازهای مادی او را تامین کنند.
🔹در روایات کلمه کفاف همراه با کلمه عفاف به کار رفته است
• عفاف یعنی خویشتن داری و عزت نفس
• خدایا اگه من نیازی پیدا کردم به گونه ای آن را برطرف کن که عزت نفس من حفظ شود.
• یکی از دعاهای پیامبر(ص) در حق دیگران ، درخواست کفاف و عفاف بوده است یعنی خدایا آنقدری به دیگران مال و ثروت بده که هم نیاز مادی فرد تامین شود و هم به گونه ای این نیاز برآورده شود که عزت نفس و پاکدامنی فرد حفظ شود.
• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
💠 وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ
خدایا به تو پناه میبرم از اینکه دشمن شاد بشوم
• شَمَاتَةِ یعنی شادمانی دشمن از آسیب هایی که به ما میرساند(معادل کلمه ی سرزنش است)
ادامه مباحث در جلسه ی آینده بیان خواهد شد
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quranlive
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
❄️#خلاصه_کرسی_درسهایی_از_صحیفه_سجادیه
💬 جلسه: بیستم
🗓 تاریخ:۹۹/۱۱/۱
❄️ موضوع: دعای هشتم
━•═•━🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿━•═•━
💠 وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه دشمن شاد شوم
🌀 انواع دشمن
۱_ دشمن بیرونی و محسوس،که دشمن دنیای انسان هستند مانند دیگر کشورها که دشمنان کشورهای مسلمان هستند
۲_ دشمن بیرونی و محسوس، ولی دشمن آخرت انسان هستند مانند دشمنی با بینش ها و ارزشها
سوره تغابن آیه ۱۴ بیانگر این مطلب است گاهی دشمن انسان همسر و فرزندان او می باشد
۳_ دشمن درون انسان
سوره یس آیه ۶۰ _ شیطان دشمن درونی آدم است.
۴_ دشمن ترین دشمنان ، نفس انسان است
💠 وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَكْفَاءِ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه نیازمند به سوی همردیفان خود باشم
• کلمه الْأَكْفَاءِ جمع کف است ، کف یعنی شبیه و نظیر.
مردم و انسان ها در خلقت اولیه همکف و شبیه یکدیگر هستند .
اما منظور حضرت در این بخش از دعا که می فرمایند؛ خداوندا به تو پناه میبرم از اینکه نیازمند همردیفان خود باشم شاید به این معنا باشد که: خداوند از نظر مالی مرا بی نیاز کن که در مسائل مالی محتاج دیگران نباشم.
🌀 دسته بندی انواع فقر
🔹دسته اول:
۱_ فقر الی الله
همه ما انسانها فقیر الی الله هستیم . در جسم ، روح و توانمندی هامون نیازمند خدا هستیم. این فقری که ما نیازمند خداوند هستیم همان فقری است که پیامبر فرمودند: الفقر فخری این نوع فقر معنوی است و مادی نیست.فقر به سوی خدا شکوهمند است و باعث افتخار
۲_ فقر الی الناس
فقر به سوی مردم یعنی نیازمند مردم بودن و نتیجه آن ذلت و خواری است.
🔹دسته دوم :
۱_ فقر علی الله یعنی بی نیاز دانستن خود از خدا که مذموم و ناپسند است
۲_ فقر من الله یعنی خداوند سبحان برخی از انسانها رو از جهت مادی در سطحی قرار داده که فقیر و نیازمند به دیگران هستند. این نوع فقر به خاطر خواری و پستی مردم نیست.اما همین فقر مادی میتواند بد و ناپسند باشد و موجب تغیان شود
فقر مادی دو جنبه دارد یا ارزش دارد و یا ضد ارزش است.
اما منظور حضرت در اینجا فقر نفس است که انسان با ذلت و خواری نیاز خودش را به مردم نشان دهد.
💠 وَ مِنْ مَعِيشَةٍ فِي شِدَّة
🔹و خدایا به تو پناه میبرم از معشیت در شدت
• کلمه مَعِيشَةٍ از عیش به معنای حیات و زندگی است
این فراز از دعا اشاره به فقر مادی دارد.
💠 وَ مِيتَةٍ عَلَى غَيْرِ عُدَّةٍ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از مرگی که بدون عده باشد
• عُدَّةٍ یعنی چیزی که انسان برای سفر آماده میکند.
• خدایا به تو پناه میبرم از اینکه بمیرم در حالی که هیچ زاد و توشه ای نداشته باشم
💠 وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى
🔹خدایا از آن حسرت بزرگ به تو پناه میبرم
• تفاوت ندامت و حسرت
حسرت شامل کارهایی میشود که انسان انجام نداده و غفلت و کوتاهی کرده
ندامت یعنی تاسف خوردن بر کارهایی که انسان آنها را انجام داده است.
یوم الحسره و یوم الندامه از نام های قیامت است.
🔹حسرت عظمی چیست؟
حسرت برای آخرت است و شامل قیامت میشود.
💠 وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى
🔹خدایا به تو پناه میبرم از مصیبت کبری
• انواع مصیبت
۱_ مصیبت کوچک مانند مصیبت های دنیایی (گرفتاریهای دنیوی)
۲_مصیلت بزرگ مانند مصیبت در دین
مصیبتی که دین را تهدید میکند و پایه های دیانت متزلزل میکند و در عقاید انحرافی و باطل گرفتار شود.
💠 وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از بدترین شقاوتها
شقاوت جبران ناپذیر شقاوتی است که انسان را گرفتار آتش جهنم میکند.
💠 وَ سُوءِ الْمَآبِ وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ وَ حُلُولِ الْعِقَابِ
🔹خدایا به تو پناه میبرم از اینکه بازگردم به سوی تو در حالیکه که بد برگردم (نیکو برنگردم) و در حالی که محروم از ثواب در پیشگاه تو باشم و در حالی که عقوبت تو بر من دائم و ماندگار باشد.
حضرت در این فرازله خدا پناه میبرند از بازگشت بد به سوی خدا و محرومیت از ثواب
💠 اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
🔹خدایا بر محمد و آل محمد درود و تحیت فرست
💠 وَ أَعِذْنِي مِنْ كُلِّ ذَلِكَ بِرَحْمَتِكَ وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ
🔹خدایا از همه این صفات به رحمت تو پناه میبرم نه تنها خودم بلکه همه ی مردان و زنان مومن را در رحمت تو قرار میدهم .
• یکی از آداب دعا عمومیت داشتن دعاست یعنی برای همه دعا کردن چون رحمت و مغفرت خدا وسیع است .
💠 يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين
حضرت در پایان دعا ، دعای خود را به رحمت الهی گره میزنند . رحمت خداست که همه چیز را در برگرفته.
🌿❄️🍃❀❄️❀🍃❄️🌿
🆔@quralive