May 11
به نام خدا
➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿
◀️ #خلاصه_کرسی_خانواده_قرآنی2
💬 جلسه: دهم
🗓 تاریخ: ۹۹/۷/۹
⏺ موضوع: ویژگیهای آموزش دینی (قسمت ۱)
➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿
🗂 بحث امروز درباره آموزش دین است؛ یعنی چگونه دین را به فرزندان خود یاد بدهیم؟
زمانی که بحث آموزش مطرح میشود باید ببینیم که:
۱. منظور از دین چیست؟
۲. آموزش به چه معناست؟
۳. از چه شیوههایی میتوان برای آموزش دین استفاده کرد؟
🌕 منظور از دین:
معارف اسلام سه دسته است: اصول عقاید، اخلاق و رفتار. منظور از اصول عقاید همان باورها است. اخلاق، ملکاتی که در وجود انسان است و معمولا عاملی برای رفتار است؛ مثلا سخاوت در مقابل بخل، شجاعت در مقابل ترس و ... ، و رفتار همان مسائل فقهی است که در رسالههای توضیح المسائل دیده میشود.
♻️ رابطه آنها به این صورت است که:
تمام رفتارهای ما معلول اخلاق است؛ مثلا انسانی که سخاوتمند است، انفاق هم میکند. انسان شجاع، از خودش شجاعت نشان میدهد و انسان ترسو رفتارهای خوبی ندارد. یا وقتی کسی را دوست داریم، نوع رفتار ما با او به گونه خاصی است؛ و زمانیکه از کسی کینه داشته باشیم، نحوه رفتار ما هم با او فرق میکند.
تمام اخلاقها معلول باورهای ما هستند؛ یعنی اگر بخواهیم یک اخلاق را درست کنیم، باید اول باورها را در وجود فرزند ایجاد کنیم.
پس اصول اعتقادات عاملی برای اخلاق است و اخلاق، عاملی برای رفتار.
🎾 نحوه آموزش اصول دین به فرزندان:
اصول اعتقادات مربوط به عقل است و یک بحث اندیشهای است. فرزندان دو دستهاند: فرزندانی که به سن استدلالهای عقلی رسیدهاند؛ و فرزندانی که به سن استدلالهای عقلی نرسیدهاند؛
💢 برای فرزندانی که به بلوغ عقلی رسیدهاند، چون مبنای اصول عقاید، عقل است، باید تک تک اصول اعتقادی را برای آنها با استدلال و به صورت عقلانی اثبات کرد؛ وجود خدا، عدالت خدا، معاد و ... همه باید برای آنها اثبات شود.
💢 اما فرزندانی که هنوز به سن استدلالهای عقلی نرسیدهاند؛ مثلا برای فرزند ۷، ۶، ۵ یا ۴ ساله خود، قصههای مربوط به اعتقادات و باورها را بازگو کنیم یا بازیها را بر همین اساس بچینیم؛ به عنوان مثال از نعمتهای خدا قصه بسازیم یا قصهای که در آن استجابت دعا وجود دارد یا زندگینامه و تاریخ اهل بیت (علیهمالسلام) را برای او تعریف کنیم.
🔰در حیطه اخلاق، باز هم آموزش برای کوچکترها میتواند در قالب قصه، بازی و تمثیل باشد؛ مثلا داستانهایی از شجاعت اهل بیت را برای او بازگو کنیم تا بداند شجاعت یعنی چه؟! داستانهایی درباره تواضع، درباره صبر و ... .
🔰اما در مورد فقه و رفتارشناسی روشهای گوناگونی وجود دارد. مثلا برای آموزش نماز به استدلال، نیازی نداریم و راههای گوناگونی داریم.
🔴 اصول دین:
برخی اصول دین را ۳ یا ۵ مورد میدانند؛ ولی ما معتقدیم اصول دین بیشتر از ۵ مورد است.
🕋 اصل اول؛ توحید: در بحث توحید زیرمجموعههای زیادی داریم: وجود خدا، سنتهای الهی (در قرآن کریم بیش از ۲۰۰ سنت الهی داریم؛ مانند هدایت، نعمت، استجابت دعا، نجات دادن، ریزش برکات و ...)، صفات خدا و ... ؛
🕌 اصل دوم؛ رسالت و امامت: پیامبرشناسی، رسالت پیامبر، ویژگیهای پیامبر، چرا پیامبر و امام آمد؟ امام کیست؟ وظیفه امام چیست؟ وظیفه ما در مقابل امام چیست؟ و ... ؛
🏜 اصل سوم؛ معاد: اصل معاد را میتوان در قالب تمثیل گفت، آن هم با محوریت قانون جزا. فرزند باید بداند که در قیامت، جزا مطرح است. البته برای کوچکترها که میترسند، میتوان ابتدا بهشت را گفت؛ ولی برای فرزندانی که بالغ شدهاند، باید به صورت استدلالی، آیات معاد را گفت. معاد را برای بچههای کوچک در قالب قصه و تمثیل، و برای بزرگترها با استدلال بگوییم؛
🧠 اصل چهارم؛ انسانشناسی: انسان کیست؟ انسان، خلیفهالله است و باید برای فرزند توضیح بدهیم که خلیفهالله بودن یعنی چه؟ اینکه انسان قابلیت رشد معنوی دارد یعنی چه؟ ابعاد انسان را برای او توضیح بدهیم؛
📖 اصل پنجم؛ قرآن: ایمان به قرآن و کتابشناسی را برای فرزندمان توضیح بدهیم. قرآن کتاب علمی و کتاب هدایت است نه کتاب داستان و رُمان؛
🕊 اصل ششم؛ ملائکه شناسی: ایمان به ملائکه، شناخت نقش ملائکه در زندگی ما و ... ؛
🛤 اصل هفتم؛ هدفشناسی: از همان ابتدا باید به فرزند یاد بدهیم که هدف او از زندگی چیست؟ آیا دنبال دنیاست یا آخرت؟
🚥اصل هشتم؛ معیارشناسی: معیارهای ارزشی در جامعه؛
📝 نکته در بحث اخلاق:
امام صادق (علیهالسلام) در روایت جنود عقل و جهل، هفتاد مورد از اخلاق را مطرح کردهاند؛ مثلا شکر در مقابل کفران، سخاوت در مقابل بخل و ... که باید برای فرزند توضیح داده شود.
برای توضیح اخلاق به فرزند، فقط این نیست که بگوییم شجاعت وجود دارد؛ بلکه باید بررسی کنیم و اگر خواستیم در وجود فرزندمان نهادینه شود، باید از اصول اعتقادات شروع کنیم.
ادامه دارد ... ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️
🆔@quranlive
به نام خدا
➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿
◀️ #خلاصه_کرسی_خانواده_قرآنی2
💬 جلسه: دهم
🗓 تاریخ: ۹۹/۷/۹
⏺ موضوع: ویژگیهای آموزش دینی (قسمت ۲)
➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿➖➿
🔵 شیوههای آموزش:
🖼 قصه: دین را در قالب قصه به فرزند آموزش بدهیم.
🌽 تمثیل: در قرآن کریم، ۱۲۰ مورد، تمثیل داریم؛ به عنوان نمونه: "مَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ اَموَالَهُم ..." : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند مانند دانهای که میکارند، هفتصد برابر میشود.
🔬 استفاده از وسایل کمک آموزشی: حضرت ابراهیم (علیهالسلام) بتها را شکست و تبر را بر دوش بت بزرگ گذاشت و فرمود: "بَل فَعَلَهُ کَبِیرهم ..." . آنها به خودشان آمدند و گفتند: بتها که کاری نمیتواند بکند.
🎯 بازی: در قالب انواع بازی، بسیاری از معارف دینی را میتوان گفت.
🎨 نقاشی: روایت داریم، فردی از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) پرسید: صراط مستقیم چیست؟ پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) یک خط صاف کشیدند و چندین خط کج در کنار آن و فرمودند: خط راست، صراط مستقیم است و خطهای کنار، غیر مستقیم.
🏆 مسابقه: در قدیم مسائل دینی در قالب معما مطرح میشد و بسیار اثرگذار بود.
🎬 تئاتر: در قالب تئاتر، میشود بسیاری از معارف دینی را آموزش داد.
⁉️ پرسش و پاسخ: اجازه بدهیم فرزندان مان سوال بپرسند و ما جواب بدهیم یا ما بپرسیم و آنها جواب بدهند. روح سوال را در فرزند ایجاد کنیم.
📩 نامه: مثلا مادر، نامهای به فرزندش بنویسد و برخی مسائل دینی را به او آموزش بدهد.
💥 لطیفه: فرزندان ما شادی و لطیفه را بسیار دوست دارند.
📸 هنر: فیلم، عکس، کلیپ، انیمیشن که بچهها خیلی دوست دارند و دشمن از این ابزارها استفاده میکند. سامری، گوسالهای طلایی ساخت که: "لَهُ خُوَار"؛ وقتی باد میآمد صدای گاو میداد. با همین گوساله، مردم را مشرک کرد. ما باید از این هنر برای مومن کردن مردم استفاده کنیم.
📋 شعر: شعرها را بچهها حفظ میکنند و یاد میگیرند.
📟 تدریس عملی: اینکه فرزندان در معرض رفتارهای دینی قرار بگیرند؛ مثلا به عیادت بیمار برویم تا فرزند تحت تاثیر قرار بگیرد.
🔍 تدریس مشاهدهای: یعنی ما انجام بدهیم تا ببیند و یاد بگیرد. مثلا من نماز میخوانم، وضو میگیرم، به خانه کسی میروم و سلام و احوالپرسی میکنم، تو نگاه کن و انجام بده تا یاد بگیری.
🛶 تمرین: فرزندان تمرین کنند و ما نگاه کنیم و اشکالات آنها را بگیریم.
🔴 شیوههای خداوند در آموزش معاد:
خداوند برای آموزش معاد به بندگان، ۶ روش دارد:
1⃣ وقتی حضرت ابراهیم (علیهالسلام) جنازهای را دید که نیمی در خشکی و نیمی در دریا بود، از خدا پرسید چگونه میخواهی در قیامت آن را جمع کنی؟ خداوند فرمود: مگر ایمان نداری؟ حضرت فرمود: چرا، ولی میخواهم مطمئن شوم. خداوند فرمود: چند پرنده را قطعه قطعه کن، سر کوه بگذار و صدایشان بزن تا ببینی چگونه زنده میشوند.
2⃣ حضرت عُزیر (علیهالسلام) به روستایی رسید که همه مرده بودند و پرسید چگونه آنها را زنده میکنی؟ خوابید و پس از ۱۰۰ سال که خدا او را زنده کرد، فرمود: به الاغ خود نگاه کن تا ببینی چگونه زنده میشود. ما اینگونه مردگان را زنده میکنیم.
3⃣ در یک جا خداوند میفرماید: همین که ما عیسی (علیهالسلام) را بدون پدر متولد کردیم، معلوم است میتوانیم در قیامت، شما را از خاک زنده کنیم.
4⃣ نمونه چهارم خداوند میفرماید: ما اصحاب کهف را بیدار کردیم تا مردم بدانند قیامتی هست.
5⃣ خدا مثال میزند به اینکه وقتی باران میبارد، زمین دوباره زنده میشود. قیامت هم همینطور است، مانند زنده شدن گیاهان.
6⃣ شیوه ششم استدلال بر قیامت است که خیلی جاها خداوند در قرآن استدلال میکند که قیامت هست.
📝 نکته تکمیلی:
روایتی از امام رضا (علیهالسلام) است که فرمودهاند: اوقات شبانهروز خود را چهار قسمت کنید: عبادت، کار، دور هم نشستن، تفریح، سرگرمی و شادی حلال، که اصل بر تفریح است. اگر شادی و سرگرمی حلال را بگیرید، عبادت و کار و همنشینی هم تعطیل خواهد شد.
در آموزش مسائل دین به دلیل حساسیت آن، سعی کنیم دین را با جذابیت، به فرزندانمان بیاموزیم. شیوه آموزشیمان نیز همراه با شادی، تفریح و سرگرمی باشد.
📚 تکلیف:
خدای تعالی در قرآن کریم از شیوههای فراوانی برای آموزش مسائل دینی استفاده کرده است؛ مثلا زمانیکه قابیل، هابیل را کشت، نمیدانست با جنازه او چه کند، خداوند به او آموزش داد که چگونه برادرش را دفن کند. فکر کنید و بگویید که در کنار این آموزش، خداوند چه اصولی را به قابیل یاد داد؟
╭┅❀🍃🖤🍃❀┅╮
🆔 @quranlive
╰┅❀🍃🖤🍃❀┅╯
به نام خدا
➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖
◀️ #خلاصه_کرسی_درسهایی_از_نهج_البلاغه_2
💬 جلسه: پنجم
🗓 تاریخ: ۹۹/۷/۱۳
⏺ موضوع: اهمیت و جایگاه مشورت ومشاوره
➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖➰➖
انسانهابایدبه این نکته پی ببرند که بی نیاز ازمشورت و مشاوره نیستند. چنانکه در روایات فراوان نیز به این امر توصیه شده است.
🔹حکمت۱۱۳ وقال علیه السلام:.....ولامظاهره اوثق من المشاوره. ....وهیچ پشتیبانی مطمئن تر از مشورت و مشاوره نیست. مظاهره به معنای پشتیبانی ودلگرمی است .
ازاین روایت بدست می اید که برخی پشتشان به چیزهای دیگری گرم می باشد: پول،شهرت،زیبایی...
🔹حکمت۱۶۱ وقال علیه السلام: من استبد برایه هلک و من شاور الرجال شارکها فی عقولها.
امام علی علیه السلام می فرمایند:هرکس خودرای باشد،هلاک و تباه شد
فرمودند هلاک شد نه اینکه هلاک می شود. نقطه مقابل مشاوره ،استبداد هست .
انسانها دوگروهند یا مستبدند که هلاک می شوند ویا با دیگران مشورت می کنندکه طبیعتا در عقل و خرد آنها شریک می شوند.
📝نکته .رجال به معنای مرد نیست بلکه به معنای مردم ،انسانهاست .
🌼فایده مشورت چیست؟
🔸1-استفاده ازعقل دیگران: شارکها فی عقولها
🔸2-شناخت موارد اشتباه: حکمت۱۷۳ من اسقبل وجوه الاراء عرف مواقع الخطا. کسیکه از نظرات مختلف(یا منشا آراء وجهات مختلف) استفاده کند، موارد اشتباه رامی فهمد.
اینکه انسان از دیگران نظرخواهی کند نشانه تواضع است.
استشاره از استخاره مهمتر است.
🔸3- هدایت:حکمت۲۱۱ الاستشاره عین الهدایه .طلب مشورت و نظرخواستن خودش عین هدایت هست.
*بعضیها عین راچشم معنا کرده انداستشاره چشم هدایت هست.
*بعضی عین راچشمه معنا کرده اند.چشمه هدایت است یعنی می جوشدوقتی مشورت خواهی می کنی ،نظرات خوب و صاف بدستت می آید، البته به شرطی که انسان با اهلش مشورت کند.
♦️نامه۵۳،طولانی ترین نامه امیرالمومنین وخطاب به مالک اشتر هست.
♦️در بخشی از این نامه به جایگاه صحیح مشورت اشاره شده .حضرت ازمشورت کردن باچندنفرنهی می کنند
ولاتدخلن فی مشورتک بخیلا یعدل عن الفضل ویعدک الفقر و لاجبانا یضعفک عن الامور ولا حریصا یزین لک الشره بالجور فان البخل والجبن و الحرص غرائز شتی یجمعها سوءالظن بالله
🔰باچه کسانی مشورت نکنیم؟
لاتدخلن فی مشورتک
☘۱.بخیلا :بخیل.زیرابخیل تو رااز بخشش و احسان و نیکی باز میداردو به تو وعده فقر میدهد.
☘️2- جبانا: ترسو. زیراترسو تو راتضعیف میکند وبجای تشویق و حمایت کردن،دلت را خالی می کند.
☘️3-حریصا: باانسان حریص مشورت نکن. زیرا انسان حریص دارای حرص ظالمانه است واین حرص را برای شما زیبا جلوه میدهد.
حرص نسبت به دنیاداشتن بداست.انسان اگرخودش راکنترل نکند به شهوت، مال و.. حریص است.
شره : افرط درخواسته های نفس
📝نکته: فان البخل والجبن و الحرص غرائز شتی یجمعها سوءالظن بالله
این سه مورد :بخل،ترس،حرص با اینکه غرایز گوناگون هستند اما باهم یک ارتباط و وجه اشتراک دارند و آن، سوءظن به خداست.
⚡️بخیل از پرداخت زکات، خمس، مهریه و...خودداری می کند، چون سوءظن به خدادارد.
⚡️اگرمی دانی خداقادر است وصاحب قدرت و عزت،پس ترس معنا ندارد .
⚡️اگر روزی راخدا میدهد حرص زدن معنا ندارد.
📚تکلیف: طبق فرموده امام صادق علیه السلام (ان المشوره لاتکون الا بحدودها الاربعه....)حدود چهارگانه مشورت رانام ببرید.منبع: کتاب میزان الحکمه بحث الشوری(مشورت)، کتاب مکارم الاخلاق.ج۲
╭┅❀🍃🖤🍃❀┅╮
🆔 @quranlive
╰┅❀🍃🖤🍃❀┅╯