✅ #ترک_احسان_نابجا👇👇👇 ◀️در محضر آیت الله ری شهری؛ ✍️دربارۀ احسان و نیکی به دیگران،سه دسته روایات وجود دارد؛ 1️⃣روایاتی که می گویند نیکی کردن به همه ارزش است؛ ♦️پیامبر(ص):«رَأسُ‌ العَقلِ‌ بَعدَ الدّينِ التَّوَدُّدُ إلَى النّاسِ، وَ اصطِناعُ الخَيرِ إلى كُلِّ بَرٍّ و فاجِرٍ» [شُعب الإيمان، بیهقی، ج۶، ص۲۵۶، ح۸۰۶۲] سَرلوحه خردمندی، بعد از ديندارى، اظهار دوستى به مردم و خوبى كردن به هر آدمى، از نيك و بد، است. ♦️امام رضا(ع):«اصطَنِعِ‌ الخَيرَ إلى‌ مَن‌ هُوَ أهلُهُ‌، و إلى‌ مَن هُوَ غَيرُ أهلِهِ، فإن لَم تُصِبْ مَن هُوَ أهلُهُ فأنتَ أهلُهُ.[عيون أخبار الرضا، شیخ صدوق، ج۲، ص۳۵، ح۷۶] خوبى كن هم به كسى كه شايسته آن است و هم به كسى كه شايستگى آن را ندارد؛ زيرا اگر كسى كه به او احسان كرده‌اى، شايستگى‌اش را نداشته باشد، تو به فضيلت احسان دست يافته‌اى. ♦️شخصی نزد امام حسین (علیه السّلام) چنین گفت: «إنَّ المَعروفَ إذا اسدِيَ إلى‌ غَيرِ أهلِهِ ضاعَ»، یعنی اگر به نااهل خوبى شود هدر رفته است؛ ولی حضرت فرمودند: لَيسَ كذلكَ، ولكِنْ تَكونُ الصَّنيعَةُ مِثلَ وابِلِ المَطَرِ تُصيبُ البَرَّ و الفاجِرَ.[تحف العقول/ص245] چنين نيست، بلكه خوبى كردن مانند ريزش باران، به نيك و بد مى‌رسد. 2️⃣روایاتی که می‌گویند نیکی کردن به کسانی که اهلیت ندارند، یک رذیله اخلاقی و ضد ارزش است؛ ♦️امام سجاد(ع):«وَ ألبِسْنِي زِينَةَ المُتّقينَ في... [ترک] الإفضالِ على‌ غَيرِ المُستَحِق‌»(دعای بیستم صحیفیه) خداوندا! زینت پرهیزکاران را بر من بپوشان(که یکی از آن زینتها) ترک احسان و خوبی کردن به غیر مستحق است. ♦️امیرالمؤمنین(ع):«لا تَصلُحُ الصَّنيعَةُ إلّا عِندَ ذي حَسَبٍ أو دِين»[خصال شیخ صدوق؛ص620) نيكى كردن جز به انسان خانواده‌دار يا متديّن درست نيست. ♦️امیرالمؤمنین(ع):«المَعروفُ كَنزٌ فَانظُرْ عِندَ مَن تُودِعُهُ، الاصطِناعُ ذُخرٌ فَارتَدْ عِندَ مَن تَضَعُهُ»[غررالحکم؛ح1539] خوبى، یک گنج است؛ پس، بنگر كه آن را به كه مى‌سپارى؛ احسان يك اندوخته است، پس، مراقب باش كه آن را نزد كه مى‌گذارى. ♦️امیرالمؤمنین(ع):«ظَلَمَ المَعروفَ مَن وَضَعَهُ في غَيرِ أهلِهِ»[غررالحکم؛ح6063] كسى كه به نااهل احسان كند، به احسان ستم كرده است. 3️⃣روایات جمع‌بندی دو دسته قبل؛ نیکی کردن شایسته است در حق کسی باشد که شایستگی نیکی کردن را دارد، ولی شایستگی‌ها متفاوت است. 👈1) لِئام-أشرار-جُهّال؛ خوبی کردن به افراد فرومایه و نابکار و نادان، مصداق احسان نابجا است.(خطبۀ 142-غررالحکم/ح4089) 👈2) هر كس به #احمق خوبى كند آن خوبى برايش گناه نوشته مى‌شود.(امالی شیخ مفید؛ص137) 👈3) امرِئِ السَّوءِ؛ هر كس به‌ #آدم_بد، خوبى كند پاداش بد مى‌بيند.(بحار الأنوار/ج۷۴، ص۴۱۲) 👈4) در جایی که انسان #نمی_داند کسی که از او درخواست کرده، استحقاق دارد یا ندارد، اما خود همین درخواست و سؤال، برایش حق ایجاد کرده و باید به او کمک کند.(کافی/ج۸ ص۱۵۲) 👈5) #مقدار احسان باید متناسب با #اهلیت احسان شوندگان باشد. (کافی/ج4 ص8 و ص57) 👈6) ملاک در نیکی کردن به افراد این است که #تبذیر_و_اسراف نباشد.(کافی/ج4 ص31 ح1853) 📚شرح حدیث در درس خارج؛سال 1395 www.reyshahri.ir 📝کانال مدافعین حریم ولایت👇👇👇 @rahbarjame