#سالروز_شهادت_امام_رضا_علیه_السلام #مرزداری_نفس #تسویل #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🏴 سلوک رضوی ▪️ وجود مبارك امام رضا (سلام الله علیه) فرمود شما دشمن‌‌ های فراوانی دارید و بدترین دشمن در درون شما ذخیره شده است؛ دوستان فراوانی دارید و بهترین دوستان را شما در درون شما ذخیره شده است. این جمله را وقتی بخواهید به یك ادیب بدهید تركیب كند، طبق بیان نورانی امام رضا که فرمود «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُهُ»،[1] این خبر مقدم و آن «عقل» مبتدای مؤخّر است، این برای افادهٴ حصر است. نفرمود عقل هر كسی دوست اوست، فرمود دوست هر كسی عقل اوست؛ این تقدیم خبر كه مفید حصر است، یعنی انسان بیش از #یك_دوست ندارد و آن عقلش است، بیش از #یك_دشمن ندارد و آن هوسش است. ▪️ بدترین دشمن ما #جهل_علمی است، یك؛ #جهالت_عملی است دو؛ اینها دشمنان ما هستند. آنچه را که ما دوست داریم اینها بَدلی‌ آن را جعل می ‌كنند و همان را زیبا نشان می‌ دهند که در مراحل اول به نام «تَسویل» است، وقتی ما را به دام كشیدند، از آن به بعد انسان عالماً و عامداً گناه می ‌كند؛ می‌ گوید نمی‌ توانم خودم را كنترل كنم. این بیچاره كه می ‌گوید من نمی ‌توانم زبانم را كنترل كنم و چشمم را كنترل كنم، راست می‌ گوید چون به دام افتاده! این بَدلی #جعل كردن، اصیل را پشت سر گذاشتن و بَدلی را جلو انداختن كار نفس است و اگر انسان در این محاسبات در مراقبات، «رقیب» و «حسیب» خودش نباشد، گاهی ممكن است بَدلی را به جای اصلی تلقّی كند و آن وقت به دام بیفتد. كار امام رضا، یعنی عالم اهل بیت (علیهم الصلاة و علیهم السلام) همین بود، فرمود شما درونتان را مواظب باشید. قبل از اینكه بخوابید چند لحظه ‌ای برنامه ‌های روزتان را كنترل كنید که چه چیزی گفتید، چه چیزی شنیدید، چه چیزی نوشتید، چه چیزی خواندید، چه غذایی را فراهم كردید، چه كار می‌ خواهید بكنید؟! ▪️ #مرزداری هر كسی به عهده خود اوست! به ما گفتند این مرزها را حفظ كنید! تنها مرزهای جامعه نیست كه گفتند عالمان دین، مرزداران عقیده و افكار مردم هستند،[2] هر كدام از ماها باید مرزهایمان را حفظ كنیم! این مرزداری را وجود مبارك امام رضا (سلام الله علیه) به ما آموخت كه شما هر شب كه می‌ خواهید بخوابید چند لحظه بررسی كنید و ببینید چه كار كردید،[3] چون ماییم و ابدیت ما! بنابراین اینكه فرمود: «صَدِیقُ كُلِّ امْرِئٍ عَقْلُهُ وَ عَدُوُّهُ جَهْلُهُ»، به ما نشان داد كه دوستی و دشمنی چیست و روح قوی است که می ‌تواند اینها را كنترل كند، از آن به بعد این ﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ﴾[4] به اسارت گرفته می‌ شود، «انّ العقل لامّارٌ بالحُسن» آن وقت چنین چیزی می‌شود که به ما فرمان كار خوب می‌دهد. بعضی ‌ها به آسانی كار خوب را انجام می‌ دهند و خیلی برایشان سهل است؛ به آسانی راست می ‌گویند، به آسانی چشم و گوش خود را مواظب‌ هستند، به آسانی غذایشان را مواظب‌ می باشند، خیلی برایشان آسان است! به آسانی راه حلال و تقوا را طی می‌ كنند، چون دیگران اگر گرفتار ﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ﴾ بودند، اینها «انّ العقل لامّارٌ بالحسن» هستند که یك #امیری دارند و این امیر دستور كارهای خوب می ‌دهد و اینها هم به آسانی انجام می ‌دهند. [1]. الكافی(ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص11. [2]. بحارالانوار، ج2، ص5؛ «قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّادِقُ(علیه السلام) عُلَمَاءُ شِیعَتِنَا مُرَابِطُونَ بِالثَّغْرِ الَّذِی یلِی إِبْلِیسُ وَ عَفَارِیتُهُ یمْنَعُونَهُمْ عَنِ الْخُرُوجِ عَلَی ضُعَفَاءِ شِیعَتِنَا وَ عَنْ أَنْ یتَسَلَّطَ عَلَیهِمْ إِبْلِیسُ وَ شِیعَتُهُ النَّوَاصِبُ أَلَا فَمَنِ انْتَصَبَ لِذَلِكَ مِنْ شِیعَتِنَا كَانَ أَفْضَلَ مِمَّنْ جَاهَدَ الرُّومَ وَ التُّرْكَ وَ الْخَزَرَ أَلْفَ أَلْفِ مَرَّةٍ لِأَنَّهُ یدْفَعُ عَنْ أَدْیانِ مُحِبِّینَا وَ ذَلِكَ یدْفَعُ عَنْ أَبْدَانِهِم‏». [3]. العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص292؛ بحارالانوار، ج75، ص352؛ «مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِر...‏». [4]. سوره یوسف، آیه53. 📚 درس اخلاق تاریخ: 1394/05/29 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom