#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت1:معرفی اجمالی سوره نصر ▪ سوره نَصر صد و دهمین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن که در جزء سی‌ام جای گرفته است. نام سوره از آیه اول آن گرفته شده به معنای پیروزی است. از دیگر نام‌های آن اذا جاء است. در این سوره سه پیشگویی و خبر غیبی مهم وجود دارد: «فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام»، «ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص)» و «رحلت پیامبر(ص)». استجابت دعا و پیروزی در برابر دشمنان را از خواص این سوره برشمرده‌اند. ▪ نام مشهور سوره، نصر است. سبب این نامگذاری آن است که کلمه نصر در اولین آیه این سوره به کار رفته و از پیروزی الهی سخن گفته است. نام دیگر این سوره «اذا جاء» است؛ زیرا این سوره با همین کلمه آغاز می‌شود. سومین نام این سوره، تودیع است. نزول این سوره در اواخر عمر رسول خدا(ص) و وداع خداوند و جبرئیل با ایشان، دلیل این نامگذاری است. ▪ سوره نصر جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول صد و دومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف صد و دهمین سوره قرآن است. ▪ بعضی از مفسران این سوره را صد و یازدهمین یا صد و دوازدهمین سورهٔ نازل‌شده می‌دانند. سوره نصر جزو سوره‌های جَمعیُ‌النزول است بدین معنا که تمام آیات آن یکجا نازل شده است. ۱۴ تا ۱۶ سوره قرآن چنین‌اند. ▪ سوره نصر ۳ آیه، ۱۹ کلمه و ۸۰ حرف دارد و جزو سوره‌های مُفصّلات (دارای آیات کوتاه) است. 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت2:محتوای کلی و نموداری سوره نصر ▪ خداوند در سوره نصر، به رسولش وعده پیروزی و یاری می‌دهد و اعلام می‌کند خیلی زود مردم گروه‌گروه داخل اسلام می‌شوند. پس به پیامبر(ص) دستور می‌دهد به شکرانه این یاری و پیروزی، خدا را تسبیح کند و حمد بگوید و استغفار کند. ▪ بنابر نظر برخی مفسران همچون علامه طباطبایی این سوره در مدینه بعد از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شده است؛ پس مراد از فتحی که خداوند به آن وعده می‌دهد، فتح مکه است . ▪ نظرها درباره زمان نزول سوره نصر مختلف است؛ برای مثال علی بن ابراهیم قمی می‌گوید این سوره در منا و در حجة الوداع نازل شد یا واحدی نیشابوری می‌گوید این سوره در بازگشت پیامبر(ص) از جنگ حنین نازل شد و پیغمبر(ص) پس از آن بیش از دو سال نزیست؛ ✅ اما برخی از مفسران همچون شیخ طبرسی و علامه طباطبایی بر این باورند که این سوره پس از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شد؛ بنابراین منظور از فتح و پیروزی و پیوستن بسیاری از مردم به اسلام که خداوند در آیه اول و دوم از آن سخن گفته، فتح مکه است؛ چراکه پس از این پیروزی بود که مردم دسته‌دسته به اسلام پیوستند. ▪ این سوره، حامل سه پیشگویی و خبر غیبی است: ⏪ • فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام؛ ⏪ • ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص)؛ ⏪ • رحلت پیامبر(ص).[۱۱] 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت3:معرفی کلی سوره نصر بر اساس روایتی که به پیامبر(ص) منسوب است، کسی که این سوره را قرائت کند ثواب کسی که در فتح مکه همراه با پیامبر(ص) جنگیده و به شهادت رسیده است به او داده می‎شود.[۱] همچنین بنابر روایتی دیگر هر کس در شب نهم شعبان چهار رکعت نماز و در هر رکعت بعد از حمد ۱۰ مرتبه سوره نصر را بخواند، خداوند بدنش را بر آتش حرام می‌گرداند (یعنی در آتش جهنم عذاب نمی‌شود) و به واسطه هر آیه ثواب ده شهید از شهدای بدر و ثواب عالمان دین را به او خواهد داد.[2] همچنین برای این سوره خواصی مانند استجابت دعا و پیروزی در برابر دشمنان برشمرده‌اند.[3] 📝 پی نوشت: 1.بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۷۸۳. 2. سید بن طاووس، اقبال بالاعمال الحسنة، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۲۰. 3. نمازی شاهرودی، مستدرک سفینة البحار، ۱۳۷۸ش، ج۸، ص۴۸۰. 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت4:نکات نفسیری آیات 1و2 سوره نصر ▪ «جَآءَ»: آمد. فعل ماضی برای تحقّق است. ▪ «نَصْرُ اللهِ»: یاری خدا در حقّ تو و مؤمنان، برای پیروزی بر دشمنان ▪ «الْفَتْحُ»: فتح مکّه مراد است که به دنبال آن بساط بت‌پرستی از جزیرةالعرب برچیده شد، و اسلام آماده برای جهش به کشورهای دیگر جهان گشت. ✅ ۱ - خداوند، پیامبر(ص) را به امداد خویش مطمئن ساخت و به آن حضرت وعده پیروزى بر دشمنان داد. (إذا جاء نصر اللّه و الفتح) 🔹 «نصر» به معناى پیروز ساختن و «فَتْح» به معناى گشودن است. (برگرفته از «مقاییس اللغة») حرف «إذا» دلالت بر وقوع حتمى شرط در آینده دارد. ✅ ۲ - با رسیدن نصرت الهى، پیروزى بر دشمن قطعى است. (إذا جاء نصر اللّه و الفتح) ۳ - پیامبر(ص)، مشتاق آزادسازى و فتح مکه و در انتظار نصرت و امدادهاى الهى (إذا جاء نصر اللّه و الفتح) 🔹 مفسران، این سوره را ناظر به فتح مکه مى دانند. مژده پیشاپیش آن به رسول اکرم(ص)، نشانگر اشتیاق آن حضرت به تحقق آن است. ✅ ۴ - خداوند، مسلمانان صدر اسلام را از پیش به فتح مکه و امدادهاى خود بشارت داد. (إذا جاء نصر اللّه و الفتح) ✅ ۵ - آزادسازى مکّه براى مسلمانان، به منزله فتح کامل سنگرهاى دشمن بود. (و الفتح) مطلق آوردن فتح در مورد «فتح مکه» نشانگر صدق فتح کامل بر آن است. 🔅🔅🔅 ▪ «أَفْوَاجاً»: فوج فوج. دسته دسته. حال ضمیر (وَ) در (یَدْخُلُونَ) است. ✅ ۱ - وارد شدن فوج فوج مردم به دین اسلام، نوید خداوند به پیامبر(ص) (و رأیت الناس یدخلون فى دین اللّه أفواجًا) ✅ ۲ - خداوند، به پیامبر(ص) بشارت داد که فتح مکه را درک خواهد کرد و استقبال قبایل عرب را از اسلام، به چشم خود خواهد دید. (و رأیت الناس یدخلون فى دین اللّه أفواجًا) ✅ ۳ - اسلام، تنها دین قابل انتساب به خداوند است. (دین اللّه) ✅ ۴ - پیروزى مسلمانان عصر بعثت بر مکه و فتح آن، زمینه ساز مسلمان شدن جمعیت هاى فراوانى از مردم آن زمان (إذا جاء نصر اللّه و الفتح . و رأیت الناس یدخلون فى دین اللّه أفواجًا) ✅ ۵ - مردم پس از فتح مکه، با رضایت و بدون تحمیل، اسلام را پذیرفتند. (یدخلون) ✅ ۶ - گرایش دسته جمعى اقشار مختلف مردم به اسلام، مرهون امدادهاى الهى به مسلمانان است. (إذا جاء نصر اللّه ... و رأیت الناس یدخلون فى دین اللّه أفواجًا) ✅ ۷ - فتح مکه، نشانه حقانیت اسلام و حمایت خداوند از پیامبر(ص)، در دیدگاه مردم عصر بعثت (إذا جاء نصر اللّه ... یدخلون فى دین اللّه أفواجًا) 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت5:نکات نفسیری آیات3 سوره نصر ▪ «إِسْتَغْفِرْهُ»: از او طلب آمرزش کن. إستغفار از دلتنگی و شدّت غم و اندوه از عدم ایمان قوم خود ▪ «تَوَّاباً»: بسیار توبه‌پذیر. ✅ ۱ - لزوم تسبیح و حمد خداوند و طلب بخشش گناهان از پیشگاه او (فسبّح بحمد ربّک و استغفره) ✅ ۲ - تسبیح و حمد خداوند و استغفار به درگاه او، پس از مشاهده امدادهاى الهى و گرایش وسیع مردم، به دین، فرمان و توصیه خداوند به پیامبر(ص) (إذا جاء نصر اللّه و الفتح . و رأیت الناس یدخلون فى دین اللّه أفواجًا . فسبّح بحمد ربّک و استغفره) ✅ ۳ - خداوند، مبرّا و منزّه از هر عیب و نقص و شایسته ستودن و تمجید کردن (فسبّح بحمد ربّک) ✅ ۴ - شایسته ترین سخن براى نفى عیب از خداوند، ستایش او است. (فسبّح بحمد ربّک) 🔹 «باء» در «بحمد ربّک» براى استعانت است; برخى آن را «باء» مصاحبة مى دانند. برداشت یاد شده، ناظر به معناى اول است. ✅ ۵ - لزومِ همراه ساختن تسبیح با حمد خداوند (فسبّح بحمد ربّک) «باء» در «بحمد ربّک» ممکن است براى مصاحبة باشد. ✅ ۶ - ستایشِ خداوند، تنها با سخنى شایسته است که کمترین شائبه عیب شمارى و تنقیص در آن نباشد. (فسبّح بحمد ربّک) 🔹 حمد، زمانى مى تواند وسیله تسبیح باشد که در الفاظ و عبارت هاى برگزیده آن، منزّه دانستن خداوند از عیب ها جلوه گر باشد. ✅ ۷ - خداوند، مرّبى و مدبّرى شایسته و بى عیب، براى پیامبر(ص) و دیگران است. (فسبّح بحمد ربّک) 🔹 مخاطب در «ربّک»، گرچه پیامبراکرم(ص) است; ولى سیاق سوره، بر تمام انسان ها منطبق است. در این موارد آن حضرت به عنوان رسول و نیز فردى از افراد بشر، مورد خطاب قرار گرفته است. ✅ ۸ - امدادهاى الهى در فتح مکه، جلوه ربوبیت خداوند بر پیامبر(ص) و مایه پیشرفت اهداف رسالت آن حضرت بود. (إذا جاء نصر اللّه و الفتح ... فسبّح بحمد ربّک) ✅ ۹ - توجّه به ربوبیت خداوند، زمینه ساز تسبیح، حمد و استغفار به درگاه او است. (فسبّح بحمد ربّک و استغفره) ✅ ۱۰ - درخواست مصونیت از عذاب الهى، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (و استغفره) 🔹 غفران و آمرزش از جانب خداوند، این است که بنده را از رسیدن عذاب، به او باز دارد (بصائر فیروزآبادى). بر این اساس استغفار پیامبر(ص)، به معناى درخواست رهایى از عذاب است. اطمینان آن حضرت به عصمت خویش، نمى تواند مانع درخواست رهایى از عذاب باشد; زیرا مقام عصمت، دستاورد همین درخواستِ مصونیت و نظایر آن است. ✅ ۱۱ - پیامبر(ص)، مأمور مغفرت خواهى و درخواست عفو خداوند، از کوتاهى در تسبیح و حمد او و تقاضاى توجّه و عنایت مجدّد او به آن حضرت (و استغفره) 🔹 استغفارى که در این سوره به آن امر شده است - به قرینه تعلیق بر نصرت و فتح و عطف بر تسبیح و حمد - استغفار ویژه اى است. این استغفار، در ارتباط با حمد و تسبیح، به معناى درخواست عفو از کاستى هاى آن و در ارتباط با «توّاباً»، به معناى درخواست رجوع مجدّد و مکرر خداوند و تقاضاى عنایت هاى تازه به تازه او است. ✅ ۱۲ - پیامبر(ص) در ادامه حیات خویش، نیازمند مغفرت الهى و ملزم به طلب آن از خداوند بود. (و استغفره) 🔹 استغفار پیامبر(ص) - با آن که معصوم است - ممکن است به معناى درخواست ادامه یافتن مغفرت الهى باشد و مى تواند بیانگر این نکته باشد که پیامبر(ص)، گرچه بالاترین درجه عبادت را داشت; ولى همواره آن را در برابر عظمت خداوند، ناچیز دیده و با احساس شرمندگى به درگاه خداوند از او پوزش مى طلبید برداشت یاد شده ناظر به احتمال نخست است. ✅ ۱۳ - احساس قصور در پیشگاه خداوند و عذرخواهى از او، هنگام پیروزى و استقبال عمومى از دین و در اوج قدرت، توصیه خداوند به پیامبر(ص) و شیوه اى مطلوب براى زمامداران و مبلّغان (إذا جاء نصر اللّه و الفتح ... و استغفره) ✅ ۱۴ - ذکر صفات جلال و جمال خداوند، پیش از درخواست از او، از آداب دعا و استغفار (فسبّح بحمد ربّک و استغفره) 🔹 فرمان «تسبیح»، بر ذکر صفات جلالى (سلبى) و فرمان «حمد» بر ذکر صفات جمالى (ثبوتى) دلالت دارد و تقدیم آن دو بر فرمان استغفار، بیانگر برداشت یاد شده است. 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom 👇👇👇

#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سطح_متوسط #تفسیر_سوره_نصر #سوره_نصر #تودیع 🔅🔅🔅 📌نگاشت6:نکات نفسیری آیات 3سوره نصر ✅ ۱۵ - امداد مردم و پیروز ساختن آنان بر دشمن، زمینه ساز آمادگى آنان براى پذیرش تکالیف و توجّه به خداوند (إذا جاء نصر اللّه و الفتح ... فسبّح بحمد ربّک و استغفره) ✅ ۱۶ - خداوند، بسیار توبه پذیر است. (إنّه کان توّابًا) از آن جهت به خداوند «توّاب» گفته مى شود که توبه بندگان را فراوان و پیاپى مى پذیرد. (مفردات) ✅ ۱۷ - توبه استغفارکنندگانى که خداوند را تسبیح و حمد کنند، در پیشگاه خداوند پذیرفته است. (فسبّح بحمد ربّک و استغفره إنّه کان توّابًا) ✅ ۱۸ - توجّه بندگان به توبه پذیر بودن خداوند، مایه ترغیب آنان به توبه و استغفار (و استغفره إنّه کان توّابًا) ✅ ۱۹ - شکستن توبه، مانع پذیرش توبه مجدد نیست. (إنّه کان توّابًا) ✅ ۲۰- توبه از گناهان بزرگ نیز به درگاه خداوند پذیرفته است. (إنّه کان توّابًا) 🔹 «توّاب» بر مبالغه دلالت دارد (مصباح). مبالغه درتوبه پذیرى، یا به این معنا است که هر چه توبه تکرار شود، توبه پذیرى هم تکرار خواهد شد و یا این که گناه هر چه بزرگ باشد، خداوند توبه از آن را خواهد پذیرفت. ✅ ۲۱ - فرمان خداوند به تسبیح، حمد و استغفار، زمینه ساز توفیق یافتن انسان براى توبه به درگاه او است. (فسبّح بحمد ربّک و استغفره إنّه کان توّابًا) 🔹 عبارت «تاب اللّه علیه»; یعنى، او را به توبه موفق ساخت (قاموس). جمله «إنّه کان توّاباً»، تعلیل است و بیان مى کند که دستورهاى سه گانه خداوند در این آیه، به دلیل «توّاب» بودن خداوند صادر شده است. ✅ ۲۲ - تسبیح، حمد و استغفار، زمینه ساز جلب عنایت و توجّه خداوند (فسبّح بحمد ربّک و استغفره إنّه کان توّابًا) 🔹 تواب بودن خداوند، ممکن است به معناى رجوع به بندگان باشد; به این معنا که به آنان تفضل کرده آنان را بپذیرد. (برگرفته از قاموس) 🍀🍀🍀 ✅ قرآن همراه است وهم راه ✳همواره با قرآن باشیم @rahighemakhtoom

#استاد_انصاری #دکتر_انصاری #انصاری #تفسیر_صوتی #تفسیر_عرفانی #تفسیر_ادبی #سوره_نصر #نصر #فتح #تودیع 🌴🌴🌴 ⏪ تفسیر سوره نصر(تودیع) استاد دکتر محمد علی انصاری (هر هفته دوشنبه ها این درس ارائه می شود) 🔸بیانی سرشار از نکته های ادبی ؛عرفانی ، تربیتی و اخلاقی 📼یک جلسه 🗓توضیحی کوتاه درباره سوره ✅ علت نام‌گذاری: 1⃣ «سوره نصر»؛ نام‌گذاری این سوره به سوره نصر را از اولین آیۀ آن که لفظ نصر آمده می‌توان فهمید. 2⃣«سوره إذا جاء نصرالله و الفتح»؛ نام‌گذاری سوره به اسم آغازین آن که در لسان برخی از روایات نیز آمده است. 3⃣ «سوره تودیع»؛ در علت نام‌گذاری آن به توديع، گفته اند: اين سوره به وفات پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله اشاره دارد. 4⃣ «سوره فتح»؛ به خاطر وجود این لفظ در آیۀ اول آن به این نام نام‌گذاری شده است، که البته در این نام با سوره إنا فتحنا لک فتحا مبینا مشترک است. 🔅 تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#سوره_نصر #نصر #فتح #تودیع 📌 اهداف و آموزه ها سوره نصر ◀ مهمترین اهداف سوره نصر عبارتند از: 1. مژدۀ پيروزى اسلام؛ 2. يادآورى لزوم سپاس گزارى بعد از پيروزى ◀ محتوا و موضوعات سوره نصر بعد از هجرت نازل شده است، و در آن بشارت و نويد از پيروزى عظيمى مى دهد كه به دنبال آن مردم گروه گروه وارد دين خدا مى شوند، و لذا به شكرانه اين نعمت بزرگ پيامبر اكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله را دعوت به تسبيح و حمد الهى و استغفار مى كند 🔹 در حديث ابى‌بن‌كعب است كه هر كس سوره نصر را قرائت كند پس مانند آن است كه با رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در فتح مكه شركت داشته است. 🔹 كرام خثعمى از حضرت امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه فرمود: «هر كس در نماز نافله يا فريضه اذا جاء نصر اللَّه و الفتح را قرائت كند خدا او را بر تمام دشمنانش يارى می‌كند و روز قيامت در حالى كه با او كتابى است كه سخن مي‌گويد می‌آید، خدا او را از دل قبرش بيرون آورد در آن امان است از حرارت دوزخ و از آتش و از زفير جهنّم -که هر دو گوشش آن را مى شنود - نمي‌گذرد. و روز قيامت بر چيزى عبور نمی‌کند مگر اينكه او را بشارت داده و به او به هر خيرى را خبر می‌دهد تا داخل بهشت گردد». 🔅 تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom