eitaa logo
✳️ جستارهای قرآنی رحیق
2.8هزار دنبال‌کننده
3.3هزار عکس
1.4هزار ویدیو
784 فایل
«رحیق» نوشیدنی گوارا و ناب بهشتیان. ۲۵مطففین . مستمع صاحب سخن را بر سر کار آورد غنچهٔ خاموش، بلبل را به گفتار آورد صائب @s_m_a57 @Sayyedali_1997
مشاهده در ایتا
دانلود
🔰 119 34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 ⏪وجه تشبیه در این آیه ، ((غیبت )) به خوردن گوشت برادر مرده خود تشبیه شده است ! یعنی آبروی برادر مسلمان همچون گوشت تن اوست و ریختن این آبرو به وسیله غیبت و افشای اسرار پنهانی همانند خوردن گوشت بدن اوست . ▫️تعبیر به ((مَیْتا)) (مرده ) به خاطر آن است که ((غیبت )) در غیاب افراد ، صورت می گیرد ، که همچون مردگان قادر به دفاع از خویشتن نیستند ، و این ناجوان مردانه ترین ستمی است که ممکن است انسان در باره برادر خود روا دارد . ▫️((وجه شباهت )) در این تشبیه ((شدّت زشتی عمل )) است و بیانگر فوق العاده قبیح بودن غیبت و گناه عظیم آن می باشد و کمتر گناهی است که در اسلام به اندازه غیبت زشت و قبیح شمرده شده باشد . ▫️در حقیقت غیبت کنندگان به سگها و لاشخورها تشبیه شده اند ! یعنی همانگونه که سگها و لاشخورها دور لاشه ای جمع می شوند و آن را تکه تکه می کنند و می خورند ، افرادی هم که دور هم جمع می شوند و پشت سر مؤ منی حرف می زنند و سرّ او را فاش و آبرویش را می ریزند ، در حقیقت همانند لاشخوری هستند که گوشت بدن او را دریده و قطعه قطعه می کنند و می بلعند ! هر چند ظاهر عمل غیبت کنندگان حرکت زبان و دهان و فک است ، ولی باطن آن مردار خواری است که اگر بدون توبه بمیرند ، بعد از مرگ و روز (تُبْلَی السَّرائِر) آن حالت آشکار می شود . 🔹صاحب کتاب ((جامع السعادات )) از رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم روایت می کند که آن حضرت فرمود : ((کَذِبَ مَنْ زَعَمَ اءَنَّهُ وُلِدَ مِنْ حَلالٍ وَهُوَ یَاءْکُلُ لُحُومَ النّاسِ بِالْغیبَةِ ، فَاجْتَنِبِ الْغیبَةَ فَإِنَّها إِدامُ کِلابِ النّارِ ؛ دروغ می گوید کسی که خودش را حلال زاده می پندارد ، در حالی که گوشت مردم را به وسیله غیبت کردن می خورد . پس از غیبت اجتناب کن ، زیرا غیبت خوراک (یا خورش ) سگان جهنّم است )). 🔹در حدیثی از امام حسین علیه السّلام نقل شده که شخصی در حضور آن حضرت از کسی غیبت می کرد ، امام خطاب به او فرمود : ((یا هَذا کُفَّ عَنِ الْغیبَةِ فَإِنَّها إِدامُ کِلابِ النّارِ ؛ ای مرد ! از غیبت خودداری کن ، زیرا غیبت خوراک سگان جهنّم است )) . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 120 ⏪34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 🔹در بعضی از روایات ، غیبت به ((بیماری خوره )) تشبیه شده که دین غیبت کننده را می خورد . چنانکه ((مرحوم کلینی )) از امام صادق علیه السّلام و آن حضرت از رسول خداصلی اللّه علیه و آله و سلّم روایت می کند که فرمود : ((اَلْغِیْبَةُ اءَسْرَعُ فی دینِ الْرَّجُل الْمُسْلِمِ مِنَ الاّْکِلَةِ فی جَوْفِهِ ؛ اثر سوء غیبت در دین مسلمان از بیماری خوره ای که داخل جسم او وارد شود ، سریعتر است )) . ((آکله )) که در فارسی به آن ((جذام )) گفته می شود یک نوع بیماری مُسری خطرناک بی دردی است که گوشت بدن را از داخل می خورد و این مرض به گونه ای است که فرد مریض در آغاز متوجه آن نمی شود ، چون درد ندارد و پس از آن که عضوی را خورد و نابود کرد ، آنگاه کشف می شود که دیگر کار از کار گذشته است . شاید ((تشبیه غیبت )) به این بیماری خطر ناک همان ((بی درد بودن )) باشد ، زیرا غیبت هم از امراض روحی خطرناک بی درد است . 🔹امام خمینی قدّس سرّه در کتاب ((جهاد اکبر)) می فرماید : ((خدا نکند انسان به امراض بی درد مبتلا گردد . مرضهایی که درد دارد انسان را وادار می کند که در مقام علاج بر آید ، به دکتر و بیمارستان مراجعه کند ، لیکن مرضی که بی درد است و احساس نمی شود بسیار خطرناک می باشد وقتی انسان خبردار می گردد که کار از کار گذشته است . . . ▫️مرض ((غرور)) و ((خودخواهی )) و ((غیبت )) بی درد است معاصی دیگر بدون ایجاد درد ، قلب و روح را فاسد می سازد این مرضها نه تنها درد ندارد ، بلکه ظاهر لذّت بخشی نیز دارد ، مجالس و محافلی که به غیبت می گذرد ، خیلی گرم و شیرین است ! حُبّ نفس و حُبّ دنیا که ریشه همه گناهان است لذّت بخش می باشد . مستسقی از آب تلف می شود ولی تا آخرین نَفَس از آشامیدن آن لذّت می برد و قهراً اگر انسان از مرض لذّت برد و درد هم نداشت ، دنبال معالجه نخواهد رفت و هرچه به او اعلام خطر کنند که این کشنده است ، باور نخواهد کرد)) . ▫️در بعضی از روایات ، غیبت به ((آتش )) تشبیه شده است ، همانگونه که آتش هیزم را می خورد ، غیبت نیز اعمال نیک آدمی را می خورد و نابود می سازد . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 121 ⏪34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 📌چند نکته 🔹1- غیبت ((غیبت ))چنانکه از اسمش پیداست ، این است که در غیاب کسی سخنی گویند ، منتها سخنی که عیبی از عیوب او را فاش سازد ، خواه این عیب جسمانی باشد ، یا اخلاقی ، در اعمال او باشد یا در سخنش و حتّی در اموری که مربوط به او است ، مانند لباس ، خانه ، همسر و فرزندان و مانند اینها . بنا بر این اگر کسی صفات ظاهر و آشکار دیگری را بیان کند ، غیبت نخواهد بود ، مگر اینکه قصد مذمّت و عیبجویی داشته باشد که در این صورت حرام است ، مثل اینکه در مقام مذمّت بگوید آن مرد نابینا ، یا کوتاه قد ، یا سیاه رنگ یا کوسه ! به این ترتیب ذکر عیوب پنهانی به هر قصد و نیّتی که باشد غیبت و حرام است . و ذکر عیوب آشکار اگر به قصد مذمّت باشد آن نیز حرام است ، خواه آن را در مفهوم غیبت وارد بدانیم یا نه . اینها همه در صورتی است که این صفات واقعاً در طرف باشد ، اما اگر صفتی اصلاً وجود نداشته باشد ، داخل در عنوان ((تهمت )) خواهد بود که گناه آن به مراتب شدیدتر و سنگین تر است . . . ▫️و از اینجا روشن می شود عذرهای عوامانه ای که بعضی برای غیبت می آورند ، مسموع نیست ، مثلاً گاهی غیبت کننده می گوید این غیبت نیست ، بلکه صفت او است ! در حالی که اگر صفتش نباشد ، تهمت است نه غیبت . یا اینکه می گوید : این سخنی است که در حضور او نیز می گویم ، در حالی که گفتن آن پیش روی طرف نه تنها از گناه غیبت نمی کاهد بلکه به خاطر ایذاء ، گناه سنگین تری را به بار می آورد)) . 🔘بعضی برای توجیه عمل زشت خود در آغاز سخن می گویند : غیبتش نباشد ، آنگاه شروع می کنند به غیبت کردن ! خیال می کنند این جمله ((غیبتش نباشد)) مجوّز غیبت است ! و آن را حلال می کند . بعضی دیگر با ژست مقدّس مآبی غیبت می کنند ، مثلاً می گویند : فلانی چه آدم خوب و درستکاری است ، ولی افسوس ! دلم آنقدر برایش می سوزد که چرا آدم به این خوبی با زن و بچّه اش سازگار نیست ! آنگونه مقدمه چینی و تظاهر به دلسوزی می کند تا این گونه به او نیش بزند ! و علمای علم اخلاق گفته اند : این نوع غیبت خطرناکترین غیبت هاست و گناهش شدیدتر است ، زیرا با ریاکاری و تظاهر به دین داری شنونده را فریب می دهد که دلسوزی و درد دین مرا واداشت که پشت سر او حرف بزنم ! و این در حقیقت دو گناه مرتکب شده : گناه ((ریا و خودنمایی )) و گناه ((غیبت )) . ▫️این نکته نیز قابل توجّه است که نه تنها غیبت کردن حرام است ، گوش دادن به غیبت و در مجلس غیبت حضور یافتن نیز حرام و گناه کبیره است ، بلکه طبق پاره ای از روایات بر شنونده واجب است که ردّ غیبت کند و از حیثیّت برادر مسلمانی که غیبتش شده ، دفاع نماید و چنانچه توان دفاع داشته باشد و دفاع نکند ، گناهش از گناه غیبت کننده بیشتر است . با کمال تاءسف بعضی ها نه تنها دفاع نمی کنند ، بلکه با سخنی و ذکری طرف را بیشتر تشویق به ادامه غیبت می کنند ؛ مثلاً : وقتی سخنی از غیبت کننده می شنوند ، می گویند : ((سبحان اللّه ! )) ، ((لا إِله الاّ اللّه )) ، ((اءَسْتَغْفِرُ اللّهَ)) و . . . . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 121 ⏪34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 📌چند نکته 🔹2- چرا غیبت به شدّت تحریم شده ؟ ((سرمایه بزرگ انسان در زندگی ، حیثیّت و آبرو و شخصیّت او است و هر چیز آن را به خطر بیندازد ، مانند آن است که جان او را به خطر انداخته باشد ، بلکه گاه ((ترور شخصیّت )) از ترور شخص مهم تر محسوب می شود و اینجا است که گاه گناه آن از قتل نفس نیز سنگین تر است . ▫️یکی از فلسفه های تحریم غیبت این است که این سرمایه بزرگ برباد نرود و حرمت اشخاص در هم نشکند و حیثیّت آنها را لکه دار نسازد و این مطلبی است که اسلام آن را با اهمیّت بسیار تلقّی می کند . نکته دیگر این که ((غیبت )) ((بدبینی )) می آفریند ، پیوندهای اجتماعی را سست می کند ، سرمایه اعتماد را از بین می برد و پایه های تعاون و همکاری را متزلزل می سازد)) و در نتیجه وحدت و انسجام جامعه اسلامی را که اسلام اهمیّت فوق العاده ای برای آن قائل شده است ، تضعیف می کند . ((از اینها گذشته ((غیبت )) بذر کینه و عداوت را در دلها می پاشد ، و گاه سرچشمه نزاعهای خونین و قتل و کشتار می گردد . ▫️خلاصه این که اگر در اسلام غیبت به عنوان یکی از بزرگترین گناهان کبیره شمرده شده ، به خاطر آثار سوء فردی و اجتماعی آن است )) . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 123 ⏪34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 📌چند نکته ⏪3- عوامل و انگیزه غیبت علمای علم اخلاق عوامل متعدّدی برای انگیزه غیبت ذکر کرده اند ، مانند : ((غضب )) ، ((کینه توزی )) ، ((حسد)) ، ((دلقک بازی )) و امثال اینها . بعضی از محقّقان معاصر ، عامل دیگری برای انگیزه غیبت بر شمرده و آن عبارت از ((بیکاری )) است و گفته اند : بیکاری و بی برنامه ای و عاطل و باطل بودن سرمنشاء بسیاری از گناهان ، از جمله غیبت کردن است و به تجربه هم ثابت شده که افراد بیکار و تنبل بیشتر به فساد اخلاقی ، مانند غیبت و تهمت و سخن چینی و امثال آن آلوده می شوند . بنا بر این ((بیکاری )) از عوامل غیبت کردن است . 🔹آیت اللّه مطهری (ره ) در این باره می گوید : ((زنها در قدیم مشهور بودند که زیاد غیبت می کنند . شاید این به عنوان یک خصلت زنانه معروف شده بود که زن طبیعتش این است و جنساً غیبت کن است ؛ در صورتی که چنین چیزی نیست ، زن و مرد فرق نمی کنند . علّتش این بود که زن مخصوصاً زنهای متعیّنات ، زنهایی که کلفت داشته اند و در خانه ، همه کارهایشان را کلفت و نوکر انجام می دادندهیچ شغلی و هیچ کاری ، نه داخلی و نه خارجی نداشت ، صبح تا شب باید بنشیند و هیچ کاری نکند ، کتاب هم که مطالعه نمی کرده و اهل علم هم که نبوده ؛ باید یک زن هم شاءن خودش پیدا کند ؛ با آن زن چه کند ؟ راهی غیر از غیبت کردن به رویشان باز نبوده ، و این برایشان یک امر ضروری بوده ؛ یعنی اگر غیبت نمی کردند واقعا بدبخت و بیچاره بودند . . . ▫️در یکی از شهرها یا ایالات آمریکا در خانواده ها قمار آنقدر رایج شده بود که زنها به آن عادت کرده بودند و در خانه ها به صورت یک بیماری رواج یافته بود ، و شکایت همه این بود که زنها دیگر کاری غیر از قمار ندارند . اوّل این را به عهده واعظها گذاشتند که آنها این بیماری را از سر مردم بیرون ببرند . ولی آخر بیماری علّت دارد ؛ تا علّتش از میان نرود که بیماری از بین نمی رود . واعظها شروع کردند به موعظه در زیانهای قمار و آثار اخروی آن ؛ ولی اثر نداشت . یک شهردار پیدا شد و گفت که من این بیماری را معالجه می کنم . آمد و کارهای دستی از قبیل بافتنی را تشویق کرد و برای زنها مسابقه های خوب گذاشت و جایزه های خوب تعیین کرد . طولی نکشید که زنها دست از قمار کشیده و به این کارها پرداختند . آن مرد علّت را تشخیص داده و فهمیده بود که علّت پرداختن زنها به قمار ، بیکاری و احتیاج آنها به سرگرمی است . کار دیگری برایشان به وجود آورد تا توانست قمار را از میان ببرد یعنی در واقع یک خلا روحی در میان آنها وجود داشت و آن خلا منشاء این گناه بود ؛ آن آدم فهمید که این خلا را باید پر کرد تا بشود قمار را از بین برد و تا آن خلابه وسیله دیگری پر نشود نمی توان آن را از میان برداشت )) . ▫️خلاصه این که یکی از عوامل آلوده شدن به ((غیبت )) و گناهان دیگر ((بیکاری )) است و یکی از راههای مهم جلوگیری از آن ((اشتغال )) به کار و پرهیز از بیکاری و تنبلی می باشد ؛ و بهترین کار این است که انسان به بررسی عیوب خویش بپردازد تا بدین وسیله از عیب جویی دیگران در امان بماند ، چنانچه امیر المؤ منین علیه السّلام می فرماید : ((یا ایّها النّاس طُوبی لِمَنْ شَغَلَهُ عَیْبُهُ عَنْ عُیُوبِ النّاس ؛ ای مردم خوشا به حال کسی که اشتغال به عیب خودش او را از عیبجویی دیگران باز دارد)) . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔰 124 ⏪34- مَثَل خوردن گوشت برادر مرده ( . . . وَلاَ یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اءَیُحِبُّ اءَحَدُکُمْ اءَن یَاءْکُلَ لَحْمَ اءَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ . . . ) . (سوره حجرات آیه12) ((و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند ، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد ؟ ! (به یقین ) همه شما از این امر کراهت دارید)) . 🌱🌱🌱 📌چند نکته ⏪4- علاج غیبت و توبه آن ((غیبت )) مانند بسیاری از صفات ذمیمه تدریجاً به صورت یک بیماری روانی در می آید ، به گونه ای که غیبت کننده از کار خود لذّت می برد و از این که پیوسته آبروی این و آن را بریزد ، احساس رضا و خوشنودی می کند و این یکی از مراحل بسیار خطرناک اخلاقی است . اینجا است که غیبت کننده باید قبل از هر چیز به درمان انگیزه های درونی غیبت که در اعماق روح او است و به این گناه دامن می زند ، بپردازد ؛ انگیزه هایی همچون ((بخل )) و ((حسد)) و ((کینه توزی )) و ((عداوت )) و ((خود برتر بینی )) . باید از طریق خود سازی و تفکّر در عواقب سوء این صفات زشت و نتایج شومی که به بار می آورد ، و همچنین از طریق ریاضت نفس این آلودگیها را از جان و دل بشوید ، تا بتواند زبان را از آلودگی به غیبت باز دارد . سپس در مقام ((توبه )) برآید و از آنجا که غیبت جنبه ((حق الناس )) دارد ، اگر دسترسی به صاحب غیبت دارد و مشکل تازه ای ایجاد نمی کند ، از او عذر خواهی کند ، هر چند به صورت سربسته باشد ، مثلاً بگوید من گاهی بر اثر نادانی و بی خبری از شما غیبت کرده ام ، مرا ببخش ، و شرح بیشتری ندهد ، مبادا عامل فساد تازه ای شود و اگر دسترسی به طرف ندارد یا او را نمی شناسد ، یا از دنیا رفته است ، برای او استغفار کند و عمل نیک انجام دهد ، شاید به برکت آن خداوند متعال وی را ببخشد و طرف مقابل را راضی سازد)) . ⏪5- موارد استثنا در غیبت ((آخرین سخن در باره غیبت اینکه قانون غیبت ، مانند هر قانون دیگر استثناهایی دارد ، از جمله اینکه گاه در مقام ((مشورت )) مثلاً برای انتخاب همسر ، یا شریک در کسب و کار و مانند آن کسی سؤ الی از انسان می کند ، امانت در مشورت که یک قانون مسلّم اسلامی است ، ایجاب می کند اگر عیوبی از طرف سراغ دارد بگوید ، مبادا مسلمانی در دام بیفتد و چنین غیبتی که با چنین نیّت انجام می گیرد ، حرام نیست . همچنین در موارد دیگری که اهداف مهمّی مانند هدف مشورت در کار باشد ، یا برای احقاق حقّ و تظلّم صورت گیرد . البتّه کسی که آشکارا گناه می کند و به اصطلاح ((متجاهر به فسق ))است از موضوع غیبت خارج است و اگر گناه او را پشت سر او بازگو کنند ایرادی ندارد ، ولی باید توجه داشت این حکم مخصوص گناهی است که نسبت به آن متجاهر است )) . و علنی آن را انجام می دهد نه گناهانی که به طور غیر علنی و در خفا از او سر می زند . 🌱🌱🌱 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom