#قرآن_شناسی
#تناسب #آیات #سوره
📝 تناسب آیات و سورههای قرآن (۷)
🔰6. بررسی آیات به ظاهر غیرمتناسب در سورهی بقره
6 4. بقره، آیهی 158
«ان الصفا و المروه من شعائر الله فمن حج البیت او اعتمر فلا جناح علیه ان یطوف بهما و من تطوع خیرا فان الله شاکر علیم»
وجوه ارتباط
1. از آیات 154 تا 157 نکاتی در خصوص امتحان از بندگان، شکیبایان و جهاد یاد شده است. در اینجا نیز مطرح میشود که از جملهی این امتحانها حج (به خصوص سعی میان صفا و مروه) و بعضی از اعمال دشوار حج نیازمند شکیبایی میباشد، ضمن اینکه حج و جهاد با هم سازگارند و هر دو فریضه نیاز به تنفرسایی و هزینهی مال دارند.
2. سعی میان صفا و مروه نیز یکی از مصادیق شکر خداست که در آیهی 152 فرمود: «فاذکرونی اذکرکم و اشکروا لی و لا تکفرون» در آخر همین آیه نیز بار دیگر مسالهی شکر مطرح میشود.
🌱🌱🌱
6 5. بقره، آیهی 168
«یا ایها الناس کلوا مما فی الارض حلالا طیبا و لا تتبعوا خطوات الشیطان انه لکم عدو مبین»
وجوه ارتباط
1. پس از تبیین توحید و دلایل آن (آیات 163 و 164) سخن از مومنان و مشرکان و راه و رسم شرک و نتایج آلودهی آن (آیات 165 تا 168)، در این آیه خاطرنشان میشود که معصیت گنهکار و کفر کافر در قطع احسان الاهی نقش همیشگی ندارد. خداوند خالق و رزاق در این آیه به امور پاکیزه و سودمند و حلال فرمان میدهد که طاعت انسان متوقف بر آن است و یادآور میشود تنها هموست که تشریع نموده و حلال و حرام را مشخص میکند. بدینسان تشریع و مسالهی عقیده پیوندی ناگسستنی مییابد.
2. در آیات 168 تا 174 گوشزد میشود که حلال شمردن خوردنیهای حرام، همگام با شیطان و تقلید از راه و رسم نادرست پدران، همگی از مظاهر شرک است.
تذکر: با توجه به آیات بعد (به خصوص آیهی 174) نزول آیه دربارهی عبدالله بن سلام و اشخاصی همانند وی تقویت میشود.
3. در داستان ابراهیم علیه السلام سخن از خانهی خدا (آیهی 127) و دعای «ارنا مناسکنا» (آیهی 128) و سپس قبله و تغییر آن که اتمام نعمت بر مسلمانان است طی آیات 142 تا 150 میباشد و بار دیگر خانهی خدا و مراسم سعی یادآوری میشود تا گمان نشود فقط بزرگداشت خانهی خدا از شعایر است، بلکه در منطقهی حرم موارد دیگری از شعایر نیز وجود دارد.
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#مثالهای_قرآن ۸۸
#مثل
#بنده #روزی #انفاق #پنهان #آشکار
☘☘☘
23- مَثَل برده و آزاد
(ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً عَبْدًا مَّمْلُوکًا لا یَقْدِرُ عَلَی شَیْءٍ وَمَن رَّزَقْنَهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا هَلْ یَسْتَوُونَ ا لْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ اءَکْثَرُهُمْ لاَیَعْلَمُونَ ) . (75 سوره نحل)
((خداوند مثالی زده : برده مملوکی را که قادر بر هیچ چیز نیست ؛ و انسان (با ایمانی ) را که از جانب خود ، رزقی نیکو به او بخشیده ایم و او پنهان و آشکار از آنچه خدا به او داده ، انفاق می کند . آیا این دو نفر یکسانند ؟ ! ستایش ویژه خداست ، ولی اکثر آنها نمی دانند)) .
💢وجه تشبیه
خداوند متعال در اینجا ((مشرکان )) را به برده مملوکی که توانایی هیچ چیز را ندارد و ((مؤ منان )) را به انسان آزاد و توانگری که از امکانات خدا دادی همگان را بهره مند می سازد ، تشبیه کرده است . آنگاه این دو را با هم مقایسه نموده ، می گوید : (هَلْ یَسْتَوُونَ) ؛ ((آیا این دو مساوی و برابرند ؟ ! )) .
▫️پر واضح است که هرگز این دو یکسان نخواهند بود ؛ یعنی همانگونه که برده زر خریدی که هیچ گونه اختیاری از خود ندارد ، با انسان آزاده توانمندی که در بذل و بخشش امکانات خود ، آزادی کامل دارد ، مساوی نیستند ، آدم مشرک و بت پرستی که اسیر بتهای سنگی و چوبی و بشرهای ضعیف بت گونه است و در چنگال خرافات و موهومات گرفتار می باشد ، با انسان مؤ من و موحّدی که از همه تعلّقات و دلبستگی ها و وابستگیهای غیر الهی رسته و فقط اتّکال و اعتمادش بر قدرت لایزال الهی است ، هرگز یکسان نیستند .
☘☘☘
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#علوم_قرآنی
#پرسش #تدبر
💢 تفاوت انزال و تنزيل
🔰قرآن دو نوع نزول دارد: دفعي و تدريجي. آن جا كه مفاهيم و حقايق قرآن بر قلب رسول(ص) فرود آمده، نزول «دفعي» است و آن جا كه مفاهيم در قالب الفاظ عربي در مدت بعثت رسول(ص) شكل گرفته و بر آن حضرت فرود آمده، «نزول تدريجي» است.
▫️فيض كاشاني، ابو عبداللّه زنجاني و علامه طباطبايي اين نظر را تأييد كرده اند. دليل فيض كاشاني، احاديث رسيده در اين زمينه است. علاّمه نيز يكي از دو دليل زير را بيان كرده است:
▫️1. فرق بين انزال و تنزيل؛ «انزال» نزول دفعي و يك مرتبه فرود آمدن چيزي و «تنزيل» نزول تدريجي چيزي را گويند. آيه 1 سوره «هود» و آيه 2 سوره «يوسف» اين مطلب را تأييد ميكند.
▫️2. آيه هاي قرآن بيانگر اين نكته است كه گاهي رسول خدا(ص)، در قرائت قرآن عجله داشتند. از اين بيان روشن ميشود كه مفاهيم و معاني در نزد آن حضرت بوده كه ميتوانستند در قرائت عجله كنند. آيه 16 سوره «قيامت» و آيه 114 سوره «طه»، مؤيد اين مطلب است، (ر.ك: تاريخ قرآن، ابوعبدالله زنجاني، ص 10؛ تفسير صافي، فيض كاشاني، ج 1، ص 41؛ تفسير الميزان، ج 18، ص 132).
▫️با توجه به اين مطالب، روشن ميشود كه ممكن است قرآن در عين حال كه مفاهيم آن هر ساله بر قلب پيامبر(ص) فرود ميآمد؛ در شرايط معين و موقعيتهاي مناسب نيز در قالب الفاظ بر پيامبر(ص) فرود آمده باشد. ازاينرو حقايق بسيط، بدون آن كه در قالب الفاظ بيايند، هر ساله بر پيامبر(ص) نازل مي گشت.
☘☘☘
🔅تفسیر و علوم قرآنی
@rahighemakhtoom
برداشت از آیات ۱۵۹ – ۱۵۵ #سوره_شعرا
💢#ناقه صالح علیه السلام
#سالک الی #اللّه نباید به خاطر امور #مادی دست به جنایتی که خدای تعالی از آن #نهی کرده بزند. زیرا در این صورت #عذاب الهی او را می گیرد با این که خدای تعالی به #سالکین الی #اللّه مهربانی خاصّی دارد.
☘☘☘
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
9.62M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#نفس_حق
#عبد_حقشناس #بزرگان
#حقشناس
✅کار امروز را به فردا مفکن
@rahighemakhtoom
سوره الرعد.mp3
3.98M
✳️#مجموعه_سوره_ها
#تدبر #سوره_رعد #رعد #معرفی_سوره
🔰معرفی کوتاه سوره رعد
🔈سخنران:استاد هانی #چیت_چیان
▫️کاری از #مدرسه_تعالی
♤♤♤
🍂 تدبری زیبا در بخشی از سوره رعد
🍃 با متد و روش زیبا
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تسنیم
#قرآن_شناسی
#سوره_بقره
#بقره
#تدبر
سَنام قرآن کدام سوره است؟ به چه معناست؟
▫️سوره بقره وبه معنای قلّه رفیع قرآن است ونام های دیگر سوره بقره سیّد قرآن وفسطاط قرآن است ،#فسطاط یعنی #خیمه وسراپرده قرآن است.ذُروه هم نام دیگر آن است یعنی نقطه برجسته،ممتاز ونمایان یک شی است.
📚تفسیرتسنیم،ج2،ص29
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#تسنیم #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره
#آیت_الله_جوادی_آملی
📙تفسیرتسنیم جلد دوم نگاشت :(182)
تفسیرآیه 10سوره بقره :
فى قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا ولهم عذاب اليم بما كانوا يكذبون
☑ سنت الهى در كيفر بيماردلان
برخى از مفسران، جمله (فزادهم الله مرضا) را انشاء دانسته اند، نه اخبار و آن را نفرين الهى پنداشته اند تا افزون بر گذشته، شامل حال و آينده نيز باشد و آن را در رديف نفرينهايى مانند: (قاتلهم الله انى يوفكون) و (ثم انصرافوا صرف الله قلوبهم)دانسته اند، ليكن فاء در فزادهم با چنين تركيبى ناسازگار است و جمله مزبور، خبرى است نه انشايى و تعبير به فعل ماضى (زاد) بيانگر آن نيست كه خداوند تنها در گذشته بر بيمارى منافقان افزوده است و در آينده بر آن نمى افزايد، بلكه چون منافقان در آينده نيز همانند گذشته عمل خواهند كرد، بيمارى آنان رو به فزونى خواهد رفت و تا هنگام مرگ و لقاى جلال و قهر الهى ادامه خواه يافت: (فاعقبهم نفاقا فى قلوبهم الى يوم يلقونه بما اخلفوا الله ما وعدوه و بما كانوا يكذبون) عقوبت تلخ عده اى ابتلاى آنها به نفاق مستمر است. استشهاد به آيه (ثم انصرفوا صرف الله قلوبهم) نيز ناتمام است ؛ زيرا در آن جا هم احتمال مى رود اخبار باشد، نه انشاء و نفرين.
▪ به هر تقدير، سنت الهى بر اين نيست كه در ابتدا دل انسانى را بيمار كند و يا بر بيمارى كسى بيفزايد، بكله در آغاز، براى پيشگيرى از بيماردلى اشخاص، دستور ايمان و تقوا و پرهيز از دين فروشى مى دهد: (وامنوا بما انزلت مصدقا لما معكم ولا تكونوا اول كافر به ولا تشتروا باياتى ثمنا قليلا و اياى فاتقون) (675) همان گونه كه با دستور عفاف و طهارت به همسران رسول خدا (صلى الله عليه وآله) زمينه سوء استفاده و گناه را از بيماردلان مى ستاند: (يا نساء النبى لستن كاحد من النساء ان اتقيتن فلا تخضعن بالقول فيطمع الذى فى قلبه مرض) و اگر كسى با سوء اختيار، خود را مريض كرد، چون امراض قلبى پنهان است و انسان از آن غافل، خداى سبحان در مرحله بعد او را نسبت به اصل بيمارى وى آگاه مى كند و به تبيين نشانه بيمارى او مى پردازد؛ چنانكه در مسائل اخلاقى، طمع در نامحرم را نشانه بيماردلى انسان مى داند و در مسائل سياسى و اجتماعى نيز گرايش به كافران در زمان جنگ را ناشى از بيمارى قلبى مى داند: (فترى الذين فى قلوبهمك مرض سارعون فيهم يقولون نخشى ان تصيبنا دائره...)
▪ در سومين مرحله، اگر بيمارى در قلب آنان جاى گرفت، خداى سبحان راه درمان و بازگشت به سلامت را به آنان معرفى مى كند: (استغفروا ربكم ثم توبه اليه ان ربى رحيم ودود.) و اگر به نسخه شفا بخش قرآن اعتنا نكردند، آنان را به افشاى اسرارشان تهديد مى كند تا كسى كه از آشكار شدن برخى بيماريهاى تن وحشتى ندارد اما از آشكار شدن بيمارى درونى خويش، مانند نفاق، رنج مى برد، به خود آيد و از آن دست بردارد. (ام حسب الذين فى قلوبهم مرض ان لن يخرج الله اضغانهم # ولو نشاء لاريناكهم فلعرفتهم بسيماهم ولتعرفنهم فى لحن القول والله يعلم اعمالكم) و اگر چنين هشدارى موثر نيفتاد، آنان را تهديد به تبعيد يا قتل مى كند: (لئن لم ينته المنافقون والذين فى قلوبهم مرض والمرجفون فى المدينه لنغرينك بهم ثم لا يجاورونك فيها الا قليلا) آنگاه اگر به راه نيامدند آنان به حال خود وامى گذارد و چون كارشان از درمان گذشته به آنان مى گويد: هر چه خواستيد بكنيد: (اعملوا ماشئتم).
▪ از اين رو منافق، پيوسته بر بيمارى قلبى و تبهكاريش افزوده مى شود نه تنها از كتاب شفابخش الهى بهره اى نمى برد، بلكه هر چه آيات بيشترى نازل شود، بيماردلى او فزونتر مى شود، همان گونه كه غذاى سالم و ميوه پرآب و شيرين براى افراد تندرست مايه رشد و شادابى و براى مبتلايان به بيماريهاى گوارشى عامل درد و رنجورى است، به طورى كه اگر ميوه شيرينى نباشد، درد او ظهور نمى كند، ولى اگر ميوه شاداب مصرف كند، چون توان هضمش را ندارد و دستگاه گوارش او ناسالم است، دردمند و رنجورتر خواهد شد. مشابه اين مطلب در آيه (قال رب انى دعوت قومى ليلا و نهارا # فلم يزدهم دعائى الا فرارا) آمده است ؛ با اين كه دعوت و هدايت حضرت نوح (عليه السلام) هرگز عامل فرار يا ازدياد فرار آنان نبوده است.
🌱🌱🌱
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#نکته
☑ اهل تساهل و تسامح (سکولارها)
قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله:
لُعِنَتِ المُرْجِئةُ على لِسانِ سَبعينَ نَبيّا، الّذينَ يقولونَ : الإيمانُ قَولٌ بلا عملٍ
🌱🌱🌱
مرجئه همانان كه مى گويند: ايمان گفتار است بى كردار، از زبان هفتاد پيامبر لعنت شده اند.(كنز العمّال : 637)
پ ن:مرجئه فرقه ای هستند که به ایمان زبانی اکتفاء نموده و و رفتاراعمال را در ایمان مدخلیت نمیدهند. مراتب ایمان را متفاوت نمیدانند و با وجود ایمان معصیت را مضر نمیدانند. همانطور که با وجود کفر اطاعت فائدهای ندارد
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سوره_نباء #سوره_نباء #نباء
💢 نگاشت 17: نکته های تفسیری آیه 13و14 سوره نباء
وَ جَعَلْنَا سِرَاجاً وَهَّاجاً
و چراغی روشن و حرارت زا پدید آوردیم،
🌱🌱🌱
۱ - خداوند خورشید را چراغ فروزان و منبع نور و حرارت قرار داده است. (و جعلنا سراجًا وهّاجًا) «وَهَج» (ریشه «وهّاج»)، به معناى آتش و روشنایى آن است. (مقاییس اللغة)
۲ - خورشید پر فروغ، نعمتى الهى است. (و جعلنا سراجًا وهّاجًا)
۳ - مطالعه در ویژگى هاى خورشید و فواید آن براى انسان، زمینه ساز پى بردن به قدرت خداوند و پذیرش معاد است. (عمّ یتساءلون ... ألم نجعل ... و جعلنا سراجًا وهّاجًا)
🌱🌱🌱
وَ أَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجاً
و از ابرهای متراکم و باران زا آبی ریزان نازل کردیم
🔸 «الْمُعْصِرَاتِ»: جمع مُعْصِر، ابرهائی که زمان باریدن آنها فرا رسیده باشد. گویا ابرها به هنگام تراکم، سیستمی بر آنها حاکم میشود که خود را میفشارند و در نتیجه باران از آنها میبارد (نگا: نمونه).
🔸 «ثَجَّاجاً»: بسیار ریزنده و بارنده. پیاپی ریزان.
🌱🌱🌱
۱ - فشرده شدن ابرهاى باران زا، عامل نزول باران از آسمان (و أنزلنا من المعصرت ماء)
«عصر» به معناى فشردن و باب افعال آن به معناى فرارسیدن زمان عصاره دادن است. برخى از اهل لغت گفته اند: «معصر»; یعنى، ابرى که زمان افشره ریزى آن فرارسیده باشد. (لسان العرب)
۲ - بادهاى غبار افشان، عامل نزول باران از ابرها است. * (و أنزلنا من المعصرت ماء)
برخى از اهل لغت «معصرات» را به معناى بادهایى که داراى غبار است، مى دانند. این معنا در صورتى مناسب با آیه شریفه است که حرف «من» در «من المعصرات»، به معناى «باء» استعانت باشد. (لسان العرب)
۳ - نزول باران هاى فراوان از ابرهاى باردار، به تدبیر خداوند و اراده او است. (و أنزلنا من المعصرت ماء ثجّاجًا) «ثجاج» مبالغه «ثاجّ» است; یعنى، بسیار ریزنده (لسان العرب). این کلمه در معناى لازم و متعدى هر دو استعمال شده است و در آیه شریفه، معناى لازم مناسب تر است.
۴ - عملکرد عوامل طبیعى، مستند به خداوند است. (و أنزلنا)
۵ - ابرهاى باران زا، از منابع تأمین آب مورد نیاز براى موجودات زمین (و أنزلنا من المعصرت ماء ثجّاجًا)
۶ - توجّه به نزول باران و هدفدار بودن باران زمینه ساز پى بردن به قدرت خداوند و پذیرش معاد است. (عمّ یتساءلون ... ألم نجعل ... و أنزلنا من المعصرت ماء ثجّاجًا)
▪ توجّه به نعمت باران، مى تواند انسان را به این نکته رهنمون سازد که این نعمت ها، به گزاف در اختیار انسان قرار داده نشده و هدف از آن، جز با معاد تحقق نیافتنى است. هم چنین مى تواند بیانگر این باشد که حیات زمین مرده به وسیله باران، نمونه بارزى براى زنده شدن مردگان است و استبعاد معاد وجهى ندارد.
🌱🌱🌱
📎تفسیر و علوم قرآنی
@rahighemakhtoom
#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سوره_نباء #سوره_نباء #نباء
💢 نگاشت 18: نکته های تفسیری آیه 15و16 سوره نباء
لِنُخْرِجَ بِهِ حَبّاً وَ نَبَاتاً
تا به وسیله آن دانه و گیاه برویانیم،
🔸 «حَبّاً»: دانههای خوراکی. مراد خوراک انسان است. «نَبَاتاً»: گیاهان. مراد خوراک حیوان است.
🌱🌱🌱
۱ - نزول باران بر زمین، مایه تولید حبوبات و رویش گیاهان است. (و أنزلنا ... لنخرج به حبّ-ًا و نباتًا) «باء» در «به»، براى استعانت است و بیانگر نقش باران در رویش دانه ها و گیاهان و نیز میوه هایى است که در بوستان هاى پوشیده از درخت، حاصل مى شود.
۲ - خداوند، پدید آورنده بذرها و دانه هاى خوراکى و روییدنى هاى زمین و تأمین کننده غذاهاى گیاهى انسان است. (لنخرج به حبّ-ًا و نباتًا)
۳ - حبوبات و گیاهان، از نعمت هاى الهى (لنخرج به حبّ-ًا و نباتًا)
▪ سیاق آیات مورد بحث، نشان مى دهد که خداوند در مقام برشمردن آن دسته از آفریده هاى خویش است که در زندگانى انسان ها مؤثر مى باشد. تقدیم «حبّ» بر «نبات»، به دلیل اهمیت بیشتر دانه جات (از قبیل گندم، جو و...) در زندگى آنها است، به گونه اى که در اکثر موارد، گیاه را براى دانه اش مى خواهند.
۴ - پیدایش محصولات کشاورزى و روییدن گیاه در زمین، دلیل امکان معاد و حیات دوباره انسان است. (عمّ یتساءلون ... ألم نجعل ... لنخرج به حبّ-ًا و نباتًا)
۵ - عوامل طبیعى، اسباب و مجارى افعال خداوند است. (لنخرج به)
۶ - معاد انسان، شبیه رویش گیاهان از زمین است. (لنخرج به حبّ-ًا و نباتًا) یاد آورى اخراج دانه و گیاه از زمین - در آیاتى که به منظور رفع استبعاد از معاد مطرح شده - گویاى تشابه معاد با رویش گیاهان است.
🌱🌱🌱
وَ جَنَّاتٍ أَلْفَافاً
و باغ هایی از درختان به هم پیچیده و انبوه بیرون آوریم.
🔸 «أَلْفَافاً»: مفرد آن (لَفّ) یا (لَفیف) است، و بعضی هم معتقدند که مفرد ندارد، به معنی: انبوه، درهم پیچیده، سر در هم کشیده.
🌱🌱🌱
۱ - پوشیده شدن بوستان ها از درختان درهم فرو رفته بر اثر بارش باران، نعمتى الهى و سودمند براى انسان (ماء ثجّاجًا ... لنخرج ... جنّ-ت ألفافًا)
▪ «الفاف»، جمع «لفیف» یا «لِفّ» (صفت مشبهه به معناى «ملفوف») و یا جمعى است که مفرد ندارد (لسان العرب). مراد این است که هر یک از بوستان ها درختانى درهم فرورفته دارد. این وصف هر چند در ثمردهى بوستان نقش منفى دارد; ولى منظره اى زیبا به وجود مى آورد و ممکن است کنایه از پر درخت بودن بوستان و پربار بودن آن باشد، هر چند شاخه هاى درختان آن در هم پیچیده نباشد.
۲ - خداوند، به وجودآورنده بستان ها و آفریننده درختان و منظره هاى سرسبز و خرّم (لنخرج ... جنّ-ت ألفافًا)
۳ - باغ ها و جنگل هاى پوشیده از درخت، نشان دهنده قدرت خداوند و امکان پذیر بودن معاد (عمّ یتساءلون ... ألم نجعل ... جنّ-ت ألفافًا)
🌱🌱🌱
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom