eitaa logo
✳️ جُستارهای قرآنی رحیق
2.8هزار دنبال‌کننده
3.5هزار عکس
1.5هزار ویدیو
811 فایل
«رحیق» نوشیدنی گوارا و ناب بهشتیان. ۲۵مطففین . مستمع صاحب سخن را بر سر کار آورد غنچهٔ خاموش، بلبل را به گفتار آورد صائب @Sayyedali1997 @s_m_a57
مشاهده در ایتا
دانلود
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت1:معرفی کلی تفسیر سوره طارق ◽ این سوره را به این مناسبت «‌طارق‌» می‌نامند که در آغاز آن به آسمان و طارق سوگند یاد شده است. طارق در اینجا به معنای ستاره یا موجودی است که در شب می‌آید. ◽سوره طارق جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، سی و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، هشتاد و ششمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. ◽سوره طارق ۱۷ آیه، ۶۱ کلمه و ۲۵۴ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مفصلات (دارای آیات کوتاه) است و از سوره‌هایی است که با سوگند آغاز می‌شوند. ◽آیه نهم این سوره از آیات مشهور است که قیامت را «یوم تبلی السرائر: روزی که رازها فاش می‌شود» می‌خواند. از پیامبر(ص) نقل شده هر كس سوره طارق را تلاوت کند، خداوند به تعداد هر ستاره‌ای که در آسمان وجود دارد، ده حسنه به او می‌بخشد. 🌱🌱 ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت2:محتوای نموداری و کلی سوره طارق به گفته تفسیر نمونه مطالب این سوره بر دو محور است: ۱. معاد، ۲. قرآن و ارزش و اهمیت آن. خداوند در آغاز سوره بعد از سوگندهایی، به وجود مراقبان الهی بر انسان اشاره می‌کند و سپس برای اثبات ممکن‌بودن معاد، به زندگی نخستین و آغاز پیدایش انسان از آب نطفه اشاره می‌کند و نتیجه می‌گیرد خداوندی که قادر است انسان را از چنین آبی بی‌ارزش و ناچیز بیافریند، توانایی بر بازگشت مجدد او نیز دارد. در مرحله بعد به بعضی ویژگی‌های رستاخیز می‌پردازد و آن‌گاه با ذکر سوگندهایی متعدد و پرمعنا، اهمیت قرآن را گوشزد می‌کند و سرانجام سوره را با تهدید کافران به مجازات الهی پایان می‌دهد. محتوای سوره طارق دلایل اثبات معاد جسمانی و بازگشت انسان دلیل اول؛ آیه۱-۴ محفوظ ماندن روح پس از مرگ دلیل دوم؛آیه۵-۱۰ قدرت خدا بر آفرینش انسان از آب جهنده دلیل سوم؛ آیه۱۱-۱۴ قانون بازگشت‌پذیری در نظام آفرینش نتیجه؛ آیه۱۵-۱۷ کید کافران برای انکار معاد جسمانی به جایی نمی‌رسد 🌱🌱 🌱 ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
سوره طارق.استاد محمد صدیق منشاوی.mp3
2.62M
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت3:قرائت تحقیق سوره طارق 📼 قاری:استاد محمد صدیق منشاوی 🌱🌱🌱 ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت4:نکته ها و پیام های کلی آیات 1تا10 سوره طارق وَ السَّماءِ وَ الطَّارِقِ «1» وَ ما أَدْراكَ مَا الطَّارِقُ «2» النَّجْمُ الثَّاقِبُ «3» إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ «4» فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ «5» خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ «6» يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَ التَّرائِبِ «7» إِنَّهُ عَلى‌ رَجْعِهِ لَقادِرٌ «8» يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ «9» فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ «10» سوگند به آسمان و ستاره طارق. و تو چه دانى كه طارق چيست؟ ستاره‌اى است درخشنده. (به اينها سوگند كه) هيچ كس نيست مگر آنكه بر او نگهبانى است. پس انسان بنگرد كه از چه آفريده شده است. از آبى جهنده آفريده شده است. كه از بين كمر و سينه بيرون مى‌آيد. همانا او بر باز گرداندنش تواناست. روزى كه اسرار آشكار شود. پس براى انسان، هيچ قدرتى (از درون) و ياورى (از بيرون) نيست. 🔅🔅🔅 ▫ «طارق» به معناى كسى است كه در شب وارد شود و در را بكوبد. «طرق» كوبيدن و «مطرقة» وسيله كوبيدن است و «طريق» به راه گفته مى‌شود، زيرا زير پا كوبيده مى‌شود. ▫ «ثاقب» به معناى سوراخ كردن است، گويا اين ستاره با نور خود تاريكى شب را سوراخ مى‌كند. «صلب» به معناى محكم و مراد از آن، ستون فقرات پشت است و «ترائب» به استخوان‌هاى سينه گفته مى‌شود. ▫ «تُبْلَى» از «بلوى» به معناى آزمايش است كه عامل آشكار شدن حقيقت‌هاست. ◾ طبق روايتى از امام صادق عليه السلام مراد از طارق، ستاره زُحَل است كه ستاره اميرالمؤمنين و اوصياى اوست. ◽ اشعث بن قيس كه از منافقان بود، شبانه حلوايى براى حضرت على عليه السلام آورد و در خانه را زد تا با هديه حلواى شب، در روز مرتكب خلافى شود. حضرت، نام او را كه شبانه در خانه‌اش را كوبيد، طارق ناميد. ◽ مشابه آيه 4 اين سوره را در سوره انفطار مى‌خوانيم: «وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ كِراماً كاتِبِينَ يَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ» بر شما نگهبانانى گماشته شده كه بزرگوارانه، بدون كينه و سوء ظنّ، كارهاى شما را مى‌نويسند و آنچه انجام مى‌دهيد مى‌دانند. ✅ 1- انسان و تمام كارهاى او تحت حفاظت فرشتگان الهى است. (هم ثبت اعمال و هم حفظ از حوادث) «إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ» ✅ 2- چگونگى تولّد فرزند، از انعقاد نطفه تا خروج از شكم مادر، بايد مورد مطالعه و دقّت قرار گيرد كه هم زمينه خداشناسى است و هم معادشناسى. فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ‌ ... ✅ 3- انسان به خاطر دارا بودن عقل و علم و استعداد بايد در آفرينش خود دقت كند. «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ» ✅ 4- توجّه به آفرينش انسان، زمينه ايمان به معاد است. «عَلى‌ رَجْعِهِ لَقادِرٌ» ✅ 5- معاد جسمانى است و جسم انسان در قيامت دوباره زنده مى‌شود. «رَجْعِهِ» 🌱🌱 🌱 ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت5:نکته ها و پیام های کلی آیات11تا17 سوره طارق وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ «11» وَ الْأَرْضِ ذاتِ الصَّدْعِ «12» إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ «13» وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ «14» إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْداً «15» وَ أَكِيدُ كَيْداً «16» فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً «17» سوگند به آسمان باران‌زا. سوگند به زمين كه (براى خروج گياهان) برشكافته است. كه همانا اين قرآن سخنى است قاطع. و هزل و شوخى نيست. همانا كافران پيوسته نيرنگ مى‌كنند. و من نيز تدبير مى‌كنم. پس كافران را مهلت ده و اندك زمانى آنان را به خود واگذار. ▫ «رجع» به معناى باران است، شايد به خاطر رجوع بخار آب به زمين به صورت باران. ▫ «صدع» به معناى شكافته شدن زمين براى رويش گياهان است. «هزل» به معناى سخن بى‌محتوا است. «كيد» يعنى طرح و نقشه مخفيانه و غافلگيرانه. ▫ «مهل» و «امهل» به يك معنا هستند و براى تأكيد در دو قالب آمده‌اند و هر دو به معناى مهلت دادن است. «رُوَيْداً» به معناى مهلت اندك است. 🔸 آسمان و زمين براى توليد گياه، نظير پدر و مادر براى تولد انسان هستند. 🔸 نزول باران و آمادگى زمين، بسترى براى رشد گياهان است. نزول قرآن و آمادگى انسان نيز زمينه براى رشد انسان‌هاست. نام قرآن در كنار نام باران آمده است. 🔸 براى زدودن شك، هم بايد منطقى سخن گفت و هم قاطع. سوگندهاى پى در پى خداوند، براى رفع هرگونه شك و ترديد از مخالفان و تقويت اعتقاد و باور مؤمنان است. 🔸 «لَقَوْلٌ فَصْلٌ» به جاى «لقول فاصل» يعنى قرآن، سراسر فصل است و ميان حق و باطل فاصله مى‌اندازد. نظير اينكه مى‌گوييم: فلانى شكر است، يعنى يك پارچه شيرينى است. 📐 پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: به زودى فتنه‌ها در ميان شما ظاهر خواهد شد. پرسيدند راه نجات چيست؟ فرمود: «كتاب الله فيه نبأ من قبلكم و خبر ما بعدكم و حكم ما بينكم هو الفصل» قرآن كه اخبار پيشينيان و آيندگان و داورى شما در آن است. آن كلامى است كه حق را از باطل جدا مى‌كند. در ادامه فرمودند: «و من ابتغى الهدى فى غيره اضله الله» هر كس هدايت را در غير قرآن جستجو كند، خداوند او را گمراه مى‌كند. ✅ 1- قيامت، روز بروز و ظهور افكار و كردار آدميان است. «يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ» ✅ 2- انگيزه‌ها وروحيات انسان، در قيامت او اثر دارند. «يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ» ✅ 3- قيامت، روز افشاى اسرار و شرمندگى است: «تُبْلَى السَّرائِرُ» و انسان نيز براى كتمان يا جبران گذشته خود نمى‌تواند كارى بكند. «فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ» ✅ 4- رجعت انسان در قيامت، همچون رجعت آب بخار شده دريا، از آسمان به زمين است. «عَلى‌ رَجْعِهِ لَقادِرٌ- وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ» ✅ 5- ارزش هر موجودى وابسته به آثار وبركات آن است. «ذاتِ الرَّجْعِ‌- ذاتِ الصَّدْعِ» ✅ 6- قرآن، فرقان و جداكننده حق از باطل است، نه رمان و غير واقعى. «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ» ✅ 7- نيرنگ كفّار، دائمى، سخت و حتمى است، از آن غافل نشويد. «إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْداً» ✅ 8- برخورد خداوند با انسان، متناسب با عمل اوست. اگر در راه خير قدم بردارد، خدا هدايتش مى‌كند: «جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ» «1» و اگر به دنبال كيد باشد، گرفتار كيد الهى مى‌شود. «يَكِيدُونَ كَيْداً وَ أَكِيدُ كَيْداً» ✅ 9- قرآن، ميزان تشخيص حق از باطل است. «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ» ✅ 10- كافران با خدا طرفند و تدبير خداوند سخت است. «يَكِيدُونَ كَيْداً وَ أَكِيدُ كَيْداً» ✅ 11- آنان مسلمانان را غافلگير مى‌كنند ما نيز آنان را غافلگير مى‌كنيم. يَكِيدُونَ‌ ... أَكِيدُ ✅ 12- در برخورد با دشمن، نه خود عجله كنيد و نه از خدا عجله بخواهيد. «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ» ✅ 13- غفلت از دشمن هرگز، ولى مهلت دادن مانعى ندارد. «أَمْهِلْهُمْ» ✅ 14- سعه صدر، شرط لازم براى رهبرى است. «أَمْهِلْهُمْ» ✅ 15- مقدار مهلت به دشمن، به قدرى نباشد كه فرصت را از شما بگيرد. «رُوَيْداً» ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت6:نکته های تفسیری آیه 1سوره طارق ✅ وَ السَّمَاءِ وَ الطَّارِقِ‌ ▫ «السَّمَآءِ»: آسمان. مراد جهان بالای سر ما زمینیان است. ▫ «الطَّارِقِ»: مهمان شبانه. راه‌پیمای شبرو. در اینجا مراد ستارگانی است که شبانگاهان پدیدار می‌آیند و انگار مسافران یا مهمانانی هستند که در شب درگاه خانه‌ها را بر روی آدمیان می‌زنند. واژه آسمان عام است، و واژه ستارگان خاصّ و بیانگر اهمّیّت ویژه آنها است. ▪ کلبى گوید: این آیه درباره ابوطالب نازل گردیده که شبى با رسول خدا صلى الله علیه و آله مشغول خوردن نان و شیر بود. ستاره دنباله‌دارى در آسمان پدیدار گردید و پنهان شد. ابوطالب از این واقعه ترسید و به پیامبر گفت: اى پسر من، این چه منظره اى بود که دیدم. 🔹 پیامبر گفت: اى عم، ستاره اى بود که از آسمان انداخته شده و این آیت و نشانه اى از آیات پروردگار است سپس این آیات نازل گردید.[ تفاسیر کشف الاسرار و روض الجنان.] ✅ ۱ - سوگند خداوند به آسمان (و السماء) ✅ ۲ - سوگند خداوند به ستاره پدیدار شده در شب (زهره یا زحل یا ثریا و یا...) (و الطارق) 🔹 «طارق»; یعنى، کسى که شب هنگام وارد شود. برخى ریشه اصلى آن را «طَرْق» (کوبیدن در) دانسته و گفته اند: کسى که شب وارد مى شود، چون به کوبیدن در نیاز پیدا مى کند، «طارق» نامیده مى شود (نهایه ابن اثیر). آیات بعد صراحت دارد که مراد از آن ستاره است. صاحب «قاموس» آن را بر «ستاره صبح» (زهره) تطبیق داده است; گرچه به نقل «لسان العرب»، برخى از اهل لغت این نام را نامعروف خوانده و برخى دیگر آن را بر زحل (کیوان) و ثریا (پروین) منطبق دانسته اند. ✅ ۳ - آشکار شدن ستارگان در آسمان به هنگام شب، امرى مهم و اعجاب آور است. (و السماء و الطارق) سوگند خداوند; بیانگر اهمیت امورى است که بر آن سوگند یاد شده است. ارتباط دو سوگند با هم، به ارتباط ستاره و آسمان نظر دارد. ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت7:نکته های تفسیری آیه 2و3سوره طارق ✅ وَ مَا أَدْرَاکَ‌ مَا الطَّارِقُ‌ ✅ ۱ - عظمت ستاره «طارق»، فراتر از حد بیان است. (و ما أدریک ما الطارق) ✅ ۲ - ابزار شناخت حقیقتِ ستاره «طارق» و ویژگى هاى آن، در اختیار همگان نیست. (و ما أدریک ما الطارق) 🔹 خطاب در «ما أدراک» در این موارد، مخصوص شخص پیامبر(ص) نیست; بلکه روى سخن با هر مخاطبى است که این سخن را دریافت کند. ✅ ۳ - پیامبر(ص) در شناخت ستارگان، نیازمند تعلیم الهى است. (و ما أدریک ما الطارق) 🔅🔅🔅 ✅ النَّجْمُ‌ الثَّاقِبُ‌ ▫ «النَّجْمُ»: ستاره. اسم جنس است و مراد همه ستارگان است. «الثَّاقِبُ»: سوراخ‌کننده . درخشان و فروزان ✅ ۱ - «طارق»، ستاره اى است داراى پرتوى نافذ و شکافنده تاریکى ها در صحنه آسمان. (النجم الثاقب) 🔹 «ثَقْب»; یعنى، دریدگى کم عمق (مصباح) و چون نور ستاره نفوذ مى کند، آن را «ثاقب» گویند. (مقاییس اللغة) استفهام از شناخت «طارق» - در آیه قبل - و توصیف آن به «نجم ثاقب» - در این آیه - بیانگر آن است ستاره اى خاص مورد نظر است. ✅ ۲ - سوگند خداوند، به مرتفع ترین ستاره ها* (و الطارق ... النجم الثاقب) «نجم ثاقب»; یعنى، ستاره اى که جایگاه آن رفیع تر از دیگر ستارگان است (قاموس). ✅ ۳ - کیوان یا پروین، اخترى تابان که نور آن تاریکى فضا را مى شکافد.* (و الطارق ... النجم الثاقب) 🔹 از ستارگانى که «النجم الثاقب» توصیفگر آن است، ستاره زحل (کیوان) مى باشد (قاموس). برخى دیگر آن را بر «ثریا» (پروین) تطبیق داده و گفته اند: چون «النجم» هرگاه به صورت مطلق آورده شود، مراد از آن ستاره پروین است; پس در آیه نیز همان ستاره مورد نظر است. ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت8:نکته های تفسیری آیه4و5 سوره طارق ✅ إِنْ‌ کُلُ‌ نَفْسٍ‌ لَمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ ▫ «إنْ»: حرف نفی و به معنی (مَا) است. «إِن کُلُّ ...»: مسلّماً هرکسی مراقبی دارد. ▫ «حَافِظٌ»: مُراقب. مُحافظ. مراد فرشتگان آفریدگارند که به منزله سپاهیان محافظ و مراقب انسان هستند. هم او را از چیزهائی که خدا بخواهد حفظ می‌کنند، و هم اعمال او را می‌پایند و می‌نگارند ▫ «لَمَّا»: مگر این که. به معنی (إِلاّ) است. این آیه، جواب قسم است. ✅ ۱ - هر انسانى، داراى نگاهبان و مراقبت کننده اى مخصوص خویش است. (إن کلّ نفس لمّا علیها حافظ) 🔹 «إن» حرف نفى و «لمّا» به معناى إلاّ است; یعنى، «ما کلّ نفس إلاّ علیها حافظ». مراد از «حافظ»، مأموران الهى اند که مراقبت از انسان را بر عهده داشته، اعمال و کردار او را حفظ و ثبت مى کنند. ✅ ۲ - افکار و کردار انسان ها، محفوظ مانده و محاسبه خواهد شد. (إن کلّ نفس لمّا علیها حافظ) خبر از حفاظت و مراقبت بر انسان ها، هشدارى است به آنان که نپندارند آنچه انجام مى دهند، فانى گشته و پیامدى نخواهد داشت. ✅ ۳ - خداوند، با سوگند به آسمان و ستارگان، بر مراقبت از انسان و افکار و کردار او، تأکید ورزیده است. (و السماء و الطارق ... إن کلّ نفس لمّا علیها حافظ) ✅ ۴ - انسان، موجودى جاودانه است. (إن کلّ نفس لمّا علیها حافظ) 🔹 «نفس» یا به معناى روح است و یا شخص (مصباح). حفاظت از روح انسان، بلکه حتى شخص او، بر پیشگیرى از نابودى او توقف دارد که مستلزم جاودانگى انسان است، گرچه در قالبى غیر از این جسم به حیات خود ادامه دهد. 🔅🔅🔅 ✅ فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ‌ مِمَ‌ خُلِقَ‌ ▫ «لِیَنظُرْ»: باید بنگرد. نگریستن به معنی اندیشیدن و وارسی کردن است 📐 عکرمة گوید: این آیه درباره ابوالاشد نازل شد که بر روى تل خاک مى ایستاد و مى گفت: هر کس مرا از این زمین دور کند به او فلان قدر پاداش خواهم داد و نیز مى گفت: محمد مى پندارد که نگهبانان جهنم نوزده نفرند. من خود به تنهائى ده نفر آن‌ها را کفایت مى کنم و از بین می‌برم و شر آن‌ها را از شما کوتاه نمایم و شما نه نفر دیگر آن‌ها را کفایت کرده و از بین ببرید و شر آن‌ها از من کوتاه نمائید سپس این آیه نازل گردید[تفسیر ابن ابى حاتم.] چنان که در سوره بلد نیز نظیر آن ذکر شده است. ✅ ۱ - تحقیق درباره منشأ آفرینش انسان و توجّه به عنصر اولیه جسم وى، زمینه ساز باور به امکان احیاى دوباره او است. (فلینظر الإنسن ممّ خلق) 🔹 جمله «إنّه على رجعه لقادر» - در آیات بعد - بیانگر آن است که آنچه از این آیه به بعد مطرح شده، آماده سازنده ذهن انسان براى باور به امکان معاد است. ✅ ۲ - شناخت مراحل آغازین خلقت انسان، زمینه ساز پى بردن به تحت مراقبت بودن وى و مایه شناخت قدرت خداوند بر ثبت کردار او است. (علیها حافظ . فلینظر الإنسن ممّ خلق) 🔹 ارتباط دو آیه، با توجّه به حرف «فاء» در «فلینظر»، بیانگر برداشت یاد شده است. ✅ ۳ - آفرینش انسان، تدریجى است. (فلینظر الإنسن ممّ خلق) ✅ ۴ - لزوم تحقیق درباره منشأ آفرینش انسان و کشف عنصر اصلى در پیدایش جسم او (فلینظر الإنسن ممّ خلق) ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
Al-Tareg -01 ss.mp3
1
🔅🔅🔅 📌نگاشت 9:تفسیر صوتی سوره طارق 📝 استاد فرزانه و مفسر عالیقدر آیت الله جوادی آملی 📒 جلسه اول ☑ ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر امام علی بن موسی الرضا و حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیهما 🌴🌴🌴 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
تفسير سوره طارق جلسه 1.docx
32.4K
🔅🔅🔅 📌نگاشت 10:تفسیر متنی سوره طارق 📝 استاد فرزانه و مفسر عالیقدر آیت الله جوادی آملی 📒 جلسه اول ☑ ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر امام علی بن موسی الرضا و حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیهما 🌴🌴🌴 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت11:نکته های تفسیری آیه6و7سوره طارق ✅ خُلِقَ‌ مِنْ‌ مَاءٍ دَافِقٍ‌ ▫ «مَآءٍ»: آب. نکره آمدن آن دلیل بر ناچیزی و حقارت است ▫ «دَافِقٍ»: جهنده. توصیف نطفه است که در آب منی شناور است و به هنگام بیرون آمدن، جهش و پرش دارد . ✅ ۱ - منى (نطفه مرد)، عنصر اصلى در آفرینش جسم انسان (خلق من ماء دافق) 🔹 «دَفَقَ الماء»; یعنى، آب به شدّت ریخت; این فعل به صورت لازم و متعدى استعمال مى شود; برخى تنها متعدى بودن آن را پذیرفته و «دافق» را به معناى «مدفوق» یا «ذى دفق» معنا کرده اند(مصباح). آب جهنده گرچه مى تواند بر منى مرد و تخمک زن تطبیق کند; زیرا هر دو از کیسه منى در مرد و تخمدان در زن بیرون مى جهند; ولى انصراف عرفى آن به نطفه مرد است. ✅ ۲ - جسم انسان، از آبى آفریده شده است که از مرد و زن یکباره تخلیه شده و از ظرف خود بیرون مى جهد. (ماء دافق) 🔹 این احتمال وجود دارد که مراد از «ماء دافق»، نطفه مرد و تخمک زن - هر دو - باشد. ✅ ۳ - آفرینش انسان از آب، شگفت انگیز و نشانه قدرت خداوند بر معاد است. (علیها حافظ ... خلق من ماء دافق) برداشت یاد شده، با توجه به ارتباط این آیه با جمله «إنّه على رجعه لقادر» در آیات بعد است. 🔅🔅🔅 ✅ يَخْرُجُ‌ مِنْ‌ بَيْنِ‌ الصُّلْبِ‌ وَ التَّرَائِبِ‌ ▫ «الصُّلْبِ»: استخوان پشت. ستون فقرات. ▫ «التَّرَآئِبِ»: جمع تَریبَة، استخوانهای سینه. فاعل فعل «یَخْرُجُ» ضمیر مستتر (هو) است که به (انسان) در آیه همین سوره برمی‌گردد. دو قطب جنین رشد یافته انسان در هفته‌های آخر جنینی مابین جناغ و دنده‌های تحتانی سینه مادر و ستون فقرات پشت مادر قرار داشته و از آنجا حرکت در مسیر کانال زایمانی را در موعد مقرر آغاز می‌کند. ▫ ضمیر (ه) در «رجعه» نیز به انسان برمی‌گردد ... این آیات مسیر زندگی انسان را از بدو انعقاد نطفه تا رستاخیز مرور می‌کنند. ✅ ۱ - محل پیدایش نطفه مرد (منى)، بین تیره پشت و استخوان هاى قفسه سینه قرار دارد. (یخرج من بین الصلب و الترائب) 🔹 «صلب»; استخوانى است که از قسمت بالاى پشت، نزدیک گردن شروع شده و تا دنبالچه (که جاى آن در انسان در جایگاه دم در حیوانات است) ادامه یافته است(قاموس). 🔹 «تریبة» (مفرد «ترائب»); یعنى، بالاترین استخوان قفسه سینه که زیر چانه قرار گرفته است (نهایه ابن اثیر). تمام اهل لغت آن را جاى گردن بند از قفسه سینه مى دانند (لسان العرب). برخى آن را به تمام استخوان هاى قفسه سینه و گروهى به چهار استخوان از سمت راست و چهار استخوان از سمت چپ اطلاق مى کنند (قاموس). خروج نطفه از آن محل، ممکن است به اعتبار تغذیه کیسه منى از آن جا باشد. ✅ ۲ - بین استخوان هاى قفسه سینه و تیره پشت مردان و زنان، جایگاه خروج عنصر تشکیل دهنده جسم انسان است.* (یخرج من بین الصلب و الترائب) 🔹 چنانچه مراد از «ماء دافق» در آیه قبل، نطفه مرد و تخمک زن باشد، مفاد این آیه نیز مشترک خواهد بود. ✅ ۳ - شناخت مراحل تکوین و مسیر نزول نطفه مراحل تکامل آن تا آفرینش کامل انسان، توصیه خداوند به همه انسان ها است. (فلینظر ... یخرج من بین الصلب و الترائب) ✅ ۴ - خروج نطفه از فاصله بین ستون فقرات و قفسه سینه، امرى شگفت آور و مایه رفع استبعاد از «معاد» است. (یخرج من بین الصلب و الترائب) ارتباط این آیه با آیه بعد، گویاى برداشت یاد شده است. ✅ ۵ - خروج جنین از رحم، امرى شگفت و نشانه امکان معاد است. * (یخرج من بین الصلب و الترائب) 🔹 ضمیر فاعلى «یخرج»، ممکن است به «الانسان» در دو آیه قبل برگردد، در این احتمال مراد از «ماء دافق» نطفه مرد و مراد از جمله «یخرج...»، تولّد نوزاد خواهد بود و «من بین الصلب و الترائب»، اشاره به جایگاه رحم است که بین قسمت هاى جلو و پشت مادر مى باشد. ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom
(تفسیر وقرآن پژوهی) 🔅🔅🔅 📌نگاشت12:نکته های تفسیری آیه 8و9و10سوره طارق ✅ إِنَّهُ‌ عَلَى‌ رَجْعِهِ‌ لَقَادِرٌ ▫ «رَجْع»: بازگرداندن مراد زنده گرداندن در آخرت است. ✅ ۱ - خداوند، بر اعاده مجدد انسان پس از مرگ او، توانمند است. (إنّه على رجعه لقادر) ✅ ۲ - آفرینش انسان از منى، برهان قدرت خداوند بر معاد و تجدید حیات انسان است. (خلق من ماء ... یخرج ... إنّه على رجعه لقادر) ✅ ۳ - تمام انسان ها پس از مرگ، دوباره زنده خواهند شد. (إنّه على رجعه لقادر) آیه شریفه صرفاً در مقام بیان توانمندى خداوند نیست; بلکه در صدد دفع پندار منکران معاد نیز مى باشد. 🔅🔅🔅 ✅ يَوْمَ‌ تُبْلَى‌ السَّرَائِرُ ▫ «تُبْلی»: مورد امتحان و آزمایش قرار می‌گیرد. نمایان و هویدا می‌شود. از آنجا که به هنگام آزمایش، حقیقت اشیاء ظاهر و آشکار می‌شود، این ماده در اینجا به معنی ظهور و بروز آمده است ▫ . «السَّرَآئِرُ»: جمع سَرِیرَة، نهانیها و پنهانیها. اسرار و رازها. نیّات و عقائد و هرچیزی که نهفته و پوشیده باشد. ✅ ۱ - تمام اسرار و اعمال کتمان شده، در قیامت ارزیابى گشته، و مورد سنجش و شناسایى قرار خواهد گرفت. (یوم تبلى السرائر) 🔹 «سرائر» جمع «سریرة» (آنچه کتمان شود) است (قاموس) و چون با حرف «ال» همراه است، بر عموم دلالت دارد. 🔹 «ابلاء» (مصدر «تبلى») به معناى امتحان کردن است (مصباح). مراد از آزمودن سرائر، سنجش و محاسبه آنها است. ✅ ۲ - تأثیر نیت ها و حالات درونى انسان، بر سرنوشت او در قیامت (یوم تبلى السرائر) 🔹 اختبار و آزمودن سریره ها، دلالت بر تأثیر نیک و بد آنها در کیفر و پاداش اعمال دارد. ✅ ۳ - انسان در قیامت، بر باورها و ملکات نفسانى خویش، مؤاخذه خواهد شد. (یوم تبلى السرائر) 🔹 مراد از آزمودن سریره ها، حسابرسى و سنجش میزان کیفر آنها است. ✅ ۴ - حقایق کتمان شده، در قیامت آشکار خواهد شد و مخفى نگه داشتن آن امکان پذیر نیست. (یوم تبلى السرائر) 🔹 گرچه «ابلاء» به معناى آشکار ساختن نیست; ولى لازمه اختبار و آزمایش سریره ها، بر ملا شدن ویژگى هاى آن است. ✅ ۵ - حسابرسى نهان کارى هاى انسان و چشیدن کیفر آن، از اهداف معاد است. (إنّه على رجعه لقادر . یوم تبلى السرائر) 🔹 «یوم» ظرف براى «رجعه» و بیانگر آن است که ارجاع دوباره انسان، روزى به وقوع خواهد پیوست که از مشخصات آن، محاسبه اعمال پنهانى و نیت هاى انسان براى تشخیص میزان کیفر او است. 🔅🔅🔅 ✅ فَمَا لَهُ‌ مِنْ‌ قُوَّةٍ وَ لاَ نَاصِرٍ ▫ «فَمَا لَهُ مِن قُوَّةٍ ...»: برابر بسیاری از آیات قرآن، در آخرت تنها وسیله نجات انسان، ایمان و عمل صالح است و بس ✅ ۱ - در قیامت، انسان هیچ قدرتى در برابر خواست خداوند و کیفرهاى او ندارد. (فما له من قوّة) ✅ ۲ - قیامت، روز محرومیت انسان از هرگونه یار و یاور در برابر کیفرهاى الهى است. (فما له من ... و لا ناصر) ✅ ۳ - قیامت روز بى ثمر ماندن نیروهاى درونى و بیرونى انسان، در برابر حسابرسى کارهاى پنهانى او است. (فما له من قوّة و لا ناصر) ✅ ۴ - حسابرسى و سنجش نهان کارى ها و نیت هاى انسان، مایه ناتوانى او از هرگونه دفاع و محرومیت او از کمترین یار و یاور در قیامت (یوم تبلى السرائر . فما له من قوّة و لا ناصر) 🔹 حرف «فاء» در «فما له من...»، نبود قوت و ناصر را بر «تبلى السرائر» تفریع کرده و آن را نتیجه حسابرسى قرار داده است; یعنى، روز قیامت با متمایز شدن سریره هاى نیک و بد، راهى جز پذیرفتن جزاى آن براى انسان باقى نمى ماند; زیرا نه او را یاراى انکار است و نه کسى به حمایت از او برخواهد خاست. ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom