💎 راهبرد سوم. "راهبرد مخاطبه" در مواجهه با "سیاست مسامحه"
🔸 ریشه مفهومی مخاطبه از خطابه به معنای سخنرانی، موعظه، وعظ گرفته شده است و خطبه در کلام اسلامی به سخنی بلیغ گفته میشود که متکی بر علم منطق و مشتمل بر اصول و ارزش های توحیدی باشد. گوینده خطبه تلاش میکند تا با تکیه بر منطق کلامی و محرک عاطفی، عزم مخاطبان منفعل را بر انجام عمل صالح و یا ترک رفتار قبیح فعال کند. در واقع خطابه؛ فن یا مهارت کلامی برای فعال سازی عواطف شنونده است تا احیاء و اقناع اندیشه و فکر تسهیل شود و رفتار اصلاحی و سازنده شکل بگیرد. بنابراین خطابه یکی از ساحتهای مفید و مؤثر در تبلیغ ارزشهای معنوی و انسانی است.
🔸منشاء صدور خطبه حضرت فاطمه زهرا (س) "سیاست مسامحه" خواص و تسری تسامح و تساهل به آحاد جامعه مهاجر و انصار در برابر غصب مناسب سیاسی و اجتماعی بود. مسئلهای که باعث شد تا حضرت در برابر آغاز روند بازگشت جامعه به دوران جاهلیت عشیرهای و قبیلهای "راهبرد مخاطبه" را در دستورکار قرارد دهد و بر همین اساس در بد ورود به مسجد نبی، بازخوانی مجدد و بازآرایی مجدد از معارف توحیدی و روشنگری سیاسی با ادبیات حماسی و در عین حال متقن علمی خود، عواطف انصار و مهاجرین را مورد عتاب قرار میدهد تا ضمن تحریک منطق آنان، فکر و اندیشه آحاد جامعه اسلامی را متوجه تحول بزرگی که در حال وقوع، نمایند.
🔸خطبه فدکیه یک متن فصیح و بلیغ و مشتمل بر مجموعهای از معارف عمیق است. برخی از محورهای برجسته خطبه فدکیه حضرت فاطمه الزهرا (س) عبارت است از:
۱. تحلیل اجمالی و تبیین فشرده معارف توحید ذاتی، صفاتی و اسماء حسنی الهی؛
۲. تشریح مقام، ویژگیها، اهداف مسئولیتها و ماموریت رسالت پیامبر اعظم (ص) در جامعه مشحون از گمراهی، نفاق، شرک و ضلالت؛
۳. تعیین شأن و منزلت ظاهری و باطنی کتاب خدا، تقریر فلسفه شعائر و احکام دین و پند و اندرز به مسلمین؛
۴. معرفی منزلت و خدمات خاندان رسالت و ارجاع نخبگان به سابقه سیاه جاهلانه آنها در قبل از اسلام و عبرت آموزی از آن؛
۵. مرور رخدادها و رویدادهای متحجرانه، متعصبانه و مبتنی بر نفاق برخی خواص، در ایام پس از رحلت پیامبر (ص)؛
۶. یادآوری زندگی ذلت بار، نکبت بار، وحشت آور، آلوده و مبتنی بر تعصبات جاهلانه مردم قبل از اسلام؛
۷. ترسیم نسب خودش و امیرالمومنین (ع) به عنوان تنها بازماندگان پیامبر خدا (ص) و تبیین صداقت در گفتار و عصمت در کردار اهل البیت رسالت؛
۸. افشاگری غصب مناسب اسلامی توسط برخی خواص در اثر انحراف شیطانی، فریب منافقین و صحنه گردانی حقیران و شروران؛
۹. روشنگری از حقیقت روند تولید فتنه و احاطه بر آن، توسط بانیان فتنه به بهانه ترس از فتنه؛
۱۰. رازگشایی طرح پنهانی برای خاموش کردن نور الهی، توطئه علیه جان بازماندگان رسول خدا و از بین بردن سنن پیامبر (ص)؛
۱۱. ارجاع اهل تعدی و باطل به دادگاه عدل الهی، وعدگاه پیامبر (ص) و قرارگاه مومنان در روز محاسبه و رستاخیز؛
۱۲. اتمام حجت و استمداد طلبی از انصار و مهاجرین راستین برای استیفای حقوق سیاسی؛
۱۳. محاکمه انصار بخاطر شرک، پیمان شکنی، عقب نشینی، سرافکندگی در دوره پس از رحلت پیامبر (ص) و پس از ایمان و پیشقدمی، پیروزی و سرافرازی در دوران حیات ایشان؛
۱۴. دفاع از حقوق فردی و اجتماعی خود به واسطه وراثت نبوی با تکیه بر معارف قرآنی؛
۱۵. یادآوری نقش برجسته جهاد عملی و نظری مبتنی رویکرد عالمانه، مخلصانه و انقلابی امیرالمومنین (ع) در رشد جامعه اسلامی؛
۱۶. آیندهنگری در تحمیل مصائب و رنجهای بعدی به امت اسلامی پس از غصب خلافت و شکستن حرمت اهل بیت پیامبر (ص).
♻️ یافتههای راهبردی
🔸غنای محتوایی، استحکام ساختاری و آرایههای ادبی خطبه فدکیه نشان از اتکایی حضرت زهرا (س) بر "راهبرد مخاطبه" برای مواجهه با "سیاست مسامحه" در فرآیند دینبانی و صیانت از جامعه تازه تاسیس نبوی به حدی است که اندیشمندان اسلامی از خطبه فدکیه با تعابیری چون "دیباچه نهج البلاغه، فشرده نهجالبلاغه و مادر نهجالبلاغه" یاد میکنند.
تقریر خطبه فدکیه و اتخاذ "راهبرد مخاطبه" حضرت زهرا (س) دستاوردهای متعدد برای جامعه و تاریخ داشت که مهمترین آنها عبارت است از:
🔅۱. تبیین مبانی فلسفی اصول و فروع معارف اسلامی؛
🔅۲. تقریر مبانی زیست اجتماعی و سیاسی برای امت اسلامی؛
🔅۳. تزریق روح حماسی در رفتار آحاد جامعه اسلامی؛
🔅۴. توجه دادن جامعه به تبعات مخرب انحراف از حیات طیبه اسلامی و انسانی؛
🔅۵. الگوی سازی برای وارثان امامت و ولایت، برای چگونگی مواجهه کلامی با شرایط مشابه در آینده.
️ ادامه دارد...
✍️احمد باقری مزینانی استادیار دانشگاه/ بازنویسی شده ۸ دیماه ۱۴۰۱ه.ش/.
💎 کانال ایتا، سروش، روبیکا واتس آپ #راه_نگار
🔅 @Rahnegar
💎 کانال تلگرامی طلایی #راه_نگار
🔅 @Rahnegar96
#فاطمه_زهرا_خطبه_فدکیه
#اتخاذ_راهبرد_مخاطبه
#مقابله_سیاست_مسامحه
🍎راهبردهای حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س)
💎 راهبرد سوم. "راهبرد مخاطبه" در مواجهه با "سیاست مسامحه"
🔸 ریشه مفهومی مخاطبه از خطابه به معنای سخنرانی، موعظه، وعظ گرفته شده است و خطبه در کلام اسلامی به سخنی بلیغ گفته میشود که متکی بر علم منطق و مشتمل بر اصول و ارزشهای توحیدی باشد. گوینده خطبه تلاش میکند تا با تکیه بر منطق کلامی و محرک عاطفی، عزم مخاطبان منفعل را بر انجام عمل صالح و یا ترک رفتار قبیح فعال کند. در واقع خطابه؛ فن یا مهارت کلامی برای فعالسازی عواطف شنونده است تا احیاء و اقناع اندیشه و فکر تسهیل شود و رفتار اصلاحی و سازنده شکل گیرد. بنابراین خطابه یکی از ساحتهای مفید و مؤثر در تبلیغ ارزشهای معنوی و انسانی است.
🔸منشاء صدور خطبه حضرت فاطمه زهرا (س) "سیاست مسامحه" خواص و تسری تسامح و تساهل به آحاد جامعه مهاجر و انصار در برابر غصب مناسب سیاسی و اجتماعی بود. مسئلهای که باعث شد تا حضرت برای مدیریت روند بازگشت جامعه به دوران جاهلیت عشیرهای و قبیلهای، "راهبرد مخاطبه" را در دستورکار قرار دهد و بر همین اساس ایشان در بد ورود به مسجد نبی، بازخوانی مجدد و بازآرایی مجدد از معارف توحیدی و روشنگری سیاسی با ادبیات حماسی و در عین حال متقن علمی خود، عواطف انصار و مهاجرین را مورد عتاب قرار دهد تا ضمن تحریک منطق آنان، فکر و اندیشه آحاد جامعه اسلامی را متوجه تحول بزرگی که در حال وقوع نمایند.
🔸خطبه فدکیه یک متن فصیح و بلیغ و مشتمل بر مجموعهای از معارف عمیق است. برخی از محورهای برجسته خطبه فدکیه حضرت فاطمه الزهرا (س) عبارتند از:
۱. تحلیل اجمالی و تبیین فشرده معارف توحید ذاتی، صفاتی و اسماء حسنی الهی؛
۲. تشریح مقام، ویژگیها، اهداف مسئولیتها و ماموریت رسالت پیامبر اعظم (ص) در جامعه مشحون از گمراهی، نفاق، شرک و ضلالت؛
۳. تعیین شأن و منزلت ظاهری و باطنی کتاب خدا، تقریر فلسفه شعائر و احکام دین و پند و اندرز برای مسلمین؛
۴. معرفی منزلت و خدمات خاندان رسالت و ارجاع نخبگان به سابقه سیاه جاهلانه آنها در قبل از اسلام و عبرت آموزی از آن؛
۵. یادآوری زندگی ذلت بار، نکبت بار، وحشت آور، آلوده و مبتنی بر تعصبات جاهلانه مردم قبل از اسلام؛
۶. ترسیم نسب خودش و امیرالمومنین (ع) به عنوان تنها بازماندگان پیامبر خدا (ص) و تبیین صداقت در گفتار و عصمت در کردار اهل البیت رسالت؛
۷. افشاگری غصب مناسب اسلامی توسط برخی خواص در اثر انحراف شیطانی، فریب منافقین و صحنه گردانی حقیران و شروران؛
۸. مرور رخدادها و رویدادهای متحجرانه، متعصبانه و مبتنی بر نفاق برخی خواص، در ایام پس از رحلت پیامبر (ص)؛
۹. رازگشایی از طرح پنهانی برای خاموش کردن نور الهی، توطئه علیه جان بازماندگان رسول خدا و از بین بردن سنن پیامبر (ص)؛
۱۰. روشنگری از حقیقت روند تولید فتنه و احاطه بر آن، توسط بانیان فتنه به بهانه ترس از فتنه؛
۱۱. ارجاع اهل تعدی و باطل به دادگاه عدل الهی، وعدگاه پیامبر (ص) و قرارگاه مومنان در روز محاسبه و رستاخیز؛
۱۲. اتمام حجت و استمداد طلبی از انصار و مهاجرین راستین برای استیفای حقوق سیاسی؛
۱۳. محاکمه انصار بخاطر شرک، پیمان شکنی، عقب نشینی، سرافکندگی در دوره پس از رحلت پیامبر (ص) و پس از ایمان، پیشقدمی و پیروزی و سرافرازی در دوران حیات ایشان؛
۱۴. دفاع از حقوق فردی و اجتماعی خود به واسطه وراثت نبوی خود و با تکیه بر معارف قرآنی؛
۱۵. یادآوری نقش برجسته جهاد عملی و نظری مبتنی رویکرد عالمانه، مخلصانه و مجاهدانه امیرالمومنین (ع) در رشد جامعه اسلامی؛
۱۶. آیندهنگری در تحمیل مصائب و رنجهای بعدی به امت اسلامی پس از غصب خلافت و شکستن حرمت اهل بیت پیامبر (ص).
♻️ یافتههای راهبردی
🔸غنای محتوایی، استحکام ساختاری و آرایههای ادبی خطبه فدکیه نشان از اتکایی حضرت زهرا (س) بر "راهبرد مخاطبه" برای مواجهه با "سیاست مسامحه" در فرآیند دینبانی و صیانت از جامعه تازه تاسیس نبوی به حدی است که اندیشمندان اسلامی از خطبه فدکیه با تعابیری چون "دیباچه نهج البلاغه، فشرده نهجالبلاغه و مادر نهجالبلاغه" یاد میکنند.
تقریر خطبه فدکیه و اتخاذ "راهبرد مخاطبه" حضرت زهرا (س) دستاوردهای متعدد برای جامعه و تاریخ داشت که مهمترین آنها عبارت است از:
🔅۱. تبیین مبانی فلسفی اصول و فروع معارف اسلامی؛
🔅۲. تقریر مبانی زیست اجتماعی و سیاسی برای امت اسلامی؛
🔅۳. تزریق روح حماسی در رفتار آحاد جامعه اسلامی؛
🔅۴. توجه دادن جامعه به تبعات مخرب انحراف از حیات طیبه اسلامی و انسانی؛
🔅۵. الگوی سازی برای وارثان امامت و ولایت، جهت چگونگی مواجهه کلامی با شرایط مشابه در آینده.
️ ادامه دارد...
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/ بازنویسی شده ۲۶ آذرماه ۱۴۰۲ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#فاطمه_زهرا_خطبه_فدکیه
#اتخاذ_راهبرد_مخاطبه
#مقابله_سیاست_مسامحه
✍️«مکتب فاطمی؛ الگوی برای کنشگری متعهدانه» (بررسی راهبردهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا (س) در منظومه معرفتی ولایت و امامت)
🔻 راهبرد سوم. «راهبرد مخاطبه» در مواجهه با «سیاست مسامحه»
🔸 ریشه مفهومی مخاطبه از خطابه به معنای سخنرانی، وعظ و موعظه گرفته شده است و «خطبه در کلام اسلامی به سخنی بلیغ و فصیح گفته میشود که متکی بر علم منطق و مشتمل بر اصول و ارزشهای توحیدی» باشد. گوینده خطبه تلاش میکند تا با تکیه بر منطق کلامی و محرک عاطفی، عزم مخاطبان منفعل را برای انجام عمل صالح و یا ترک رفتار قبیح فعال کند. در واقع خطابه؛ «فن یا مهارت کلامی برای فعالسازی عواطف شنونده است تا احیاء تفکر و اقناع اندیشه تسهیل شده و رفتار اصلاحی و سازنده شکل بگیرد.» بنابراین خطابه یک هنر مفید و مؤثر در تبلیغ چهره به چهره ارزشهای معنوی و هنجارهای انسانی است.
🔸منشاء صدور خطبه حضرت فاطمه زهرا (س) «سیاست مسامحه» خواص و تسری تسامح و تساهل به آحاد جامعه مهاجر و انصار در برابر غصب مناسب سیاسی و اجتماعی بود. مسئلهای که باعث شد تا حضرت برای مدیریت روند بازگشت جامعه به دوران جاهلیت عشیرهای و قبیلهای، «راهبرد مخاطبه» را در دستورکار خود قرار دهد و بر همین اساس ایشان در بد ورود به مسجد نبی، از طریق «بازخوانی و بازآرایی مجدد از معارف توحیدی و روشنگری سیاسی با ادبیات حماسی و در عین حال متقن علمی خود»، هویت عاطفی انصار و مهاجرین را مورد عتاب قرار دهد تا ضمن «تحریک منطق آنان، فکر و اندیشه آحاد جامعه اسلامی را متوجه تحول بزرگی که در حال وقوع» نمایند.
🔸خطبه فدکیه یک متن فصیح و بلیغ و مشتمل بر مجموعهای از معارف عمیق است. برخی از «محورهای برجسته خطبه فدکیه» حضرت فاطمه الزهرا (س) عبارتند از:
۱. تحلیل اجمالی و تبیین فشرده معارف توحید ذاتی، صفاتی و اسماء حسنی الهی؛
۲. تشریح مقام، ویژگیها، اهداف مسئولیتها و ماموریت رسالت پیامبر اعظم (ص) در جامعه مشحون از گمراهی، نفاق، شرک و ضلالت؛
۳. تعیین شأن و منزلت ظاهری و باطنی کتاب خدا، تقریر فلسفه شعائر و احکام دین و پند و اندرز برای مسلمین؛
۴. معرفی منزلت و خدمات خاندان رسالت و ارجاع نخبگان به سابقه عبرت آموز و جاهلانه آنها در قبل از اسلام؛
۵. یادآوری زندگی ذلت بار، نکبت بار، وحشت آور، آلوده و مبتنی بر تعصبات جاهلانه مردم قبل از اسلام؛
۶. ترسیم نسب خودش و امیرالمومنین (ع) به عنوان تنها بازماندگان پیامبر خدا (ص) و تبیین صداقت در گفتار و عصمت در کردار اهل البیت رسالت؛
۷. افشاگری غصب مناسب اسلامی توسط برخی خواص در اثر انحراف شیطان، فریب منافقین و صحنه گردانی حقیران و شروران؛
۸. مرور رخدادها و رویدادهای متحجرانه، متعصبانه و مبتنی بر نفاق برخی خواص، در ایام پس از رحلت پیامبر (ص)؛
۹. رازگشایی از طرح پنهانی برای خاموش کردن نور الهی، توطئه علیه جان بازماندگان رسول خدا و از بین بردن سنن پیامبر (ص)؛
۱۰. روشنگری از حقیقت روند تولید فتنه و احاطه بر آن، توسط بانیان فتنه به بهانه ترس از فتنه؛
۱۱. ارجاع اهل تعدی و باطل به دادگاه عدل الهی، وعدگاه پیامبر (ص) و قرارگاه مومنان در روز محاسبه و رستاخیز؛
۱۲. محاکمه انصار بخاطر شرک، پیمان شکنی، عقب نشینی، سرافکندگی در دوره پس از رحلت پیامبر (ص) و پس از ایمان، پیشقدمی و پیروزی و سرافرازی در دوران حیات ایشان؛
۱۳. یادآوری نقش برجسته جهاد نظری و عملی مبتنی بر رویکرد عالمانه، مخلصانه و مجاهدانه امیرالمومنین (ع) در رشد جامعه اسلامی؛
۱۴. آیندهنگری در تحمیل مصائب و رنجهای بعدی به امت اسلامی پس از غصب خلافت و شکستن حرمت اهل بیت پیامبر (ص).
♻️ یافتههای راهبردی
🔸«غنای محتوایی، استحکام ساختاری و آرایههای ادبی خطبه فدکیه» نشان از اتکایی حضرت زهرا (س) بر «راهبرد مخاطبه» برای مواجهه با «سیاست مسامحه» در فرآیند دینبانی و صیانت از جامعه تازه تاسیس نبوی، به حدی است که اندیشمندان اسلامی از خطبه فدکیه با تعابیری چون «دیباچه نهج البلاغه، فشرده نهجالبلاغه و مادر نهجالبلاغه» یاد میکنند.
تقریر خطبه فدکیه و اتخاذ «راهبرد مخاطبه» حضرت زهرا (س) «دستاوردهای متعدد برای جامعه و تاریخ» داشت که مهمترین آنها عبارت است از:
🔅۱. تبیین مبانی فلسفی اصول و فروع معارف اسلامی؛
🔅۲. تقریر مبانی زیست اجتماعی و سیاسی برای امت اسلامی؛
🔅۳. تزریق روح حماسی در رفتار آحاد جامعه اسلامی؛
🔅۴. توجه دادن جامعه به تبعات مخرب انحراف از حیات طیبه اسلامی و انسانی؛
🔅۵. الگوی سازی برای وارثان امامت و ولایت، جهت چگونگی مواجهه کلامی با شرایط مشابه در آینده.
️ ادامه دارد...
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استاد دانشگاه/ بازنویسی شده ۳ دیماه ۱۴۰۳ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#فاطمه_زهرا_خطبه_فدکیه
#اتخاذ_راهبرد_مخاطبه
#مقابله_سیاست_مسامحه