عادت دلبستگی میآورد و دلبستگی اسارت
( #قسمت چهارم )
هماهنگی با اقتضای زمان
یک مسئله دیگر هست؛ این را هم از نظر اسلامی برایتان تشریح کنم و آن زهدی است که به اقتضای زمان است. زمانها فرق میکنند؛ در یک زمان برای انسان وظیفه است که زاهدانه زندگی کند و در یک زمان دیگر نه. مثال: ما اگر در زندگی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و حضرت امیر علیه السلام مطالعه کنیم میبینیم زندگی آنها با زندگی ائمه بعد مثلًا امام باقر علیه السلام و امام
صادق علیه السلام اندکی تفاوت دارد؛ یعنی زندگی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام سادهتر و زاهدانهتر است از زندگی مثلاً امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام و امام موسی بن جعفر علیه السلام و امام رضا علیه السلام و حتی از زندگی امام
حسن مجتبی علیه السلام.
این تفاوت از کجاست؟ با بیاناتی که قبلًا ایراد کردم جواب مطلب واضح است، ولی امام صادق علیه السلام صریحاً جواب دادهاند.
یکی از متصوّفه زمان امام صادق علیه السلام- یعنی نیمه اول قرن دوم- آمد خدمت ایشان و دید امام یک جامه زیبا و ظریف و لطیف به تن کردهاند. گفت: یا ابنَ رسولِ الله! شما چرا باید چنین لباس عالی و فاخری بپوشید؟! فرمود: بیا بنشین گوش کن تا جوابت را بدهم. یک وقت هست که واقعاً اشتباه کردهای و یک وقت هست میفهمی ولی میخواهی عوامفریبی کنی. اگر نمیخواهی عوامفریبی کنی بیا تا با تو صحبت کنم.
حضرت با او صحبتهایی کردند و او نتوانست جواب دهد. رفت و بعد با رفقایش دستهجمعی آمدند. (داستان خیلی مفصل است. میخواهم یکی از نکاتی را که در این داستان هست عرض کنم.) امام به این جمع که آمده بودند و معترض بودند که چرا شما لباس فاخر پوشیدهاید فرمودند: ممکن است شما اینجور فکر کنید که اگر لباس فاخر پوشیدن خوب است چرا پیغمبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام نمیپوشیدند و اگر بد است چرا تو میپوشی؟ آنها گفتند بلی ما همین را میگوییم.
حضرت فرمودند: شما شرایط زمان را درک نمیکنید. از نظر اسلام لباس فاخر پوشیدن گناه نیست. از نظر اسلام خدا نعمتهای دنیا را برای استفاده بشر خلق کرده است. خدا این نعمتها را خلق نکرده است که ما آنها را دور بریزیم؛ خلق کرده که ما از این نعمتها استفاده کنیم. ولی گاهی شرایط ایجاب میکند که ما به خاطر فلسفه خاصی از نعمتهای دنیا صرفنظر کنیم. یکی از آن فلسفهها این است که در یک زمان ممکن است شرایط زندگی عموم مردم سخت و
مشکل باشد، به اصطلاح در جامعهای باشیم که وضع اقتصادی آن خوب نیست. اگر ما در چنین جامعهای قرار بگیریم، چنانچه امکانات شخصی ما هم اجازه بدهد که از یک زندگی عالی بهرهمند شویم نباید بهرهمند شویم برای اینکه اگر بهرهمند شویم با برادران خود و انسانهای دیگر همدردی و همدلی نکردهایم.
📚استاد مطهری، احیای تفکر اسلامی، ص95،96،97 ✨
🌈@range_khodaa
عادت دلبستگی میآورد و دلبستگی اسارت
( #قسمت آخر )
ولی یک وقت در شرایطی زندگی میکنیم که وضع عموم مردم خوب است. در چنین وقتی دلیل ندارد که ما از لباس خوب چشم بپوشیم.
بعد فرمود: پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام در شرایط و زمانی زندگی میکردند که
وضع اقتصادی مردم بد بود. پیغمبر در مدینهای زندگی میکند که در آن گروهی از مردم، اصحاب صُفّه هستند که بسیار تهیدست و فقیرند و مدینه در حال جنگ است.
کشوری که با کشور دیگر یا شهری که با شهر دیگر میجنگد، خواه ناخواه در مضیقه اقتصادی قرار میگیرد، خصوصاً اگر قحطی و خشکسالی هم پیش آید، و مدینه گاهی در چنین شرایطی قرار میگرفت. نتیجه این شده بود که گاهی اصحاب صفّه- یعنی عدهای از اصحاب پیغمبر که از بلاد غربت آمده بودند و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ابتدا آنها را در مسجد و بعد در کنار مسجد جا داده بود- آنقدر در سختی و فقر بسر میبردند که لباس نداشتند تا بیایند در مسجد و در جماعت شرکت کنند، و گاهی یک لباس در میان آنها مبادله میشد، یعنی یکی میپوشید و نماز میخواند و بعد دیگری از آن برای نماز خواندن استفاده میکرد. در چنین شرایطی هیچ وقت برای یک مؤمن صحیح نیست که ولو از مال خودش لباس فاخر بپوشد.
در چنین شرایطی است که وقتی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله به خانه دخترش زهرا وارد میشود و میبیند که او یک دستبند نقره در دست دارد و پرده الوانی را از در آویخته است، به علامت اعتراض برمیگردد. حضرت زهرا که از خلق و خوی پدر بزرگوارش آگاه بود، فوراً دستبند را از دست خود
درآورد و پرده را هم از در کند و ضمن فرستادن آنها خدمت پدر بزرگوارش، گفت پدرم را سلام برسانید و بگویید اینها را دخترت فرستاده است، در هر راه که خودتان صلاح میدانید مصرف فرمایید. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فوراً دستور میدهد از همان پارچه پرده چند پیراهن یا شلوار برای اصحاب صفّه درست کنند. وقتی که شرایط چنین است وظیفه چیز دیگری است.
حضرت صادق علیه السلام به معترضین فرمود: من الآن در شرایطی که پیغمبر صلی الله علیه و آله زندگی میکرد زندگی نمیکنم. من اگر در شرایط جدّم پیغمبر صلی الله علیه و آله زندگی میکردم مثل او بودم و پیغمبر صلی الله علیه و آله هم اگر در زمان من زندگی میکرد که وضع عموم مردم خوب شده و بهتر است، مثل من زندگی میکرد.
این هم یک فلسفه دیگر برای زهد است.
📚استاد مطهری، احیای تفکر اسلامی، ص97،98 ✨
🌈 @range_khodaa