#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»
ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم، تا آنها را بیازماییم که کدامینشان بهتر عمل میکنند!
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۷)
❇ تفســــــیر
آیه بعد، ترسیمى از وضع این جهان، به عنوان یک میدان آزمایش براى انسان ها، و توضیحى براى خط سیر انسان در این مسیر است.
نخست مى گوید: ما آنچه را روى زمین است زینت آن قرار دادیم (إِنّا جَعَلْنا ما عَلَى الاْ َرْضِ زِینَةً لَها).
جهانى پر زرق و برق ساختیم، که هر گوشه اى از آن دل مى برد، دیدگان را به خود مشغول مى دارد و انگیزه هاى مختلف را در درون آدمى بیدار مى کند، تا در کشاکش این انگیزه ها، درخشش این زرق و برق ها و چهره هاى دل انگیز و دلربا، انسان بر کرسى آزمایش قرار گیرد و میزان قدرت ایمان، نیروى اراده و معنویت و فضیلت خود را به نمایش بگذارد.
لذا بلافاصله اضافه مى کند: تا آنها را بیازمائیم کدامینشان بهتر عمل مى کنند. (لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً).
🌺🌺🌺
بعضى از مفسرین خواسته اند مفهوم ما عَلَى الاْ َرْضِ را محدود به علماء و یا خصوص مردان کنند و بگویند: زینت زمین اینها هستند، در صورتى که این کلمه مفهوم وسیعى دارد که همه موجودات روى زمین را شامل مى شود.
جالب این که: تعبیر به أَحْسَنُ عَمَلاً شده، نه أَکْثَرُ عَمَلاً ، اشاره به این که آنچه در پیشگاه خدا ارزش دارد، حسن عمل و کیفیت عالى آن است، نه فزونى، کثرت، کمیّت و تعداد آن.
به هر حال، این هشدارى است به همه انسان ها و همه مسلمان ها که در این میدان آزمایش الهى، فریب زرق و برق ها را نخورند.
و به جاى آن که به این مظاهر فریبنده دلبستگى پیدا کنند، به حُسن عمل بیندیشند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷ سوره مبارکه کهف)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَيُنذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا»
و (نیز) آنها را که گفتند: «خداوند، فرزندی (برای خود) انتخاب کرده است»، انذار کند.
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۴)
❇ تفســــــیر
آنگاه به یکى از انحرافات عمومى مخالفان، اعم از مسیحیان و یهود و مشرکان، اشاره کرده مى گوید: دیگر از هدفهاى این کتاب آسمانى آن است که پیامبر به وسیله آن، کسانى را که براى خدا فرزند قائل شدند، انذار کند (وَ یُنْذِرَ الَّذِینَ قالُوا اتَّخَذَ اللّهُ وَلَداً).
🌺🌺🌺
هم مسیحیان را به خاطر اعتقاد به این که مسیح فرزند خدا است، هم یهود را به خاطر اعتقاد به فرزندى عزیر و هم مشرکان را به خاطر این که فرشتگان را دختران خدا مى پنداشتند، هشدار دهد.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴ سوره مبارکه کهف)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
« وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا»
و بگو: «ستایش برای خداوندی است که نه فرزندی برای خود انتخاب کرده و نه شریکی در حکومت دارد و نه بخاطر ضعف و ذلّت، (حامی و) سرپرستی برای اوست!» و او را بسیار بزرگ بشمار!
(سوره مبارکه إِسراء/ آیه ۱۱۱)
❇ تفســــــیر
سرانجام به آخرین آیه این سوره (سوره اسراء) مى رسیم، آیهاى که با حمد خداوند سوره را پایان مى دهد، همان گونه که با تسبیح ذات پاک او سوره آغاز شده بود. در حقیقت این آیه نتیجه اى است بر کلّ بحث هاى توحیدى این سوره و محتواى همه آن مفاهیم توحیدى.
روى سخن را به پیامبر کرده، چنین مى گوید: بگو! حمد و سپاس، مخصوص خداوندى است که نه فرزندى براى خود انتخاب کرده و نه شریکى در حکومت، مالکیت جهان دارد، و نه سرپرستى براى حمایت در برابر ذلت و ناتوانى (وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ).
و چنین خدائى با چنان صفات، از هر چه فکر کنى برتر و بالاتر است بنابراین او را بزرگ دار و به عظمت بى انتهایش آشنا شو! (وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۱۱ سوره مبارکه إسراء)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَىَ لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا»
سپس آنان را برانگیختیم تا بدانیم (و این امر آشکار گردد که) کدام یک از آن دو گروه، مدّت خواب خود را بهتر حساب کردهاند.
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۱۲)
❇ تفســــــیر
سپس آنها را برانگیختیم و بیدار نمودیم، تا ببینیم کدام گروه از آنان مدت خواب خود را بهتر حساب کرده اند (ثُمَّ بَعَثْناهُمْ لِنَعْلَمَ أَیُّ الْحِزْبَیْنِ أَحْصى لِما لَبِثُوا أَمَداً).
🌺🌺🌺
تعبیر به بَعَثْناهُم در مورد بیدار شدن آنها، شاید به این جهت است که خواب آنها به قدرى طولانى شد که همچون مرگ بود و بیدارى آنها همچون رستاخیز و زندگى پس از مرگ.
جمله لِنَعْلَمَ (تا بدانیم...) مفهومش این نیست که خداوند مى خواسته در اینجا علم تازه اى کسب کند، این تعبیر، در قرآن فراوان است و منظور از آن تحقق معلوم الهى است. یعنى ما آنها را از خواب بیدار کردیم، تا این معنى تحقق یابد که آنها درباره میزان خوابشان از هم سؤال کنند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲ سوره مبارکه کهف)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَرَبَطْنَا عَلَىَ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَّقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا»
و دلهایشان را محکم ساختیم در آن موقع که قیام کردند و گفتند: «پروردگار ما، پروردگار آسمانها و زمین است؛ هرگز غیر او معبودی را نمیخوانیم؛ که اگر چنین کنیم، سخنی بیهوده گفتهایم.
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۱۴)
❇ تفســــــیر
قرآن، به دنبال بحث گذشته، مى گوید: ما دل هاى آنها را محکم ساختیم، در آن هنگام که قیام کرده گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمان ها و زمین است (وَ رَبَطْنا عَلى قُلُوبِهِمْ إِذْ قامُوا فَقالُوا رَبُّنا رَبُّ السَّماواتِ وَ الاْ َرْضِ).
ما هرگز غیر از او معبودى را نمى خوانیم و نمى پرستیم (لَنْ نَدْعُوَا مِنْ دُونِهِ إِلهاً).
اگر چنین بگوئیم و کسى را جز او معبود بدانیم سخنى گزاف و دور از حق گفته ایم (لَقَدْ قُلْنا إِذاً شَطَطاً).
🌺🌺🌺
از جمله رَبَطْنا عَلى قُلُوبِهِمْ استفاده مى شود: نخست فکر توحید در دل آنها پیدا شد، ولى توانائى بر اظهار آن را نداشتند، اما خداوند دل هاى آنها را استحکام بخشید و به آنها قدرت و شهامت داد، تا بپاخیزند و آشکارا نداى توحید سر دهند.
آیا نخستین بار، در برابر پادشاه جبار زمان دقیانوس ، چنین اظهارى را کردند، یا در میان توده مردم، یا هر دو و یا خودشان در میان خود؟ درست روشن نیست، ولى ظاهر تعبیر به قامُوا این است که این سخن را در میان مردم یا در برابر سلطان ظالم گفته اند.
شَطَط (بر وزن وسط) به معنى خارج شدن از حدّ، و افراط در دورى است، لذا، به سخنانى که بسیار دور از حق است، شطط گفته مى شود.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۴ سوره مبارکه کهف)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«نَّحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى»
ما داستان آنان را به حق برای تو بازگو میکنیم؛ آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم.
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۱۳)
❇ تفســــــیر
چنان که گفتیم بعد از بیان اجمالى این داستان، قرآن مجید به شرح تفصیلى آن، ضمن چهارده آیه پرداخته و سخن را در این زمینه چنین آغاز مى کند:
ما داستان آنها را آن چنان که بوده است براى تو بازگو مى کنیم (نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ).
گفتارى که خالى از هر گونه خرافه، مطالب بى اساس و سخنان نادرست باشد.
آنها جوانمردانى بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایت آنها افزودیم (إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً).
فِتْیَة همان گونه که سابقاً هم اشاره کردیم، جمع فتى به معنى جوان شاداب است اما از آنجا که در سن جوانى بدن نیرومند، احساسات پرجوش و عواطف پرخروش است و از نظر جنبه هاى روحى، قلب جوان آماده پذیرش نور حق، کانون محبت، سخاوت و عفو و گذشت است، بسیار مى شود این کلمه (فتى و فتوت) به معنى مجموعه این صفات به کار مى رود، هر چند در سن و سال هاى بالا باشد، همان گونه که از کلمه جوانمردى و فتوت در فارسى امروز نیز، این مفاهیم را مى فهمیم.
🌺🌺🌺
از آیات قرآن به طور اشاره و از تواریخ به صورت مشروح، این حقیقت استفاده مى شود که اصحاب کهف، در محیط و زمانى مى زیستند که بت پرستى و کفر، آنها را احاطه کرده بود، و یک حکومت جبار و ستمگر که معمولاً حافظ، پاسدار شرک، کفر، جهل و غارتگرى و جنایت است بر سر آنها سایه شوم افکنده بود.
اما این گروه، از جوانمردان که از هوش و صداقت کافى برخوردار بودند، سرانجام به فساد این آئین، پى بردند، تصمیم بر قیام گرفتند و در صورت عدم توانائى، مهاجرت از آن محیط آلوده.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۳ سوره مبارکه کهف)
#هر_صبح_یک_آیه
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنشُرْ لَكُمْ رَبُّكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُم مِّنْ أَمْرِكُم مِّرْفَقًا»
و (به آنها گفتیم) هنگامی که از آنان و آنچه جز خدا میپرستند کنارهگیری کردید، به غار پناه برید؛ که پروردگارتان (سایه) رحمتش را بر شما میگستراند و در این امر، آرامشی برای شما فراهم میسازد!
(سوره مبارکه کهف/ آیه ۱۶)
❇ تفســــــیر
هنگامى که از این قوم بت پرست و آنچه را جز خدا مى پرستند، کناره گیرى کردید، و حساب خود را از آنها جدا نمودید، به غار پناهنده شوید (وَ إِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَ ما یَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ فَأْوُوا إِلَى الْکَهْفِ).
تا پروردگار شما رحمتش را بر شما بگستراند و راهى به سوى آرامش، آسایش و نجات از این مشکل به رویتان بگشاید (یَنْشُرْ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ یُهَیِّئْ لَکُمْ مِنْ أَمْرِکُمْ مِرفَقاً).
🌺🌺🌺
یُهَیِّئ از ماده تهیه به معنى آماده ساختن است.
و مِرْفَق به معنى چیزى است که وسیله لطف، راحتى و رفق باشد. بنابراین، مجموع جمله یُهَیِّئْ لَکُمْ مِنْ أَمْرِکُمْ مِرفَقاً یعنى خداوند، وسیله لطف و راحتى شما را فراهم مى سازد.
بعید نیست نشر رحمت که در جمله اول آمده است، اشاره به الطاف معنوى خداوند باشد، در حالى که جمله دوم به جنبه هاى جسمانى، نجات و آرامش مادى اشاره مى کند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۶ سوره مبارکه کهف)