♦️ گزارش المانیتور از تحولات بانکی در عراق #گزارش_کوتاه 🔹 پایگاه خبری-تحلیلی المانیتور در گزارشی به بررسی تحولات ارزی و بانکی در عراق پرداخته و با اشاره به نارضایتی متحدان دولت السودانی از اقدامات آمریکا، معتقد است نخست‌وزیر عراق در وضعیت دشواری میان مطالبات گروه‌های حامی خود در چارچوب هماهنگی و خواسته‌های آمریکا قرار گرفته است. 🔸 نخست‌وزیر عراق طی روزهای اخیر «مصطفی غالب مخیف» رئیس بانک مرکزی این کشور را برکنار و «علی محسن العلاق» را که نزدیک به نوری المالکی محسوب می‌شود به عنوان سرپرست بانک مرکزی و «بلال الحمدانی» را به عنوان سرپرست بانک تجارت این کشور منصوب کرد. 🔸 نرخ دلار آمریکا در هفته‌های اخیر با روندی افزایشی به ۱۶۷۰ دینار رسید که بالاترین قیمت از سال ۲۰۰۴ محسوب می‌شد. این در حالی است که دولت الکاظمی پس از افزایش نرخ رسمی دلار از ۱۱۸۲ به ۱۴۶۰ دینار در دسامبر ۲۰۲۰ برای مقابله با بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا، نرخ دلار را بین ۱۱۴۵ تا ۱۱۴۷ دینار نگه داشت. 🔸 نویسنده گزارش المانیتور در ادامه به چند دلیل برای افزایش قیمت دلار در عراق اشاره می‌کند: 1️⃣ عدم شفافیت نظام بانکی عراق که بانک مرکزی را بر آن داشت تا برای رعایت مقررات فدرال رزرو آمریکا، محدودیت‌هایی را برای بانک‌هایی که از دلار استفاده می‌کنند، تعیین کند. این موضوع دسترسی به دلار را در سیستم بانکی عراق محدود کرد. 2️⃣ عدم امکان نظارت و ردیابی کامل مسیر پول در داخل و خارج عراق به دلیل فقدان روندهای الکترونیکی در این کشور که به افراد و شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا دلار آمریکا را به صورت غیرقانونی به خارج از عراق منتقل کنند. 3️⃣ سطح بالای فساد در عراق که در قالب اقداماتی مانند پولشویی یا سرقت و انتقال اموال به خارج از کشور و یا مواردی مانند افزایش خرید ملک خارج از عراق صورت می‌گیرد.

♦️ موسسه واشنگتن: اقدامات لرزان السودانی برای توازن میان ایران و آمریکا #گزارش_کوتاه 🔹 دیوید شنکر مقام اسبق وزارت خارجه آمریکا در یادداشتی در تارنمای موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک مدعی شده است السودانی نخست‌وزیر عراق با اقدامات خود به دنبال ایجاد توازن در روابط با ایران و آمریکا است. محمد السودانی، روز ۱۶ ژانویه (۲۶ دی) میزبان برت مکگورک هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه بود. به فاصله زمانی کوتاهی پس از آن با اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس نیز دیدار کرد. 🔸 شنکر کارشناس موسسه واشنگتن مدعی است همچنان مشخص نیست که السودانی به عراقِ مستقل به همراه روابطی قوی با آمریکا متعهد است یا پذیرای همان موضع پیشینیان خود است: آرام کردن واشنگتن در حالی که در سکوت، بغداد را در کنار تهران قرار دهد. 🔸 تعداد نیروهای آمریکایی از زمان ترور سردار سلیمانی کاهش یافته و در عین حال این نیروها تثبیت یافته‌اند و ظاهراً از نقشی رزمی به نقشی مستشاری تغییر مأموریت داده‌اند. هم‌اکنون نزدیک ۲۵۰۰ سرباز آمریکایی در عراق حضور دارند. السودانی در ۱۷ ژانویه در مصاحبه با وال‌استریت ژورنال از تداوم حضور نیروهای آمریکایی جهت اطمینان از شکست طولانی‌مدت داعش حمایت کرد. 🔸 با باور شنکر، حمایت از توافق چارچوب استراتژیک آمریکا و عراق، السودانی را احتمالاً قادر خواهد ساخت که مسئله حضور نیروهای آمریکایی را در کوتاه‌مدت به حاشیه براند. هر چند این موضع همراه با دو شرط خواهد بود: دولت السودانی بودجه‌ای را آماده کند که پشتیبانی کافی از نیروهای شیعه را به عمل آورد و همچنین ایران و شرکای عراقی‌اش همچنان مایل به تحمل حضور آمریکا علی‌رغم لفاظی‌ها باشند. 🔸 وزیر خارجه ایران در سفر اوایل ژانویه به عراق از مقامات این کشور خواست که سردار سلیمان را به عنوان «مهمان رسمی» معرفی کنند تا تهران اهرم بیشتری برای اقدام حقوقی علیه واشنگتن در اختیار داشته باشد. از سوی دیگر نخست‌وزیر عراق ظاهراً در حال همکاری با وزارت خزانه‌داری آمریکا برای ممانعت از انتقال دلار از عراق به ایران است. 🔸 همچنین ایران از عراق خواسته است تا بابت استفاده از نام (خلیج عربی) در مسابقات فوتبال کشورهای حاشیه خلیج فارس عذرخواهی کند. با باور نویسنده موسسه واشنگتن، رد این درخواست توسط السودانی، می‌تواند آزادی عمل بیشتری برای قبول درخواست‌های مهمتر ایران را فراهم کند. السودانی با وجود آنکه رئیس‌ بانک مرکزی عراق را که فردی نزدیک به نوری المالکی بود برکنار کرد اما برخی اعضای عصائب اهل حق را به سمت‌های مهمی در وزارت آموزش عالی، وزارت ارتباطات و سرویس اطلاعاتی عراق منصوب کرده است. 🔸 دیوید شنکر در پایان آورده است با وجود آنکه هنوز زود است از السودانی به عنوان خدمتکار ایران یاد کنیم اما او در همان مسیر آشنای دولت‌های پیشین عراق قرار دارد. از طرفی، حداقل ضروریات را برای جلوگیری از کاهش روابط با واشنگتن انجام می‌دهد، از طرف دیگر در حال اجابت خواسته‌های ولع‌آمیز شرکای نزدیک به ایران است. او بدون شک تا زمانی که در برابر اوامر ایران و متحدان محلی‌اش کُرنش کند کار بسیار دشواری در مقابله با فساد و بهبود اقتصاد خواهد داشت.

♦️ تحلیل المانیتور از سیاست‌های قطر و امارات در لیبی #گزارش_کوتاه 🔹 پایگاه خبری-تحلیلی المانیتور در گزارشی به بررسی سیاست‌ها و اقدامات قطر و امارات در بحران لیبی پرداخته است که در ادامه به بخش‌هایی از آن اشاره می‌شود: 🔸 از زمان آغاز جنگ داخلی در لیبی، دوحه با جریان‌های اسلام‌گرا و تندروی انقلابی ائتلاف کرد و ابوظبی با جریان‌های متمایل به ناسیونالیست و غیراسلامی همراه شد. اگرچه بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴، قطر وضعیت بهتری داشت، پس از آن اما خلیفه حفتر به متحد ابوظبی تبدیل شد و شرایط به سود امارات تغییر کرد. 🔸 پس از پایان نبرد ۲۰۲۰ در طرابلس، امارات به بازتنظیم رویکرد خود پرداخت. اماراتی‌ها در مجمع گفت‌وگوی سیاسی لیبی به رهبری سازمان ملل متحد شرکت کرده و موفق شدند از پیوندهای خود با ذینفعان و همچنین دیپلماسی تجاری برای دستیابی به آنچه از طریق حمایت از عملیات نظامی ارتش ملی لیبی به دست نیاورده بودند، استفاده کنند. 🔸 در پاسخ به رویکرد ابوظبی، دوحه در حال ایجاد روابط در شرق لیبی است؛ از جمله با شخصیت‌هایی درون ارتش ملی لیبی مانند بلقاسم حفتر و افسران عالی رتبه که طرفدار انقلاب ۱۷ فوریه هستند. همچنین بازگشت متحدان قطر به لیبی که از سال ۲۰۱۶ خارج از این کشور بودند، باعث شد دوحه به نوعی موقعیت خود را در طرابلس بازیابی کند. 🔸 به‌رغم کاهش قابل توجه اقدامات تهاجمی بازیگران گوناگون بحران لیبی از زمان امضای آتش‌بس در سال ۲۰۲۰، ریشه‌های تنش‌های ایدئولوژیک و رقابت استراتژیک بین قطر و امارات همچنان پابرجاست. در این میان قطر رویکرد خود در حمایت از بهار عربی را در تعامل با لیبی ادامه می‌دهد. 🔸 در سوی مقابل امارات در تلاش است شریکی ضروری برای قاهره در تحولات لیبی باشد. ابوظبی همچنین خود را به عنوان دروازه‌بان مناطق شرقی لیبی قلمداد می‌کند. به ویژه با توجه به اینکه منافع استراتژیک ترکیه در مدیترانه شرقی از نظر جغرافیایی به مناطق ساحلی شهرهای شرقی لیبی که ترکیه ادعا می‌کند با آنها مرزهای دریایی دارد، مرتبط است.

♦️ شورای آتلانتیک: آمریکا در هماهنگی با اسرائیل نیازمند یک استراتژی پسابرجامی است #گزارش_کوتاه 🔹 اندیشکده شورای آتلانتیک در یادداشتی به بررسی حملات پهپادی اخیر به یک مرکز نظامی در اصفهان پرداخته است. مقامات آمریکایی این حملات را به اسرائیل مرتبط دانسته‌اند. شورای آتلانتیک نوشته است هر چند جزئیات و اثرات این حمله مشخص نیست اما صف‌بندی‌های ژئوپلتیک به سرعت در حال شفاف‌‌شدن است. 🔸 دنیل شاپیرو سفیر اسبق آمریکا در اسرائیل معتقد است توضیحات شتابزده مقامات آمریکایی نشان می‌دهد همکاری آمریکا و اسرائیل در استراتژی مربوط به ایران پس از کنار نهادن توافق هسته‌ای در حال پیشرفت است. به باور وی وضعیت به گونه‌ای است که بازنگری در استراتژی آمریکا و همکاری با اسرائیل و شرکای منطقه‌ای در بالاترین درجه را می‌طلبد. بازدارندگی باید یکی از عناصر کلیدی این استراتژی باشد. رزمایش نظامی مشترک هفته گذشته آمریکا و اسرائیل قدمی بزرگ رو به جلوست. هماهنگی در ارسال پیام به ایران، در خدمت منافع آمریکا و اسرائیل خواهد بود و اثرگذاری بازدارندگی را تقویت خواهد کرد. 🔸 هولی دگرس دیگر کارشناس این اندیشکده مدعی است اسرائیل در حال ارسال یک پیام و در صورت امکان کاهش سرعت ظرفیت‌های بررسی‌نشده ایران است. به نوشته دگرس هر چند ایران سعی در کم‌اهمیت جلوه‌دادن حادثه دارد اما این بدان معنا نیست که آن را جدی نخواهد گرفت. انتظار می‌رود ایران به گونه‌ای به صورت متقابل ضربه بزند اما در حال حاضر ممکن نیست که بگوییم چه زمانی و چگونه. 🔸 توماس وریک از مقامات اسبق وزارت امنیت داخله آمریکا نیز برای شورای آتلانتیک نوشته است که حمله تنها با هدف تخریب یک مرکز نظامی انجام نگرفته است بلکه ظاهراً اسرائیل با به کارگیری کوادکوپتر که بُرد کمی دارد می‌خواهد نشان دهد که حمله می‌تواند از داخل ایران انجام شود و اسرائیل توان و جسارت حملاتی برای مقابله با تهدیدات هسته‌ای و متعارف را دارد. همچنین پیامی به آمریکا است تا از موضع خود در مورد عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای پشتیبانی کند.

♦️ گزارش المانیتور از تحولات قفقاز #گزارش_کوتاه 🔹 پایگاه خبری-تحلیلی المانیتور در گزارشی به بررسی بحران در قفقاز جنوبی پرداخته و بر این باور است که در میانه نزاع ایران و آذربایجان بر سر ارمنستان، ترکیه در مسیر افزایش و روسیه در حال کاهش نقش‌آفرینی در این منطقه هستند. 🔸 بخش‌های ابتدایی این گزارش به بحران انسانی کنونی در قره‌باغ پس از انسداد گذرگاه لاچین از سوی آذربایجان در 12 دسامبر 2022 پرداخته است. دارو، شیر خشک و اقلام حیاتی کمیاب، بسیاری از مدارس تعطیل و تأمین گاز و برق دشوار شده است. هم‌اکنون 120 هزار نفر از ساکنان این مناطق، کارت جیره‌بندی دریافت می‌کنند. 🔸 نویسنده در ادامه به تلاش آذربایجان برای ایجاد کریدور زمینی و ریلی می‌پردازد که این کشور را از جنوبی‌ترین استان ارمنستان، سیونیک، به نخجوان و ترکیه متصل می‌کند. المانیتور به نقل از معاون وزیر امور خارجه ارمنستان می‌نویسد: «آذربایجان از این اقدام سه هدف دارد: پاکسازی قومی قره‌باغ کوهستانی، ایجاد تنش نظامی در مقیاس وسیع در منطقه و در نهایت زیر فشار قرار دادن طرف ارمنی برای پذیرش یک کریدور فراسرزمینی». 🔸 بسیاری از جمله مقامات ارشد ارمنستان معتقدند که روسیه حامی طرح کریدور زنگزور آذربایجان است. زیرا امکان دسترسی مستقیم زمینی به ترکیه و ابزار دیگری برای شکست تحریم‌های غرب به دست می‌آورد. در این میان، احساسات ضد روسی ارامنه فزاینده به نظر می‌رسد. المانیتور به نقل از افراد محلی می‌نویسد: «وقتی به نیروهای روسی حافظ صلح می‌گوییم چرا اقدامی برای کمک به ما انجام نمی‌دهید؟ می‌گویند که برای خدمت سربازی به اینجا فرستاده شده‌ و نمی‌دانند واقعاً باید چه اقدامی انجام دهند». 🔸 این گزارش همچنین به ورود اتحادیه اروپا و برخی کشورهای غربی به تحولات قفقاز و نسبت آن با منافع ایران و نقش هویت و مسائل قومی-زبانی در منازعات تهران-باکو می‌پردازد. ✅ در مجموع به نظر می‌رسد ژئوپلیتیک قفقاز هنوز در نوسان است و وضعیت به شدت قطبی (رقابت قطب‌های متعدد) بدون هژمونی طرف خاصی جریان دارد.

♦️ آنچه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می‌توانند از جنگ اوکراین بیاموزند #گزارش_کوتاه 🔹 «لوک کافی» عضو ارشد «مؤسسه هادسون» با نظر به سیاست کشورهای اروپایی برای ارسال تانک‌های پیشرفته به اوکراین در تحلیلی برای «عرب‌نیوز» نکاتی را به عنوان درس‌هایی که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می‌توانند از جنگ اوکراین بیاموزند، مطرح کرده است. 🔸 نویسنده معتقد است جنگ در اوکراین اروپایی‌ها را مجبور کرده که امنیت و دفاع را جدی‌تر بگیرند. در روزهای اولیه تهاجم، برخی کشورهای اروپایی که در تلاش برای ارسال سلاح به اوکراین بودند متوجه شدند که ذخیره تجهیزات آنها به دلیل سال‌ها کاهش بودجه، تاریخ مصرف گذشته، منسوخ شده یا برای نبرد مناسب نیست. ذخایر مهمات کلیدی به طرز خطرناکی رو به پایان است و سیاستگذاران دریافته‌اند که صنعت دفاعی توانایی افزایش سریع تولید را ندارد. 🔸 از نظر نویسنده در حالی که اروپا سیاست‌های امنیتی و دفاعی خود را برای مقابله با تهدید نوظهور روسیه ترتیب می‌دهد کشورهای حاشیه خلیج فارس از این موضوع که به نگرانی‌های امنیتی با ایران مربوط می‌شود، چند درس می‌توانند بیاموزند. مهم‌ترین درس سرمایه‌گذاری صحیح در نیروهای مسلح است. وقتی گلوله‌ها شروع به پرواز می‌کنند، برای شروع افزایش بودجه دفاعی خیلی دیر شده است. 🔸 درس دیگر اهمیت حفظ انبارهای کافی تجهیزات و مهمات است. همچنین حفظ یک پایگاه صنعتی دفاعی قوی برای تولید سخت‌افزار نظامی یا حداقل دسترسی به بازارهای قابل اعتماد، مهم به نظر می‌رسد. تعداد کمی از کشورهای خاورمیانه هنوز از سخت‌افزارهای نظامی ساخت روسیه استفاده می‌کنند که در مواجهه با سلاح‌های مدرن غربی، بی‌فایده است. 🔸 در نهایت، وضعیت اوکراین یادآور اهمیت اتحادها، شرکا و روابط است. اوکراین عضو ناتو نیست اما همکاری نزدیک بین کیف و بسیاری از اعضای ناتو طی سال‌ها کمک بزرگی برای امروز بوده است. در مواجهه با تجاوزات منطقه‌ای، کشورهای حوزه خلیج فارس باید تلاش‌های خود را برای همکاری نزدیک‌تر با یکدیگر در زمینه مسائل امنیتی و نظامی مضاعف کنند. در این راستا، گسترش پیمان ابراهیم و بازنگری در امکان اتحاد استراتژیک خاورمیانه با آمریکا نیز باید مورد توجه قرار گیرد. ✅ به نظر می‌رسد این تحلیل بیش از آنکه به دنبال استخراج درس‌های واقعی برای کشورهای عربی از جنگ اوکراین باشد با پوشاندن این واقعیت که سیاست‌های ناتو یکی از مهم‌ترین عوامل وضعیت فعلی اوکراین بوده به دنبال تشویق کشورهای عربی به خریدهای تسلیحاتی بیشتر از غرب و همکاری فزاینده با رژیم صهیونیستی با دامن زدن به ایران‌هراسی است.