✅ خلط دو #علی_بن_الحکم با بیش از 300 سال فاصله 📝عباس مفید آقای رسول طلائیان در کتاب «مأخذشناسی رجال شیعه» کتابهای رجالی تألیف شده از قرن اول تا قرن چهاردهم و نیز مقالات رجالی نگاشته شده را تا زمان تدوین کتاب خود (چاپ اول 1381ش) جمع آوری کرده است - که تلاشی بس ستودنی است-. ایشان در کتب رجالی قرن سوم از کتابی به تالیف علی بن الحکم #الانباری - روای مشهور شیعی و شاگرد ابن ابی عمیر (رجال الکشی، ص570) - در علم رجال یاد می کند (ص20). اما درفهرست نجاشی و شیخ طوسی و نیز دیگر منابع متقدم چنین کتابی برای علی بن الحکم ذکر نشده و تنها با تعبیر «له کتاب» از تک اثر او سخن گفته اند. 🔸آقای طلائیان مستند خود در این خصوص را کتاب لسان المیزان ابن حجر عسقلانی و نیز الذریعة آغابزرگ #طهرانی ذکر نموده است. اما با مراجعه به برخی از نقل های لسان المیزان از علی بن الحکم باید گفت بدون تردید دو مؤلف کتاب الرجال علی بن حکم قرن سوم نیست؛ چه اینکه ابن حجر به نقل از علی بن الحکم ابن قولویه (369ق) را از مشایخ شیعه معرفی می کند؛ (لسان المیزان، ج2 ص152) و نیز درباره حسین بن ابراهیم بن احمد المودب که از مشایخ صدوق است همین تعبیر را نقل می کند. (همان، ص271) علی بن الحکم انباری بدون تردید – و در خوش بینانه ترین حالت- پیش از سال 250ق وفات کرده است پس چگونه ممکن است پیرامون ابن قولویه و محمدبن یحیی العطار(همان، ج2 ص121) سخن گفته باشد؟ 🔹اما تنها شخصیتی که احتمال می رود مؤلف این کتاب رجال باشد، ابوالحسن علی بن الحکم #الحلبی از عالمان شیعی در قرن ششم است. ابن العدیم (660ق) در «بغیة الطالب فی تاریخ حلب» از علی بن الحکم یاد می کند (ج7، ص3098). گرچه برای علی بن الحکم حلبی کتابی با این نام ذکر نشده، اما از آنجا که ابن حجر میراث برخی از دانشمندان شیعی شهر حلب همچون ابن ابی طیّ را در اختیار داشته، این احتمال می رود که این کتاب نیز از همین علی بن الحکم باشد. ابن العدیم وی را یکی از راویان احمدبن المنیر #طرابلسی (548ق) می داند(همان، ج3 ص1154) مطالب تند ابن العدیم درباره طرابلسی حاکی از تشیع وی است. بنابراین به نظر می رسد محقق بزرگ آغابزرگ طهرانی نیز در این خصوص سهوی مرتکب شده اند. @hadisvchaleshha 🔻 @rejal_shobeiri