#دروغ_مصلحتی
💬سوال:
آیا هرجا مصلحت شخصی باشد میتوان دروغ گفت یا دروغ مصلحتی شرایط خاصی دارد⁉️⁉️
✅پاسخ:
📝همه مراجع: «دروغ مصلحتى» به معناى رايج نزد مردم – كه در واقع «دروغ منفعتى» است – حرام است. موارد جواز دروغ در اسلام مشخص است؛ از جمله آنها وجود مصلحت اهم (مثل حفظ جان مؤمن و يا رفع نزاع بين دو مسلمان) است.
امام، استفتاءات، ج ۲، گناهان كبيره، س ۴؛ دفتر همه مراجع.
موارد جواز دروغ:
دروغ در اسلام بلکه تمامى ادیان الهى حرام است، ولى در مواردى که مصلحت دروغ گفتن بیشتر از مفسده آن باشد، دروغ حرام نیست، بلکه در برخى موارد واجب است. در این گونه موارد، دروغ، مصلحتآمیز نام گرفته است؛ از جمله موارد آن:
1⃣- اصلاح بين مردم؛ امام صادق(ع) فرمود: «انّ اللَّه أحبّ الکذب فى الإصلاح… و أبغض الکذب فى غير الاصلاح؛ خداوند دروغ گفتن را در مورد اصلاح بين مردم دوست دارد».(ميزان الحکمة، عنوان ۳۴۶۶، حديث ۱۷۴۷۴.)
2⃣- دفع شر ظالمان؛ امام صادق(ع) فرمود: «الکذب مذموم الاّ فى امرين: دفع شر الظلمه و اصلاح ذات البين؛ کذب بد است مگر در دو مورد: با دروغ شر ظالمى را از خود يا از ديگران دفع کند، يا با دروغ بين دو نفر اصلاح ايجاد کند».(همان، حديث ۱۷۴۷۶)
3⃣- دروغ در حال ضرورت: انسان به خاطر ضرر مالی وجانی سنگين می تواند دروغ بگويد. يعنی ضرر مالی بايد به گونه ای باشد که تحمل آن دشوار باشد. اما ضررهای ناچيز موجب جواز دروغ نمی شود.
تمام موارد را می توان در يک قاعده کلی خلاصه کرد وآن عبارت است از: به خطر افتادن اهداف مهمتر. در حقيقت تجويز دروغ در اين موارد به خاطر ضرورت است و بايد به همان قدر ضرورت اکتفا شود.
موارد بسيارى نيز وجود دارد که به عنوان دروغ مصلحت آميز در بين مردم شناخته مى شود، اما در واقع چنين نيست، مثلاً کسى به خاطر مصلحت فردى خود و منافع شخصی و کارهای جزيی دروغ مىگويد.
آن چه نزد عوام متداول است و آن را دروغ مصلحتى مى نامند که مصلحت شخصى خودشان است، دروغ واقعى و حرام بوده و داراى آثار خود است و مصلحت انديشى موجب عذر نخواهد بود.
بنابراين ، دروغ ذاتاً كار فوق العاده بدى است و بسيارى از مشكلات و بدبختى ها و نابسامانى هاى اجتماع كنونى ما بر اثر همين دروغ است. در بعضى از بياناتى كه از ائمّه اهل بيت(عليهم السلام) رسيده، دروغ را كليد ساير گناهان شمرده اند!
ولى در عين حال در پاره اى از موارد استثنايى، پيش آمدهايى مى كند كه اگر انسان در آن جا راست بگويد فتنه و فساد بزرگى برپا مى شود در حالى كه اگر راست نگويد آتش فتنه خاموش مى گردد; مثلا، هرگاه ميان دو نفر اختلاف شديدى باشد و يكى از آنها پشت سر ديگرى بدگويى كند و ما هم بشنويم و بدانيم كه اگر در برابر سؤالاتى كه مى شود راست بگوييم و بدگويى هاى او را فاش كنيم، آتش فتنه اى برپا مى شود كه ممكن است تلفات و خسارات مهمّى به بار آورد; بديهى است در چنين موردى راست گفتن كار غلطى است و هيچ عاقلى نمى تواند بگويد در چنين موردى هم بايد راست گفت، اين يك قانون مسلّم عقلى است كه هرگاه فساد چيزى از اصلاح آن بيشتر باشد، ما بايد از آن چيز بپرهيزيم.
قوانين اسلامى نيز اين حكم عقلى را تأييد نموده و در چنين موارد استثنايى، از روى ضرورت دروغ گفتن را تجويز مى كند.
❤️ولى به دو موضوع بايد مؤكّداً داشت:
1⃣نخست اين كه اين موضوع كاملا جنبه استثنايى دارد و جز در شرايط خاصّى دروغ گفتن جايز نيست و نبايد عدّه اى موضوع «دروغ مصلحت آميز» را دستاويز كرده و بدون جهت و يا براى به دست آوردن منافع شخصى دروغ بگويند و اين عمل زشت را به نام اين كه مصلحت! ايجاب كرده، مرتكب شوند.
2⃣دوّم اين كه اسلام بقدرى به موضوع دروغ اهمّيّت داده كه حتّى در مواردى كه ضرورت ايجاب مى كند كه انسان دروغ بگويد، دستور «توريه»(توريه» بر وزن «توصيه» سخنى است كه دو معنا دارد، گوينده از آن معنا خاصّى را كه حقيقت است اراده كرده و شنونده معنا ديگرى مى فهمد.) داده است و در ميان دانشمندان و فقهاى ما اين فتوا مشهور است.
🆔👇👇
@resule10📚
📚دروغ مصلحتی
❓سوال: دروغ مصلحتى چه حکمى دارد؟
✅جواب:
همه مراجع: حرام بودن مطلق دروغ و کذب از ضروریات فقه است؛ چه دروغ کوچک و بیاهمیت باشد و چه بزرگ و تأثیرگذار.
اما «دروغ مصلحتى» به معناى رايج نزد مردم – كه در واقع «دروغ منفعتى» است – نیز حرام است.
موارد جواز دروغ در اسلام مشخص است؛ از جمله آنها وجود مصلحت اهم (مثل حفظ جان مؤمن و يا رفع نزاع بين دو مسلمان) است.
#احکام
#احکام_دروغ
#دروغ_مصلحتی
9.62M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📚 دروغ مصلحتی
❓سؤال: دروغ گفتن برای رفع اختلاف و ایجاد صلح بین مسلمانان چه حکمی دارد؟
🎙حجت الاسلام و المسلمین #محمدی_نژاد
#احکام
#احکام_دروغ
#دروغ_مصلحتی
#گناه_کبیره