هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه، درباره اعتدال و میانه روی در طلب روزی چه سفارشی كرده است؟
🔹 #امام_على (ع) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه - که به امام حسن (ع) نوشته شده - به عنوان مقدمه مى فرمايد: «وَ اعْلَمْ يَقِيناً أَنَّكَ لَنْ تَبْلُغَ أَمَلَكَ، وَ لَنْ تَعْدُوَ أَجَلَكَ؛ و بدان به يقين هرگز به همه آرزوهايت دست نخواهى يافت و [نيز بدان] هرگز از اجلت تجاوز نخواهى كرد [و بيش از آنچه مقرر شده عمر نمى كنى] و تو در همان مسيرى هستى كه پيشينيان تو بودند [آنها رفتند و تو هم خواهى رفت]». آنگاه چنين نتيجه مى گيرد: «فَخَفِّضْ [۱] فِی الطَّلَبِ وَ أَجْمِلْ [۲] فِی الْمُكْتَسَبِ؛ حال كه چنين است در به دست آوردن #دنيا #زياده_روی مكن و در كسب و كار ميانه‌رو باش». جمله «لَنْ تَبْلُغَ أَمَلَكَ» بيان واقعيّتى روشن است كه هيچ انسانى در اين جهان به تمام آرزوهاى خود نخواهد رسيد، بنابراين چرا در طلب روزى #حريص باشد؟ جمله «وَ لَنْ تَعْدُوَ أَجَلَكَ» اشاره به اين است كه عمر انسان به هر حال محدود است، و هيچ كس نمى تواند بيش از وقت مقرر در اين جهان بماند.
🔹حال كه چنين است چرا براى به دست آوردن مال، بيش از حد دست و پا بزند؟ تعبير به «خَفِّضْ»؛ (آرام باش و فرو نِه) و «أَجْمِلْ»؛ (راه اعتدال پيش بگير) هر دو اشاره به يك حقيقت دارد و آن ترك حرص براى جلب روزى بيشتر است. البته اين تعبير هرگز تلاش و سعى براى به دست آوردن روزى حلال را نفى نمى كند. امام (ع) در ادامه اين سخن به استدلال پرمعنايى توسل مى جويد و مى فرمايد: «فَإِنَّهُ رُبَّ طَلَبٍ قَدْ جَرَّ إِلَى حَرَبٍ [۳] فَلَيْسَ كُلُّ طَالِبٍ بِمَرْزُوقٍ، وَ لَا كُلُّ مُجْمِلٍ بِمَحْرُومٍ؛ زيرا بسيار شده كه تلاش فراوان [در راه دنيا] منجر به نابودى [اموال] گرديده [اضافه بر اين] نه هر تلاشگرى به روزى رسيده و نه هر شخص ميانه رويی محروم گشته است». شبيه اين مضمون در حديثى از پيامبر اكرم (ص) آمده است، حضرت مى فرمايد: «اَجْمِلُوا فِی طَلَبِ الدُّنْيا فَإنَّ كُلَّا مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ؛ در #طلب_دنيا #ميانه_رو باشيد؛ چرا كه به هركس آنچه مقدر شده است داده مى شود». [۴]
🔹جمله «رُبَّ طَلَبٍ قَدْ جَرَّ إلَى حَرَبٍ؛ چه بسيار تلاش فراوانى كه منجر به نابودى شده»، به گفته بعضى از نويسندگان، ضرب المثلى در لسان العرب است كه مضمون آن را در فارسى، سعدى در ضمن دو بيت آورده است: "شد غلامى كه آب جوى آورد ، آب جوى آمد و غلام ببرد ؛ دام، هر بار ماهى آوردى ، ماهى اين بار رفت و دام ببرد". دو جمله «فَلَيْسَ كُلُّ طَالِبٍ ... وَ لَا كُلُّ مُجْمِلٍ ...» در واقع به منزله دليل است براى آنچه در جمله هاى قبل درباره رعايت #اعتدال و ميانه روى در طلب رزق آمده است و اشاره به اين حقيقت است كه دست و پاى زياد زدن، هميشه درآمد بيشتر، و رعايت اعتدال و ميانه روى هميشه درآمد كمتر را در پى ندارد؛ بلكه لطف الهى بر اين قرار گرفته آنها كه بر او توكّل كنند و #حرص و آز و #طمع را كنار بگذارند، و به صورت #معتدل براى روزى تلاش نمايند، زندگى بهتر و توأم با آرامش بيشتر داشته باشند و در ضمن، ديگران نيز اجازه پيدا كنند كه از تلاش خود براى روزى بهره گيرند و حريصان جاى را بر آنها تنگ نكنند.
پی‌نوشت‌ها؛
[۱] «خفّض» از ريشه «خفض» به معناى پايين آوردن، در مقابل رفع به معناى بالا بردن است و در اينجا به معناى كم كردن و دست از زياده روی برداشتن است.
[۲] «اجمل» از ريشه «اجمال» به معناى اعتدال در كار و عدم افراط است.
[۳] «حَرَب» به معناى غارت كردن است و در اينجا معناى فعل مجهول دارد؛ يعنى غارت شدن.
[۴] سنن ابن ماجه، أبو عبدالله القزوينی، ج ۲، ص ۷۲۵
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ اول، ج ۹، ص ۶۲۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#رزق #روزی #حرص #طمع
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه آيات و روايات اسلامي چه عواملی باعث ثبات و یا تزلزل «ایمان» می شوند؟
🔹#گناهان_سنگين و بى توجهى به #وظايف_شرعى، به يقين از اسباب #تزلزل_ايمان و سرانجام بد است؛ ولى در #آيات و #روايات روى موارد خاصى تكيه شده است، از جمله: همنشينى با #بدان و #منافقان؛ در آيات ۲۸ و ۲۹ سوره فرقان می خوانیم، در #قیامت برخى از #دوزخيان از داشتن #دوستان_بد اظهار تأسف کرده و مى گويند: «يَا وَيْلَتا لَيْتَنِى لَمْ أَتَّخِذْ فُلَاناً خَلِيلاً - لَقَدْ أَضَلَّنِى عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِى» (اى واى بر من كاش فلان [شخص گمراه] را به #دوستى انتخاب نكرده بودم، - او مرا از يادآورى [حق] گمراه ساخت بعد از آنكه [يادِ حق] به سراغ من آمده بود).
🔹در آيه ۵۶ و ۵۷ سوره صافات از قول بعضى از #بهشتيان مى خوانيم كه از فراز بهشت نگاهى به دوزخ مى افكند و به دوست گمراه دوزخيش مى گويد: «تَاللهِ إِنْ كِدْتَّ لَتُرْدِينِ - وَ لَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّی لَكُنتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ» (به خدا سوگند! نزديك بود مرا [نيز] به #هلاكت بكشانى - و اگر #نعمت_پروردگارم نبود من [نيز] از احضارشدگان [در دوزخ] بودم).
🔹در حديثى نيز از #امام_صادق (عليه السلام) مى خوانيم كه از آن حضرت پرسيدند: چه چيز #ايمان را در انسان ثابت و راسخ مى كند؟ در پاسخ فرمود: «اَلَّذِي يَثْبُتُهُ فِيهِ الْوَرَعُ، وَ الَّذى يُخْرِجُهُ مِنْهُ الطَّمَعُ» [۱] (ورع و #تقوا ايمان را در انسان تثبيت مى كند، و #طمع آن را بيرون مى سازد). هم چنین آن حضرت در حديث ديگرى می فرماید: «مَنْ كانَ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوافِقاً فَاثْبُتْ لَهُ الشَّهادَةُ بِالنَّجاةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوافِقاً فَإنَّمَا ذلِكَ مُسْتَوْدَعٌ» [۲] (كسى كه #رفتارش با #گفتارش هماهنگ است، به نجات او گواهى ده، و آن كس كه موافق نيست ايمانش عاريتى است [و بر باد مى رود]).
🔹اميرمؤمنان #امام_علی (عليه السلام) نيز راه پايدار بودن را به «كميل» نشان داد و فرمود: «يا كُمَيلَ! إِنَّما تَسْتَحِقّ أنْ تَكُونَ مُسْتَقَرّاً إِذَا لَزِمْتَ الْجَادَّةَ الْوَاضِحَةَ الَّتِي لَا تُخْرِجُكَ إِلَى عَوْجٍ وَ لَا تَزِيلُكَ عَنْ مِنْهَجٍ مَا حَمَلْنَاكَ عَلَيْهِ وَ هَدَيْنَاكَ إِلَيْهِ» [۳] (اى كميل! تنها در صورتى مستحق #ثبات_ايمان هستى كه از #جاده_روشنى كه تو را به كژى نمى برد حركت كنى، و از روشى كه به تو آموخته ايم و به سوى آن هدايت شده اى، جدا نشوى). البتّه عوامل ثبات و تزلزل #ايمان منحصر به آنچه گفته شد نيست، ولى بخش مهمى را مى توان در عوامل فوق جستجو كرد.
پی نوشتها؛
[۱] الخصال، ابن بابويه، جامعه مدرسين، قم، ۱۳۶۲ش، چ اول، ج ۱، ص ۹
[۲] الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية، تهران، ۱۴۰۷ق، چ ۴، ج ۲، ص ۴۲۰
[۳] بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، چ ۲، ج ۷۴، ص ۲۷۲، باب ۱۱
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۷، ص ۲۸۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#ایمان #تقوا #گناه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «حیات طیّبه» چیست؟
🔹در «آیه ۹۷ سوره نحل» مى خوانیم: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَر أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُونَ» (هر کس #عمل_صالح انجام دهد در حالى که #مؤمن باشد، خواه #مرد یا #زن به او حیات پاکیزه مى بخشیم، و #پاداش آنها را به بهترین اعمالى که انجام مى دادند خواهیم داد). مفسران در معنى #حیات_طیّبه (زندگى پاکیزه) تفسیرهاى متعددى آورده اند: بعضى، آن را به معنى #روزى_حلال تفسیر کرده اند. بعضى، به #قناعت و رضا دادن به نصیب. بعضى، به #رزق_روزانه. بعضى، به عبادت توأم با روزى حلال. و بعضى، به #توفیق بر اطاعت فرمان خدا و مانند آن.
🔹ولى شاید، نیاز به تذکر نداشته باشد که #حیات_طیّبه، مفهومش آن چنان وسیع و گسترده است که همه اینها و غیر اینها را در بر مى گیرد، #زندگى_پاکیزه از هر نظر، پاکیزه از #آلودگى‌ها، #ظلم‌ها و #خیانت‌ها، #عداوت‌ها و #دشمنى‌ها، #اسارت‌ها و #ذلت‌ها و انواع #نگرانى‌ها و هرگونه چیزى که آب زلال زندگى را در کام انسان ناگوار مى سازد. ولى با توجه به این که در دنبال آن، سخن از #جزاى_الهى به نحو احسن به میان آمده، استفاده مى شود که #حیات_طیّبه مربوط به #دنیا است و #جزاى_احسن مربوط به #آخرت.
🔹جالب این که در روایتى که در #نهج_البلاغه از امیرمؤمنان #امام_على (علیه السلام) نقل شده مى خوانیم: «وَ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: «فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً»، فَقالَ: هِیَ الْقَنَاعَةُ؛ [۱] از امام پرسیدند: منظور از جمله «فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً» چیست؟ فرمود: #قناعت است». بدون شک، مفهوم این تفسیر، محدود ساختن #حیات_طیّبه به قناعت نمى باشد، بلکه بیان مصداق است، ولى مصداقى است بسیار روشن، چرا که اگر تمام دنیا را به انسان بدهند ولى #روح_قناعت را از او بگیرند، همیشه در آزار و #رنج و نگرانى به سر مى برد؛
🔹به عکس، اگر انسان روح قناعت داشته باشد، و از #حرص و آز و #طمع بر کنار گردد، همیشه #آسوده_خاطر و خوش است. همچنین در بعضى از روایات دیگر #حیات_طیّبه به معنى «رضا و خشنودى از آنچه خدا داده است» تفسیر شده که آن هم با #قناعت قریب الافق است. ولى، هرگز نباید به این مفاهیم جنبه تخدیرى داد، بلکه هدف اصلى از بیان رضا و #قناعت، پایان دادن به #حرص، آز، طمع و #هواپرستى است که عامل #تجاوزها، استثمارها، جنگها و #خونریزى‌ها، و گاه عامل ذلت و اسارت است.
پی نوشت:
[۱] نهج البلاغه، كلمات قصار، شماره ۲۲۹
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمى مکارم شيرازى، دارالکتب الإسلامیۀ، چ ۲۷، ج ۱۱، ص ۴۲۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#حیات_طیّبه #عمل_صالح
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد