💡 مسیر سلوک
امیرالمؤمنین علیهالسلام در نهجالبلاغه میفرماید: «أَنْ صَفَا قَلْبُكَ فَخَشَعَ وَ تَمَّ رَأْيُكَ وَ اِجْتَمَعَ»(وصیت به امامحسن-ع-، نامه۳۱) اگر خودت میخواهی مسیر کمال را طی بکنی، چند عامل را باید توجه داشته باشی؛ اول صفای قلب و بعد اجتماع رأی؛ یعنی تمرکز داشته باشید برای کاری که میخواهید بکنید. ایشان(مرحوم استاد سعادتپرور) فرمودند اشتغالات زیاد و درگیریهای زیاد، با این مسیر سازگار نیست. لذا خودشان ترغیب نمیکردند به مسائل اجتماعی؛ بلکه به یک معنا نهی هم میکردند... البته به تناسب افراد متفاوت است.
این فرمایش امیرالمؤمنین(ع) را اگر در مثال بیاوریم، مثل یک زراعتکار است که میخواهد یک زمینی را کشت کند؛ ابتدا سنگها را بر میدارد، آشغالها را بر میدارد، زمین را شخم میزند، زمین را صاف میکند، زمین را که کاملاً آماده کرد، زمین خشوع پیدا میکند برای بذری که میخواهد کاشته بشود؛ امیرالمؤمنین میفرماید که یا اقتدا بکن به اولیاء خدا، {چون} هر چه که میخواهی فکر کنی، آنها {پیش از تو} فکرش را کردهاند؛ هر چه که بخواهی نظر داشته باشی، آنها نظر دارند؛ ولی اگر بخواهی خودت اهل سلوک باشی، «فإِن أَبَتْ نفسُکَ...»، تعبیر نهجالبلاغه اینطور است، اگر میگویی میخواهم خودم بروم {و} بالاتر از بهجت باشم، حضرت میفرمایند این سه تا محور را باید داشته باشی: «صفا قلبک فخشع...»، یعنی این زمینِ دل باید صاف باشد، هیچ آلودگی نداشته باشد، تا جایی که میتواند صافش کند؛ و نتیجهی این صافی، خشوع این زمین است برای آن بذر. همانطور که زارع زمین را کاملاً صاف میکند تا زمین خشوع پیدا بکند برای آن بذری که میخواهد بکارد. در مرحله بعد که زمین مهیا شد و خشوع برای بذر پیدا کرد؛ بعد آن شخص تمرکز دارد که من در این زمین چی میخواهم بکارم! مثلاً در این زمین سیبزمینی بکارم، دیگر تمرکزش را از غیر سیبزمینی بر میدارد؛ دیگر هیچ کشت دیگری، حالا میخواهد انگور باشد، هندوانه باشد، همه چیز را میزند کنار و متمرکز میشود در سیبزمینی.
حضرت میفرماید اگر میخواهی خودت سلوک داشته باشی، -حالا تعبیر سلوک از بنده است- «فإن أبت نفسک...»، {یا} اقتدا به دیگران میکنی و {یا} خودت میخواهی بروی، باید یقین بکنی: «فَإِذَا أَيْقَنْتَ أَنْ صَفَا قَلْبُكَ فَخَشَعَ وَ تَمَّ رَأْيُكَ وَ اِجْتَمَعَ»، {باید} تمامیت رأی داشته باشی، تمرکز رأی داشته باشی، اجتماع رأی داشته باشی، «تَمَّ رَأْيُكَ وَ اِجْتَمَعَ»، مثل اینکه زراعتکار تمرکز دارد در کشت سیب زمینی.
در مرحلهی بعد حضرت میفرماید عامل سومی که نیاز داری به آن توجه داشته باشی: «وَ كَانَ هَمُّكَ فِي ذَلِكَ هَمّاً وَاحِداً» یک هم و غم باید داشته باشی؛ بنا داری که سیب زمینی بکاری، روی همین سرمایهگذاری بکن؛ تمام کارهایی که میخواهی بکنی، همت عالی را به کار ببر، تا این زمین به این محصول برسد و این محصول را بیاری بیرون. اگر میخواهی زمینِ دلت که «قلبُ المؤمنِ عرشُ الرحمان»؛ اگر میخواهی آن عرش تجلی کند، «من أخلص لله أربعین صباحاً جرت ینابیع الحکمة من قلبه علی لسانه»(الوافي، ج۱، ص۱۰؛پيامبر اکرم-ص-)، چشمههای حکمت از قلبت بجوشد؛ در مرحله اول باید قلبت صاف باشد، در مرحله بعد باید تمرکز باشد: «تَمَّ رَأْيُكَ وَ اِجْتَمَعَ»؛ در مرحله سوم: «وَ كَانَ هَمُّكَ فِي ذَلِكَ هَمّاً وَاحِداً». اگر دیدی که قدرت تمرکز داری، میتوانی رشد بکنی.
📝 بخشی از بیانات یکی از شاگردان سلوکی مرحوم سعادتپرور(ره)
⬛ شهادت مظلومانه امیرالمؤمنین علی علیهالسلام را تسلیت میگوییم.
📢 «مدرسه معارف علامه طباطبایی» را دنبال کنید:
تلگرام:
https://t.me/allaamehwisdom
اینستا:
https://www.instagram.com/allaamehwisdom
ایتا:
https://eitaa.com/AllaamehWisdom
توییتر:
https://twitter.com/allaamehwisdom