هدایت شده از نکته های مفید
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «قیام حسينی مختار» روز سه‌شنبه، ١۴٠١/٠٨/١٧ ✍️ مناسبت روز: در ایام قیام حسینی مختار ثقفی (ره) در سال ۶۶ هجری قمری قرار داریم، لذا سخن امروز را با سلام و صلوات به روح مطهر انتقام گیرنده از جنایتکاران کربلا، آغاز می‌نمائیم؛ مختار از چهره‌های مؤثر و شخصیت‌های پیچیده در تاریخ اسلام است که مورخین، نظرات متفاوتی در مورد او بیان نموده‌اند؛ به‌گونه‌ای که برخی او را دروغگو و کذّاب نامیده؛ و برخی دیگر، او را انسانی متقی و دارای اعتقادی راسخ و با سیاست و کیاست و شیعه و شیفته‌ی‌ اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) دانسته‌اند؛ (بحارالانوار، ج ۴۵، ص ٣۴۴) اما با بهره‌گیری از کلام اهل بیت(ع) و نظر بزرگان شیعه، می‌توان دریافت که اعمال و رفتار و قیام مختار، مورد تأیید ائمه اطهار (ع) بوده؛ که در این مجال کوتاه به بخشی از آنها اشاره می‌نمائیم؛ ✍️ دوران کودکی مختار: اصبغ بن نباته می‌گوید: روزی امیرمؤمنان (ع) را دیدم که مختار سقفی را که طفلی کوچک بود، بر زانوی خود نشانده و با نوازش و محبت روی سر او دست می‌کشیدند و می‌فرمودند: «یا کَیِّس، یا کَیِّس» (تاریخ طبری، جلد ٧، ص ٢٩۶٣) که با عنایت به‌اینکه در اسلام، زیرکی (کَیِّس) یکی از خصوصیات بارز انسان‌های مؤمن می‌باشد، و این صفت توسط یک امام معصوم به مختار داده شده، لذا می‌توان بر این اساس، به ایمان جناب مختار پی‌برد؛ چنانچه پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «المؤمن کَیِّس... »: «انسان مؤمن، عاقل و زیرک است» (دعوات راوندی، ص ٣٩) ✍️ مختار و قیام عاشورا: مختار اولین میزبان سفیر امام به کوفه، و از یاران وفادار حضرت مسلم (ع) بود و پس از شهادت ایشان به دست عبیدالله بن زیاد (لعنت‌الله علیه) زخمی و زندانی شد، لذا در زمان قیام عاشورا در زندان بود و نتوانست خود را به غافله عشق در کربلا برساند. ✍️  ولایت‌مداری مختار ثقفی: مختار که از نرسیدن به کربلا بسیار ناراحت بود، پس از آزادی از زندان، برای اجازه قیام و خونخواهی سیدالشهداء (ع)، خدمت امام سجاد (ع) در مدينه رفت و از ایشان اجازه جهاد خواست؛ ولی حضرت در پاسخ او، سکوت اختیار نمودند! و او از سکوت امام، متوجه شد که در آن شرایط و جو سیاسی و خفقان، اجازه‌ی مستقیم امام، خلاف تقیه است؛ لذا به خدمت عموی امام، جناب محمد حنفیه (ره) رفت و از ایشان اذن قیام را دريافت نمود؛ (مروج الذهب، جلد ٢، ص ٩٨) بنابراین مختار به صورت غیر مستقیم، پاسخ مثبت امام معصوم زمان خود را دريافت نموده، چنانچه بزرگانی همچون آیت‌الله العظمی خویی (ره) و مامقانی (ره) قیام مختار را با اذن خاص امام سجاد (ع) دانسته‌اند. (معجم الرجال، ج۱۸ص ۱۰۰؛ و تنقیح المقال، ج۳ص ۲۰۶) ✍️ قیام مختار (ره): مختار پس از کسب اجازه برای قیام در سال ۶۶ هـ ق، با شعار «یا منصور أَمِت» و «یا لثارات الحسین» باهدف خونخواهی حضرت سیدالشهدا (ع) قیام کرد و بعد از تسلط بر حکومت کوفه، تمامی قاتلان شهدای کربلا، از جمله: شمر بن ذی الجوشن، خولی بن یزید، عمر بن سعد و عبیدالله بن زیاد را به درک واصل نمود‌؛ (تاریخ الطبری، ج‌۶، ص۲۰) ✍️ قیام مختار در کلام اهل بیت (ع) و بزرگان شیعه: 🔹امام سجاد (ع) پس از قیام مختار و انتقام از جنایتکاران کربلا فرمودند: «خدا به مختار جزای خیر دهد» [رجال کشی، ص۱۲٧] 🔹 امام صادق(ع) نیز انتقام از قاتلین کربلا توسط مختار را باعث شادی اهل‌بیت دانسته و فرمودند: «بعد از واقعه عاشورا، هیج زنی از زنان ما آرایش نکرد تا زمانی که مختار، سر بریده‌ی عبیدالله بن زیاد و عمر بن سعد را برای ما فرستاد» [همان] 🔹همچنین امام باقر(ع) در ملاقات با ابوالحکم فرزند مختار پس از تکریم وی، از مختار تمجید کرده و سه بار فرمودند: «خدا پدرت را رحمت کند؛ او حق ما را گرفت و قاتلان ما را کشت و به خونخواهی ما قیام کرد» (رجال کشی، ص۱۲۵) لذا از روایات فوق، می‌توان فهمید که اعمال و رفتار و قیام مختار، مورد تأیید اهل بیت (ع) بوده است؛ چنانچه مامقانی(ره) می‌گوید: از آنجا که اظهار رضایت و خشنودی ائمه اطهار (ع)، تابع و فرع بر خشنودی خداست؛ معلوم می‌شود مختار از نظر عقیده، انحرافی نداشته که موجب خشنودی ائمه‌اطهار شده است (و برخی از مورخین که از او بَد گفته‌اند، تحت نفوذ بنی‌امیه و آل‌زبیر بوده‌اند) [تنقیح المقال ج۳ص ۲۰۵] علامه حلی و سید ابن طاووس (ره) نیز روایات مدح مختار را تأیید نموده و او را شیعه امامی دانسته‌اند؛ [همان] همچنین علامه امینی (ره)، مختار را از پیشگامان دین‌داری، هدایت و اخلاص دانسته و در کتاب شریف الغدیر آورده که امام سجاد(ع) و امام صادق(ع) بر مختار رحمت فرستاده‌اند‌ و امام باقر(ع) به گونه‌ای بسیار زیبا مختار را مورد ستایش قرار داده‌اند. [الغدیر ج۲ص ۳۴۳] ✍️ قضاوت با شما...