🔍 پاسخ بر قاسمیان | قسمت (۳) ✍چند نفر از کارگزاران امیرالمومنین علیه السلام می دانستند که امیرمؤمنان علیه السلام سخت مراقب عملکرد آنان می باشد. اما برخی به خیال این که فاصله زیاد محل فرمانروایی آنان با مرکز حکومت اسلامی مانع رسیدن اخبار به امیرالمومنین علیه السلام می شود، به حیف و میل و اختلاس در اموال مسلمانان می پرداختند. ✍ اما بلافاصله با نامه شدید اللحن امیرالمومنین علیه السلام مواجه می شدند. زیرا پس از این که گزارشی از عملکرد ناصواب برخی کارگزاران می رسیده حضرت علی علیه السلام با فرستادن نامه ای از آن ها می خواست تا فوراً آخرین وضعیت مالی خود را ارسال نمایند و دریافتی های بیت المال و مقدار هزینه ها و موجودی فعلی آن را مشخص کنند ✍امیرالمومنین علیه السلام به یکی از والیان خود نامه ای می نگارد و از او درخواست فرستادن تراز مالی می نماید، آن حضرت پس از حمد و درود بر رسول خدا صلی الله علیه و آله می نویسد: ✍ درباره تو به من جریانی گزارش شده است که اگر انجام داده باشی، پروردگارت را به خشم آورده ای، امامت را عصیان کرده ای و امانت (فرمانداری) خود را به رسوایی کشیده ای. به من خبر رسیده که تو زمین های آباد را برهنه و ویران کرده ای و آنچه توانسته ای تصاحب نموده ای و از بیت المال که زیر دستت بوده است به خیانت خورده ای، فوراً حساب خویش را برایم بفرست و بدان که حساب خداوند از حساب مردم سخت تر است. والسلام. ✍دومین برنامه ای که امیرالمومنین علیه السلام در راستای سیستم نظارتی برکارگزاران به کار برد، گماشتن نمایندگان ویژه ای بود که به عنوان هیئت های بازرسی نظارت برکار والیان، به بعضی مناطق اعزام می فرمود. امام علی علیه السلام به کعب بن مالک که از والیان آن حضرت بود، مأموریت می دهد تا به کورة السواد و بهقیاذات برود و کارگزاران را از نزدیک بررسی و رسیدگی کند. در حکم امیرالمؤمنین علیه السلام به وی چنین آمده است: ✍شخص دیگری را به جای خود بگمار و به همراه جمعی از یارانت از محل خود خارج شو تا به سرزمین کورة السواد برسی. پس در آن جا از گماشتگانم که ما بین دجله و عذیب هستند، بپرس و نیز در روش وکردار آنان بنگر و تحقیق نما. ✍ سپس به بهقیاذات برگرد و اداره امور آن جا را به عهده بگیر و به طاعت و فرمان پروردگار خود عمل کن. البته در آنچه که او به تو ولایت داده است. و بدان که هریک از اعمال فرزند آدم برای او ذخیره شده و در برابرش، جزا و پاداش داده خواهد شد. پس تا می توانی کارخیر انجام بده تا خداوند برای ما و شما خیر بخواهد و در پایان این بازرسی نتیجه تلاش با صداقت خودت را برایم گزارش کن. در نامه دیگر حضرت فرمودند: ✍ آیا تو به معاد و بازگشت ایمان نداری؟ یا از موشکافی در حساب و بازپرسی نمی ترسی؟ ای آن که نزد ما از خردمندان به شمار می آمدی، چگونه آشامیدن و خوردن (آن مال) را جایز و گوارا می دانی با این که می دانی حرام می خوری و حرام می آشامی، چگونه با اموال ایتام و مساکین و مؤمنان و مجاهدان راه خدا کنیز می خری و زنان را به همسری می گیری در حالی که می دانی این اموال را خداوند به آنان اختصاص داده که این شهرها را به وسیله آن ها محافظت ونگاهداری نموده است. پس از خدا بترس و مال های این گروه را به خود بازگردان، که اگر این کار نکرده باشی و خدا مرا به تو توانا گرداند، درباره (به کیفر رساندن) تو نزد خدا عذر بیاورم و تو را به شمشیرم که کسی را به آن نزده ام، مگر آن که در آتش دوزخ داخل شده است، بزنم! و به خدا سوگند! اگر حسن و حسین این کار را کرده بودند، هیچ پشتیبانی و هوا خواهی از ناحیه من دریافت نمی کردند و در اراده من اثر نمی گذارد تا آن گاه که حق آن ها را بستانم... ✍امیرالمومنین علیه السلام به نعمان بن عجلان که اموال بحرین را به غارت برده بود و به مصقلة بن هبیره شیبانی، فرمانروای امام بر «ارد شیر خُرّه» نیز نامه نوشت و از عملکردشان اشکال گرفت و آن ها را تهدید به تنبیه نمود. 📗 شرح نهج البلاغه، امامی آشتیانی ج ۳ ص ۱۱۳، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج ۱۶ ص ۱۶۴، السیاسه من واقع الاسلام ص ۱۳۱ 📗شرح نهج البلاغه فیض، نامه ۷۱ ص ۱۰۶۵ 📗تاریخ یعقوبی ج ۲ ص ۲۰۴ 📗کامل ابن اثیر ج۳ ص ۱۷۸ 📗نهج البلاغه نامه ۴۱ @BotShenasi