🔴تمسخر و استهزای دیگران
استهزا و مسخره کردن، در ظاهر یک گناه، ولی در باطن چند گناه است؛ گناهانی مانند:
تحقیر، خوار کردن، کشف عیوب، اختلاف افکنی، غیبت، کینه، فتنه، تحریک، انتقام و طعنه به دیگران در آن نهفته است.
🔴ریشههای تمسخر
۱. گاهی مسخره کردن برخاسته از ثروت است که قرآن میفرماید: «وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ، اَلَّذِی جَمَعَ مٰالاً وَ عَدَّدَهُ» وای بر کسی که به خاطر ثروتی که اندوخته است، در پیش رو یا پشت سر، از دیگران عیب جویی میکند.
۲. گاهی ریشه ی استهزا، علم و مدرک تحصیلی است که قرآن درباره این گروه میفرماید:
«فَرِحُوا بِمٰا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَ حٰاقَ بِهِمْ مٰا کٰانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ»
آنان به علمی که دارند شادند و کیفر آنچه را مسخره میکردند، ایشان را فرا گرفت.
۳. گاهی ریشه ی مسخره، توانایی جسمی است. کفّار میگفتند: «مَنْ أَشَدُّ مِنّٰا قُوَّةً» کیست که قدرت و توانایی او از ما بیشتر باشد؟
۴. گاهی انگیزه ی مسخره کردن دیگران، عناوین و القاب دهان پر کن اجتماعی است. کفّار فقرایی را که همراه انبیا بودند تحقیر میکردند و میگفتند:
«مٰا نَرٰاکَ اتَّبَعَکَ إِلاَّ الَّذِینَ هُمْ أَرٰاذِلُنٰا» ما پیروان تو را جز افراد اراذل نمی بینیم.
۵. گاهی به بهانه تفریح و سرگرمی، دیگران به تمسخر گرفته میشوند.
۶. گاهی طمع به مال و مقام، سبب انتقاد همراه با تمسخر از دیگران میشود.
گروهی، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره ی زکات عیب جویی میکردند،
قرآن میفرماید: «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَلْمِزُکَ فِی الصَّدَقٰاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهٰا رَضُوا وَ إِنْ لَمْ یُعْطَوْا مِنْهٰا إِذٰا هُمْ یَسْخَطُونَ»
ریشه ی این انتقاد طمع است، اگر از همان زکات به خود آنان بدهی راضی میشوند، ولی اگر ندهی همچنان عصبانی شده و عیب جویی مینمایند.
۷. گاهی ریشه ی مسخره، جهل و نادانی است.
هنگامی که حضرت موسی برای حل اختلاف و درگیری دستور کشتن گاو را داد،
بنی اسرائیل گفتند: آیا ما را مسخره میکنی؟ موسی علیه السلام گفت: «أَعُوذُ بِاللّٰهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجٰاهِلِینَ» به خدا پناه میبرم که از جاهلان باشم. یعنی مسخره برخاسته از جهل و نادانی است و من جاهل نیستم.
۸. گاهی سرچشمه تمسخر، ریاکاری و بهانه گیری و شخصیت شکنی است.
«یَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الصَّدَقٰاتِ وَ الَّذِینَ لاٰ یَجِدُونَ إِلاّٰ جُهْدَهُمْ فَیَسْخَرُونَ مِنْهُمْ»
یکی از کارهای مبارک رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از بعثت تغییر نام افراد و مناطقی بود که دارای نام زشت بودند.
زیرا نام بد، وسیله ای برای تمسخر و تحقیر است.
عقیل، برادر حضرت علی علیه السلام بر معاویه وارد شد، معاویه برای تحقیر او گفت: درود بر کسی که عمویش ابولهب، لعنت شده ی خداوند است و خواند: «تَبَّتْ یَدٰا أَبِی لَهَبٍ» عقیل فوری پاسخ داد:
درود بر کسی که عمّه ی او چنین است و خواند: «وَ امْرَأَتُهُ حَمّٰالَةَ الْحَطَبِ» (زن ابولهب، دختر عمّه ی معاویه بود.)
#انسباقرآن
🌹
@Gilan_tanhamasir