📑 منظور از اصحاب خراج، مأموران جمعآورى خراج اراضى مفتوح العنوة است.
توضيح: هنگامى كه مسلمانان بر دشمنان خود پيروز مىشدند زمينهاى آنها عملاً به ملك مسلمين در مىآمد؛ ولى غالباً آن را در اختيار خودشان مىگذاشتند و هر سال مبلغى يا مقدارى از محصول آن اراضى به عنوان مالالاجاره (يا ماليات) از آنها گرفته مىشد كه مبلغ زياد و سنگينى نبود. اين مسأله از عصر پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله با فتح خيبر آغاز شد و سپس در فتوحات ديگر اسلامى جريان يافت و قسمت عمدۀ
#بیت_المال در آن زمانها از همين خراج تأمين مىشد كه مبلغ قابل توجهى بود و تعلق به همۀ مسلمانان داشت. البته مأموران ديگرى بودند كه زكات را از مسلمانان جمعآورى مىكردند و صرف نيازهاى ارتش اسلام و قضات و فقرا و نيازمندان مىشد.
امام عليه السلام در اين بخش از نامۀ خود بر چند امر تأكيد مىكند.
نخست هشدار مىدهد كه زندگى خود را در جهان ديگر فراموش نكنيد وگرنه براى آن آمادگى پيدا نخواهيد كرد مىفرمايد: «اما بعد (از حمد و ثناى الهى) كسى كه از آنچه سرانجام به سوى آن مىرود (مرگ و قيامت) بر حذر نباشد چيزى از پيش براى خود كه او را (از بلاى آن روز) مصون دارد نمىفرستد»؛ (أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ مَنْ لَمْ يَحْذَرْ مَا هُوَ صَائِرٌ إِلَيْهِ لَمْ يُقَدِّمْ لِنَفْسِهِ مَا يُحْرِزُهَا).
اينكه در روايات مىخوانيم هوشيارترين مردم كسى است كه بيش از همه به فكر
#مرگ باشد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَكْيَسَكُمْ أَكْثَرُكُمْ ذِكْراً لِلْمَوْت» براى اين است كه تا انسان در فكر سفر آخرت نباشد وسايل اين سفر پرخطر را فراهم نخواهد كرد و دست خالى با دنيا وداع مىكند.