بسم الله الرحمن الرحیم سلام عليكم با تبریک سال‌روز ولادت پربرکت امام جواد علیه السلام که گویا روز پسر نام گرفته، حدیثی از ایشون با توضیح تقدیم می‌گردد. [قابل توجه روان‌شناسان، مشاوران و خیلی‌ها] اعتماد به نفس يا توكّل بر خدا؟ يكي از افكاري كه از مغرب زمين به حريم انديشه ناب توحيدي مسلمانان و موحدان نفوذ كرده، اين است كه اعتماد به نفس از فضايل است و بايد ديگران را به آن ترغيب كرد؛ در حالي كه اسلام هرگز اعتماد به نفس را تأييد نكرده است؛ زيرا انساني كه مالك هيچ شأني از شئون خود نيست: «لا يملك لنفسه نفعاً ولا ضرا ولا موتاً ولا حياةً ولا نشوراً»[1] چگونه مي تواند بر خود تكيه كند؟ آنچه از نظر اسلام فضيلت به شمار مي رود و دين به آن بها مي دهد اعتماد و توكل بر خداست، چنانكه حضرت امام جواد (عليه السلام) فرمودند: «الثقة بالله تعالي ثمن لكل غال وسُلَّم إلي كل عال»[2] ؛ اعتماد به خدا بهاي هر كالاي گرانبها و نردبان صعود به هر درجه بلندي است. تكيه گاه مؤمن، قدرت بي كران و مستقل خداي سبحان است، نه قدرت خودش و نه قدرت ديگران. اما اعتماد به نفس يا اعتماد به ديگران از نظر اسلام رذيلت است؛ زيرا معناي اعتماد به نفس آن است كه انسان به حول و قوّه خود اعتماد كند، در حالي كه خداي سبحان در معرفي مؤمنان مي فرمايد: آنان در برابر تهاجم بيگانگان مي گفتند: (حسبنا الله ونعم الوكيل)[3] . آنان نمي گفتند قدرت نظامي و توان رزمي ما كافي است. انساني كه در برابر خدا عاجز است و مالك چيزي نيست، بايد بر خدا توكل كند نه بر نفس خود. =========== [1]ـ مفاتيح الجنان، تعقيب نماز عصر. [2]ـ بحار، ج 75، ص 364. [3]ـ سوره آل عمران، آيه 173. مراحل اخلاق در قرآن، علامه جوادی آملی، صص ۳۶۷ و ۳۶۸ https://eitaa.com/Mohammadrezakaramati1402