بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «قهقه شیطان!» ✍️ مناسبت روز: در ماه بهار قرآن قرار داریم، لذا امروز نیز به تبیین یکی دیگر از آیات نورانی قرآن با بهره‌گیری از کتاب ارزشمند «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن کریم» که بر اساس سخنان رهبر معظم انقلاب نوشته شده، می‌پردازیم؛ ✅ جزء ٢٣، سوره یس، آیه۶٠و۶١ «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي‌آدَمَ أَنْ لاتَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ؛ وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ؛ وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» «اى فرزندان آدم! مگر با شما پيمان نبستم كه شيطان را اطاعت نكنيد كه همانا او براى شما دشمنى آشكار است و تنها مرا بپرستيد، كه راه مستقيم (برای رسیدن به سعادت) همين است؛ امّا شيطان گروه زيادى از شما را گمراه كرده (و می‌کند)، پس چرا تعقّل نمى‌كنید؟» ✍️ ابتدا چند نکته تفسیری: 1️⃣ خداوند از طريق أنبياء، عقل و فطرت از انسان پيمان گرفته است: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ» 2️⃣ انسان، از دو حالت خارج نيست، يا بنده خداست يا بنده شيطان: «لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ‌ ... أَنِ اعْبُدُونِي» 3️⃣ شيطان پدر ما را فريب داده و به همین دلیل در این آیه از «يا بَنِي آدَمَ‌» استفاده شده؛ یعنی شما فرزندان كسى هستيد كه فریب شیطان را خورده است: «لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ‌»؛ لذا دشمن بودن شيطان برای آدمی آشكار است: «عَدُوٌّ مُبِينٌ» 4️⃣ مراد از عبادت شيطان در این آیه، اطاعت از دستورات شيطان است؛ چنانكه امام صادق (ع) فرمودند: «مَن أطاعَ رَجُلاً في مَعصِيَةٍ فقَد عَبَدَهُ»: «هر كس در گناه از كسى اطاعت كند، بندگى او را كرده است» (وسائل، ج١٨، ص٧٩) 5️⃣ صراط مستقيم كه در تمامی نمازهای خود، آن را طلب می‌کنیم، همان بندگی و عبادت خداوند است: «أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ» 6️⃣ از سرنوشت فريب خوردگان عبرت بگيريد: «وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ... أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ‌» 7️⃣ انديشه در سرنوشت تلخ قربانيان فريب شيطان، راه نجات از وسوسه‌ها و دام‌هاى شیطانی است: «أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ» ✍️ در روایت آمده که در میان بنی‌اسرائیل عابد و راهبی به نام «برصیصا» می‌زیست؛ او سال‌های بسیاری مشغول عبادت بود و آنچنان در پیشگاه خداوند دارای مقام و منزلت شده بود که مردم، بیماران خود را نزد او می‌آوردند و با دعای او شفا می‌یافتند! اما شیطان همواره در کمین او بود تا بالاخره روزی زن جوان زیبایی‌ را برادرانش نزد برصیصا آوردند و بنا شد مدتی در آنجا بماند تا شفا یابد؛ شیطان وسوسه‌گر از این فرصت بهره برده و آن قدر، آن زن را در نظر آن عابد زاهد، زینت داد که او فریفته شد و به دام شهوت افتاد و پس از آن، از ترس آبرویش، باز هم فریب شیطان را خورد و آن زن را کشته و جنازه‌اش را در گوشه‌ای از بیابان دفن کرد! اما ابلیس این موضوع را فاش کرده و برادران زن جوان از این حادثه رنج‌آور مطلع شدند و رسوایی عابد در تمام شهر پیچید و حاکم، حکم اعدام برصیصا را صادر کرد! اما بازهم ابلیس دست‌بردار نبود! و چون عابد بیچاره را به پای چوبه دار آوردند، در نزد عابد مجسم شد و گفت: این من بودم که تو را تا اینجا کشاندم! اکنون نیز می‌توانم موجب نجات تو شوم؛ برصیصا گفت چه کنم تا نجاتم دهی؟ ابلیس گفت فقط با اشاره بر من سجده کن، تا ياريت کنم؛ او هم با اشاره بر شیطان سجده کرد و همان دم، دار را کشیدند و برصیصا در حال کفر از دنیا رفت! (مجمع‌البیان، ج۹،ص۲۶۵) آری! ابلیس، دشمن قسم خورده ما و همواره ور کمین ماست و به هرکدام از ما به شکل و صورت و طریقی وارد می‌شود تا بالاخره ما را بنده خودش سازد! چنانچه شیطان بعضی از ما، ثروتمان! برای بعضی از ما، شهوتمان! برای بعضی از ما، ریاستمان! برای بعضی از ما، رفاقتمان! برای بعضی از ما، تلفن همراه و گروه‌های اجتماعی و فضای مجازیمان! و حتی برای بعضی از ما، عبادتمان است! لذا هرگز نباید از کید شیطان غافل شد: بر عفریت شیاطین، لعن و نفرین که لبخندش ز غفلت قاه قاه است... ✍️ در پایان باید بدانیم که اگر ما لحظه‌ای از ولایت‌الله خارج شویم، قطعاً در همان لحظه تحت ولایت شیطان قرار می‌گیریم! چنانچه اعداد یا زوج هستند و یا فرد! و هرگز نمی‌توانند خارج از این دو حالت باشند؛ و یا در یک میدان مسابقه، ما فقط می‌توانیم در یک طرف میدان و روبروی طرف مقابل باشیم! لذا خداوند در آیات بسیاری، همچون آیات مورد بحث، ما را از شیطان و اطاعت و بندگی او برحذر داشته تا هرگز تحت ولایت شیطان قرار نگیریم. https://eitaa.com/ROOZBARG