بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع: «سیره رضوی ۵» روز چهارشنبه، ١۴٠١/٠٣/٢۵ ✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته به مناسبت ایام میلاد حضرت ثامن‌الائمه (ع) از سیره قولی و عملی آن امام همام سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز به ادامه مبحث «تربیت کودک صالح در سیره رضوی» می‌پردازیم؛ قبلاً عرض شد در سیره حضرت رضا (ع) مسائلی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب ازدواج»، «توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبت‌های ایام بارداری» بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است و در ادامه به شش گام تربیتی بعد از تولد کودک از جمله: «خواندن آوای توحیدی اذان در گوش نوزاد»، «نامگذاری نیکو»، «مراقبت و حفظ سلامتی کودک»، «اهمیت صحبت با طفل» و «محبت به عنوان کلید تربیت» اشاره کردیم و اینک ادامه مبحث و گام هفتم: ✅ احترام به فرزند: بی شک هر انسانی در هر مقطع سنی، با توجه به برداشتی که از ارزش و منزلت خویش دارد، برای خود احترام و شخصیتی قائل است و دوست دارد که مورد احترام دیگران واقع شود؛ کودکان نیز هر چند به رشد اجتماعی و عقلانی کامل نرسیده‌اند، اما برای خود احترام قائلند؛ بدین جهت، رفتار احترام‌آمیزِ والدین و مربیان، نقش مؤثری در تربیت و رشد آنان دارد؛ چنانچه محمد بن ابی عباد، که به دستور فضل بن سهل، امور نگارش حضرت رضا(ع) را به عهده گرفته بود، می‌گوید: حضرت رضا(ع) همواره از فرزند بزرگوارشان «محمد» با کنیه [که نزد عرب علامت بزرگداشت و احترام است] نام می‌بردند و می‌فرمودند: «ابوجعفر» به من چنین نوشت و من به ابوجعفر چنین نوشتم؛ با آنکه امام جواد(ع) در مدینه به سر می‌بردند و در سنین کودکی بودند، اما حضرت رضا (ع) ایشان را بسیار احترام کرده و نامه‌هایی که از حضرت جوادالائمه (ع) به ایشان می‌رسید را با کمال بلاغت و نیکویی پاسخ می‌دادند. (عيون أخبار الرضا(ع)، ج ‏٢، ص ٢۴٠) ✅ گام هشتم، تشویق و ایجاد انگیزه: بی‌شک تشویق بجا و مناسب، در فرزندان ایجاد انگیزه و شوق می‌کند و آنان را برای انجام کارهای پسندیده و بزرگ آماده می‌سازد؛ لذا می‌توان تشویق را نردبان پیشرفت و موفقیت کودکان دانست؛ چنانچه زکریا بن آدم می گوید: خدمت امام رضا(ع) بودم که حضرت جواد (ع) دست‌ها را بر زمین نهاده و سرشان را به طرف آسمان بلند کرده و به فکر فرو رفتند؛ امام رضا(ع) به ایشان فرمودند: جانم به فدایت باد، در چه موضوعی چنین اندیشه می کنی؟ جوادالائمه (ع) فرمودند: در آنچه نسبت به مادرم فاطمه (س) انجام داده‌اند، می‌اندیشم؛ و سپس در رابطه با گرفتن انتقام از قاتلین حضرت زهرا (س) سخن گفتند؛ در این حال، امام رضا(ع) غیرت و شجاعت فرزند گرامیشان را ستودند و برای تشویق ایشان، حضرت را به خود نزدیک ساخته، بین دو چشم ایشان را بوسیده و فرمودند: پدر و مادرم به فدایت باد، براستی که تو برای امامت، شایستگی لازم را داری» (همان) ✅ گام نهم، نظارت مستمر والدین: زندگی صحنه درس و تجربه است و بدیهی است آنان‌که عمر زیادتری نموده‌ و تجارب بیشتری کسب کرده‌اند، در رویارویی با دشواری‌ها، ازتوان بالاتری برخوردارند؛ بنابراین کودکان که بهره کمتری از تجربه دارند، همواره به نظارت و کمک والدین خود نیازمندند؛ و نظارت مستمر و حساب شده بر وضعیت اخلاقی، تحصیلی و رفتاری فرزندان، یک ضرورت انکارناپذیر در امر تربیت است؛ و این نظارت می‌بایست در زمان حضور و حتی در زمان سفر و به صورت غیرحضوری نیز انجام شود؛ چنانچه در سیره رضوی می‌بینیم که حضرت رضا(ع) وقتی به سبب فشار مأمون، ناگزیر مدتی را دوراز وطن و خانواده به سر بردند، به شکل‌های گوناگون همچون نامه و پیام‌های شفاهی از دور بر وضعیت فرزندشان جوادالائمه (ع) نظارت می کردند و راهنمایی‌های لازم را به ایشان ارائه می‌فرمودند؛ چنانچه حضرت در نامه‌ای به فرزند گرامیشان چنین نوشتند: «ای اباجعفر، به من اطلاع دادند که خدام، هنگام خروج ازخانه، شما را از درب کوچک، بیرون می‌برند و این به خاطر بخل آنهاست تا از شما به کسی خیری نرسد؛ پس [فرزندم] به حقی که بر گردن تو دارم، از تو می‌خواهم که ورود و خروجت فقط از در بزرگ (و اصلی خانه) باشد و هنگامی که خواستی از خانه خارج شوی، همراه خود طلا و نقره داشته باش و هر که از تو چیزی درخواست نمود، عطا کن... [ای فرزندم بدان که] این سفارش من به خاطر رشد و رفعت مقام توست، پس به دیگران انفاق کن و از خدای صاحب عرش، ترس فقر وتنگدستی نداشته باش. (همان) ✍️ این مبحث ادامه دارد... https://eitaa.com/ROOZBARG