آخرین منفی؟ امروز بازار به هوای تشدید جنگ غزه منفی شروع شد و منفی هم ادامه پیدا کرد اما در اکثر نمادها، قیمت آخرین معامله از قیمت پایانی بالاتر بود. دلیل این توجه مجدد به جنگ غزه اعلام ورود یمن به جنگ با اسرائیل و همچنین سخنرانی برنامه‌ریزی شده سید حسن نصرالله در روز جمعه است. بسیاری نگران هستند که با ورود اسرائیل به غزه، سایر گروه‌های مقاومت وارد درگیری با اسرائیل شوند و به‌این‌ترتیب دامنه جنگ غزه به گونه‌ای افزایش پیدا کند که ایران هم درگیر آن بشود. واقعیت این است که شروع جنگ یمن تغییری در روند ایجاد نخواهد کرد، اگر جمعه از سخنان نصرالله خروجی شروع جنگ از طرف حزب‌الله بیرون نیاید، می‌توان انتظار داشت این نگرانی تشدید جنگ مجددا فروکش کند. امروز در یک روز منفی که قابل پیش‌بینی بود و در "پیش‌بینی بورس فردا"ی 10 آبان یعنی دیروز به آن اشاره کرده بودیم، ارزش معاملات خرد به 3500 میلیارد تومان رسید که کمتر از روزهای منفی قبلی بود. بازار فروشنده‌‌‌‌ی قوی امروز نداشت. البته مثبت آخر وقت تاحدودی هم در نتیجه برنامه‌های حمایتی بود و باید در نظر داشت بدون این حمایت‌‌ها احتمالا قیمت‌های آخرین معامله‌ها بالا نمی‌آمد. در هر صورت به‌نظر می‌رسد اگر جمعه اتفاق خاصی نیافتد و به‌طور کلی روند جنگ به‌‌همین شکل ادامه پیدا کند، امروز آخرین منفی نسبتا سنگین تجربه شد و پرونده‌‌‌ی منفی‌‌های سنگین بسته شد. آیا بازار توان رشد دارد؟ به نظر می‌رسد اگر سایه جنگ کمرنگ شود، بازار توان رشد داشته باشد. بخش قابل‌توجهی تمایل به فروش در بازار در سایه جنگ اتفاق افتاده و اگر این سایه کنار رود، بورس توانایی رشد قابل‌قبولی را خواهد داشت. به‌عنوان مثال شاخص کل می‌تواند تا محدوده‌ی 2100000 واحد در کوتاه‌مدت بالا بیاید. اما این بدان معنا نیست که بورس مشکلات دیگری ندارد. سیاست‌های دولت کماکان به گونه‌ای است که شرایط برای سرمایه‌گذاری خوب نیست. لذا هم سرمایه‌گذاری در بورس و هم سایر انواع سرمایه‌گذاری‌های مولد حال و روز خوشی ندارند. برای شکل‌گیری روند حتی در صورت از بین رفتن سایه جنگ، باید تغییراتی در متغیرهای کلان بوجود بیاید. برنامه‌های واهی ظاهرا بنا به درخواست وزارت مسکن، وزارت صمت به‌دنبال افزایش تولید سیمان به اندازه دو میلیون تن در ماه است. صنعت سیمان در حال حاضر توان تولید 24 میلیون تن سیمان مازاد را ندارد. از طرف دیگر سال‌ها سرکوب صنعت سیمان باعث شده، سرمایه‌‌گذاری برای نوسازی خطوط تولید یا انجام طرح‌های توسعه صورت نگیرد. به‌عنوان مثال خط تولید جدید سیمان آبیک فعلا تولیدی ندارد، خطوط جدید سیمان کارون و سیمان لار مدتهاست در انبار خاک می‌خورند. لذا این برنامه‌‌ها بیشتر به اوهام می‌خورد تا کار کارشناسی شده. وگرنه این فشار مضاعف به صنعت، همزمان با سرکوب قیمتی می‌تواند حتی در نهایت منجر به کاهش ظرفیت تولید نیز شود. تصمیم مناسب در صورت مثبت شدن فرض کنیم سایه جنگ فروکش کرده است و بورس هم طبق انتظارات مثبت شده، در این شرایط چه کار باید بکنیم؟! برای کسانی که سهم دارند، طبیعتا نگهداری یا در نهایت اصلاح پرتفو تنها راه در پیش است. اما اگر بخواییم سهم جدید بخریم انتخاب گروهی که می‌توان بازده خوب و کم‌‌ریسک بدهد می‌تواند بسیار مهم باشد. به نظر می‌رسد برای کسانی که ریسک‌گریز هستند، خرید نمادهایی که پی بر‌ ای فوروارد پایینی دارند و در فصول اخیر عملکرد خوبی داشتند استراتژی مناسبی باشد. اما ریسک‌پذیرها می‌توانند گزینه‌های کوچکی که دامنه نوسان بزرگی دارند و در این مدت افت کرده‌اند یا ابزارهای اهرمی (صندوق‌ها یا آپشن‌ها) را تارگت خرید کنند. اما به این موضوع دقت کنید، فارغ از موضوع جنگ، بورس کماکان درگیر مشکلات است، پس در انتخاب سطح ریسکی که می‌خواهید بردارید، احتیاط کنید. 1402/08/10