تلویحات
آیت الله جوادی آملی یکی از عمیق ترین کتب نگارش یافته در موضوع حکمت اسلامی که سرشار از نکات ارزشمند عرفانی و فلسفی است، کتاب عقلانیت شهود تالیف آیت الله جوادی آملی است. این کتاب که در حقیقت تحریر شرح فصوص الحکم قیصری است، تا به امروز در پنج مجلد به چاپ رسیده است و پیش بینی می شود نهایتا به شانزده مجلد برسد. لکن نگارنده در این یادداشت، در صدد اشاره به یکی از اهم موضوعات موجود در جلد نخست این کتاب است. آیت الله جوادی آملی بخشی از اولین جلد این کتاب را، به نقد و بررسی نظریه خداوند و مخلوقات اختصاص داده اند. اهمیت این موضوع از آن جهت است که تنها نظریه رقیب نظریه تداخل وجودی است. توضیح آنکه در حکمت اسلامی، ادعای مبتنی بر شهود عرفا که حکایت از وحدت شخصی وجود دارد با یک استدلال عقلی همراه شده است. این استدلال عقلی به صورت منطقی شکل اول و با حد وسط نامحدود بودن خداوند بیان می شود. استدلال مذکور هم از مقدمات بدیهی متشکل و هم از صورت متقن منطقی برخوردار است. لکن نظریه تداخل وجودی تنها راه موجود برای مخالفت منطقی و عقلانی با وحدت شخصی وجود است. بنابراین در صورت «احتمال» صحت نظریه تداخل تنها استدلال عقلی بر وحدت وجود، مخدوش می شود. البته برای معتقدین به وحدت شخصی وجود، تنها راه دفاع منطقی از شهود عرفانی شان، ابطال نظریه تداخل وجودی و رفع «احتمال» آن به عنوان عامل خدشه در برهان وحدت وجود است. این کار را آیت الله جوادی آملی در این کتاب انجام داده اند. منطقا باید شاهد واکنش مستدل موافقین نظریه تداخل باشیم. برخی عناوین مجلد نخست این کتاب ارزشمند عبارتند از: بررسی جمع وحدت و کثرت از طریق تداخل وجودات دلیل عقلی تداخل استشهاد به نقل برای دخول وجودی واجب نقد هماهنگی نامحدود بودن وجود با دخول در وجودهای محدود اشکالات دلایل نقلی دخول ذات الهی در وجود اشیا نفی دخول خالق در مخلوق در بیان امام رضا علیه السلام برهان عقلی بر نفی دخول ذات در اشیا دخول فیض واحد الهی در موجودات بدون اتحاد و امتزاج بیان امام رضا علیه السلام در نفی دخول ذات و استناد دخول به مخلوقات محدود بودن شیء متصف به دخول جمع دلایل عقلی و روایات نفی کنندهٔ دخول با دیگر روایات یاسر حسین پور @Talvihaat
239 مشاهده