🖊چارچوب بحث علم اجمالی در نگاه محقق خراسانی
🔰برگرفته از درس خارج اصول استاد
#آیت_الله_فرحانی
✍مقرر:حجه الاسلام حجت پورعبدالهی
➖ چارچوب بحث علم اجمالی در نگاه محقق خراسانی اساسا بر روی معلوم(نه علم) استقرار دارد که اگر با این زوایه دید وارد بحث بشویم سازمان ایشان لوازم متفاوتی به آن چه مشهور می گویند دارد.
ایشان اولا بحث خود را بر روی معلوم می برند و ثانیا آن را به فعلیت مطلقه وغیر مطلقه تقسیم می نمایند.
➖لوازم:
1⃣طبق این اندیشه در جایی که معلوم فعلیت مطلقه داشته باشد فرقی بین علم تفصیلی و اجمالی وجود ندارد.
2⃣اگر معلوم فعلیت غیر مطلقه داشته باشد هیچ مانع عقلی و شرعی برای جریان اصل در اطراف علم اجمالی حتی در همه اطراف نسبت به آن وجود ندارد چون نه ترخیص در معصیت است و نه اینگونه است که صدر و ذیل روایت دچار تناقض باشد.
3⃣فرقی بین شبهه محصوره و غیر محصوره برای جریان اصل یا عدم جریان اصل وجود ندارد چون بستگی دارد که معلوم چگونه باشد اگر معلوم فعلیت مطلقه داشته باشد چه شبهه محصوه و چه غیر محصوره در هر دو صورت نمی شود اصل را جاری کرد و اگر معلوم فعلیت غیر مطلقه داشته باشد در هر دو صورت می توان اصل را در اطراف علم اجمالی جاری نمود.
4⃣تفکیک بین حرمت مخالفت قطعیه و وجوب موافقت قطعیه را نمی توان این گونه انجام داد که یکی در قطع و دیگری در شک مورد بررسی قرار می گیرد زیرا بستگی دارد که معلوم چگونه باشد اگر معلوم فعلیت مطلقه داشته باشد هر دو یک طور هستند و اگر معلوم فعلیت غیر مطلقه باشد هر دو به صورت دیگری مورد بررسی قرار می گیرند.
🔹نکته:
آن چه مشخص است در نزد محقق خراسانی در بعضی موارد معلوم، فعلیت غیر مطلقه و در بعضی موارد فعلیت مطلقه دارد اما ایشان در مواردی که معلوم فعلیت مطلقه است قائل به یک مطلب دیگر نیز هستند اینکه گاهی معلوم دارای یک فعلیت مطلقه ای است که نزد مولا دارای اهمیت زیادی می باشد که این مورد در هیچ صورتی از فعلیت نمی افتد و احتمالش هم تکلیف را تنجیز می دهد اما در بعضی موارد معلوم فعلیت مطلقه دارد ولی به دلایلی از فعلیت می افتد
🔸از دلیلی که باعث از فعلیت افتادن معلوم می شوند می توان به این موارد اشاره کرد:
1⃣در جایی که اطراف معلوم بالاجمال، مورد ابتلا نباشند چه در محصوره و چه در غیر محصوره البته در شبهات غیر محصوره نوعا اطراف مورد ابتلا نیستند و از فعلیت مطلقه می افتند
2⃣در جایی که اضطرار وجود داشته باشد حال چه یک طرف معین و چه نامعین باشد
3⃣این که علم به تحقق موضوع وجود نداشته باشد.
#فقه_الخمینی
#اصول
@albayann