تحلیل وزن و نکتهای مهم
جهان فانی و باقی، فـدای شاهد و ساقی
در نگاه اول وزن این مصراع میتواند دو حالت زیر باشد:
۱. زمانی که آن را ملایم و سنگین بخوانیم این وزن به دست میآید: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن
۲. زمانی که مصراع را سریع و بدون توقف بخوانیم، این وزن به دست میآید: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
اما بیت کامل چیست؟
جهان فانی و باقی، فـدای شاهد و ساقی
که سلطانی عالم را طفیل عشق می بینم
برای مصراع اول میشود دو وزن مشخص کرد اما مصراع دوم؟؟؟
در مورد مصراع دوم اینطور نیست و فقط وزن «مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن» از آن به دست میآید؛ بنابراین وزن کل بیت همین است چرا که هر دو مصراع باید هموزن باشند.
پس در تشخیص وزن یک بیت، به مصراع اول اکتفا نکرده، عجله نمیکنیم و به بررسی هر دو مصراع در کنار هم میپردازیم.
#عروض
محسن برزوک - دبیر زبان و ادبیات فارسی
@arayehha