شرح:
عقیق، فیروزه کجا هستند؟
در دل سنگهای سنگین و نتراشیده و نخراشیده.
یعنی ظاهر سنگ است، اما در حقیقت فیروزه، عقیق.
در نگاه امیرالمؤمنین علیهالسلام، بشارتها، مژدهها، خبرهای خوش، گاهی در دل هشدارها نشستهاند.
یعنی هشدارهای امروز، بشارتها و مژدههای فردا هستند.
هشدارهای امروز، خبرهای خوش فردا هستند.
اگر کسی گفت: «از این راه نرو، باتلاق است»، نخواست مانع آزادی تو باشد، نخواست تو را محدود کند. در دل این پرهیز دادن، مژده رسیدن است، مژده سلامت است.
پس همانطور که شادی میکنی از یک خبر خوب و خوش، باید دلگرم باشی وقتی تو را هشدار میدهند.
به همین خاطر امیرالمؤمنین علیهالسلام میفرماید: «مَن حَذَّرَکَ کَمَن بَشَّرَک»؛ کسی که تو را بر حذر میدارد از کاری و انجام کاری، همچون کسی است که به تو بشارت داده باشد، چون بشارت بودنش فردا متوجه خواهی شد.
پس اگر کسی گفت: «فلانی! حواست باشد، این کار را نکن، آن مسیر را نرو، این آدم را باور نکن»، فکر نکن که دارد جلوی شادی و آزادی تو را میگیرد. نه، درست برعکس است. در دل آنچه میگوید، یک مژده است؛ مژدهای بزرگ، چون تو را از یک ضرر، از یک درد، از یک سقوط نجات میدهد.
فرض کن وسط یک جنگل داری حرکت میکنی، هوا خنک است، پرندهها میخوانند، خورشید از لابلای شاخهها میتابد، همه چیز زیبا و تماشایی است و همه جا پر از آرامش. تو هم سرخوشی و هیچ حواست نیست. اما کمی پیشتر، درست جایی که میخواستی قدم بگذاری، یک مرداب بزرگ باشد؛ مردابی که روی آن یک لایه سبز پوشانده است و شبیه یک فرش مخملین زیباست، جوری که آدم فکر میکند میشود راحت روی آن عبور کرد.
حال، اگر کسی نباشد که به تو هشدار بدهد، بیخیال میروی و یکباره در دل گل و لای گرفتار میشوی. حال همینجا فرض کن دوستی از دور فریاد کند: «نرو! مواظب باش! مرداب است!» ظاهر حرف او اگرچه ترمز است و انگار مانع لذت توست، اما در واقع او بزرگترین مژده دنیا را برای تو دارد: مژده نجات، مژده زندگی. چون به خاطر حرف اوست که جان سالم به در میبری.
پس هشدار دادن او عین بشارت است؛ مثل باران بهاری است که ابتدا با غرش رعد و برق میآید و شاید آدمی را بترساند، ولی در پشت سر، زمین زنده میشود، گلها سر از خاک در میآورند، رودخانهها پر میشوند.
در حقیقت، امام علیهالسلام میخواهد بگوید نگاهت را عوض کن؛ کسی که تو را از چیزی میترساند، اگر نیتش خیر باشد، در واقع دارد تو را نجات و رهایی میبخشد.
نتیجه اینکه:
هشدارهای آگاهانه و خیرخواهانه، در واقع هدیهای ارزشمند هستند که مسیر زندگی را ایمن و آرام میکنند؛ چیزی که باید آن را بشناسیم و قدر بدانیم.
برای پیادهسازی این حکمت در زندگی:
همیشه پشت هر هشدار خیرخواهانهای را ببین و آن را به چشم مژده و راهنمایی نگاه کن.
پیش از تصمیمگیری، از دیگران مشورت بخواه و به هشدارهای آنها توجه کن.
یاد بگیر که ترس و هشدار، گاهی نه محدودیت، بلکه چراغ راه نجات است.