بسْم اللّٰه الرَّحْمٰن الرَّحیم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۱۱۳
سوره اعراف، آیه ۱۶۰
💥وَ قَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا ۚ وَ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ ۚ وَ ظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ ۚ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
#ترجمه: ما آنها را به دوازده گروه ـ که هر یک طایفه اى (از دودمان اسرائیل) بودند ـ تقسیم کردیم. و هنگامى که قوم موسى (در بیابان) از او تقاضاى آب کردند،به او وحى فرستادیم که: «عصاى خود را بر سنگ مخصوص بزن.» ناگهان دوازده چشمه از آن بیرون جست. آنچنان که هر طایفه، چشمه و آبشخور خود را مى شناخت. و ابر را بر سر آنها سایبان ساختیم. و بر آنها «منّ»[= نوعى صمغ شیرین گیاهان] و «سلوى»
[= پرنده اى مانند بلدرچین ] فرستادیم. (و به آنان گفتیم:) از روزیهاى پاکیزه اى که به شما داده ایم، بخورید. (و آنها کفران کردند. ولى با این کار) به ما ستم نکردند، بلکه به خودشان ستم مى نمودند.
#تفسیر_آیه
اشاره به چند قسمت از نعمت هاى خدا بر بنى اسرائیل مى کند.
نخست مى فرماید: ما آنها را به دوازده گروه تقسیم کردیم (وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً)، تا نظمى عادلانه و دور از برخوردهاى خشونت آمیز در میانشان حکومت کند.
روشن است هنگامى که یک ملت داراى تقسیم بندى هاى صحیح و منظم بوده باشد، و هر بخش و یا هر گروه تحت رهبرى رهبر لایقى قرار گیرد، اداره آنها آسانتر و رعایت عدالت در میانشان سهل تر خواهد بود، و به همین دلیل، تمام کشورهاى جهان مى کوشند از این اصل، پیروى کنند.
کلمه أَسْباط جمع سبط (بر وزن ثبت و همچنین بر وزن سِفْت) در اصل، به معنى توسعه و گسترش چیزى به آسانى و راحتى است، سپس به فرزندان ـ مخصوصاً نوه ها ـ و شاخه هاى یک فامیل، سبط و اسباط گفته شده است.
در اینجا منظور از أَسْباط همان تیره هاى بنى اسرائیل است که هر کدام از یکى از فرزندان یعقوب(علیه السلام) منشعب شده بودند.
نعمت دیگر این که: هنگامى که بنى اسرائیل در بیابان سوزان، به سوى بیت المقدس در حرکت بودند و گرفتار عطش سوزان و تشنگى خطرناکى شدند، و از موسى(علیه السلام) تقاضاى آب کردند، به او وحى فرستادیم که عصایت را بر سنگ بزن و او چنین کرد، ناگهان دوازده چشمه از سنگ جوشید (وَ أَوْحَیْنا إِلى مُوسى إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتاعَشْرَةَ عَیْناً).
و آن چنان این چشمه ها در میان آنها تقسیم شد که هر کدام به خوبى چشمه خود را مى شناختند (قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناس مَشْرَبَهُمْ).
از این جمله استفاده مى شود: این دوازده چشمه که از آن صخره عظیم جوشید نشانه ها و تفاوت هائى داشته است، آن چنان که هر کدام از اسباط بنى اسرائیل چشمه خود را مى شناختند و این خود سبب مى شد که اختلافى در میان آنها بروز نکند و نظم و انضباط حکم فرما گردد و آسان تر سیراب شوند.
نعمت دیگر این که: در آن بیابان سوزان که پناهگاهى وجود نداشت، ابر را بر سر آنها سایه افکن ساختیم (وَ ظَلَّلْنا عَلَیْهِمُ الْغَمامَ).
بالاخره، چهارمین نعمت این بود که: منّ و سلوى را به عنوان دو غذاى لذیذ و نیروبخش بر آنها فرستادیم (وَ أَنْزَلْنا عَلَیْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى).
درباره
منّ و
سلوى این دو غذاى مطبوع و مفید که خداوند به بنى اسرائیل در آن بیابان ارزانى داشت، مفسران تفسیرهاى گوناگونى دارند؛
بعید نیست
منّ یک نوع عسل طبیعى بوده که در دل کوه هاى مجاور وجود داشته و یا شیره هاى مخصوص نباتى بوده که در درختانى که در گوشه و کنار آن بیابان مى روئیده ظاهر مى شده است، و
سلوى یک نوع پرنده حلال گوشت شبیه به کبوتر بوده است.
و مى افزاید به آنها گفتیم: از غذاهاى پاکیزه اى که در اختیار شما گذارده ایم بخورید (و فرمان خدا را به کار بندید) (کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ).
اما آنها خوردند، کفران و ناسپاسى کردند، آنها به ما ستم نکردند بلکه به خودشان ستم روا داشتند (وَ ماظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ).
باید توجه داشت: مضمون این آیه با تفاوت مختصرى، در سوره بقره آیات ۵۷ و ۶٠ آمده است، منتهى در آنجا به جاى إِنْبَجَسَتْ ، إِنْفَجَرَتْ آمده است.
#ادامه👇